PANTIP.COM : Q5970162 แบ่งปัน : เรื่องตัวไรขนบนใบหน้า ! [ความงาม]

ความคิดเห็นที่ 1

ตัวไรขนบนผิวหนัง
ถ้าพูดถึงตัวไรที่อาศัยอยู่บนผิวหนังของคนเรา โดยเฉพาะใบหน้า เชื่อว่าท่านผู้อ่านหลายท่านมีความรู้ในเรื่องนี้ไม่มากนัก และไม่น่าจะเคยเห็นด้วยซ้ำว่าหน้าตาของมันเป็นอย่างไร

ผู้เขียนก็เช่นกัน นอกจากเคยเห็นภาพทางอินเทอร์เน็ต ก็เพิ่งมีโอกาสเห็นตัวไรจริง ๆ จากกล้องจุลทรรศน์ ที่ รศ.พ.ญ.พรทิพย์ ภูวบัณฑิตสิน สาขาตจวิทยา (ผิวหนัง) ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นำตัวอย่างจากคนไข้บางคนที่มีปัญหาผื่นผิวหนังบริเวณใบหน้ามาตรวจดู

ก่อนอื่นต้องขอเรียนว่า ในการนำเสนอเรื่องนี้มิได้มุ่งหวังให้ทุกคนตกอกตกใจเรื่องของตัวไรบนผิวหน้า หรือผิวหนังของเรา แต่อยากให้ทุกท่านได้รับความรู้ เพื่อใช้วิจารณ ญาณประกอบการตัดสินใจในการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ การเข้ารับการรักษา ตลอดจนการกำจัดตัวไรออกจากร่างกายว่าสมควรหรือไม่เพียงใด โดยในเบื้องต้นเราควรที่จะรู้ก่อนว่าตัวไรที่อยู่บนผิวหนังของคนเรานั้นมันเป็นอันตราย หรือทำให้เกิดโรคผิวหนังจริงหรือไม่

ตัวไรขนบนผิวหนัง
ถ้าพูดถึงตัวไรที่อาศัยอยู่บนผิวหนังของคนเรา โดยเฉพาะใบหน้า เชื่อว่าท่านผู้อ่านหลายท่านมีความรู้ในเรื่องนี้ไม่มากนัก และไม่น่าจะเคยเห็นด้วยซ้ำว่าหน้าตาของมันเป็นอย่างไร

ผู้เขียนก็เช่นกัน นอกจากเคยเห็นภาพทางอินเทอร์เน็ต ก็เพิ่งมีโอกาสเห็นตัวไรจริง ๆ จากกล้องจุลทรรศน์ ที่ รศ.พ.ญ.พรทิพย์ ภูวบัณฑิตสิน สาขาตจวิทยา (ผิวหนัง) ภาควิชาอายุรศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย นำตัวอย่างจากคนไข้บางคนที่มีปัญหาผื่นผิวหนังบริเวณใบหน้ามาตรวจดู

ก่อนอื่นต้องขอเรียนว่า ในการนำเสนอเรื่องนี้มิได้มุ่งหวังให้ทุกคนตกอกตกใจเรื่องของตัวไรบนผิวหน้า หรือผิวหนังของเรา แต่อยากให้ทุกท่านได้รับความรู้ เพื่อใช้วิจารณ ญาณประกอบการตัดสินใจในการเลือกใช้ผลิตภัณฑ์ การเข้ารับการรักษา ตลอดจนการกำจัดตัวไรออกจากร่างกายว่าสมควรหรือไม่เพียงใด โดยในเบื้องต้นเราควรที่จะรู้ก่อนว่าตัวไรที่อยู่บนผิวหนังของคนเรานั้นมันเป็นอันตราย หรือทำให้เกิดโรคผิวหนังจริงหรือไม่

รศ.พ.ญ. พรทิพย์ เท้าความ ว่า อันที่จริงแล้วโรคผิวหนังที่เกิดจากตัวไร พบมากว่า 200 ปีแล้ว โดย หิด ตัวไรหิด เป็นแมงขนาดเล็ก ไม่สามารถมองเห็นด้วยตาเปล่า ต้องขยายด้วยกล้อง จุลทรรศน์ หิดจะขุดอุโมงค์อยู่ในชั้นหนังกำพร้า รอยโรคครั้งแรกพบที่บริเวณซอกนิ้วมือ ต่อมามีการเคลื่อนตัวไปยังบริเวณที่อบอุ่น เช่น ด้านข้างของนิ้วมือ ข้อมือด้านใน ข้อศอก รักแร้ หัวนม รอบสะดือ ตะโพก และอวัยวะเพศชาย

คนที่เป็นหิดจะมีอาการคันอย่างรุนแรงโดยเฉพาะในตอนกลางคืน และเป็นโรคที่ติดต่อกันง่าย จึงทำให้พบสมาชิกในครอบครัวมีอาการหลายคน ยาที่ใชัรักษา คือ ยาทาเบนซิลเบนโซเอท(benzyl benzoate) ยาทาเบนซีน แกมมา เฮกซ่าคลอไรด์ (benzene gamma hexachloride) และขี้ผึ้งกำมะถัน แต่ยาที่ได้ผลดีและผลข้างเคียงต่ำกว่า คือ เพอร์มิธริน (permithrin) และไอเวอร์เมคติน (ivermectin) แต่ยาทั้ง 2 ชนิดยังไม่มีจำหน่ายในประเทศไทย การรักษาหิดจะต้องรักษาพร้อมกันทั้งครอบครัวและต้องทำลายตัวและไข่ซึ่งอยู่ในเสื้อผ้า เครื่องนุ่งห่ม และเครื่องนอนในวันถัดมา เพื่อไม่ให้เป็นซ้ำอีก

แต่ในปัจจุบันนี้ได้มีการกล่าวขวัญถึงตัวไร ของผิวหนังอีกชนิดหนึ่ง นั่นก็คือ ตัวไรในต่อมขน หรือภาษาอังกฤษเรียกว่า Demodex folliculorum และตัวไรของต่อมไขมัน (Demodex brevis) ซึ่งตัว ไรทั้ง 2 ชนิดนี้พบมานานกว่า 150 ปีแล้ว

ตัวไรชนิดนี้จะเคลื่อนตัวช้า ๆ ไป ตามแต่ละต่อมขน อาจพบตัวไร 2-6 ตัวในแต่ ละต่อมขน โดยส่วนหัวจะฝังลงในต่อมขน และ ลำตัวจะวางตามแนวเส้นขน ตัวไรมีขนาดเล็ก มากประมาณ 0.1-0.4 มิลลิเมตร ส่วนหัวมีขา สั้น ๆ 4 คู่ (8 ขา) และมีลำตัวยาวคล้ายหนอน แต่ก็ยังไม่ทราบว่าไรนี้มาจากไหนจะมีโทษหรือก่อให้เกิดปัญหากับผิวหนังหรือไม่ เพราะสามารถพบตัวไรนี้ได้ทั้งในภาวะปกติ หรืออาจพบร่วมกับโรคผิวหนังบางโรค และพบว่าเมื่อรักษาโรคผิวหนังหายแต่ก็ยังคงพบตัวไรเหมือนเดิม

ดังนั้นตัวไรบนผิวหนังที่มีปริมาณเพิ่มขึ้น อาจเป็นผลจากรอยโรคผิวหนังมากกว่าตัวไรทำให้เกิดโรคผิวหนัง ซึ่งเมื่อวัยสูงขึ้นจะพบตัวไรเพิ่มขึ้นแต่ไม่พบผื่นผิวหนัง และพบว่าในภาวะที่ภูมิคุ้มกันของร่างกายลดลง อาจพบตัวไรเพิ่มมากขึ้น ดังนั้นจำนวนของไรอาจบ่งชี้ภูมิคุ้มกันของร่างกาย

รศ.พ.ญ.พรทิพย์ บอกว่า บริเวณใบหน้าและหนังศีรษะมีต่อมขนและต่อมไขมันหนาแน่น เมื่อมีผื่นเกิดขึ้นและ ถ้าขูดขุยบริเวณผื่นมาตรวจอาจพบตัวไร Demodex โดยตัวไรมีรูปร่างน่าเกลียดมากเมื่อมองผ่านกล้องจุลทรรศน์ ซึ่งอาจทำให้หลายท่านเกิดความวิตกกังวล ทั้ง ๆ ที่ตัวไรอาจอาศัยอยู่บนผิวหนังของคนเราอย่างเพื่อนมานานหลายสิบปีแล้วก็ตาม เพียงแต่เราไม่ทราบมาก่อนเท่านั้นเอง แต่พอหลาย ๆ คนทราบก็พยายามกำจัดตัวไรนี้ออกจากผิวหนังด้วยยาขนานต่าง ๆ ทั้งที่ยังไม่ทราบด้วยซ้ำว่าตัวไรนั้นอาจเป็นความปกติของผิวหนังของบุคคลนั้นก็ได้

แต่ปัจจุบันในงานแสดงสินค้าผลิตภัณฑ์สุขภาพของบริษัทซึ่งเป็นตัวแทนจำหน่ายผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด จะมีการตรวจขรุยจากหนังศีรษะเมื่อพบว่ามีตัวไรในขุยก็จะอธิบายทำนองว่าตัวไรทำให้ศีรษะล้านควรหาทางกำจัดตัวไรออกไปเสีย

ผู้บริโภคบางคนที่ไม่มีความรู้และเกิดความวิตก ก็ต่างพากันซื้อผลิตภัณฑ์ซึ่งแนะนำให้ใช้ในราคาแพง ซึ่งข้อมูลที่ได้จากบุคลากรซึ่งจำหน่ายผลิตภัณฑ์นั้นไม่ถูกต้อง เพราะศีรษะล้านหรือ รังแคไม่ได้เกิดจากตัวไร การรักษารังแคควรใช้แชมพูรักษารังแคซึ่งมีจำหน่ายทั่วไป หรือถ้าต้องการความมั่นใจควรไปพบแพทย์จะปลอดภัยกว่า ส่วนศีรษะล้านเป็นเรื่องธรรมชาติ

อย่างไรก็ตามที่ผ่านมายังมีความเห็นที่ไม่ตรงกันของแพทย์ผิวหนังต่อตัวไร Demodex เพราะแพทย์ผิวหนังส่วนใหญ่ไม่เชื่อว่าตัวไร Demodex ก่อให้เกิดโรคผิวหนัง เมื่อตรวจพบตัวไรในผื่นผิวหนัง แพทย์ก็จะรักษาโรคผิวหนังโดยไม่ใส่ใจเรื่องตัวไร ผื่นผิวหนังก็จะหายได้ อาจมีความเข้าใจไขว้เขวว่า ไร Demodex ของผิวคนจะเหมือนไรที่ทำให้เกิดขนร่วงในสุนัข (Demodex canis)

โดยความเป็นจริงแล้วไรอาจมีชื่อที่คล้ายกัน แต่ไรของสุนัขจะไม่ทำให้เกิดโรคในคน จึงอย่าวิตกกังวล เพราะไร Demodex folliculorum หรือ Demodex brevis นี้อาศัยอยู่ในชั้นผิวหนังมานานกว่าร้อยปี โดยไม่ก่อให้เกิดปัญหาแต่อย่างใด มีผู้ป่วยน้อยรายมากที่พบว่าไรนี้อาจก่อให้เกิดผื่นสิว หน้าแดงบริเวณจมูกร่วมด้วย และผื่นชนิดนี้สามารถรักษาได้

เพราะฉะนั้นการที่มีคลินิกบางแห่งมีการตรวจหาตัวไรบนผิวหน้าหรือผิวหนังของคนไข้อาจทำให้ผู้บริโภคสับสน หรือตื่นกลัวจนเกินเหตุ เพราะข้อมูลเรื่องตัวไรชนิดนี้ยังเป็นข้อถกเถียงกันอยู่ จึงไม่ควรนำออกมาเผยแพร่ให้ประชาชนสับสนเพราะแพทย์ผิวหนังเองก็ยังไม่รู้เช่นกัน

ท้ายนี้ “X-RAY สุขภาพ” หวังว่าท่านผู้อ่านคงจะได้รับความรู้ไปพอสมควร แม้ว่าภาพของตัวไรดูแล้วจะน่าเกลียดน่ากลัว แต่อย่างที่ รศ.พ.ญ.พรทิพย์ ท่านบอกเอาไว้ตัวไรมันอาศัยอยู่กับเรามานาน การจะไปตรวจหาหรือกำจัดออกจึงขึ้นอยู่ที่วิจารณญาณและความพึงพอใจของแต่ละคน คงไม่มีใครไปชี้นำใครได้.
http://www.dailynews.co.th/col/each.asp?columnid=8639

จากคุณ : curiousity (Curiousity) - [ 30 ต.ค. 50 17:37:01 ]

ความคิดเห็นที่ 22

กรุณาอ่านโดยใช้วิจารณญาณอีกรอบค่ะ..อันนี้เขียนและแปลโดยอ่านจากหลายที่และถามจากเภสัชกรใกล้ตัว กรุณาอย่าใช้อ้างอิงโดยไม่ศึกษาเองอย่างรอบคอบนะคะ !

มารู้จักเกี่ยวกับไรขนหรือ Demodex เพิ่มเติมกันดีกว่า

ไร demodex นับว่าเป็นเชื้อปรสิตที่ไม่ค่อยเป็นที่รู้จักกันนัก แต่ตลอดในช่วงชีวิตของมัน มักถูกพบได้ที่บริเวณผิวหนังของมนุษย์และสัตว์ โดยอาศัยอยู่ในบริเวณรากขน หรือผม (hair follicles) และบริเวณต่อมไขมัน (Sebaceous glands) โดยเฉพาะคุณๆที่เป็นผู้ใหญ่จะพบปัญหานี้ (คือเข้าใจเองว่าเหมือนกับว่ามันมาพร้อมๆกับการผลิตไขมันบนหน้าเรา...เหมือนแบคทีเรียในลำไส้ของคนเราบางชนิด เช่นที่เรียกว่า "Normal Flora" E. Coli ตัวนี้น่าจะได้ยินชื่อบ่อย ไม่ก่อโรคกับคนเราด้วย..)

ข้อมูลที่น่าสนใจมากๆชิ้นหนึ่ง บอกว่าปัญหานี้จะไม่ค่อยเจอในเด็ก สันนิษฐานว่าเป็นเพราะบนหน้าเด็กๆ ไม่ได้ผลิตไขมันที่ชื่อ Sebum ซึ่งเป็นไขมันที่ถูกขับจากต่อมที่เรียก Sebaceous gland (ตอนเด็กๆ หน้าพวกเราจึงไม่ค่อยมีปัญหากันไงคะ) --- มีภาพประกอบด้านล่างให้ดูด้วยค่ะ

บนหน้าเรามีเจ้าตัวไรมากมายขึ้นอยู่กับสภาพหน้าของแต่ละคน โดยมันสามารถชอนไชเที่ยวเล่นไปตามรากขน ได้อย่างอิสระ โดยกินส่วนประกอบของเซลล์บริเวณรากขน ผิวหนังที่ตายแล้วและต่อมไขมันเป็นอาหาร (เวลาที่เป็นมันเลยทำให้หน้าแห้งเป็นขุยเพราะมันดูดไขมันจากบนหน้าเรา--^__^)

งานวิจัยชิ้นหนึ่งบอกว่าผู้เยี่ยมเยือนตัวเล็กตัวนี้พบได้ในผู้หญิงมากกว่าผู้ชายทั้งๆที่ผู้ชายมีรูขุมขนมากกว่า (เป็นผู้หญิงนี่ลำบากจริงๆเนอะ...ไม่ทราบว่าทำไมเหมือนกันนะคะ พอดีไม่ได้อ่านลงไปลึกๆค่ะ ยังไม่อยากเป็นผู้เชี่ยวชาญเรื่องนี้ 555 ) แต่ไม่ต้องตกใจนะคะ เพราะมีงานทางวิชาการหลายชิ้นบ่งบอกว่าบนผิวหนังหรือในผิวหนังเรามีเจ้าตัวเล็กตัวน้อยอยู่มากมาย (ขอเรียกรวมๆว่าmicroorganism--- โอ้...เราไม่ได้อยู่ตามลำพังอีกต่อไป! )

นิสัยของตัวไร demodex

พวกนี้เป็นพวกชอบเที่ยวกลางคืนค่ะ (- __- ) มันจะออกมาเดินเล่นและก็กินๆๆๆ ส่วนตอนกลางวันก็จะนอนหลับอุตุอยู่ใต้ผิวหนังเรา หามุมดีๆพักผ่อนว่างั้น มันเป็นพวกขี้เหงาด้วยเพราะฉะนั้นจะหาเพื่อนมาแชร์ที่อยู่อาศัยกันด้วย ที่สำคัญเจ้าไรขนมีความสามารถในการสืบพันธุ์ที่สูงมาก!!! โดยสามารถขยายพันธุ์ได้ทุกๆ 2 สัปดาห์ เกิด แก่ เจ็บ ตายอยู่ที่นั่นโดยไม่ให้เรารู้ตัว จนมันเกิดปัญหานั่นแหล่ะค่ะ!!

แล้วเจ้าตัวไหนที่ชอบก่อปัญหา ??

ไร demodex ในมนุษย์ในปัจจุบันมีอยู่ 2 สายพันธุ์ โดยทั้งสองสายพันธุ์สามารถก่อให้เกิดโรคในมนุษย์ได้ คือ เดโมเด็กซ์ ฟอลลิคิวโลรัม (Demodex folliculorum) ที่มักอาศัยอยู่ในรูขุมขน และ เดโมเด็กซ์ เบรวิส (Demodex brevis) ที่มักอาศัยอยู่ในบริเวณต่อมไขมัน จริงๆไร demodex นี้ ถูกจัดให้อยู่ใน genus Demodex และถูกค้นพบครั้งแรกที่บริเวณรูขุมขน ดังนั้น จึงมักถูกเรียกชื่อว่า ไรบริเวณรูขุมขน (hair follicle mite)

พวกนี้ปกติมันก็คงรักสงบค่ะ ถ้าร่างกายเราไม่อ่อนแอเกินไป (ทำให้มันขาดอาหาร) หรือไปก่อกวนอะไรมันเข้าก็คงอยู่ร่วมโลกกันอย่างสันติ แต่ถ้าผิวเราเสียสมดุล ประชากรของเจ้าพวกนี้ก็จะผิดปกติค่ะ

แต่อย่างที่โพสต์ไว้ข้างบนว่ามีความเห็นที่ไม่ตรงกันของแพทย์ผิวหนังต่อตัวไร Demodex เพราะแพทย์ผิวหนังส่วนใหญ่ไม่เชื่อว่าตัวไร Demodex ก่อให้เกิดโรคผิวหนังและรักษาโดยไม่ได้ให้ความสนใจกับมัน แต่บ้างก็บอกว่าก่อปัญหา อาทิเช่นข้อความนึงจากใน web แห่งนึงกล่าวว่า

“เดโมเด็กซ์ ฟอลลิคิวโลรัม จะสามารถไชเข้าไปตามรูขุมขน และดูดสารอาหารบริเวณรากขนกินเป็นอาหาร รูขุมขนจึงขยายกว้างและเกิดการอักเสบขึ้น ส่งผลให้เกิดปัญหาขนหรือผมร่วง และเกิดอาการบวมอักเสบของเนื้อเยื่อบริเวณรอบๆ รูขุมขน ส่วนไรเดโมเด็กซ์ เบรวิส ซึ่งมักกัดกินสารอาหารบริเวณต่อมไขมัน ส่งผลให้ผิวเกิดการระคายเคืองและอักเสบขึ้นได้เช่นเดียวกัน ผลจากการติดเชื้อไรทั้งสองชนิดนี้ จะทำให้มีการอุดตัน และเกิดการอักเสบชนิดผื่นแดง และผิวมีลักษณะขรุขระ รูขุมขนกว้าง ที่เรียกว่า แอคเน่ โรซาเซีย (Acne Rosacea) ...แต่อย่างไรก็ตาม ความรุนแรงของโรคที่เกิดจากเชื้อ demodex จะมีความแตกต่างกันไปในแต่ละราย บางรายอาจไม่มีปัญหา แต่ในบางราย อาจก่อให้เกิดปัญหาที่รุนแรงได้หากไม่มีการรักษาที่ถูกวิธี ”

สำหรับเราเองคุณหมอที่หาอยู่ตอนนี้ก็ดูเหมือนว่าจะรักษาโดยไม่ได้ใส่ใจกับเจ้าตัวไรที่ว่า ยาที่ใช้ตอนนี้เป็นยาที่ผลิตในรพ. เป็นครีมที่เป็น base ในการไปผสมกับตัวอื่นๆที่เป็นผลิตภัณฑ์พวก moisture ต่างๆ ไม่มีน้ำหอม ไม่มีสารสกัดเพิ่มเติมใดๆ แต่ตัวครีมจะค่อนข้างเหนอะหน่อยเข้าใจว่าจุดประสงค์ของครีมตัวนี้คือเพิ่มความชุ่มชื้นให้หน้า ที่เหลืออื่นๆตอนนี้แทบจะไม่ใช้อะไรเลยค่ะ งดทุกอย่าง (ยกเว้นครีมกันแดดและเจลล้างหน้า) และรักษาความสะอาดสุดฤทธิ์ (ห้องกวาดถูทุกวัน ที่นอนซักทุกอาทิตย์เลยค่ะโดยเฉพาะปลอกหมอนซักมือเลย..นี่ถ้าไม่หาย สงสัยต้องเอาไปต้มน้ำเดือดๆ ฆ่าเชื้อแล้ว 555..)

สุดท้ายก็หวังว่าข้อมูลที่หามาและเรียบเรียงจะช่วยให้ทุกคนมีความรู้เพิ่มขึ้นและไม่ลืมล้างหน้าให้สะอาดก่อนนอน ไม่ทิ้งเครื่องสำอางไว้ตลอดคืน (อย่าลืมว่าพวกไรขนเป็นพวกย่ำราตรีนะคะ!!) ไม่เอาผมมันๆมาปรกหน้า หรือถ้าใช้ครีมทาหน้าหรือโฟมล้างหน้าที่มีส่วนผสมของน้ำมัน (oil) เป็น base ก็ควรเปลี่ยนบ่อยนิดนึงหรือควรเปลี่ยนมา cleanser ที่เป็น gel อาจจะดีกว่า เพราะเจ้าไรขนชอบกินไขมัน!!!! และเนื่องจากของโปรดอีกอย่างของมันคือผิวหนังที่ตายแล้วก็เป็นการดีที่จะเปลี่ยนและทำความสะอาดปลอกหมอนและที่นอนเป็นประจำค่ะ นอกจากตัวไรขนเราอาจจะป้องกันเพื่อนบ้านของมันที่ชื่อไรฝุ่นได้ด้วยค่ะ....

คราวหน้าจะมาเพิ่มเติม แถมในเรื่องของไรฝุ่นซึ่งเป็นคนละชนิดกับไรขนให้ฟังนะคะ...

จากคุณ : Curiousity - [ 31 ต.ค. 50 11:45:59 ]