PANTIP.COM : W4254595 เวียดนาม...เพราะฝันถึง จึงไปหา (ตอนที่ 6) [ความเรียง]

ความคิดเห็นที่ 3

เวลาไปต่างแดน หลายคนมักนึกถึงของฝาก ไม่ว่าจะฝากตัวเองหรือเพื่อนฝูงญาติมิตร ตรงนี้เป็นเรื่องที่ดีครับ เป็นการแสดงออกถึงน้ำใจและความนึกถึงกัน เห็นของสวย ๆ งาม ๆ ก็อยากซื้อไปฝาก แต่การซื้อของเหล่านี้ไม่ใช่เรื่องเล่น ๆ บางคนเดินเลือกหาซื้อของฝากเป็นวัน ๆ ก็ไม่ถูกใจ ดูแล้วดูอีก คิดแล้วคิดอีกว่าอันนี้เพื่อนคนนี้จะชอบไหม หรือว่าถ้าซื้ออันนี้ไปจะเอาไปฝากให้กับใครดี คิดไปคิดมาสรุปไม่ลงตัวก็ผลัดเดินไปร้านอื่นก่อน เผื่อจะเจอของที่ถูกใจมากกว่า

เพื่อนผมคนที่เคยมาเวียดนามเมื่อหลายปีก่อนเขาซื้อเสื้อยืดมาฝากผมหนึ่งตัว เป็นเสื้อแขนสั้นสีขาว ตรงด้านหน้าสกรีนรูปโฮจิมินห์กำลังนั่งสูบบุหรี่ในท่าใช้ความคิด ผมชอบเสื้อตัวนี้มาก ถึงปัจจุบันมันจะมีอายุเกือบหกปีแล้วแต่ผมก็ยังใส่อยู่ เนื้อผ้าดีมาก แต่ตะเข็บก็เริ่มเปื่อยยุ่ยไปตามกาลเวลาและจำนวนการซัก ตอนนี้เลยสวมเป็นเสื้อนอนไปเลย สบายดี พูดถึงเพื่อนคนนี้ก็แปลกดีครับ อีกครั้งหนึ่งเขาไปประเทศจีน กลับมาผมได้เสื้อยืดเป็นของฝากตามเคย เป็นเสื้อยืดแขนสั้นสีดำ ตรงกลางสกรีนรูปท่านประธานเหมา เจ๋อ ตุง มีตัวอักษรจีนสองสามตัวอ่านไม่ออก เสื้อตัวนี้ผมชอบอีกนั่นแหละ แต่ไม่ได้ใส่ตอนนอนเหมือนเสื้อลุงโฮเพราะยังใหม่อยู่ นี่ถ้าเพื่อนได้ไปคิวบาหรือรัสเซียผมคงไม่แคล้วได้เสื้อยืดฟิเดล คาสโตร กับเลนิน มาสวมอีกเป็นแน่ ดีที่เราพ้นยุคสงครามเย็นมาแล้ว ไม่อย่างนั้นอาจโดนสันติบาลเรียกไปสอบสวนเกี่ยวกับการกระทำอันเข้าข่ายเป็นคอมมิวนิสม์

ผมเองก็นึกถึงเพื่อนครับ แต่ไม่ค่อยนึกถึงของฝาก อย่างแรกเลยสารภาพตรง ๆ ว่าขี้เกียจซื้อ ผมเกลียดการช็อปปิ้ง เบื่อเข้าร้านเสื้อผ้าหรือของที่ระลึก ที่ไปเที่ยวไหนต่อไหนคนเดียวบ้างหรือไปกับเพื่อนรู้ใจอีกสักคนหรือสองคนบ้างนั้นก็เพราะว่าจะได้ตัดขั้นตอนช็อปปิ้งทิ้งไปได้เลย อย่างที่สองนั้นคือรสนิยมการเที่ยวของเราไม่ค่อยเอื้อให้เกิดการช็อปปิ้งเท่าใดนัก เช่นเดินไปดูในตรอกซอกซอยถนนเส้นเล็ก ๆ ไม่มีความสำคัญทางด้านเศรฐษกิจ ไปนั่งอยู่ริมแม่น้ำเป็นเวลานาน ๆ หรือไม่ก็ปั่นจักรยานออกไปนอกเมืองเพื่อหาบรรยากาศชนบทหรือทิวทัศน์ธรรมชาติของบ้านเมืองเขา อย่างนี้ไม่มีทางเจอย่านช็อปปิ้งแน่ หรือถึงเจอก็จะรีบเดินผ่านไปให้เร็วที่สุด

แต่ผมก็ไม่ถึงกับแล้งน้ำใจเสียทีเดียว อย่างน้อยก็มักจะกวาดโปสการ์ดสวย ๆ หรือพวงกุญแจที่มีสัญลักษณ์ของชาติบ้านเมืองเขาและมีดีไซน์เก๋ ๆ หน่อย กลับมาฝากเพื่อนได้บ้าง การซื้อนั้นก็จะซื้อจากร้านเดียวทีเดียวให้จบ นับไปเลยว่าจะซื้อฝากกี่คน เผื่อไปอีกสักสองสามใบกันเหนียว แค่นี้เป็นอันจบ สบายใจได้ สามารถเดินทางต่อโดยไม่ต้องมาพะวงถึงเรื่องของฝากอีกต่อไป

ของฝากส่วนใหญ่หาซื้อได้แถวย่านถนน 36 สาย สมัยก่อนถนนแต่ละสายเป็นแหล่งรวมการค้าในแต่ละอย่าง เช่นถนนฮาง บั๊กคือแหล่งรวมช่างเงิน งานอะไรที่เกี่ยวกับการใช้ศิลปะสร้างสรรค์เครื่องเงินมาหาซื้อได้ที่ฮาง บั๊กนี่ ถนนฮาง ก๋าเป็นแหล่งรวมสินค้าที่ทำจากเนื้อไก่ ถนนฮาง ไก๋เป็นแหล่งรวมผ้าไหมเนื้อดี ฯลฯ แต่เดี๋ยวนี้โลกเปลี่ยนแปลงไปมาก ถนนแต่ละสายแม้ยังคงเอกลักษณ์ของตัวเองอยู่ แต่ก็ไม่เหนียวแน่นอย่างแต่ก่อนอีกต่อไป ในปัจจุบันใครอยากขายอะไรก็ขายได้ ร้านเครื่องเงินจะไปเปิดขายในย่านร้านผ้าไหมก็ไม่ผิดกติกาอีกต่อไปแล้ว คงเหมือนกับถนนหลาย ๆ สายในเมืองไทยที่เมื่อก่อนก็เป็นแหล่งสินค้าเฉพาะอย่าง เช่นเฟอร์นิเจอร์ย่านบางโพ จักรยานแถววรจักร ร้านหนังสือย่านวังบูรพา ร้านผ้าย่านพาหุรัด อะไรทำนองนี้ ปัจจุบันก็ยังคงมีร้านดังกล่าวอยู่มาก แต่อาชีพอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกันก็มีอิสระเสรีเปิดแทรกกันไปตามอัธยาศัย ไม่มีใครว่าอะไร

บริเวณทิศตะวันออกเฉียงเหนือของทะเลสาบ หากข้ามถนนมาจะพบว่าเป็นแหล่งขายเป้ กระเป๋าสะพาย กระเป๋าเดินทาง มากมายติด ๆ กันหลายร้าน ผมเห็นกรุ๊ปทัวร์จากเมืองไทยมารุมซื้อกระเป๋ากันจ้าละหวั่น เข้าใจว่าคงราคาถูก เฟืองบอกว่ากระเป๋าเหล่านี้ล้วนเป็นของปลอมใช้แบรนด์เนมดัง ๆ แต่คุณภาพดีทีเดียว เผลอ ๆ อาจดีกว่าของแท้บางยี่ห้อเสียด้วยซ้ำ เราข้ามถนนไปสำรวจดูให้เห็นกับตา แล้วจึงรู้ว่าเป็นอย่างที่เฟืองบอกจริง ๆ ผมเองทีแรกไม่อยากได้อะไรแต่สุดท้ายก็ยังอุตส่าห์ซื้อเป้สำหรับใส่คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊คมาหนึ่งใบ ยี่ห้อ The North Face ตีเป็นเงินไทยแล้วใบละสี่ร้อยบาทเท่านั้น ไม่รู้เหมือนกันว่าของจริงราคาเท่าไหร่เพราะไม่เคยไปดูตามห้าง

...

ต่ายกับสาวน้อยแม่ค้าขายหมวก เธอบอกว่าฮานอยวันนี้อุณหภูมิไม่ถึง 20 องศา นั่นจึงทำให้ต่ายต้องอุดหนุนหมวกกับถุงมือ (ถุงมือสำคัญมากสำหรับต่าย เพราะอากาศเย็นจนฝ่ามือเขียวหมด)

จากคุณ : อันโตนิโอ (อันโตนิโอ) - [ 3 เม.ย. 49 23:33:10 ]

ความคิดเห็นที่ 8

ช่วงค่ำ ๆ หน้าโรงละครหุ่นกระบอกน้ำจะอุ่นหนาฝาคั่งไปด้วยผู้คน โรงละครที่ว่านี้อยู่ทางตอนเหนือของทะเลสาบใกล้ ๆ กันกับย่านร้านขายกระเป๋าเดินทางซึ่งมีสารพัดแบบ สถานที่แห่งนี้หากเรียกว่าเป็นไฮไลท์ของเมืองฮานอยยามค่ำคืนก็สามารถพูดได้เต็มปาก ทัวร์ไม่รู้ตั้งกี่คณะ จากไม่รู้กี่ชาติกี่ภาษา ล้วนต้องมารอดูหุ่นกระบอกน้ำนี้ให้ได้จนเต็มแน่นทุกรอบไป

หุ่นกระบอกน้ำ เป็นศิลปะการแสดงอย่างหนึ่งของชาวฮานอย เป็นเอกลักษณ์ที่มีเฉพาะท้องถิ่นลุ่มแม่น้ำแดงโดยเฉพาะ ต้นกำเนิดการเล่นหุ่นกระบอกน้ำมาจากช่วงฤดูน้ำหลาก น้ำจากแม่น้ำซมฮมหรือแม่น้ำแดงจะไหลท่วมพื้นที่ลุ่มของเวียดนามตอนเหนือ ชาวบ้านคิดหาการเล่นมาช่วยผ่อนคลายแก้เบื่อ จากการเล่นอย่างง่าย ๆ ก็ค่อย ๆ เติมความยากซับซ้อนกับตำนานเรื่องเล่าและศาสตร์ทางศิลปะที่งดงามอ่อนช้อยวิจิตรบรรจงของชาติเข้าไปรุ่นต่อรุ่นจนการเล่นหุ่นกระบอกน้ำทุกวันนี้กลายเป็นศิลปะพื้นเมืองอย่างเอกที่ชาวฮานอยภาคภูมิใจเป็นที่สุด

ในโรงละครหุ่นกระบอกน้ำเขาทำเหมือนเป็นโรงหนังขนาดย่อม ๆ พื้นที่ใช้แสดงอยู่ด้านหน้า จัดตกแต่งเป็นฉากสวยงาม พื้นตรงกลางเป็นสระน้ำ เลยเข้าไปมีม่านปิดลงมาจนแตะผิวน้ำ คนชักหุ่นซึ่งมีหลายคนจะซ่อนอยู่หลังม่านนี้แล้วคอยขยับท่าทางของหุ่นด้วยลำไม้ไผ่ยาว ๆ ดูแล้วท่าทางยากและคงหนักไม่ใช่เล่น เวทีอีกมุมหนึ่งยกสูงเป็นพื้นที่สำหรับคณะนักดนตรีและนักร้อง ส่วนคนดูก็จะนั่งเรียงแถวเป็นขั้นบันไดเป็นระเบียบเรียบร้อยตามแบบอย่างมาตรฐานโรงละครสากล

ผมกับต่ายมาหยุดหน้าโรงละครนี้ตั้งแต่เช้า คิดว่าไหน ๆ มาฮานอยทั้งทีควรจะดูหุ่นกระบอกน้ำกันสักรอบ เห็นเขาว่าสนุกนักหนา การดูหุ่นกระบอกน้ำไม่ใช่ว่าซื้อตั๋วแล้วจะเข้าดูได้เลยเหมือนอย่างดูหนังตามโรงภาพยนตร์ เราได้เรียนรู้เพิ่มจากเฟืองว่าหากจะดูควรต้องจองตั๋วไว้ก่อน เพราะคนมาดูกันเยอะมากจริง ๆ แล้วเราก็ได้เห็นประจักษ์กับตา แถวของคนเข้าคิวซื้อตั๋วไม่ยาวมากเท่าใดนัก แต่ทว่านานจริง ๆ กว่าจะซื้อกันเสร็จแต่ละคน ผมสังเกตดูอยู่ครู่ใหญ่ค่อยรู้ว่าคนเหล่านี้มาจองตั๋วให้กับกรุ๊ปทัวร์ต่าง ๆ ซื้อกันคนละหลายสิบใบ ช่องขายตั๋วก็ดันมีพนักงานอยู่แค่คนเดียว ไม่รู้ทำไมไม่ยอมจัดให้มากกว่านี้ แล้วก็เป็นไปตามประสาชาวเวียดคือแซงคิว บางคนไม่รู้พรวดมาจากไหน ไม่ต่อคิว ทำเสไปยืนเท้าแขนข้างคนที่กำลังซื้อตั๋ว พอเจ้านั้นซื้อเสร็จก็สวมตัวเองเข้าไปแทนที่เสร็จสรรพ ฝรั่งเห็นแล้วส่ายหน้าใหญ่ ผมกับต่ายเห็นการแซงคิวในเวียดนามมาหลายหนเลยชักจะชิน ๆ อยู่บ้าง แต่ก็บ่นกันไปพอหอมปากหอมคอ

แล้วก็ไม่ผิดหวังเลยที่ยอมต่อแถวซื้อตั๋วมาดูหุ่นกระบอกน้ำ แน่นอนว่าจุดเด่นสำคัญอยู่ที่ตัวหุ่น ฉาก และการชักของคนหลังม่านซึ่งดูเป็นธรรมชาติมาก ๆ แต่สำหรับผม ค่อนข้างจะให้คะแนนกับคณะนักร้องนักดนตรีเป็นพิเศษ แม้ว่าร้องเป็นภาษาท้องถิ่น และเพลงนั้นก็เล่นด้วยเครื่องดนตรีพื้นเมืองทุกชิ้น แต่ช่างไพเราะจับใจ สื่อตรงเข้าไปถึงข้างในหัวใจโดยไม่ต้องผ่านกระบวนการตีความแม้แต่น้อย หลายช่วงของการแสดง ผมเผลอจับสายตามองไปยังคณะนักดนตรี แสงไฟเหลืองนวลอาบใบหน้าของพวกเขา และทิ้งรอยมืดไว้ใต้โหนกคิ้ว จมูกและคางเหมือนหุ่นขี้ผึ้งในพิพิธภัณฑ์ เสียงขลุ่ยหวีดหวิวเคล้าคลอด้วยพิณล้อเสียงคลื่นน้ำ นักร้องหญิงสองคนขยับริมฝีปากเอื้อนเอ่ยลำนำแห่งมาตุภูมิไปพร้อมกับการเคลื่อนไหวของหุ่นบนผิวน้ำระริกระรี้

บางขณะผมเกือบหลงคิดไปว่าตัวเองกำลังอยู่ในยุคฮานอยโบราณสมัยพระเจ้าหลีไทโต...

เราไปร้านที่เหยียนกับเฟืองทำงานอยู่อีกครั้งเมื่อการแสดงหุ่นกระบอกจบลง ระยะทางห่างจากโรงละครราวสองสามร้อยเมตร ผ่านทะเลสาบฮว่านเกี๋ยม ในความมืดเช่นนี้ฮว่านเกี๋ยมยิ่งกลับดูมีเสน่ห์ลึกลับ กิ่งหลิวลู่ลมเหมือนม่านพรางแสงจันทร์ แสงไฟจากภัตตาคารริมน้ำยังสว่าง ผมนึกถึงค่ำคืนที่คุณลุงคำสิงห์เขียนเล่าในหนังสือว่าได้มาร่วมดื่มกินกับเพื่อนน้ำมิตรในแวดวงวรรณกรรม คงเป็นภัตตาคารเดียวกันนี้กระมัง

ตามปรกติผมไม่ดื่มเบียร์ แต่ที่ฮานอยคงมีเวทย์มนต์บางอย่าง คืนนั้นผมดื่มเบียร์พื้นเมืองไปสามขวด ไม่ถึงกับเมาเพราะเป็นเบียร์ชนิดขวดเล็ก แต่ทำให้บรรยากาศการสนทนาสนุกสนานมากกว่าเดิม เฟืองแนะนำว่าโดนัทของร้านเธออร่อยมาก แต่เมื่อเอามาเสิร์ฟแล้วลองชิม ผมกลับเห็นว่าของบ้านเราแป้งนุ่มกลมกล่อมกว่าหลายเท่านัก ที่สำคัญ การดื่มเบียร์แกล้มกับโดนัทดูไม่ค่อยจะเข้าท่าสักเท่าไรเลย ต่ายไม่ดื่มแอลกอร์ฮอร์ ได้แต่จิบนิด ๆ แล้วสั่งโค้กมาไม่ให้โต๊ะว่าง ฝรั่งหลายคนเข้ามากินอาหาร เหยียนดูจะคล่องทางภาษามากกว่าใครจึงยุ่งไม่ได้หยุด เธอดูเป็นธรรมชาติมากเวลาคุยกับลูกค้า ทั้งการพูดคุยและออกลีลาขยับท่าทาง เราได้แต่แปลกใจที่เธอพูดภาษาอังกฤษได้เหมือนฝรั่งทั้ง ๆ ที่ไม่เคยก้าวออกจากฮานอยเลยด้วยซ้ำ เฟืองพูดน้อยและดูขี้อายกว่า ไม่ค่อยเข้าไปยุ่งวุ่นวายหากลูกค้าไม่เรียก เธอสมัครใจยืนคุยกับผมกับต่ายมากกว่า เช่นเดียวกับหนุ่มน้อยอีกคนหนึ่งซึ่งเรียนมหาวิทยาลัยฮานอยเหมือนกันผู้มีชื่อว่าเกา ทิงห์ ภาษาอังกฤษของเกา ทิงห์ทำเอาเราสื่อสารกันลำบากพอสมควร กระทั่งเฟืองยังฟังเพื่อนของเธอเองไม่ค่อยจะออก เราแลกเปลี่ยนอีเมล์กัน และจากวันนั้นถึงวันนี้เราก็ยังคงติดต่อถามหาทุกข์สุขกันอยู่เสมอ

เดินกลับโรงแรม ท้องถนนว่างโล่งผิดจากยามกลางวันลิบลับ ร้านรวงพากันปิดหมดแล้ว อากาศเย็นจัด เข้านอนคืนนี้ไม่จำเป็นต้องเปิดแอร์อย่างที่จุมว่าจริง ๆ

.....

ในโรงละครหุ่นกระบอก

จากคุณ : อันโตนิโอ (อันโตนิโอ) - [ 3 เม.ย. 49 23:39:27 ]