บนผืนทรายละเอียดที่ค่อยๆลาดไปยังขอบของน้ำทะเลที่ฟองคลื่นจะซัดสาดมาเป็นระลอก เด็กหญิงตัวเล็กๆในเสื้อยืดกับกางเกงขาสั้นดูเก่าๆ กำลังวิ่งเล่นบนพื้นทราย แตะเท้ากับคลื่นที่ไล้ให้เย็นวาบเป็นระยะ ขณะที่เด็กหญิงตัวโตกว่าที่ยืนอยู่ห่างๆ การแต่งกายคล้ายๆกัน แต่เสื้อผ้าดูเก่ากว่า กำลังเอาไม้ที่คงเก็บได้บริเวณนั้นขีดไปมาบนผืนทราย ข้างตัวเด็กทั้งสองคือถุงที่บรรจุหอยค่อนข้างเต็มแล้ว ทั้งสองเลยหยุดเล่นอยู่ริมทะเลนี้ก่อนจะกลับบ้าน เหมือนเด็กที่อาศัยอยู่ริมทะเลทั่วไป ที่มาเก็บอาหารจากท้องทะเลซึ่งมีให้กับคนไทยมาช้านาน ขอเพียงเรารักษาผืนทะเลและธรรมชาติของเราไว้

รอยของไม้แหวกทรายที่ถูกปัดจนค่อนข้างเรียบให้เป็นขีด หากดูไกลๆก็คงเหมือนขีดเขียนเล่นธรรมดา จนเด็กหญิงตัวโตร้องถามเด็กตัวเล็ก

“ ฆอ ระฆัง เขียนยังไงนะ ฟ้า”

ร่างเล็กๆที่วิ่งเล่นอยู่หยุดชั่วครู่ แม้จะเขียนเองได้แต่ก็ต้องคิดว่าจะอธิบายยังไง

“ก็เขียน มอ ม้า แล้วตรงหัวมีหยักๆน่ะพี่น้ำ” ตอบฉะฉาน

“อ้อ” พี่สาวรับ แล้วเขียนอย่างที่น้องบอก ถึงจะเคยเขียนหลายครั้งแล้ว แต่ตัวที่เขียนยากก็ลืมไปบ้าง

บนผืนทรายนั้น มีรอยตัวหนังสือไทย จาก กอ ไก่ ไปจนถึง ฆอ ระฆัง แล้วเด็กหญิงตัวโตที่ชื่อ ‘น้ำ’ ก็กำลังพยายามเขียนตัว งอ งู ต่อไปด้วยความตั้งใจ

น้ำไม่เคยได้ไปโรงเรียน เพราะต้องช่วยแม่ขายปลาในตลาด น้องฟ้าเกิดไม่นาน พ่อที่น้ำจำได้ว่าเมาเหล้าบ่อยๆก็ทิ้งไป คนที่ตลาดบอกว่า พ่อไปมีเมียใหม่ แต่แม่ไม่เคยพูดถึงพ่ออีก น้ำเลยไม่พูดถึงพ่ออีกเหมือนกัน

พอน้องฟ้าเริ่มเข้าโรงเรียนได้ โรงเรียนก็ให้เรียนฟรี แต่ต้องซื้อเครื่องแบบ หนังสือเรียน อุปกรณ์การเรียนต่างๆ แล้วแม่ก็ต้องมีคนช่วยทำงาน น้ำเลยไม่เคยได้ไปโรงเรียน

นานมาแล้ว มีคนหลายกลุ่มเข้าไปในตลาด บอกว่าจะทำให้ความเป็นอยู่ดีขึ้น ถ้าเลือกเขา น้ำไม่เคยเห็นคนเหล่านั้นอีก และราคาปลาที่แม่ขายได้เท่านั้น ที่ทำให้แม่มีเงินเยอะขึ้น แต่เพราะราคามันตกลงทุกที น้ำเลยต้องช่วยแม่หาปลา หรือหาอะไรไปขายเยอะขึ้น

พอมีเด็กใส่ชุดนักเรียนเดินผ่านหน้าแผงขายปลาตอนเช้า เพื่อจะไปโรงเรียน น้ำก็จะพยายามไม่มอง แล้วไม่เคยหัดอ่านหนังสือที่บ้าน เพราะกลัวแม่จะรู้ ว่าน้ำอยากไปโรงเรียน แต่เมื่อใดที่ได้มาเก็บหอยด้วยกันที่นี่กับน้อง เด็กหญิงจะพยายามหัดเขียนหนังสือ ต้องเขียนบนพื้นทราย เพราะดินสอ กระดาษสมุด ต้องเก็บไว้ให้น้องไปโรงเรียน

ตอนแรกๆเด็กหญิงเอาหนังสือหัดเขียนของน้องมาดูที่ทะเล แล้วหัดเขียนตาม ต้องระวังไม่ให้หนังสือเปียกหรือเปื้อนเด็ดขาด น้องฟ้าได้สอนพี่เขียนไปด้วย เลยเป็นการฝึกเพิ่ม ทำให้เขียนเก่งกว่าคนอื่นๆในโรงเรียน

“พี่น้ำ ทำไมฆอ ระฆัง ต้องเขียนเหมือน มอ ม้า จริงๆเสียงเหมือน คอ ควาย ก็น่าจะเขียนเหมือน คอ ควาย เนอะ”

“ก็มันมี ฅอ ฅน แล้ว แล้ว ระฆังกับม้า มันเกี่ยวกันตรงไหน ฟ้าลองคิดดูสิ”

แล้วเด็กหญิงตัวเล็กก็พยายามคิดต่ออย่างจริงจัง จนพี่ตัวโตหัวเราะขำๆ เพราะเธอเองก็ชอบถามคำถามตอนเด็กๆ แต่มักถูกดุ ว่าถามอะไรไม่เข้าเรื่อง เพราะผู้ใหญ่เหล่านั้นตอบไม่ได้ เธอเลยไม่คิดจะรำคาญน้อง ถ้าตอบไม่ได้ ก็จะให้น้องลองๆคิดต่อไป ตอนนี้น้องฟ้าเรียน ป. 2 แล้ว และเรียนเก่งที่สุดในชั้น แม่กับเธอเลยภูมิใจมากๆ และดีใจที่น้องได้เรียนหนังสือ

บางครั้ง ขณะที่เธอกำลังหัดเขียนบนหาดทราย ก็เห็นครอบครัวอื่นมาเที่ยวทะเล พ่อแม่ถืออุปกรณ์ปิคนิค ส่วนลูกชายหญิงสองคนก็ถือห่วงยางบ้าง พลั่วเล็กๆมีสีสวยๆ ไว้ขุดทรายบ้าง น้องฟ้าหันไปดูอย่างสนใจ ขณะที่ฝ่ายนั้นก็มองมาที่พวกเธออย่างสนใจเหมือนกัน น้ำมักจะให้น้องฟ้ามองนิดหน่อย ก็รู้ว่าน้องจะถามต่อ เช่น เด็กพวกนั้นถืออะไร เขาเล่นอะไรกัน น้องฟ้ายังเด็กเกินกว่าจะรู้ว่าเราจน แต่รู้ว่ามีหลายอย่างที่เราไม่มี น้องไม่เคยขออยากได้อะไร แต่อยู่บ้าน น้ำก็ต้องทำงาน ซึ่งฟ้าก็ช่วยด้วย พอมาที่ชายหาด น้ำก็เอาแต่หัดเขียนหนังสือ พอเห็นคนเขาเล่นกันท่าทางสนุก เห็นของสีสันสวยๆ น้องฟ้าก็คงอยากไปเล่นด้วย

“กลับกันเถอะ มานานแล้วนะ” น้ำชวนน้อง

“อื้อ” รับคำแต่ตาใสแจ๋วยังมองไปที่เด็กสองคนนั้นกับของเล่นสวยๆ แล้วฝ่ายนั้นก็มองกลับมาด้วย

“พี่น้ำ เราไปขอเล่นกับเขาได้ไหม” เพราะที่โรงเรียน ถ้าใครอยากเล่นกับคนอื่น ก็ไปขอเล่นได้ น้องฟ้าเลยมีเพื่อนเยอะมากๆ

พี่สาวส่ายหน้า “ไม่ได้หรอก” เพราะโตมาที่ตลาด น้ำเลยได้ยินเรื่องต่างๆเยอะ บางทีร้านขายของใกล้ๆ ก็เปิดทีวีดูละคร น้ำเลยพอเข้าใจว่า คนรวยจะไม่ชอบคนจน และพวกเธอก็จน พวกเขาคงไม่ให้เด็กตัวเปื้อนๆอย่างพวกเธอเล่นด้วยหรอก

“ทำไมล่ะพี่น้ำ”

“ก็เราต้องรีบกลับบ้านนะ เดี๋ยวแม่รอ” หาเหตุผลไป เพราะไม่อยากให้น้องรู้ว่าคนพวกนั้นคงไม่อยากเล่นกับเรา
เด็กหญิงตัวเล็กพยักหน้ารับ เพราะการที่แม่รออยู่ย่อมสำคัญกว่า น้องฟ้าฉลาดแต่ว่าง่าย ทำให้แม่และพี่สบายใจ

วันนี้ก็เช่นกัน น้ำเขียนหนังสือไปได้อีกนิดเดียว ก็ต้องรีบกลับ เพราะมีเวลาเขียนครั้งละไม่เท่าไร เลยเรียนไม่ค่อยไปไหนสักที แต่ก็ต้องกลับ เพราะแม่จะรอกินข้าว ถ้ากลับไปช้า แม่ก็จะสงสัย และเธอก็บอกน้องไว้แล้ว ว่าห้ามบอกแม่ ถ้าแม่รู้ว่าเธออยากเรียน แม่ก็คงจะให้ไปเรียน แต่แม่ก็ไม่ค่อยแข็งแรงเท่าไร จะยกถังปลาก็ไม่ค่อยไหว ต้องมีคนช่วย แล้วยิ่งน้องฟ้าเรียนเก่งมากๆ น้ำเลยคิดว่าอย่างนี้แหละดีแล้ว

แล้วเด็กหญิงสองคนก็พากันจูงมือเดินไป มีรอยตัวหนังสือเขียนไว้บนผืนทรายเบื้องหลัง วันนี้เป็นจุดเริ่มต้นของก้าวเล็กๆ แต่วันหน้าคงจะเป็นวันที่ดีกว่าวันนี้