เป็นการบ้านของผมอีกแล้วครับ  ทำส่งวิชามนุษย์ เหตุผล และจริยธรรม  ในหัวข้อว่าด้วย

ชีวิตคืออะไร  ความเป็นมาและเป็นไปของชีวิตในทรรศนะของฉัน

นำเสนอแง่คิดเก่า ๆ  ที่คนเสนอมาเยอะแล้ว ^ ^
(ถ้าเบื่อการบ้านผมเมื่อไหร่ก็บอกนะครับ  พอดีไม่มีเรื่องลงขัดตาทัพ 555+)



------------------------------------------------



จากชั่วโมงที่แล้วของการเรียน มน. มีผู้เสนอความเห็นว่า  ชีวิต  คือ ‘Ability to breath’  ซึ่งเป็นความหมายเชิงวิทยาศาสตร์ที่กว้างมาก  หมายถึงการแลกเปลี่ยนก๊าซจากภายในระบบและนอกระบบของสิ่งมีชีวิตนั้น ๆ  อันถือได้ว่าเป็นคำตอบที่ทรงคุณค่าทางวิทยาศาสตร์  แต่ไม่ได้บอกถึงความสัมพันธ์ระหว่าง มนุษย์  เหตุผล  และจริยธรรม

แล้วชีวิตคืออะไร?  คำตอบแบบไหนที่จะสามารถพัฒนาให้เราสูงขึ้น?  ทำไมเราถึงต้องเรียนรู้เรื่องชีวิต?





ในทรรศนะของข้าพเจ้านั้น  หากคำว่าชีวิตระบุไปยังคนแล้ว  ก็ต้องไปดูนิยามของคำว่าคน  เพราะคนก็ถือว่าต่างจากสัตว์มากพอดู  เนื่องจากสัตว์ต่าง ๆ คงไม่มีเวลามาสงสัยใน ‘ความเป็น’ ของตนเอง  สัตว์ถูกขับเคลื่อนไปตามสัญชาติญาณ  ความต้องการพื้นฐานของมันคือกิน  นอน  ขับถ่าย  สืบพันธุ์  ขณะที่คนพัฒนาความอยากของมาเป็นปัจจัยสี่   เป็นกิน  กาม  เกียรติ  ลาภ  ยศ  สรรเสริญ  กระทั่งความต้องการที่ละเอียดที่สุด  คือการต้องการหลุดพ้นไปจากความต้องการอื่น ๆ ทั้งปวง

ในที่นี่จะเห็นว่า  คนมี ‘ความอยาก’ อย่างมากมายมหาศาล  และเจ้าสิ่งนี้ที่ขับเคลื่อนให้ชีวิตไปสู่สภาวะที่แท้จริง  ซึ่งสภาวะที่แท้จริงของชีวิต  ก็คือความทุกข์ เพื่อตอบสนองความต้องการ  ชีวิตต้องดิ้นรน  ตอบสนองได้แล้วก็เกิดความอยากใหม่ ๆ ขึ้นมาอีก  ไม่รู้จักอิ่มไม่รู้จักพอ

ชีวิตจึงตกอยู่ในห้วงทุกข์ไร้ที่สิ้นสุด  บางคนอาจจะกล่าวว่ามันก็ยังมีความสุข  แต่ข้าพเจ้าคิดว่านั่นคือการทุเลาลงของความทุกข์  เกิดการเปรียบเทียบระหว่างทุกข์น้อยและทุกข์มาก  ผู้คนก็นิยามทุกข์น้อยว่าความสุข  โดยหารู้ไม่ว่ามันก็ยังทุกข์อยู่ดี  เพราะยังถูกจำกัด  คับแคบ  ดิ้นรนอยู่ตลอดเวลา



ในทางพุทธศาสนา  มีหัวข้อธรรมบทหนึ่งกล่าวว่า  ความเกิดเป็นทุกข์  ความชราเป็นทุกข์  ความตายเป็นทุกข์    ความเศร้าโศกเสียใจพิไรรำพัน  ความเคียดแค้นริษยา  การพลัดพรากจากของที่พึงใจ  การประสบกับของที่ไม่พึงใจ  แม้การปรารถนาสิ่งใดที่ไม่อาจได้สิ่งนั้นก็เป็นทุกข์ทั้งสิ้น*

ซึ่งข้าพเจ้าก็เห็นพ้องว่า  ชีวิตนั้นนับตั้งแต่เกิดจนตายเป็นความทุกข์  ที่มาของชีวิตจึงเกิดจากความทุกข์  และที่ที่ไปก็เป็นความทุกข์







เราพักความเห็นด้านทุกขนิยมเสียครู่หนึ่ง  มีความน่าอัศจรรย์ใจประการหนึ่งของชีวิตที่เกี่ยวพันกับโลก  ว่าโลกปรากฏขึ้นต่อชีวิตได้อย่างไร  หรือชีวิตปรากฏขึ้นต่อโลกได้อย่างไร  หากเราเข้าใจความนี้อาจจะเข้าใจที่มาของชีวิต

ในทางวิทยาศาสตร์  มนุษย์ประกอบด้วยประสาทสัมผัสห้าประการ  คือการมองเห็น  การได้ยิน  การลิ้มรส  การฟังเสียง  และการสัมผัส  ซึ่งจะมีเครื่องมือหรืออวัยวะ ทำหน้าที่รับพลังงานจากแหล่งกำเนิดซึ่งส่งผ่านตัวกลาง  เช่นแสงกำเนิดจากดวงอาทิตย์เดินทางผ่านตัวกลางมายังดวงตาของเรา  กระทบจอประสาทตาและแปลงเป็นคลื่นสัญญาณไฟฟ้าอย่างอ่อน ๆ  หรือที่เรียกว่ากระแสประสาท  ส่งไปยังสมองเพื่อประมวลผล  และสร้างภาพที่เรา ‘เชื่อว่าเป็นเช่นนั้น’ ขึ้นมา

ดังนั้นโลกที่ปรากฏต่อชีวิตจึงมีลักษณะคล้ายมายาการที่แต่ละชีวิตสร้างขึ้นโดยอาศัยข้อมูลอันรับรู้ผ่านระบบประสาท  ทั้งนี้เราจึงไม่ทราบว่าโลกของเราเหมือนกับโลกของคนอื่น ๆ หรือไม่  เช่นเมื่อเรามองเห็นสีแดง  เราเพียงแต่จดจำได้ว่ามันถูกเรียกว่าสีแดงโดยคนรุ่นก่อน  แต่เราอาจจะไม่รู้ด้วยซ้ำว่าสีแดงของเขากับสีแดงของเรามีลักษณะแบบเดียวกันหรือไม่

ในแง่ที่ว่าชีวิตปรากฏแก่โลกได้อย่างไร  โลกในที่นี้หมายถึงโลกของผู้อื่น  หรือการมองของชีวิตหนึ่งไปยังอีกชีวิตหนึ่ง  เพื่อตระหนักรู้และเข้าใจว่านั่นคือชีวิต  ดังนั้นการปรากฏของชีวิตหนึ่งต่ออีกชีวิตหนึ่ง   ก็เป็นมายาการของประสาทสัมผัสเช่นเดียวกัน  ในที่นี้การตระหนักรู้ว่าเราก็คือชีวิต  ย่อมอาศัยความรับรู้และเข้าใจแบบเดียวกัน  ดังนั้นที่มาของชีวิตจึงเกิดขึ้นจากการสมมุติ  การปรุงแต่ง  และสร้างสรรค์ขึ้นของดวงจิต



*บทสวดทำวัตรเช้า  จำบ่ได้ว่าบทไหน

**บทความชิ้นต่อไปลงวันอังคารครับ  งานวิชานี้สำหรับอาทิตย์ถัดไปนั่นเอง  ให้ฟังบรรยายหรืออภิปรายอะไรสักหัวข้อ  แล้วสรุปเป็นรายงานสั้น ๆ  ผมเล็งการบรรยายหนึ่ง ๆ ไว้ล่ะ  หัวข้อค่อนข้างน่าสนใจ  เดี๋ยวจะนำมาให้ชมครับ

***ขึ้นปีหนึ่งเทอมสองนี่งานหนักจริง ๆ  แต่ส่วนใหญ่เป็นงานอ่านหรือไม่ก็ขีด ๆ เขียน ๆ  ^ ^

แก้ไขเมื่อ 25 พ.ย. 50 01:24:44