วันที่ 09 พ.ย. 2549
ผมตื่นลืมตาขึ้นมาแต่เช้ามืด พร้อมกับเสียงไก่ขันระงมเซ็งแซ่ไปทั่ว สมองปวดตุ้บๆ คล้ายจะลั่นเปรียะออกจากกันไม่เลวสำหรับคืนแรกของการอยู่ที่นี่ หลับสนิทเป็นตาย ช่างหัวมันลุกขึ้นมาอาบน้ำแปรงฟันไปหาอะไรมายัดใส่ท้องดีกว่า ตลาดเช้าคงจะเปิดแล้ว

ที่ตลาดคลาคล่ำไปด้วยผู้คนที่มาจับจ่ายใช้สอยส่วนนักท่องเที่ยวยังคงไม่ค่อยมีอาจเนื่องด้วยยังเช้ามืดเกินไป ตั้งใจว่าจะหาอะไรร้อนร้อนลงท้อง สุดท้ายก็มายืนอยู่หน้าร้านหนึ่ง บ้าสิ้นดี ครั้งหนึ่งผมเคยบอกคุณว่าโจ๊กที่กรุงเทพฯ มีตั้งเยอะทำไมไม่ลองหาอาหารพื้นเมืองทานกัน คุณทำตาละห้อยอย่างเสียไม่ได้ แล้วผมก็พาไปกินอย่างอื่น แต่วันนี้เช้าแรกในแม่ฮ่องสอนผมกำลังทำสิ่งที่กลืนน้ำลายตัวเองเมื่ออดีต อยากให้คุณรู้จริงๆว่าผมขอโทษที่เอาความคิดตัวเองเป็นใหญ่ โจ๊กเขาอร่อยดีจริง สมแล้วที่ชื่อโจ๊กเสวย หวังว่าโอกาสหน้าหากคุณได้มีโอกาสขึ้นมาอย่าลืมแวะทานละ

หลังจากมือเช้าผมเริ่มขับรถตระเวนรอบเมือง หมู่พระใหญ่น้อยต่างทยอยเดินเรียงแถวออกบิณฑบาต พ่ออุ้ยแม่อุ้ยต่างพร้อมใจทำบุญตักบาตรด้วยใจเลื่อมใสศรัทธา เป็นภาพที่ง่ามยิ่งแล้ว เมืองใหญ่พัดพรากเอาทุกสิ่งของความดีงามไปจากวิถีของเรา อยากตักบาตรไม่ต้องทำอะไรมากจ่ายเงินไปก็มีชุดใส่บาตรให้พร้อมสรรพแม้ทำบุญเราก็แดกด่วน หวังเพียงผลบุญคงได้แดกด่วนเช่นกัน

เส้นทางจากตัวเมืองไปสู่ขุนยวมแทบจะไม่เปลี่ยนแปลงเหมือนเมื่อครั้งที่คุณเคยมากับผม เพียงแต่ครั้งนี้ไม่มีใครต้องทนเก็บงำความรู้สึกปวดเมื่อยที่อยากพร่ำบ่นออกมาให้ฟังอีกแล้ว ที่ตั้งเมืองขุนยวมอากาศเย็นสบายกว่าที่แม่ฮ่องสอน หมู่อาคารบ้านเรือนขนานไปกับแนวทางหลวง 108 อำเภอเล็กๆที่เงียบสงบกำลังฟื้นตื่นต้อนรับผู้มาเยือนทุกครั้งที่ลมหนาวพัดมา ผมแวะเติมน้ำมันรถและถือโอกาสพักตูดหลังจากนั่งขับมอเตอร์ไซด์มาร่วมชั่วโมงกว่า พร้อมกับรถนักท่องเที่ยวที่เพิ่งเดินทางมาถึงแวะเข้ามาเติมน้ำมันเป็นระยะ หลังจากออกจากสถานีบริการน้ำมัน ความตั้งใจที่จะสัมผัสกับศิลปะพื้นถิ่นก็ทำให้ดั้นด้นขับออกนอกเมืองไปตามทางหลวงชนบทเพื่อชมความงามของวัดต่อแพวัดที่สำคัญอีกแห่งของเมืองนี้ ที่ตั้งของวัดอยู่ริมน้ำยวม เป็นศิลปกรรมไทใหญ่ที่ดูแปลกตาเราชาวภาคกลาง วัดเล็กๆที่สงบเงียบ

บางครั้งไม่รู้ว่าทำไมเวลาเป็นทุกข์การเข้าวัดจะช่วยได้จริงหรือเปล่า แต่ที่แน่ใจอย่างการเดินทางครั้งนี้ก็น่าจะได้ไหว้พระครบเก้าวัดแล้วกัน เพราะตั้งแต่มาถึงผมก็แวะไปไหว้พระซะเกือบสี่วัดแล้วและนี่ไงอีกวัดหนึ่งที่ผมกำลังจะแวะเข้าไปวัดม่วยต่อแห่งอำเภอขุนยวม

ตลอดสองข้างทางที่มุ่งสู่ดอยแม่อูคอได้มองเห็นดอกบัวตองที่พร้อมใจกันเบ่งบานต้อนรับแสงตะวันที่แผดจ้าขึ้นเรื่อยพร้อมขับไล่ไอหมอกในช่วงเช้าให้ค่อยจางหายไป ชาวนากำลังเริ่มการเก็บเกี่ยวข้าว เป็นกลุ่มๆกระจายไปทั่วผืนนาที่แลผ่าน ผมจำได้ว่าเคยบอกคุณว่าอยากเห็นแปลงนาขั้นบันไดตอนที่ข้าวยังเต็มท้องทุ่ง เมื่อครั้งแรกในชีวิตที่ได้เห็นนาขั้นบันไดด้วยตาตัวเองเพียงแต่วันนั้นมีแต่ผืนนาและดินที่แตกระแหงไม่มีรวงข้าวพร้อมใจกันออกรวงทั่วท้องทุ่งเช่นวันนี้ อยากให้คุณได้มาเห็นด้วยจริงๆ

วันนี้ทุ่งบัวตองกำลังบานสะพรั่งกว่าครั้งก่อนสวยงามแต่ไม่รู้สึกตรึงใจ บางขณะที่ขับรถมาหัวใจกลับรู้สึกเสพรสแห่งความอิสระปลดปล่อย ลอยไปเหมือนในฝัน แต่ตอนนี้ผมยืนอยู่ที่นี่ มีแต่ความรู้สึกอยากให้คุณได้มายืนอยู่ข้างๆด้วยกันแม้วันนั้นบัวตองทั้งหุบจะเหี่ยวเฉา แต่ใจเราเป็นสุขกว่าครั้งไหน คุณไม่รู้หรอกว่าเดี๋ยวนี้ทางเข้าสู่ดอยแม่อูคอนั้นแสนสบายไม่ต้องกินฝุ่นกันอีกแล้ว ไม่ต้องหัวดำหัวแดงกันต่อไป แต่ทำไมความสบายที่มาหากลับเหมือนทำบางอย่างให้ขาดหายไป

เสียงน้ำไหลกระทบหินดังก้องไปทั้งหุบเขา ยิ่งใหญ่สวยงามไม่เคยเปลี่ยนแปลง สายน้ำไหลตกจากผาสูงสู่หุบเบื้องล่างกว่าร้อยเมตร ยังคงตราตรึงให้ผู้คนดั้นด้นเข้าไปค้นหา และเสพสมด้วยสายตา ด้วยสายสีขาวขนาดใหญ่ทีคล้ายคนพาดไว้ไปสู่พื้นเบื้องล่าง น้ำตกแม่สุรินทร์

ค่ำคืนนี้ผมยังคงอยู่แดนนรกและมองสวรรค์เหมือนคืนก่อน พร้อมกับคนจรที่ร่อนเร่มาพบกันเช่นเดิม ดีใจที่เจอกันอีก เอกและเบิร์ด เรายังคงให้ช้างนรกกระทืบใจเราเช่นค่ำวันวาน

วันที่ 10 พ.ย. 2549
วันนี้คงต้องหาที่นอนใหม่เสียทีหลังจากได้อาศัยหลับนอนที่นี่มาสองคืน เช้านี้ผมยังคงตื่นแต่เช้ามืดเหมือนเคย เพียงแต่ตั้งใจไว้ว่าจะไปไหว้องค์พระธาตุอีกครั้งในยามที่ปราศจากผู้คน ผมมาถึงองค์พระธาตุกองมูในยามเช้ามืด อากาศกำลังเย็นสบายรอบองค์เจดีย์มีดวงไฟประดับประดาสวยงาม ผู้เฒ่ากำลังเดินทักษิณาบูชาสาเจ้าด้วยใจสงบก้าวช้าๆทีละก้าว ใบหน้าสะท้อนแววศรัทต่อพระสัมมาเจ้า ช่างแตกต่างจากเย็นวันก่อนที่ได้ขึ้นมาเห็นฝูงคนเดินบูชาองค์เจดีย์แต่หาได้สงบนิ่งสะท้อนแรงศรัทธาดังเช้านี้

ข้าแต่สัมพุทธะ ขอบุญบารมีแห่งองค์พระศรีย์ ช่วยชี้ช่วยนำดวงใจข้านี้ พ้นโศกโลกเวทนาเทอญ

ผมขับรถไปตามเส้นทางเก่าที่มุ่งหน้าไปยังน้ำตกผาเสื่อ เพื่อไปสู่จุดหมายใหม่แห่งการเดินทางหมู่บ้านรวมไทย หมู่บ้านเล็กๆที่วันนี้กำลังดังไปทั่วถึงความสวยงามผ่านทางเทคโนโลยีสมัยใหม่ อินเทอร์เนท เทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ย่อโลกเราให้เล็กลงและกระจายข่าวสารความเคลื่อนไหวได้อย่างทรงอานุภาพ บางครั้งสามารถพลิกที่ที่หนึ่งที่เคยสงบเงียบให้กลายเป็นที่คึกคักต้อนรับนักท่องเทียวได้อย่างมากมายทันตาเห็น

ขอโทษทีหากผมเรียกเป็นหมู่บ้านรวมไทยคุณอาจไม่รู้จักว่าคือที่ไหนแต่ถ้าบอกว่า “ปางอุ๋ง” ผมคิดว่าหลายคนคงร้องอ๋อ แม้แต่เพื่อนผมและน้องที่รู้ว่าผมมาแม่ฮ่องสอนยังโทรมาบอกกล่าวว่าต้องไปเที่ยวให้ได้ ผมเลยถามว่าแล้วรู้จากไหนเคยมาหรือ ต่างบอกว่าเปล่าได้แต่ดูรูปจากเนทมานะ  

ปางอุ๋งเป็นส่วนหนึ่งของโครงการพระราชดำริปางตองตั้งอยู่ตรงหมู่บ้านรวมไทยโดยมีเขื่อนกันลำน้ำทำให้กลายเป็นทะเลสาบในที่สูงมีหมู่สนคอยย้อหลอกกับลมและผืนน้ำ ที่นี่บรรยากาศสงบเงียบเหมาะแก่การผักผ่อนนอนอ่านหนังสือ เพียงแต่ว่าในยามเย็นนักท่องเที่ยวจะทยอยเข้ามาทำให้บรรยากาศกลับคึกคักและก็ลาจากในยามเช้า เป็นดังพี่สำรวจ ผู้จัดการของเกสท์เฮาส์บอกไว้จริงๆ มานอนเอาบรรยากาศ

ผมรู้มาจากเอกว่าที่บ้านรักไทยมีชาชั้นดีและอาหารยูนนานรสเลิศให้ได้ลิ้มลองกัน จึงตั้งใจว่าเที่ยงนี้จะไปฝากท้องไว้ที่นั่น ที่บ้านรักไทยเป็นหมู่บ้านเล็กๆของอดีตกองทัพก๋กมินตั๋งที่พ่ายแพ้ถอยร่นมาจากจีนแผ่นดินใหญ่ ดังนั้นเราจึงได้ยินคนที่นี่พูดภาษาไทยไม่ค่อยชัดแต่พูดจีนกันคล่องปรื๋อ ฟังไม่ทันแต่ที่จริงคุณก็รู้ว่าผมฟังภาษจีนไม่รู้หรอก แต่ผมเชื่อว่าคุณคงทราบสาเหตุว่าทำไมเขาพูดจีนกลับผม

หมู่บ้านรักไทยตั้งอยู่กลางหุบเขามีขุนเขาสูงใหญ่เป็นฉากหลังและตรงกลางของหมู่บ้านมีอ่างเก็บน้ำอยู่ตรงกลาง หมู่อาคารบ้านเรือนต่างกระจายไปรอบอ่างเก็บน้ำนั้น

หลังจากตระเวนชมรอบหมู่บ้านแล้วก็ถึงเวลาสำคัญต้องหาอาหารลงท้องเสียที หญิงเจ้าของร้านยิ้มทักทายอย่างเป็นกันเองเมื่อผมเข้าไปในร้าน แม้ช่วงนี้เป็นวันธรรมดาไม่มีคนมานั่งในร้านเลยก็ทำให้หวั่นใจว่าอาหารจะอร่อยหรือเปล่าก็ต้องลองดูแล้วกันเพราะมองไปร้านอื่นๆก็มีสภาพร้างผู้คนไม่ต่างกัน เธอแนะนำให้ผมลองทานหมูพันปี และพัดเห็ดหอม ซึ่งผมก็ยินดีทำตามคำแนะนำ ในระหว่างที่รอผมเดินไปหน้าร้านซึ่งมีชาวางจำหน่ายอยู่ แต่อย่าเข้าใจผิดว่าผมต้องการซื้อชาเพราะผมเห็นขวดไวน์หลากหลายรสชาติต่างหาก จากการพูดคุยถึงรู้ว่าเป็นไวน์ที่เธอทำเองโดยตั้งโรงงานอยู่ฝั่งตรงข้ามกับร้าน เธอถามผมว่าจะไปเดินเที่ยวในโรงงานเธอไหมซึ่งผมได้ปฏิเสธไป แต่ขอชิมไวน์แทน เธอเลยบอกว่าให้ผมไปรอที่โต๊ะเดี๋ยวจะเอามาให้ชิม ขณะที่นั่งรอผมต้องตกใจเพราะเธอเอามาให้ผมชิมทุกรสที่เธอผลิตโดยรินใส่แก้วเหล้าเป็ก จากสายตาสิบรสก็สิบแก้ว ผมเลยบอกว่าถ้าชิมหมดนี่เมากันพอดี เธอหัวเราะชอบใจ

ไม่ช้าอาหารที่สั่งก็ถูกนำมาที่โต๊ะ ผมต้องตกใจกับหมูพันปีทีผมเห็นเป็นหมูสามชั้นถูกหั่นเป็นชิ้นบางๆซึ่งมีส่วนที่เป็นเนื้อนิดเดียว ซึ่งโดยปกติคุณก็รู้ว่าผมจะหลีกเลี่ยงการกินไขมัน แต่ก็ต้องแปลกใจเมื่อลองทานด้วยกลับรู้สึกว่ามีแต่เนื้อส่วนมันเหล่านั้นเหมือนจะละลายไปทันทีที่เข้าปาก รสชาติดีจัง ผมเลยใช้อาหารจานนี้แกล้มไวน์ฟรีสำราญไปเลย ก่อนจากผมไม่วายที่จะอุดหนุนเธอด้วยไวน์อีกหนึ่งขวด

ผมกลับมาที่พักในยามบ่ายเวลานี้ที่นี่ดูเงียบเหงาปราศจากผู้คน ฉวยเอาเสื่อมาปูที่นอกชาน นานแล้วที่ไม่ได้นอนอ่านหนังสือสบายอารมณ์เช่นครั้งนี้ อากาศกำลังสบาย บางครั้งละสายตามองดูท้องน้ำ บางครั้งให้เมรัยรสไหลชื่นผ่านคอ  บางครั้งปล่อยใจให้ลอยไปกลับความว่างเปล่า บางครั้งนั่งน้ำตาไหลเมื่อมองภาพถ่ายคุณที่ยังคงเก็บไว้ในกระเป๋าตลอดมา ผมเพียงอยากจะบอกคุณว่าทุกสิ่งที่ผ่านมา ผมขอโทษ แม้จะรู้ว่าคุณคงไม่ให้อภัยผมอีกแล้ว และผมก็ไม่มีโอกาสแม้จะได้ฟังคำลาจากคุณ…กว่าจะรู้รักเธอมีความหมาย


อิสรภาพมีราคาค่างวดสูงเท่ากับราคาของความเป็นทาส*

ต้นเขียน
บ้านรักไทย แม่ฮ่องสอน
10/11/2549

*หมายเหตุ ข้อความจากหนังสือ ตามรอยรัก ของ Paulo Coelho แปลโดย ประโลม บุญรัสมี