ความคิดเห็นที่ 1
เอาเรื่องหมู่เลือดที่ผมเคย save ไว้ละเอียดมาแปะให้ดูเผื่อใครอยากอ่านละเอียดเรื่องกรุ๊ปเลือด(เอามาหากินหลายครั้งแล้ว อิๆ)  @@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@@ หมู่เลือด A มี Antigen A Antibody B หมู่เลือด B มี Antigen B Antibody A หมู่เลือด AB มี Antigen A,B ไม่มี Antibody หมู่เลือด O ไม่มี Antigen แต่มี Antibody A,B
หลักการให้เลือด ถ้าเรียนวิทยาศาสตร์ มาสมัยมัธยม จะมีหลักว่าเลือดของผู้ให้ จะต้องไม่มี Antigen ที่ผู้รับ มี Antibody นั้น ดังนั้น คนหมู่เลือด O ซึ่งไม่มี Antigen และ แอนติบอดี้ สามารถให้เลือดได้ทุกหมู่เลือด แต่จะสามารถรับได้เฉพาะหมู่เลือด O เท่านั้น ส่วนคนที่มีหมู่เลือด AB ไม่ควรให้เลือดแก่หมู่อื่นทั้ง A,B และ O เพราะมี Antigen ทั้ง A,B ถ้าให้แก่ผู้รับอาจจะเกิดการตกตะกอนของเลือดได้ แต่หมู่AB สามารถรับเลือดได้ทุกหมู่
แต่ในความเป็นจริง เวลาแพทย์จะให้เลือด จะต้องตรงหมู่กันเท่านั้น (ยกเว้นกรณีฉุกเฉินจำเป็นจริงๆ เท่านั้นจึงเลือกใช้เลือดอย่างที่บอกไว้ข้างบน) เนื่องจากถ้าถ้าเป็นเลือดต่างกรุ๊ป อาจจะทำปฏิกริยากัน ทำให้เกิดการแตกของเม็ดเลือดได้
ยกตัวอย่างเช่น คนเลือด Gr AB รับเลือด Gr A มา แม้ว่า ตัวเองไม่มี Antibody A ไปทำลายเม็ดเลือดที่รับมา แต่ในน้ำเลือดคนให้มา จะมี Antibody B ซึ่งจะปฎิกริยากับ Antigen ของตัวเองได้
แม้แต่เลือดกรุ๊ปเดียวกัน ก็ยังมีโอกาส เป็นได้เช่นกัน แต่น้อยกว่า ดังนั้นก่อนให้เลือด จึงต้องเอาเลือดทั้งสองฝ่ายมาตรวจสอบ ความเข้ากันได้ก่อน(Group matched)
ดังนั้นคนที่เลือดกรูํป AB ซึ่งน่าจะดี ที่รับเลือดได้ทุกกรุ๊ป กลับหาเลือดยากเนื่องจาก เลือดกรุ๊ปนี้มีอยู่ไม่ถึงห้าเปอร์เซนต์ของประชากรทั้งหมด เวลาต้องหากรุ๊ปเดียวกันตอนให้เลือด จึงหายากหน่อย ไม่ดีเหมือน ที่คิด
ส่วนพ่อ แม่กรุ๊ปใด จะมีลูก ที่มีเลือดกรุ๊ปใดได้บ้าง ขออธิบายดังนี้ ครับ
ให้นึกภาพว่ายีนส์ ของคนนั้นจะมีสองอันประกบกันเป็นคู่ อันนึงได้จากแม่ อีกอันได้จากพ่อ และจะแยกตัว ออกเป็นสองข้าง ในเซลสืบพันธ์ เพื่อไปจับคู่กับอีกครึ่งหนึ่งของฝ่ายตรงข้าม
ลักษณะของยีนส์ ในกรุ๊ปเลือดต่างๆ (โดยยีนส์นั้นเป็นตัวกำหนดให้ร่างกายสร้าง Antigen นั้นๆบนผิวเม็ดเลือดแดง) Gruop A = มียีนส์ AO หรือ AA Gruop B = มียีนส์ BO หรือ BB Gruop AB = มียีนส์AB Gruop O = มียีนส์ OO
ทีนี้มาดู ว่า พ่อ กับแม่ แม่กรุ๊ปใด ให้ลูก กรุ๊ปใด ได้บ้าง
กรณีที่ 1 ทั้งสองฝ่าย group A เหมือนกัน จะเป็นได้ดังนี้ ถ้าพ่อแม่เป็น AA+ AA ลูกจะเป็น AA ร้อยเปอร์เซนต์ (Group A ทั้งหมด) ถ้าพ่อแม่เป็น A0 +AA ลูกจะเป็น AO กับ AA อย่างล่ะครึ่ง( แต่ก็เป็น Gr A ทั้งหมด) ถ้าพ่อแม่เป็น A0 + AO ลูกจะเป็น AO 50% กับ AA กับ OO อย่างล่ะ 25% (เป็น Gr A 75% กับ O 25%)
ในทางปฏิบัติ คนกรุ๊ป A เราไม่ทราบหรอกครับ ว่ามันเป็น AA หรือ AO แต่จะเห็นได้ว่า ไม่ว่าจะเป็นแบบใด ลูกก็จะมีโอกาสเป็นได้แค่ Gr A หรือ O เท่านั้น
กรณีที่ 2 ทั้งสองฝ่ายกรุ๊ป B เหมือนกัน ก็ จะเหมือนกับ กรณีของ A ข้างบน แต่เปลี่ยนเป็น จาก A เป็น B เท่านั้น
กรณีนี้ จะได้ลูกแค่ Gr B และ O เท่านั้น
กรณีที่ 3 ทั้งสองฝ่ายเป็น AB เหมือนกัน จะเป็นดังนี้ AB+AB จะได้ ลูก AB 50% กับ AA และ BB อย่างล่ะ 25%
กรณีนี้จะได้ลูก Gr AB 50% และ A กับ B อย่างล่ะ 25% ไม่มีกรุ๊ป O เลย
กรณีที่ 4 ทั้งสองฝ่ายกรุ๊ป O เหมือนกัน จะได้ ดังนี้ OO+OO จะได้ลูก เป็น OO 100%
กรณีนี้จะได้แต่ลูกกรุ๊ป O เท่านั้น ไม่มีกรุ๊ปอื่นปน
กรณีที่ 5 ฝ่ายหนึ่ง Group A อีกฝ่ายกรุ๊ป B จะเป็นได้ดังนี้ AA + BB = ลูกได้ AB ร้อยเปอร์เซ็นต์(Gr AB ทั้งหมด) AO + BB = ลูกได้ AB ครึ่งนึง กับ BO ครึ่งนึง (Gr AB กับ Gr B อย่างล่ะครึ่ง) AA + BO = ลูกได้ AB กับ AO อย่างล่ะครึ่ง (Gr AB กับ Gr A อย่างล่ะครึ่ง) AO+BO = ลูกได้ AB ,AO, BO, OO อย่างล่ะ 25% ( มีได้ทุกกรุ๊ป อย่างล่ะ 25% )
กรณีนี้ จะเห็นได้ว่า ถ้าพ่อแม่ คนนึง Gr A อีกคน B จะมีลูกได้ ทุกกรุ๊ปเลย
กรณี 6 ฝ่ายหนึ่งกรุ๊ป A อีกฝ่าย AB จะเป็นได้ดังนี้ AA + AB จะได้ลูก AA และ AB อย่างล่ะครึ่ง(ได้ลูกกรุ๊ป A และ AB อย่างล่ะครึ่ง) AO +AB จะได้ลูก AA ,AO, AB, BO อย่างละ 25% (ได้ลูกกรุ๊ป A 50% และ กรุ๊ปAB กับ กรุ๊ป B อย่างล่ะ 25%)
กรณีนี้จะเห็นว่า ถ้า ฝ่ายหนึ่งเป็น A อีกฝ่ายเป็น AB จะได้ลูก กรุ๊ป A ,AB, B ได้ แต่ ไม่มีทางเป็น Gr O
กรณีที่ 7 ฝ่ายหนึ่ง AB อีกฝ่าย B จะเป็นได้ดังนี้ AB + BB จะได้ลูก BB และ AB อย่างล่ะครึ่ง(ได้ลูกกรุ๊ป A และ AB อย่างล่ะครึ่ง) AB +BO จะได้ลูก BB ,BO, AB, AO อย่างละ 25% (ได้ลูกกรุ๊ป B 50% และ กรุ๊ปAB กับ กรุ๊ป A อย่างล่ะ 25%)
กรณีนี้จะเห็นว่า ถ้า ฝ่ายหนึ่งเป็น AB อีกฝ่ายเป็น B จะได้ลูก กรุ๊ป A ,AB, B ได้ แต่ ไม่มีทางเป็น Gr O เหมือนกัน กับกรณีที่ 4
กรณีที่ 8 ฝ่ายหนึ่ง Gr AB อีกฝ่าย O จะได้ดังนี้ AB + OO จะได้ AO กับ BO
กรณีนี้จะได้ลูก กรุ๊ป A กับ B ไม่มี AB และ O
กรณีที่ 9 ฝ่ายหนึ่ง Gr A อีกฝ่าย O จะได้ดังนี้ AA + OO ได้ AO ทั้งหมด (กรุ๊ป A ทุกคน) AO + OO ได้ AO กับ OO อย่างละ50% (
กรณีนี้จะได้ลูก Gr A กับ O อย่างล่ะครึ่ง ไม่มี กรุ๊ป B กับ AB
กรณีที่ 10 ฝ่ายหนึ่ง Gr B อีกฝ่าย O จะได้ดังนี้ BB + OO ได้ BO ทั้งหมด (กรุ๊ป B ทุกคน) BO + OO ได้ BO กับ OO อย่างละ50%
กรณีนี้จะได้ลูก Gr B กับ O อย่างล่ะครึ่ง ไม่มี กรุ๊ป A กับ AB
สรุปจากสิบกรณี ข้างบนมาให้ดูง่ายๆคือ A +A = A ,O B+B = B,O AB+AB = A ,AB ,B(ได้ทุกกรุ๊ป ยกเว้น O) O+O = O เท่านั้น A+B = เป็นได้ทุกกรุ๊ป A+AB = A ,AB ,B(ได้ทุกกรุ๊ป ยกเว้น O) B+AB = A ,AB ,B(ได้ทุกกรุ๊ป ยกเว้น O) AB+O = ได้ A หรือ B A+O = A หรือ O B+O = B หรือ O A+B = A.,B,AB,O
แต่ถ้าเราสามารถระบุไปถึง ระดับยีนส์ได้ ว่าเป็นตัวไหน ก็พยากรณ์ได้แคบลงตามตัวอย่างข้างบน (อาจจะดูได้โดยดูจากประวัติครอบครัว เช่น คนที่ Gr A หรือ Gr B ที่มาจาก พ่อแม่ ที่เป็น AB +AB ย่อมเป็น grA ที่มี ยีนส์ AA หรือ Gr B ที่มียีนส์ BB เป็นต้น
ยาวหน่อยครับ แต่คิดว่าละเอียดทุกแง่มุม :)
แถมท้ายกรณียกเว้นไม่เป็นไปตามข้างบน
เช่นถามว่า O+O เป็น A ได้มั้ย หรือ A+O เป็น B ได้มั้ย
ตอบว่าเป็นไปได้ครับ แต่เป็นข้อยกเว้นที่พบได้น้อยมากๆ
ภาวะที่ว่าคือ O ในพ่อหรือแม่นั้นไม่ใช่ O จริงๆ ซึ่งจะไม่มียีนส์ ที่สร้างแอนติเจ้น ทั้ง A และ B แต่ว่าเป็น เป็นพวก Bombay Blood Group
โดยปกติคนที่ว่าเป็นเลือด Gr A หรือ B หรือ AB นี่ จะต้องมี Gene ทีสร้าง Antigen ดังกล่าวขึ้นมาอย่างที่บอกไว้ข้างบน แต่ว่าการจะแสดงลักณะของยีนส์ นั้นออกมาได้ ยังจะต้องมี Antigen H ซึ่งเป็นแอนติเจนอีกตัวอยู่บนเม็ดเลือดนั้นด้วย(ปกติเลือดทุกกรุ๊ป จะมี Antigen H อยู่แล้ว)
แต่ถ้าเลือด A หรือ B นั้นไม่มี Antigen H อยู่ด้วยตามปกติ พวกนี้จะไม่แสดงลักษณะ ของ Antigen A และ B ออกมาให้เห็น ทำให้เราตรวจแล้ว ดูเหมือนกับไม่มี Antigen ดังกล่าว ทำให้คิดว่าเป็นเลือดกรุ๊ป O แต่ว่าเมื่อ มีปัญหาต้องใช้เลือดและนำไปตรวจการเข้ากัน มันจะฟ้องออกมา เนื่องจากการเข้ากันไม่ได้ ของ Antibody และ Antigen ของเลือดที่นำมาให้
ดังนั้นถ้ากรณี อย่างนั้น O จากพ่อหรือแม่ฝ่ายหนึ่งเป็น Bombay Blood Groupหรือ O ปลอมๆ ที่จริงๆมี Antigen A หรือ B อยู่ แต่ไม่มี H อย่างนี้พอมาถึงรุ่นลูก ซึ่งอาจจะไปได้ H จากพ่อหรือแม่อีกฝ่าย ทำให้ ยีนส์ Aหรือ B ดังกล่าว มาแสดงออกในรุ่นลูกได้
แต่ขอบอกนะครับ ว่า ภาวะ Bombay Blood Group นี่หายากมากๆๆๆ
และถ้าพ่อแม่ไม่ใช่ Bombay Blood ล่ะก้อ ต้องมีรายการหยิบลูกผิดมากจากไหนกันมั่งละมั้ง
จากคุณ :
-=Jfk=-
- [
29 ธ.ค. 47 13:06:31
]
|
|
|