อภิรักษ์  ชัยปัญหา

   หากมีสตรีผู้หนึ่งลุกขึ้นมากล่าวว่า  “ผู้หญิงไม่มีความแตกต่างกับผู้ชายเลยทุกประการ  ดังนั้น ผู้หญิงจึงควรได้สิทธิต่าง ๆ เช่นเดียวกับผู้ชาย”   ทันใดนั้นชายหนุ่มผู้นั่งฟังอยู่อีกฟากก็ลุกขึ้นมาโต้ตอบทันทีว่า “ทำไมจะไม่ต่าง  ผู้ชายแข็งแรงกว่าผู้หญิงเป็นไหน ๆ  และที่สำคัญผู้ชายไม่อ่อนไหวง่ายอย่างพวกผู้หญิง ความดีอย่างเดียวของผู้หญิงคือความสวยงามเท่านั้น”   ท่านคิดว่าเหตุการณ์นี้จะจบอย่างไร จบลงอย่างสันติหรือจะจบลงด้วยความรุนแรง

     ผู้ที่เรียกร้องเรื่องความเท่าเทียมกันระหว่างผู้หญิงกับผู้ชายนั้น เรารู้จักกันดีในนาม “นักสตรีนิยม”   ซึ่งเกิดจากการที่ผู้หญิงกลุ่มหนึ่งสังเกตเห็นความไม่เท่าเทียมกันในการจัดสรรบทบาทหน้าที่ อำนาจทางเศรษฐกิจและอำนาจในการครอบครองระหว่างหญิงกับชายในสังคม โดยเริ่มต้นราวศตวรรษที่ 17 และได้รับการสานต่อแนวคิดนี้เรื่อยมาจวบจนปัจจุบัน  แน่นอนจากสังคมเดิมที่เราเรียกว่า “ชายเป็นใหญ่” การลุกขึ้นมาป่าวประกาศข้อเรียกร้องของเหล่าสตรีเช่นนี้ จึงเท่ากับเป็นการท้าทายอำนาจของผู้ชายในสังคมเดิม  นำมาซึ่งการตอบโต้ระหว่างหญิงชายทั้งในรูปของการ    วิวาทะทางปัญญา  ผลงานทางศิลปะ และการใช้ความรุนแรงเข้าปะทะกันทั้งทางตรงและทางอ้อม

    สำหรับประเทศไทย แม้ว่าเราเพิ่งรับแนวคิดสตรีนิยมสายตะวันตกเข้ามาไม่นานนัก แต่ก็ปรากฏหลักฐานการเรียกร้องสิทธิของสตรีไทยมาก่อนหน้านั้น หลักฐานแรกที่ปรากฏเกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4  ในยุคที่สังคมไทยยังมีคำพูดยั่วล้อทำนองว่า “ผู้หญิงเป็นควาย ผู้ชายเป็นคน”  นั่นคือเหตุการณ์ที่ “อำแดงเหมือน” ถวายดีฎีกาต่อรัชกาลที่ 4   กรณีที่นางรักใคร่กับ “นายริด” และได้เสียกันแล้ว แต่ถูกพ่อแม่ของอำแดงเหมือนบังคับให้แต่งงานกับ “นายภู”  ครั้งนั้น ในหลวงรัชกาลที่ 4 ทรงพระราชวินิจฉัยให้อำแดงเหมือนตกเป็นภรรยาของนายริด เพราะทรงพิจารณาแล้วว่า การที่พ่อแม่บังคับบุตรให้แต่งงานครั้งนั้นมีลักษณะเป็นการขายบุตร นอกจากนั้นพระองค์ยังประกาศพระราชบัญญัติลักภา  จ.ศ. 1227 (พ.ศ. 2408) ระบุว่าบิดามารดาจะขายบุตรได้ก็ต่อเมื่อบุตรยินยอมและชายที่คร่าหญิงไปนั้นจะถือว่าหญิงนั้นเป็นภรรยาได้ก็ต่อเมื่อหญิงนั้นยินยอมเท่านั้นเช่นกัน  ยังความซาบซึ้งมาสู้พสกนิกรชาวไทยเป็นที่ยิ่ง  แต่กระนั้น จวบจนวันนี้ ข่าวสารเรื่องความรุนแรงต่อผู้หญิงไทยก็ยังปรากฏตามสื่อต่าง ๆ มิได้ขาด

   อย่างไรก็ดีปัจจุบันนักสตรีนิยมบางสาย ได้ลดความสำคัญของการตั้งคำถามว่าชายกับหญิงแตกต่างกันอย่างไรลงมากแล้ว และนักคิดฝ่ายชายก็เริ่มเห็นแง่งามของความเป็นหญิงมากขึ้นจากเดิมที่เคยเห็นว่าเป็นข้อด้อย โดยเฉพาะอย่างยิ่งเรื่องความแปรปรวนทางอารมณ์ ก็กลับมองว่าเป็นคุณสมบัติของผู้หญิงในการเข้าอกเข้าใจผู้อื่นได้อย่างลึกซึ้ง ละเอียดอ่อน  ในความรับรู้อย่างสามัญสำนัก เราเองต่างก็ยอมรับกันว่ามีความต่างอยู่จริงระหว่าง “หญิง – ชาย” ทั้งทางด้านกายภาพ วิธีคิด การใช้เหตุผล และภาวะอารมณ์ความรู้สึก   แต่นั่นก็หาได้สำคัญเท่ากับคำถามที่ว่า แล้วเราจะอยู่ร่วมกันบนความแตกต่างของมนุษย์ทั้งสองเพศนี้ได้อย่างไร

   ผู้เขียนนึกถึง “บางถ้อยคำ” จากบทกวีที่ล่องลอยในโลกวรรณกรรมมาช้านาน ชื่อว่า Strength of a Man & Beauty of a Woman หรือ “ความแข็งแกร่งแห่งบุรุษและความงดงามแห่งอิสตรี”   ผลงานของกวีนิรนาม ซึ่งตั้งคำถามเกี่ยวกับนิยามของความเป็นชายและหญิงไว้อย่างน่าสนใจ ความว่า...  

  ความแข็งแกร่งแห่งบุรุษ...หาวัดได้จากความนับถือของเพื่อนร่วมงาน
หากวัดได้จากความนับถือของคนที่บ้าน
..................................................
  ความแข็งแกร่งของบุรุษ...มิได้อยู่ที่หมัดกล้าม
หากอยู่ที่ความหนักของภาระที่เขาต้องรับผิดชอบ
..................................................
  ความงดงามของอิสตรีไม่ได้อยู่ที่ดวงหน้า..
แต่ความงามที่แท้..มันส่องสะท้อนอยู่ในจิตวิญญาณ
คือความรัก ความปรารถนาดี ความใส่ใจที่เธอมีให้แก่ใครอื่น...

  อุดมคติเรื่องหญิง-ชายจากสายตาของกวี ชวนให้มองข้ามสิ่งที่เห็นได้จากภายนอกมาสู่คุณค่าภายใน  ไม่สำคัญว่าเราต้องเหมือนกันจึงจะอยู่ร่วมกันได้  ข้อด้อยที่เราเคยตัดสินอีกฝ่าย เมื่อมองอย่างพินิจ มันอาจกลายเป็นข้อดีที่เกื้อกูลกันได้อย่างน่าอัศจรรย์  เพียงแต่เราต้องพยายามข้ามพรมแดนแห่ง “อคติทางเพศ”   ไปให้ได้เท่านั้น



                              **********************

อ้างอิง
วารุณี  ภูริสินสิทธิ์.(2545). สตรีนิยม : ขบวนการและแนวคิดทางสังคมแห่งศตวรรษที่ 20. กรุงเทพ ฯ : คบไฟ.
“Strength of a Man & Beauty of a Woman.” 2008. [Online]. Available: http://gleez.com/articles/relationship/love-harmony/strength-of-a-man-beauty-of-woman

แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 51 10:00:51

แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 51 10:00:18

แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 51 09:59:52

แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 51 09:59:28

แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 51 09:59:01

แก้ไขเมื่อ 09 เม.ย. 51 09:56:22