เห็นชายท่าทางซอมซ่อสกปรกยืนคอยระวังหลังให้ระหว่างถอยรถออก  ผมไม่ได้สนใจเขา ในสภาพสังคมอย่างนี้ ความสนใจต่อสิ่งรอบข้างน้อยลง  เหล่าคนจรมีมากจนเห็นเป็นสภาพปรกติของชีวิตประจำวัน

ผมถอยรถออกมาแล้วกำลังจะออกตัวโดยไม่ใส่ใจใครบางคนที่คอยระวังหลังให้  แต่แฟนที่นั่งมาด้วยบอกว่าให้เงินเขาสักหน่อยเถอะ เพราะอย่างน้อย เขาก็พยายามทำงานเลี้ยงชีพนะ ดีกว่ามายกมือไหว้แล้วขอเงินเฉย ๆ  ใครจะไปรู้ว่าถ้าวันนี้เขาไม่ระวังหลังให้ รถของเราอาจโดนชนท้ายก็ได้

ผมไม่ปฏิเสธข้อเสนอของเธอ เพราะทุกถ้อยคำนั้น มีความหมายสมบูรณ์ในตัวมันเอง แล้วทำให้หวนทบทวนว่า บางทีเราอาจใช้ชีวิตส่วนตัวมากเกินไปจนลืมมองรอบข้าง  เราขังตัวอยู่ในรถส่วนตัว บ้านส่วนตัว ชายหาดส่วนบุคคล ( ยังไม่มีนะครับ ยกตัวอย่างเฉยๆ ) จนมีแต่โลกในความคิดของเราหรือเปล่า

ผมเคยให้เงินคนจรที่แบมือขอเงินซื้อข้าว  แล้วเพียงแค่เขาข้ามถนนไป กลับเอาเงินไปซื้อเหล้าดื่ม เหตุการณ์นั้นอาจฝังใจ จนทำให้ตัดสินว่า คนจรทุกคนต้องเป็นแบบนั้น  การที่นกบางตัวเป็นสีดำไม่ได้หมายความว่านกทุกตัวต้องเป็นสีดำ  บางทีผมอาจใช้ตรรกศาสตร์ที่ผิดมาตลอด

ถ้ามีนกบางตัวเป็นสีดำ ย่อมต้องมีนกบางตัวที่มีสีอื่นๆ

หลายชีวิตอาจไม่ได้รับโอกาสทางสังคม จนต้องระเห็จเร่ร่อน พักค้างอ้างแรมตามบาทวิถี อาศัยพื้นที่ว่างใต้สะพานต่างเรือนพักอาศัย เก็บข้าวของโยกย้ายไปตามการจัดการของเจ้าหน้าที่รัฐหรือผู้มีอิทธิพล

นกอพยพเพราะต้องการเอาชีวิตรอดจากสภาพแวดล้อม  ฤดูเปลี่ยนหนหนึ่ง โยกย้ายกันเป็นฝูงหนหนึ่ง  หลักนิเวศน์วิทยาอธิบายไว้ชัดเจน  บางครั้งพฤติกรรมการย้ายถิ่นของนกเป็นสัญญาณเตือนล่วงหน้าของเภทภัยที่กำลังจะมาถึง

ทำไมคนเราถึงไร้เรือนพักอาศัย ไร้อาชีพทำกิน  ยกหน้าที่ให้ผู้มีสิทธิบริหารจัดการบ้านเมืองตอบก็แล้วกัน  บางคนมีบ้านในครอบครองเป็นสิบหลัง มีที่ดินทำกินเป็นหมื่นไร่ แต่บางคนจะหาเพิงหลบฝนกันหนาวกลับยากเย็นอย่างยิ่ง

ในต่างประเทศมีโบสถ์หลายแห่งให้ที่พักค้างคืนแก่คนจร มีอาหารเลี้ยงเช้าเย็น ให้พักค้างคืนเพียงวันเดียวในจำนวนจำกัดเท่าที่พอช่วยเหลือกันได้  รุ่งเช้ามาเข้าแถวต่อคิวกันใหม่ บางคนอาจไม่ได้ที่พักในวันนั้นก็ไปนอนหลบฝนตากน้ำค้างตามสวนสาธารณะ  ถือว่าแบ่งปันสถานหลับนอนแก่เพื่อนร่วมชะตากรรม แม้ว่าจะเสี่ยงต่อการถูกทำร้ายโดยมิจฉาชีพ  

แต่ในบ้านเรา กับคนที่มีสถานะคนจรร่อนเร่  ไม่มีประตูวัดเปิดรับ ไม่มีสวนที่เป็นสาธารณะเปิดรอ  บาทวิถีจึงเป็นคำตอบสุดท้าย  ที่เดินคือที่นอน  ใช้บาทวิถีอย่างคุ้มทุนที่สุด

ไม่ได้หมายความว่า เราต้องเปิดประตูบ้านให้คนจรเข้ามาพักอาศัย หรือแจกเงินคนจรทุกรายที่พบ   นกบางตัวมีสีดำ ย่อมหมายความว่า อาจมีนกอีกส่วนหนึ่งเป็นสีดำและอาจมีพันธุกรรมของนกสีดำแอบแฝง   เราต้องพิจารณาเอาเองในมิติของสังคมส่วนตัวที่พยายามเรียกร้องให้เราเห็นแก่ประโยชน์ส่วนตัวเป็นที่ตั้ง

โอกาสของการดำรงชีวิตของนกบางเผ่าพันธุ์กำลังลดน้อยถอยลง  กฏธรรมชาติคัดเอาไว้แต่พันธุ์ที่แข็งแกร่งทนทาน  ส่วนที่อ่อนแอย่อมต้องถูกคัดออก ทั้งหมดเป็นธรรมชาติ  แต่อย่างน้อยนกบางตัวก็พยายามจะบินด้วยปีกของตน แม้วิถีการบินจะไม่สวยนัก แต่มันก็พยายามจะบิน  ไม่รอขอปันหนอนจากนกตัวอื่น

ข้าวของที่เล่าคนจรพยายามจำหน่าย  แรงงานที่พวกเขาพยายามขาย  อาจมิใช่สิ่งจำเป็นสำหรับเรานัก แต่หากวันนั้น เรากินดื่มอิ่มท้องและ มีที่หลับนอนอย่างอบอุ่น ส่วนที่เหลือจากนั้น  อาจทำให้นกบางตัวมีชีวิตรอดอีกวัน

ในสังคมที่กำลังก้าวเข้าสู่ยุคมืดของพุทธกาล ที่ว่ามืดคือมายามากมายที่บดบังทางสว่าง

มีนกบางตัวพูดถึงเป้าหมาย ความสำเร็จในชีวิต สิ่งที่อยากทำ บ้านช่องที่เลือกได้  เสื้อผ้าอาภรณ์งามตา อาหารแปลกๆใหม่ๆ

มีนกบางตัวพูดถึงอุดมคติ การหลุดพ้น  และหลักศาสนา

มีนกบางตัวพยายามอธิบายทุกอย่างด้วยสูตร ตัวเลข สถิติ ดัชนีชี้วัด และหลักฐานวิชาการ

นกบางตัวต้องการแค่มีชีวิตไปอีกหนึ่งวัน  

ไม่มากกว่านั้นและไม่น้อยกว่านั้น