ความคิดเห็นที่ 1 วันนี้เป็นวันสาร์ทขะแมร์ ญาติพี่น้องของฉันที่อยู่เมืองไทยมีการเฉลิมฉลองทำบุญใหญ่โตให้กับดวงวิญญาณของพ่อแม่และบรรพบุรุษ ฉันรู้สึกคิดถึงครอบครัวจับใจ คิดถึงพ่อแม่และทุกคนอันเป็นที่รักของฉันทั้งหมด ซึ่งพวกเขาเหล่านี้ล่วงลับไปนานหลายปีแล้ว ฉันมิอาจรู้ได้เลยว่าในภพใหม่ที่ผู้คนจากไปนั้นมีชีวิตความเป็นอยู่อย่างไร ฉันยังจำได้เมื่อครั้งที่ยังเด็ก ๆ ฉันมักจะถามนั่นถามนี่แก่พ่อเสมอ หลายเรื่องที่สงสัยก็วิ่งมาถามพ่ออยู่ตลอด ในวันนั้นฉันถามพ่อเกี่ยวกับวันสารทขะแมร์ด้วย ซึ่งพ่อก็ตอบคำถามพร้อมทั้งบอกสอนฉันไปด้วย “ไม่ว่าจะไปอยู่มุมไหนในโลกนี้ ก็ขออย่าได้ลืมวันโดนตาเด็ดขาดนะลูก เพราะวันโดนตาเป็นวันที่ท่านยมฑูตได้ปลดปล่อยวิญญาณทุกดวง ให้กลับมาเยี่ยมลูกหลานในภพมนุษย์ ซึ่งก็เป็นวันเดียวที่ลูกหลานที่ยังมีชีวิตอยู่ สามารถทำอาหารเซ่นไหว้ให้ดวงวิญญาณบรรพบุรุษได้กินด้วย เพราะในภพที่ดวงวิญญาณทุกดวงอาศัยอยู่นั้น อาจจะไม่มีอาหารการกินที่สุขสบายเหมือนที่ภพมนุษย์ของเรา จำเอาไว้นะลูกพวกเราทุกคนต้องหมั่นจดจำวันนี้เอาไว้ให้ดี อย่าได้ลืมเด็ดขาด เพราะเป็นวันที่สำคัญมาก ๆ โดยเฉพาะคนขะแมร์อย่างพวกเรา วันอื่น ๆ ลูกหลานไม่ได้กลับมาเยี่ยมบ้านก็ไม่เป็นไร แต่ขอให้มาในวันโดนตาให้ได้ ถึงแม้จะมาไม่ได้ก็อย่าลืมทำบุญทำทานไปให้ดวงวิญญาณบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้วด้วย” “พ่อค่ะ ทำไมเราต้องจัดงานแค่วันโดนตาวันเดียวด้วยล่ะคะ ในเมื่อบรรพบุรุษของเราเป็นวิญญาณไปแล้ว ก็น่าจะมาหาลูกหลานในวันอื่น ๆ ได้ ไม่เห็นต้องมาวันนี้เลย” พ่อมองฉันด้วยความเอ็นดู ยิ้มใจดีอีกต่างหาก “วันอื่น ๆ ดวงวิญาณบรรพบุรุษอาจจะมาหาลูกหลานได้ แต่ไม่เหมือนวันโดนตาหรอกลูก เพราะวันโดนตาเป็นวันที่รวมญาติวิญญาณพรรพบุรุษทั้งหมดที่จะได้พบเจอกันปีละครั้ง และก็พากันมาหาลูกหลานที่ยังมีชีวิตอยู่ ส่วนวันอื่น ๆ จะไม่ได้พบเจอกันแบบนี้ ซึ่งในปีหนึ่งมีแค่หนเดียวนะลูก” “แล้วมีไหมคะพ่อ ที่วิญญาณบางดวง มาหาลูกหลาน แต่ไม่พบเจอลูกหลานเลย” “ก็มีลูก ดวงวิญญาณบางดวงถูกลูกหลานมองข้าม ทิ้งขว้างไม่เคยทำบุญกุศลไปให้ ดวงวิญญาณเหล่านี้เวลาถูกปล่อยให้มาพบลูกหลาน ก็มานั่งคอยรอกินอาหารที่ลูกหลานทำมาให้ตน ซึ่งก็รอแล้วรอเล่าไม่เห็นมีลูกหลานคนไหนมาเลย ดวงวิญญาณบางดวงน่าสงสารมากๆ นะลูก พวกเขามานั่งรอลูกหลานตั้งแต่พระอาทิตย์ตกดิน จวบจนเช้ารุ่ง ก็ยังไม่มีลูกหลานเอาอาหารมาให้” พ่อบอกเล่าเรื่องราวไปเรื่อย ๆ น้ำเสียงอ่อนโยน มืออีกข้างหนึ่งก็หยิบพลูมาเคี้ยวด้วย “แล้วดวงวิญญาณพวกนั้นต้องทำยังไงคะพ่อ” “ดวงวิญญาณบางดวงก็นั่งร้องไห้ เสียอกเสียใจที่ลูกหลานไม่ระลึกถึงตน บางคนก็โกรธเคืองถึงขนาดสาปแช่งก็มีลูก” “น่าสงสารจังเลยนะคะพ่อ พวกเขาคงจะแค้นน่าดู” “ใช่ลูก ดวงวิญญาณเหล่านี้น่าสงสารและน่าเวทนาจริง ๆ วิญญาณบางตนไม่มีญาติพี่น้องเอาอาหารมาให้ ก็หาเก็บเศษเก็บเดนวิญญาณตนอื่น ๆ กิน หากเจอวิญญาณตนไหนใจดีก็แบ่งปันอาหารให้ได้กินบ้าง” “แล้วพวกดวงวิญญาณที่ลูกหลานเอาอาหารมาให้ พอเขากินเสร็จแล้ว พวกเขาทำยังไงบ้างคะพ่อ” ฉันถามพ่อตามประสาเด็กที่อยากรู้ “เวลาที่ผีบรรพบุรุษได้กินอิ่มกันหมดแล้ว ก็มักจะให้พรให้ศีลแก่ลูกหลานที่ระลึกถึงตนอยู่เสมอ ซึ่งพรอันนี้เป็นพรที่ดีมาก ๆ ลูก จะส่งผลให้ชีวิตเราทำมาหากินขึ้น และมีชีวิตที่มีความสุข” พ่อนั่งเคี้ยวหมากและเล่าเรื่องไปพลาง ๆ “ดีจังเลยค่ะ” “ดีลูก เราทำดีผีบรรพบุรุษก็ปกป้องช่วยเหลือเราตลอด ส่วนผีบางตนที่นั่งรอลูกหลานจนเกือบเช้ารุ่ง แต่ไม่มีลูกหลานเอาอาหารมาให้กิน ก็ต้องกลับไปยังภพของตัวเอง เพราะจะมีท่านยมฑูตมาตามให้กลับไปตลอด ผีบางตนนั้นก็นั่งร้องไห้ไม่อยากกลับ บอกว่าจะรอลูกหลานเสียก่อน แต่ก็ไม่อาจขัดคำสั่งท่านยมฑูตได้ เพราะได้หมดเวลาพบเจอลูกหลานแล้ว ซึ่งก็น่าสงสารไม่น้อย” พ่อลูบผมฉันเบา ๆ “หนูจำไว้นะลูก อย่าได้ลืมวันนี้เด็ดขาด มีลูกมีหลานก็บอกสอนเขาให้รู้ถึงวันโดนตาของพวกเรานะลูก” “ค่ะพ่อ” ฉันรับปากหนักแน่น ตั้งมั่นจะสานต่อเจตนารมณ์ของพ่อให้ดีที่สุด จากคุณ : roslita - [ 29 ก.ย. 51 11:37:19 ]

ความคิดเห็นที่ 2 ทุกครั้งที่นึกถึงเรื่องราวเก่า ๆ โดยเฉพาะคำสอนของพ่อ ก็ทำให้ฉันภาคภูมิใจอยู่ตลอด ดีใจที่เกิดมาเป็นลูกสาวพ่อและแม่ สุขใจที่ได้เรียนรู้วัฒนธรรมประเพณีเหล่านี้ ใช่สิฉันก็เป็นคนหนึ่งที่ไม่ลืมวัฒนธรรมประเพณีเก่า ๆ ของเผ่าพันธุ์ตัวเอง ฉันรู้ว่าพี่น้องที่เมืองไทย มีการทำข้าวต้มมัด มีการตระเตรียมผลไม้หลายอย่าง เช่น กล้วยสุก เป็นต้น นอกจากนั้นก็มีการทำอาหารการกินชนิดอื่น ๆ ด้วย ทั้งข้าวปลาอาหารปิ้งมาเซ่นไหว้วิญญาณบรรพบุรุษด้วย มิเพียงเท่านั้น คนที่มีชีวิตก็สามารถนำอาหารและขนมทุกอย่างที่ทำเอาไว้แล้ว ไปกราบไหว้ผู้หลักผู้ใหญ่ที่นับถือได้ด้วย ซึ่งก็ไม่ได้เซ่นไหว้เฉพาะวิญญาณที่ล่วงลับเท่านั้น แต่สามารถกราบไหว้ผู้หลักผู้ใหญ่ที่มีชีวิตได้เช่นกัน ในคืนวันสารทขะแมร์จะมีอาหารหลายอย่างจัดวางอย่างเป็นระเบียบเรียบร้อยอยู่ในตะกร้าหวาย ซึ่งสมัยที่ฉันยังเด็ก ๆ พ่อจะทำพิธีเรียกดวงวิญญาณบรรพบุรุษและผีบ้านผีเรือนมากินอาหารด้วยกัน ซึ่งอาหารทั้งหมดจะถูกวางไว้ตลอดทั้งคืน พอประมาณตีสี่ผู้คนในหมู่บ้านก็พากันเอาอาหารที่วางไว้นี้ จัดแบ่งบางส่วนใส่ภาชนะและก็นำไปที่วัด เพื่อให้พระได้สวดทำพิธีกรรมต่าง ๆ พอพระสวดและทำพิธีกรรมเสร็จแล้ว อาหารเหล่านี้ก็จะถูกเอาไปเททิ้งใต้ต้นไม้ เพื่อให้วิญญาณต่าง ๆ มารับส่วนบุญตรงนี้ ไม่ว่าจะเป็นวิญญาณเจ้ากรรมนายเวร วิญญาณที่ไร้ญาติพี่น้อง วิญญาณพเนจรต่าง ๆ ทั้งหมดเหล่านี้เป็นความเชื่อของคนในท้องถิ่นของฉัน พวกเรายังคงรักษามันอยู่ตลอด และก็จัดงานวันสารทขะแมร์ทุก ๆ ปี ฉันในฐานะที่อยู่ไกลบ้าน ก็หุงหาอาหารหลายอย่างเพื่อเซ่นไหว้ดวงวิญญาณของบรรพบุรุษเช่นกัน อาหารที่ฉันทำนั้น มันอาจจะไม่เหมือนอาหารที่พี่น้องในเมืองไทยทำกัน แต่อาหารเหล่านี้ก็เป็นอาหารที่ฉันทำเพื่อเซ่นไหว้ให้ดวงวิญญาณผู้คนที่ฉันรักและนับถือโดยเฉพาะ คนรักของฉันก็ยังคงให้ความร่วมมือกับประเพณีวัฒนธรรมของฉันอยู่เสมอ ฉันทำกุ้งทอดเพราะทราบมาว่าพ่อคนรักชอบรับประทานเป็นอย่างมาก ฉันทำลาบเพราะพ่อกับแม่ของฉันชอบรับประทาน ส่วนข้าวนั้นฉันได้ทำข้าวเหนียว เพราะเนื่องมาจากไม่มีข้าวต้มมัดไว้เซ่นไหว้ จึงทำข้าวเหนียวให้วิญญาณบรรพบุรุษได้รับประทานแทน วันสารทขะแมร์เป็นวันที่สำคัญมาก ๆ สำหรับฅนขะแมร์ทุกคน ปกติฉันไม่เคยลืมวันนี้เลย เพียงแต่มักจะจำวันที่ไม่ได้ เพราะที่บ้านไม่มีปฏิทินของไทย จึงไม่ได้สังเกตวันที่ให้แน่ชัด นอกเสียจากตรวจเช็คทางอินเตอร์เน็ตหรือพี่สาวโทรมาบอกเท่านั้น เมื่อวานนี้ฉันนั่งทำงานไปพลาง ๆ ใจก็คิดถึงพี่น้องจับใจ ในเวลานั้นฉันรู้สึกว่าลิ้นได้สัมผัสกับรสชาติข้าวต้มมัด ทั้งที่ในความเป็นจริงฉันไม่ได้เคี้ยวอะไรในปากเลย สัมผัสตรงนั้นมันทำให้ฉันมีความรู้สึกว่า วันนี้จะต้องเป็นวันสำคัญมาก ๆ สำหรับญาติพี่น้องของฉันที่อยู่เมืองไทย พอกลับมาถึงบ้าน ก็รีบกดโทรศัพท์หาพี่สาวที่เมืองไทยทันที ซึ่งพี่สาวก็ได้บอกเล่าวันสำคัญให้ได้ฟัง โดยที่ตอนนั้นพี่สาวก็ได้จัดเตรียมอาหารสำหรับเซ่นไหว้ดวงวิญญาณบรรพบุรุษแล้ว ฉันไม่รอช้าจดรายการอาหารเอาไว้ พอตอนเช้าก็ไปซื้อกับข้าวมาทำอาหารเซ่นไหว้ดวงวิญญาณบรรพบุรุษเช่นเดียวกัน ความเชื่อเหล่านี้อาจจะไม่เหมือนคนอื่นมากนัก แต่ทั้งหมดเหล่านี้มันเป็นความเชื่อที่ฉันสัมผัสมาตั้งแต่จำความได้ เป็นความเชื่อที่ผู้คนในเผ่าพันธุ์ของฉันกระทำสืบทอดกันมาจวบจนทุกวันนี้ และมันก็ไม่เคยตายไปจากหัวใจของพวกฉันเลย วันสารทขะแมร์ - - - - งัยแขแบญ - - - - งัยโดนตา จากคุณ : roslita - [ 29 ก.ย. 51 11:39:39 ]

ความคิดเห็นที่ 3 หลังจากที่เรียกดวงวิญญาณบรรพบุรุษมารับประทานอาหารจนอิ่มแล้ว ก็จัดอาหารแต่ละอย่างใส่จานรวมกัน และก็นำไปเซ่นไหว้นอกบ้านอีกครั้ง เพื่อเรียกดวงวิญญาณไร้ญาติ วิญญาณพเนจร และเจ้ากรรมนายเวรมารับประทานอาหารด้วย (ในความเชื่อ ดวงวิญญาณบางดวงไม่สามารถเข้ามาภายในบ้านของฉันได้) แก้ไขเมื่อ 29 ก.ย. 51 11:42:51 จากคุณ : roslita - [ 29 ก.ย. 51 11:41:19 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ขอบคุณทุกท่านที่แวะมาอ่านงานเขียนของยีนส์ค่ะ เรื่องราวทั้งหมดนี้ยีนส์เขียนขึ้นจากประสบการณ์ชีวิตของตัวเองที่ได้สัมผัสมาตั้งแต่เด็ก มิได้อ้างอิงเรื่องราวตามตามประวัติศาสตร์แต่อย่างใด ศัพท์บางคำสะกดอาจจะไม่เหมือนคนอื่นเขา เพราะยีนส์สะกดตามที่ตัวเองออกเสียงค่ะ พร้อมทั้งขอขอบคุณภาพประกอบบางส่วนจากเวบนี้ http://andrewpagephoto.com/cambodiandance/Recent%20Gallery/aprilboston06/apsara%20dance%20page.html ยีนส์ขอยกเครดิตให้เจ้าของภาพทั้งหมดค่ะ ขอบคุณมาก ๆ ค่ะ จากคุณ : roslita - [ 29 ก.ย. 51 11:46:37 ]

ความคิดเห็นที่ 5 เอ๊... บ้านคุณ roslita มี 4 ชนเผ่า งั้นต้องบ้านเดียวกันกับอิชั้นแน่เลยค่ะ "คนสะเร็นใช่ป่าวคะ" อิอิ เทศกาลนี้ที่บ้านก็จัดค่ะ วันนี้เป็นวันเข้าวัด ดิฉันติดงานเลยไม่ได้ไป ก็ให้คุณแม่ไปแทน ส่วนข้าวต้มนั้น ไม่รู้ที่บ้านคุณ rolita จะเหมือนกันหรือเปล่า คือมีข้าวต้มหมู (เป็นข้าวต้มไส้มันหมู เยิ้มๆ ห่อด้วยใบตอง บางตำรับใส่ถั่วเขียวลงไปด้วย) อีกอย่างคือ ข้าวต้มกล้วย (ไส้เป็นกล้วยสุกหวานๆ ข้าวต้มใส่กะทิ กากมะพร้าวนิดๆ กับถั่วดำ) การนับวัน "โฎนตา" เค้านับตามวันแรม 14 ค่ำ เดือน 10 เป็นวัน "แซน" คือวันเซ่นไหว้บรรพบุรุษ ส่วนวัน แรม 15 ค่ำ เดือน 10 เป็นวันไปทำบุญที่วัดค่ะ ไม่รู้ว่าสารทของที่อื่นจะนับเหมือนกันหรือเปล่า แต่ที่บ้านนับอย่างนี้ สังเกตไหมคะว่าช่วงนี้ (แรม 15 ค่ำ เดือน 10) นี่จะมีเทศกาลต่างๆ ในหลายๆ พื้นที่นะคะ คนจีน - ช่วงนี้เป็นเทศกาลกินเจ จังหวัดนครศรีธรรมราช - พิธิชิงเปรต ขแมร์ไทย - โฎนตา ขแมร์กัมพูชา - เทศการเดียวกันกับ โฎนตา แต่เรียกว่า ปจุมเบน (อันนี้สังเกตเอาเองน่ะค่ะ) จากคุณ : tato_jang - [ 29 ก.ย. 51 12:11:22 ]

ความคิดเห็นที่ 6 สวัสดีค่ะคุณ toto_jang ดีใจที่มีคนบ้านใกล้เรือนเคียงกันคะ คิคิ ยีนส์เกิดที่ศรีสะเกษค่ะ ส่วนพ่อและญาติทางแม่เป็นคนสุรินทร์ค่ะ อำเภอบัวเชดค่ะ ทั้งครอบครัวของพ่อและแม่อพยพมาอยู่ศรีสะเกษสมัยหนุ่ม ๆ ค่ะ  ตอนนั้นพ่อบอกว่าหนีโรคห่ามาค่ะ เลยมาบุกเบิกหมู่บ้านใหม่กับญาติพี่น้องไม่กี่คนค่ะ ส่วนแม่นั้นมาเกิดที่ศรีสะเกษค่ะ ไม่รู้จะตอบยังไงดี เอาเป็นว่าเป็นลูกครึ่งนะคะ (แบบว่าอยากเป็นลูกครึ่งค่ะ คิคิ ) ขอบคุณมาก ๆ นะคะ ที่เอาเรื่องราวมาแบ่งปันกันคะ ยีนส์ก็จำวันที่ไม่ได้ค่ะ ว่าเป็นวันไหน พี่สาวเพิ่งโทรมาบอกเมื่อวานนี้เอง ก็เลยทำกับข้าวเซ่นไหว้ที่บ้านเองค่ะ และก็สะกดคำว่า โฏนตา เป็น โดนตาค่ะ อิอิ สะกดตามที่ออกเสียงค่ะ ขอบคุณที่แจ้งให้ยีนส์ทราบนะคะ วันหน้าจะได้เขียนถูก ๆ ค่ะ ยีนส์เห็นด้วยมาก ๆ ค่ะ ช่วงนี้มีเทศกาลแต่ละท้องถิ่นเยอะมากค่ะ ทุกเทศกาลที่กล่าวมาข้างต้นได้ไปเที่ยวมาสามงานค่ะ ก็มีงานกินเจ งานเดือนสิบที่นครฯ งานโฏนตาแถวบ้านนอก แต่ยังไม่เคยไปงาน โฏนตาเขมรที่กัมพูชาเลยค่ะ ส่วนเรื่องข้าวต้มมัดนั้น เหมือนกันเลยค่ะ อยู่ที่นี่ทำไม่ได้ค่ะ เพราะไม่มีใบตอง ไม่มีใบมะพร้าวอ่อนค่ะ อิอิ เลยนึ่งข้าวเหนียวแทน ยังไงก็ฝากทานข้าวต้มเผื่อกันบ้างนะคะ จากคุณ : roslita - [ 29 ก.ย. 51 12:26:07 ]

ความคิดเห็นที่ 7 โอนสรัลเนียง!! คึดฮอดคือเก่าเด้อเอื้อย!!... อ่านไปก็อมยิ้มไป...พี่ยีนต์เอาทุกแนว(เขียน)เลยนะ555 ปล.ภาษาแรกไม่แน่ใจว่าเข้าใจถูกหรือเปล่า?...555แบบว่าได้ยินมาแบบนี้ก็เลยมาผสมคำเอาเอง จากคุณ : ออมสินไตตั้น - [ 29 ก.ย. 51 13:29:02 ]

ความคิดเห็นที่ 8 อะเหอๆ หลังเคลียร์งานเสร็จผมว่าจะกลับไปกินข้าวต้มที่บ้านซะหน่อยแล้ว ไม่รู้ว่าหมดรึยังน้อ กลับบ้านครั้งสุดท้ายก็เกือบ 3 ปีที่แล้ว T~T อ่านแล้วครับ จากคุณ : garnet19th - [ 29 ก.ย. 51 19:24:09 A:124.157.241.11 X: TicketID:181655 ]

ความคิดเห็นที่ 9 สาร์ทขะแมร์มีอะไรเป็นของกินพิเศษปล่าวคะ อยากกินกระยาสาร์ทไทยแฮะ จากคุณ : scottie - [ 29 ก.ย. 51 23:57:23 ]

ความคิดเห็นที่ 10 รู้จักวันสารทขะแมร์ก็คราวนี้เองค่ะ คุณ scottie พูดถึงกระยาสาร์ท โอ๊ย! อยากกินค่ะ จดไว้ในรายการของต้องกินให้ได้เวลาที่มาเมืองไทยเดือนหน้าค่ะ จากคุณ : กุลธิดา (kdunagin) - [ 30 ก.ย. 51 01:25:06 ]

ความคิดเห็นที่ 11 สวัสดีคุณยีนส์ คุณtoto_jang เป็นคนสะเร็นเหมียนกัน ที่บ้านก็พูดขะแมร์ แล้วก็เพิ่งกลับบ้านไปแซนโดนตามา อิ่มแปล้เลย 555 นอกจากกระยาสร์ทแล้ว ก็ยังมีขนมนางเล็ด ขนมตาราง ขนมกันเตรือม(เด็กๆ จะเรียกคุกกี้ขะแมร์) ข้าวต้มมัด(ห่อด้วยใบมะพร้าวอ่อน) ขนมนมสาว ขนมดอกบัว และอีกมากมาย อิ่มจริงๆ จากคุณ : พนาสิน - [ 30 ก.ย. 51 09:48:17 A:202.149.25.241 X: TicketID:186194 ]

ความคิดเห็นที่ 12 สวัสดีค่ะคุณพนาสิน ดีใจจับได้เจอพี่น้องชาวขแมร์ ขนมกันเตรือม ที่บ้านเรียกโดนัทเขมรค่ะ เพราะบางทีมันจะมีรูตรงกลางด้วย แถมวิธีการทำให้สุกก็ใช้วิธีทอดเหมือนกัน เลยเรียกว่าโดนัทค่ะ จากคุณ : tato_jang - [ 1 ต.ค. 51 11:09:22 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ขอบคุณพี่ ๆ เพื่อน ๆ ที่แวะมาอ่านงานเขียนของยีนส์ทุกคนค่ะ ดีใจที่รู้จักพี่ๆ เพื่อน ๆ คนบ้านเดียวกันค่ะ คิดถึงอีสานใต้เป็นอย่างมากเลยค่ะ โดยเฉพาะช่วงนี้ ได้แต่ภาวนาขอให้ทุกอย่างเป็นไปด้วยดี อย่าได้มีสงครามกันอีกเลย จากคุณ : roslita - [ 18 ต.ค. 51 23:17:47 ]