ความคิดเห็นที่ 1 ทำบุญไม่ใช่แต่ต้องให้ทาน บุญกิริยาวัตถุ 10 ... คือ ของที่ควรทำสิบอย่าง เมื่อทำแล้วจิตใจจะสะอาด ปราศจากเครื่องเศร้าหมอง และเป็นที่ตั้งแห่งอานิสงส์นับร้อย เพราะฉะนั้น เราก็มาคิดกันอย่างง่ายๆ ว่า การที่เราจะทำจิตใจให้สะอาดผ่องใส ปราศจากตัณหา ก็มีหนทางให้เราทำได้ถึงสิบทาง ทำปุ๊บก็ได้ปั๊บ คือ ทำปุ๊บ จิตใจสะอาดปั๊บ ไม่ใช่ทำปุ๊บได้ของตอบแทนปั๊บนะครับ อันนั้นเป็นเชิงการค้าไปนิด อันนี้เราพูดถึงเรื่องของจิตใจ หลายต่อหลายคนนะครับ ยังคิดว่า บุญคือการบริจาค ตรงนี้ก็ถูกครับ แต่ถูกไม่หมด “ทาน” เป็นแค่หนึ่งใน บุญกิริยาวัตถุสิบ เท่านั้น แต่อาจเป็นเพราะเห็นได้ง่าย และถูกสอนกันมาอย่างย่นย่อ (เกินไป) พอนึกถึงบุญจึงนึกถึงแต่เรื่องนี้เท่านั้น ซ้ำ ก็ยังเข้าข่ายการค้าขายไปเสียอีก ทำเพื่อให้ได้ของตอบแทน แทนที่จะทำเพื่อขัดเกลาจิตใจตัวให้เกิดการเสียสละ ให้รู้จักละวาง ทุกวันนี้ก็เลยเห็นคนทำบุญกันมาก แต่จิตใจไม่เป็นบุญกันเลย บุญกิริยาวัตถุสิบมีอะไรบ้าง 1. ทาน – การให้ (และการแบ่งปัน) การทำทานจะเป็นบุญก็ด้วยเหตุ 2 ประการ คือ - จิตคิดบูชา - จิตคิดกรุณา จิตคิดบูชาคือ การให้แด่ท่านผู้มีคุณทั้งหลาย อันมีบิดา มารดา ครูบาอาจารย์ ผู้ทรงศีล มีพระภิกษุสงฆ์ เป็นต้น การทำบุญโดยคิดบูชานี้เป็นเรื่องยากสักหน่อย แต่ก็ได้บุญมาก... อย่างไร ตรงนี้สามารถอธิบายอย่างหยาบๆ ได้ว่า เพราะผู้ที่เราทำทานนั้นอยู่ในสถานะที่เหนือกว่าเรา สูงกว่าเรา ดังนั้น โอกาสที่จิตใจของเราจะเกิดการคัดค้านก็มีมาก อาจเกิดคำถามว่า เราจะให้เขาทำไม ในเมื่อคนอื่นก็ให้กันเยอะแล้ว หรือ เขาสิต้องให้เรา ไม่ใช่เราให้เขา หรือคิดไปอีกก็ได้ว่า ถ้าเราให้แล้ว เขาจะมีอะไรตอบแทนเราบ้างนะ อย่างนี้ก็มี... โอกาสจะริษยาก็เยอะ เพราะเขาอยู่สูงกว่า เหนือกว่า จิตใจมันยังมีจุดให้ค้าน ไม่ยอมรับ จึงต้องอาศัยความเข้มแข็งของจิตใจให้มาก ด้วยความคิดบูชา เลื่อมใสโดยแท้จริง อาศัยความเสียสละมากจริงๆ ซึ่งถ้าหากทำได้ จิตใจก็จะยกระดับขึ้นมากกว่าการให้ด้วยกรุณา จึงถือว่า นี่เป็นบุญมากกว่านั่นเอง จิตคิดกรุณา คือ มีความเมตตาสงสารผู้อื่น จึงสงเคราะห์ เป็นการให้แก่ผู้ด้อยกว่า ต่ำกว่า การให้ด้วยจิตคิดกรุณานี้ จึงทำได้ง่ายกว่าการให้ด้วยจิตคิดบูชาด้วย เพราะโอกาสที่เราจะริษยาเขา ย่อมเป็นไปได้ยาก เนื่องจากเขาไม่อยู่ในฐานะที่จะมาทัดเทียมเราได้ จิตใจของเราจึงตั้งอยู่ในกุศล คือ เมตตา กรุณา ไม่เคลือบแคลงแหนงใจว่า ทานนี้สมควรหรือไม่สมควร แต่อย่างใด การให้ 5 อย่างที่ไม่เรียกว่าทาน 1. ให้สิ่งสร้างความมึนเมา เช่น สุราเมรัย และสิ่งเสพติดทั้งหลาย 2. การให้มหรสพ ฟ้อนรำ ขับร้อง หรือการละเล่นต่างๆ 3. การให้หญิงแก่ชาย เพื่อบำเรอความสุขในเมถุน 4. การจับสัตว์ให้ผสมพันธุ์กัน 5. การให้ภาพลามก ซึ่ง ทั้ง 5 อย่างนี้ ล้วนมีความเกี่ยวข้องกับ การเพิ่มพูน ราคะ โทสะ โมหะ ให้มากขึ้นนั่นเอง แก้ไขเมื่อ 07 ก.ย. 52 11:25:01 จากคุณ : PSlovebird เขียนเมื่อ : 7 ก.ย. 52 11:14:56

ความคิดเห็นที่ 2 2. ศีล – ความไม่ประพฤติละเมิดคือ ความสำรวมทางกาย ทางวาจา แบ่งออกเป็น 2 พวก คือ วาริตศีล (ข้อห้าม ให้งดเว้นจากการประพฤติชั่ว) กับ จาริตศีล (ข้อควรประพฤติปฎิบัติ) วาริตศีล... สำหรับฆราวาส ศีลในส่วนนี้ก็ได้แก่ ศีล 5 และศีล 8 (อุโบสถศีล) ศีลห้านั้นสามารถทำได้ในชีวิตประจำวัน จะว่ายากก็ยาก จะว่าง่ายก็ง่าย ขึ้นอยู่กับสภาพแวดล้อมและความเข้มแข็งในใจของผู้ถือศีล ส่วนศีลอุโบสถศีลนั้น เป็นศีลของฆราวาสที่สมาทานแค่วันเดียว คือ วันอุโบสถ 8 ค่ำ 15 ค่ำ (หรือ 14 ค่ำในเดือนขาด) ไม่ต้องรักษาเป็นประจำ เนื่องจากชีวิตประจำวันของฆราวาสยังต้องคลุกคลีกับกามคุณทั้งหลาย ท่านจึงให้รักษาเพียงวันเดียว ศีลแปด กับศีลอุโบสถนั้น มีเพื่อผู้ปฏิบัติธรรม เป็นศีลที่ละเอียดขึ้นกว่าศีล 5 เพราะมุ่งเน้นการละจากกามคุณทั้งหลาย เช่น การไม่ทานอาหารหลังเที่ยง การไม่ร้องรำทำเพลง ไม่ตกแต่งเครื่องหอมดอกไม้ การไม่นั่งนอนบนที่สูงใหญ่หรูหรา แต่แม้ศีลแปดกับอุโบสถศีลจะถือข้อห้ามแปดข้อเหมือนกัน แต่ก็มีความต่างกัน คือ ศีลอุโบสถศีลนั้น เป็นศีลพ่วง คือ ขาดไม่ได้แม้แต่ข้อเดียว ถ้าหากขาดไปสักข้อ ถือว่าอุโบสถศีลนั้นขาดหมดทุกข้อ ในขณะที่ศีลแปด จะถือกันไปเป็นข้อๆ ขาดหนึ่งข้อคือขาดหนึ่ง ไม่พ่วงทั้งหมด อุโบสถศีลจึงรักษาได้ยากกว่า เพราะต้องมีความสำรวมระวังกาย วาจา มากกว่านั่นเอว จาริตศีล... ไม่อาจระบุเป็นจำนวนข้อได้ เพราะเป็นสิ่งที่เกิดขึ้นเฉพาะหน้า ว่าควรทำ... เช่นเห็นเด็ก หรือคนแก่ จะข้ามถนน เราก็ไปช่วยพาเขาข้ามถนน อันนี้คือจาริตศีล การบำรุงดูแลผู้หลักผู้ใหญ่ นี่ก็เป็นจาริตศีล สงเคราะห์ผุ้อื่นตามสมควร นี่ก็จาริตศีล พระพุทธเจ้าตรัสสรรเสริญจาริตศีลว่าเป็นคุณสมบัติของสัตบุรุษผู้เป็นบัณทิต เพราะทำให้เต็ม ทำให้ดี ให้ถี่ถ้วน ต้องข่มใจ ต้องฝืนกิเลส อาศัยกำลังใจแรงกล้า ดังนั้น ศีลจึงเป็นเครื่องขัดเกลาจิตใจให้สะอาดผ่องใส ศีลจึงเป็นบุญด้วยประการฉะนี้ 3. ภาวนา – การอบรมจิตทางสมถะ และ ทางวิปัสสนา ภาวนาเป็นการอบรมจิตอย่างหนึ่ง เพื่อเผากิเลสทั้งหลายให้หมดไป แบ่งออกเป็นทางสมถะ และวิปัสสนา สมถะ คือสงบ ทำจิตใจให้สงบ ตั้งมั่นเป็นหนึ่งเดียว ด้วยการเจริญกรรมฐาน เช่น อานาปานสติ กสิน เป็นต้น กรรมฐานมีหลายกอง ตามแต่จริตของผู้ปฏิบัติ วิปัสสนา คือ ปัญญาที่เห็นนามรูปตามความเป็นจริง คือการพิจารณาให้เห็นควาไม่เที่ยง ความเป็นทุกข์ อนัตตา โดยเพ่งอารมณ์กรรมฐานนั่นเอง ดังนั้น สมถะ จึงเป็นไปเพื่อความสงบแห่งจิตใจ ส่วนวิปัสสนาจึงเป็นไปเพื่อละกิเลส หากทำให้จริญก้าวหน้าไปตามลำดับแล้ว ก็จะบรรลุถึงมรรคผล นิพพาน พ้นทุกข์ในสังสารวัฎได้ในที่สุด 4. อปจายนะ – ความเป็นผู้นอบน้อมต่อผู้ที่ควรนอบน้อม แล้วผู้ที่ควรนอบน้อมคือใครบ้าง เอาตัวอย่างง่ายๆ กันนะครับ เช่นเด็กนักเรียน เวลาจะออกจากบ้านไปดรงเรียน ก็ไหว้พ่อแม่ นี่คือทำอปจายนะ แล้ว พอไปถึงโรงเรียน ก็ไหว้ครูบาอาจารย์อีก นี่ก็อปจายนะ เหมือนกัน เพราะเป็นความนอบน้อม ต่อผู้ที่ควรนอบน้อมทั้งสิ้น แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น การนอบน้อมอะไรก็พึงใช้ปัญญาสักนิด เพราะการนอบน้อมบางอย่างก็อจสร้างความรำคาญและก่อให้เกิดผลเสียได้ ในหนังสือเรื่อง “บุญ” ก็ยกตัวอย่างไว้ว่า ถ้าเดินทางมาในที่ประชุม แล้วจะนอบน้อมต่อประธาน แต่เวลานั้นการะประชุมดำเนินไปแล้ว ก็ไม่ควรเข้าไปทักทายไต่ถามให้วุ่นวายจนการประชุมขาดตอน เป็นต้น .... 5. เวยยาวัจจะ – ความขวนขวายในกิจที่ควรทำ คือ เป็นคนไม่ผัดวันประกันพรุ่ง จัดการทุกสิ่งทุกอย่างให้เรียบร้อย เช่นการงานก็สะสางให้เสร็จสิ้นเสีย อย่าให้กองพูนไว้บนโต๊ะจนถึงวันพรุ่งนี้ พูดง่ายๆ คืออย่าขี้เกียจ นอกจากนี้ เวยยาวัจจะ ยังหมายถึง เห็นสิ่งใดสมควรทำ ก็ทำเสียด้วย อาทิ เห็นคนเห็นคนกำลังหาที่นั่ง เราก็หาเก้าอี้มาให้เขานั่ง อย่างนี้เป็นต้น หรือถ้าคิดกันอย่างง่ายๆ (อีกแล้ว) อปจายนะ กับเวยยาวัจจะ ก็ถูกรวบเข้ากับข้อศีลในส่วน จาริตศีลนั่นเอง แก้ไขเมื่อ 07 ก.ย. 52 11:22:52 จากคุณ : PSlovebird เขียนเมื่อ : 7 ก.ย. 52 11:15:51

ความคิดเห็นที่ 3 6. ปัตติทาน – การอุทิศส่วนกุศลให้แก่ผู้อื่น การอุทิศส่วนกุศลหลังจากทำบุญนั้น เป็นบุญอย่างไร... ข้อนี้ในหนังสือได้อธิบายไว้ชัดเจนนะครับว่า การอุทิศกุศลให้กับผู้อื่น ก็เท่ากับการให้ทานนั่นเอง เพียงแต่ แทนที่จะให้ด้วยเครื่องอุปโภคบริโภค เราให้ผลบุญแทน ให้ผลบุญนี้ตกถึงแก่เทวดา แก่เปรต ญาติผู้ล่วงลับ... แม้เขาจะรับหรือไม่รับ ก็เท่ากับว่า เราได้บำเพ็ญทานแล้ว 7. ปัตตานุโมทนา – อนุโมทนา ยินดีด้วยในบุญที่คนอื่นเขาทำแล้ว ความยินดีที่เห็นผู้อื่นทำดี ได้ดี นี้เป็นเรื่องยาก ต้องอาศัยจิตใจที่สะอาด ไม่มีความอิจริษยามาเจือปน เวลาอนุโมทนาจึงไม่ควรอนุโมทนาไปอย่างนั้นๆ ปากว่าไป ใจไม่คิดตาม ความงามก็ไม่เกิดขึ้นภายในจิต ไม่เลื่อมใสเลย อย่างนี้บุญคงไม่เกิด แต่ถ้าหากปากว่าไป ใจยินดี มีหรือที่เราจะไม่เกิดความสุขด้วย ความสุขนี้จึงเป็นตัวบุญที่เราได้รับ เสมือนกับว่า เราทำบุญนั้นเองเลยทีเดียว และเพราะการที่เสมือนว่าเราได้ร่วมทำด้วยนี้เอง ปัตตานุโมทนา จึงสงเคราะห์เข้าให้หมวด ให้ทาน ด้วยประการฉะนี้ 8. ธัมมัสสวนะ – การฟังธรรม การฟังธรรม ไม่ได้หมายความแต่ว่าจะต้องฟังคำสอนของพระพุทธเจ้าเท่านั้น แต่ยังหมายถึง การฟังวิทยาการต่างๆ ของโลก ซึ่งไม่มีโทษ และเป็นไปเพื่อประโยชน์ด้วย เพราะเป็นการขัดเกลาจิตใจอย่างหนึ่ง แต่อาจเป็นไปในส่วนต้น ไม่ได้ลึกซึ้งมากนัก แต่กระนั้น ก็จัดได้ว่านี่เป็นบุญ 9. ธัมมเทศนา – การแสดงธรรม เหมือนกับการฟังธรรม คือ ไม่จำเพาะเจาะจงว่าต้องเป็นธรรมมะอย่างเดียว แต่ยังหมายถึง การให้วิทยาการต่างๆ ที่หาโทษมิได้ อีกด้วย เช่น แนะนำความรู้เกี่ยวกับการประกอบอาชีพสุจริต เป็นต้น แล้วเป็นบุญอย่างไร... บุญคือ เราได้ช่วยผู้อื่นหนึ่งล่ะ บุญคือ เมื่อเราอธิบาย บรรยายออกไปแล้ว เราได้เข้าใจมากขึ้นด้วยอีกอย่างหนึ่งล่ะ เหตุที่เราเข้าใจมากขึ้น เพราะเราต้องคิดกลั่นกรองว่าเราจะทำให้คนอื่นเข้าใจในสิ่งที่ตัวเราพูดได้อย่างไร ต้องมีการขบคิด บางครั้งอาจมีคำถามมา เราก็ต้องใช้ปัญญาค้นหาคำตอบอีก นี่คือ เรามีความรู้ลึก รู้ชัดมากขึ้นในสิ่งที่เราบอกกล่าวแก่ผู้อื่นไป ก็ถือเป็นบุญด้วยอย่างนี้ 10. ทิฏฐุชุกรรม – ความเห็นชอบ แปลตรงตัวว่า การทำความเห็นให้ตรง แต่ถ้าหากแปลแบบที่เข้าใจได้ง่ายและเคยได้ยินกันมาเยอะ ก็คือ ความเห็นชอบ นั่นเอง ความเห็นชอบ... หลักๆ มีอยู่ห้าอย่าง คือ - ความเห็นชอบว่าสัตว์ทั้งหลายมีกรรมเป็นของตน - ความเห็นชอบที่เกี่ยวข้องกับฌาน คือ ปัญญาที่เกิดขึ้นจากฌาน - ความเห็นชอบที่เป็นวิปัสสนา คือ มีปัญญารู้ความเป็นจริงของโลกว่า ไม่เที่ยง เป็นทุกข์ - สัมมาทิฎฐิ คือ มรรค 8 และอริยสัจ 4 - ผลสัมมาทิฎฐิ คือ ปัญญาที่เกิดร่วมกับผลจิตทั้งหลายอันเป็นวิบากมรรค ในข้อนี้ ไม่ใช่บุญกิริยา เพราะไม่ใช่บุญ แต่เป็นผลของบุญ แก้ไขเมื่อ 07 ก.ย. 52 11:21:00 จากคุณ : PSlovebird เขียนเมื่อ : 7 ก.ย. 52 11:16:36

ความคิดเห็นที่ 4 บุญ จึงไม่ใช่แค่การให้ทาน แต่บุญ นั้นมาจากหลายทางด้วยกัน การทำบุญจึงเป็นสิ่งที่หาทำได้ง่าย ในทุกๆ วัน แต่เป็นเรื่องยากที่เราจะทำใจให้เป็นบุญ และก็ได้แต่หวังว่า เมื่อท่านผู้อ่าน ได้อ่านบทความนี้แล้ว จะมีความเข้าใจ และคิดทำบุญได้ถูกวิธีพุทธมากขึ้นนะครับ สุดท้าย ท้ายสุด ... ผมอยากให้ท่านผู้อ่านทุกท่าน ได้ลองหาหนังสือเล่มนี้มาอ่านกันนะครับ “บุญ” โดยมูลนิธิปราณี สำเริงราชย์ จะช่วยให้ทุกท่านได้เข้าใจว่า การทำบุญนั้น ความสุขจะเกิดขึ้นที่ใจ ไม่ต้องให้ใครมาสรรเสริญครับ -------------------------------------------------------------- แก้ไขเมื่อ 07 ก.ย. 52 11:19:37 จากคุณ : PSlovebird เขียนเมื่อ : 7 ก.ย. 52 11:17:04