PANTIP.COM : X3456044 ป๋า ตาทิพย์ จนท ศุลกากร [เรื่องลึกลับ]

ความคิดเห็นที่ 7

ลองค้นดู ในเน็ตมีเท่านี้

**********************************

ภูมิสถาปัตย์วัดโพธิ์
แม่แบบศิลปะการก่อสร้างแบบไม้สิบสองของไทย

ในการสถาปนาวัดพระเชตุพนขึ้นเป็นพระอารามหลวงคู่พระบรมมหาราชวังนั้น พระบาทสมเด็จ พระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลกมหาราช ทรงพระกรุณาโปรด เกล้าฯ ให้ใซ้ช่างฝีมือ มาก่อสร้าง เพื่อรวบรวมงานศิลป แบบไม้สิบสองไว้โดยเฉพาะ เรียกว่าเป็นผลงานระดับ ฝีมือครูจริง ๆ โดยเริ่มตั้งแต่กำแพงเขตพุทธาวาสเข้ามา ถึงสิ่งก่อ
สร้างต่าง ๆ ภายในเขตพุทธาวาส ไม่ว่าจะเป็นเจดีย์หมู่ เจดีย์ราย จนกระทั่งพระระเบียงวิหารคต ล้วนแต่ สร้างด้วยศิลป แบบไม้สิบสองทั้งสิน

ยกตัวอย่างเช่น ระเบียงพระวิหารคต ถือว่าเป็นศิลปกรรมชั้นครูอย่างแท้จริง เพราะแฝงกลเม็ดพิเศษ ในการ
วางแบบแปลนการก่อสร้างเอาไว้ คือถ้าเรามองจากภายนอกระเบียงเข้าไป จะเห็นเป็นมุมไม้สิบสอง ทั้งยังซ้อนกันอยู่สองชั้นอีกด้วย แต่ถ้ามองจากลานพระอุโบสถออกมา จะเห็นเป็นรูปสี่เหลี่ยม ตามลักษณะลานพระอุโบสถ ไม่มีการย่อมุม

พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ ๕ ก็เคยมีกระแสพระราชวิจารณ์ ถึงภูมิสถาปัตย์ของวัดพระเชตุพน
ด้วยควมชื่นชมโสมนัส ไว้ในหนังสือพระราชวิจารณ์ ว่าด้วยด้วยจดหมายความทรงจำ ของพระเจ้าน้องยาเธอ กรมหลวงนรินทรเทวีว่า

... ที่แท้พระระเบียงวัดพระเชตุพนนี้ หาได้เป็นสองชั้นรอบไม่ เพราะเหตุที่ลานพระอุโบสถข้างในเป็นสี่เหลี่ยม
ระเบียง จึงต้องเป็นสี่เหลี่ยมมีพระวิหารทิศกลางย่านพระระเบียงทั้งสี่ทิศ พระระเบียงที่ว่าเป็นสองชั้น พระระเบียง
ชั้นนอกหรือชั้นที่สองนั้น ไม่ได้หักมุมหุ้มพระระเบียงชั้นในแต่ย่อเข้ามาทั้งสองข้างชน พระวิหารทิศ เพราะฉะนั้นเมื่อดูภายนอกรอบพระระเบียงจึงเห็น เป็นไม้สิบสองเป็นการช่างอย่างดี ซึ่งข้าพเจ้าพอใจเป็นอันมากได้ดูอยู่เป็นนิจ ไม่มีแห่งใดเหมือนเลย ...

คำว่า”ไม้สิบสอง” เป็นชื่อเรียกงานสถาปัตยกรรมและศิลปกรรมในกระบวนการช่างไทยชนิดหนึ่ง พจนานุกรมราชบัณฑิตยสถาน ฉบับ พ.ศ. ๒๕๒๕ ให้ความหมายว่าไม้สิบสองลักษณะของสถาปัตยกรรมและศิลปกรรมไทย ที่ย่อมุม ถ้าย่อมุมละ ๒ เรียกว่าไม้แปด ย่อมุมละสาม เรียกว่าไม้สิบสอง เป็นต้น

หนังสืออ่านภาษาไทยสำรับรายวิชาชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๕ ของกระทรวงศึกษาธิการ ให้คำอธิบายพึ่มเติมว่า ไม้สิบสอง ชื่อแบบสถาปัตยกรรม ของไทย ซึ่งมีวิธี ย่อมุมไม้ มุมละ ๓ หยัก สี่ ๔ มุม รวมเป็น ๑๒ หยัก และ เรียกชื่อสิ่งของตามวิธีนี้ เช่นเจดีย์ไม้ ๑๒ แต่ถ้าย่อมุมละ ๕ หยัก ก็เรียกว่าไม้ ยี่สิบ

ศิลปไม้สิบสองเกือบจะเรีบกได้ว่าเป็นแม่แบบของ สถาปัตยกรรมและศิลปกรรม การย่อมุมไม้ของไทย เท่าที่
ผู้เขียนเคยคลุกคลีกับงานศิลปกรรมย่อมุมไม้มาตั้งแต่สมัยอยู่เมืองเพชรบุรี สังเกตพบว่าไม่ว่าจะเป็นการสร้างโกษฐ์ไม้ หรือเจดีย์ก็ตามโดยมากช่างพื้นบ้าน จะนิยมสร้างแบบไม้สิบสองมากกว่าไม้แปดหรือยี่สิบเพราะมุมมองไม่เฉียบคมเท่าไม้สิบสอง

จาก http://www.geocities.com/watpoa/arch.htm

จากคุณ : ใบไม้หนึ่งใบ - [ 6 พ.ค. 48 14:21:24 A:203.144.158.126 X: TicketID:012463 ]