อนึ่ง ผมขอออกตัวก่อนว่า จุดประสงค์ในการตั้งกระทู้นี้มิได้ต้องการตอกย้ำ ขุดคุ้ยประเด็นที่เพิ่งเกิดไปไม่นานเกี่ยวกับนิยายเรื่องหนึ่งในหน้าหลักถนนนักเขียนแต่อย่างใด (คงไม่เอ่ยชื่อนิยายเรื่องนั้น) ด้วยเป็นหัวข้อที่อยากวิพากษ์มานานแล้วและวันนี้เพิ่งมีโอกาสเหมาะในการตั้งกระทู้
๑.ปกติ เป็นคนที่เรียบเรียงความคิดลำบาก ด้วยชอบคิดหลายๆเรื่องพร้อมๆกัน บรรยายออกมาไม่ถูกต้อง ยกตัวอย่างก็ไม่เก่ง ต้องขออภัยหากอ่านแล้วรู้สึกติดๆขัดๆ
๒.ประเด็นที่ขอพูดคุยในครั้งนี้ คือเรื่องความเหมือนกันของ "พล็อต (plot)" ไม่ใช่ความเหมือนกันของ "เนื้อเรื่อง (content)" ซึ่งเป็นประเด็นที่ตัดสินได้ง่ายกว่า
หลายครั้งที่เราพบว่านิยายที่กำลังอ่านอยู่นี้ช่างมีพล็อตเรื่องเหมือนกับนิยายเรื่องอื่นที่เคยอ่านมาก่อนเสียนี่กระไร บางท่านอาจตีความว่าเป็นความบังเอิญ บางท่านอาจตีความว่าผู้เขียนคงมีแรงบันดาลใจมาจากนิยายเรื่องก่อนหน้า แต่บางท่านมองว่าไม่ใช่และกล่าวว่าเป็นการลอกเลียนผลงานในรูปแบบหนึ่งและทำให้ผลงานนั้นด้อยคุณค่าลงทันที
เหตุการณ์เช่นนี้ ไม่ได้เกิดน้อยครั้ง เราสามารถพบเห็นได้บ่อย ยกตัวอย่างที่ดังๆก็เช่น เอรากอน กับ สตาร์วอร์ ซึ่งมีหลายคนนำเนื้อเรื่องมาเปรียบเทียบกันเป็นประเด็นๆไปแล้วพบว่ามีความเหมือนกันมากจึงถูกกล่าวหาว่าเป็นการลอกเลียน ในขณะที่ เพชรพระอุมา ได้รับการชมเชยในฐานะที่ได้แรงบันดาลใจมาจาก สมบัติพระศุลี
ในอินเตอร์เนต บางครั้งเป็นความขัดแย้งเล็กๆระหว่างคนเขียนกับคนอ่าน คนอ่านอ้างว่าคนเขียนลอกเลียนผลงานอย่างเห็นได้ชัด ขณะที่คนเขียนอ้างว่าเนื้อเรื่องที่เหมือนกันเป็นแค่ความบังเอิญ หรือไม่ก็ว่า ได้รับแรงบันดาลใจ
ความเห็นส่วนตัว ไม่ค่อยอยากยอมรับคำว่า "บังเอิญ" หากมีผู้ใดกล่าวว่า "งานเขียนในโลกนี้มีเป็นหมื่นแสน ย่อมมีพล็อตเรื่องเหมือนกันบ้าง" รู้สึกว่าโอกาสน้อยมากๆที่จะเกิดเหตุการณ์เช่นนั้นได้ มนุษย์เราทุกคนเกิดมาไม่เหมือนกัน ความคิดแตกต่างกันไปตามประสบการณ์ชีวิตที่แตกต่างหลากหลายไม่มีที่สิ้นสุด โอกาสที่สิ่งสร้างสรรค์จะคล้ายคลึงกันนั้นมีบ้าง แต่โอกาสเหมือนกันเมื่อเปรียบเทียบไล่ทีละประเด็นนั้นน้อยยิ่งกว่ายิ่ง
แต่ประเด็นเรื่องจุดแบ่งของ "ได้รับแรงบันดาลใจ" กับ "ลอกเลียนโดยตรง" นี่น่าจะเป็นปัญหามากกว่า เพราะเส้นแบ่งนี้ใครหนอจะกำหนด
จึงขอเรียนเชิญชาวถนนนักเขียนทุกท่านร่วมกันแสดงทัศนะในประเด็นที่ว่า
"เราจะตัดสินได้อย่างไรว่า งานเขียนที่มีพล็อตเรื่องซ้ำได้รับแรงบันดาลใจหรือลอกเลียนจากงานเขียนที่มีมาก่อนหน้านั้น"
จากคุณ :
Cryptomnesia 
- [
8 ส.ค. 51 17:14:48
]
แรงบันดาลใจ หรือ ลอกเลียน
- [
2 ก.ย. 51 21:03:34
]