ความคิดเห็นที่ 1 ไม่ช้านานนักช่วงปีที่สามหลังจาก ลูกชายทั้งสามคนได้ไปเรียนหนังสือที่กรุงเทพฯ ญาติของฝ่ายหญิงที่ยะลาที่แต่งงานกับบุตรชายที่บางกอก ก็แวะมาเยี่ยมเยียนที่ครอบครัวบ้านนอกที่หาดใหญ่ แล้วแนะนำตนเองกับความเกี่ยวดองของการเป็นญาติกัน มีการพูดคุยบ้างตามประสาของญาติห่าง ๆ แต่ไม่นานนักก็มีถ้อยคำที่พูดออกมาจากคนยะลาว่า เงินทองที่หยีบยืมที่กรุงเทพฯ ให้ใช้ ๆ บ้าง เพราะรู้สึกว่าจะไปยืมสมำเสมอและไม่ค่อยได้ใช้หนี้เลย เลยมีการสอบถามว่า รู้เรื่องนี้ได้อย่างไร คนที่ยะลาก็บอกว่า แฟนของเจ็กที่กรุงเทพฯ ฝากทวงมา ก็ไม่รู้ว่าเป็นการพูดแบบปากพล่อย ไม่รู้จะคุยอะไรก็คุยเรื่อยเปื่อย หรืออยากแสดงออกว่ามีความรู้จักสนิทสนมกับญาติที่นั่นมาก (จริง ๆ คนเราถ้าไม่รู้ว่าจะพูดอะไรต่อ ก็อย่าพูดเสียเลยจะดีกว่า จะได้ไม่มีปัญหา) ทางบ้านนอกก็นิ่งเฉยไม่ว่าอะไร   มีการรับทราบตามมารยาท เมื่อคนที่ยะลากลับไปแล้ว ก็ได้โทรศัพท์ถามอาที่กรุงเทพฯ ว่า ลูกชายทั้งสามไปยืมเงินทั้งหมดเท่าไร ปู่น้อยที่บางกอกก็บอกว่าเพิ่งยืมไปเพียงสี่พันบาทเอง แล้วไม่ต้องรีบคืนหรอกเพราเพิ่งจะยืมไม่ถึงเดือนเลย ทางหาดใหญ่ก็บอกเดี๋ยวจะโอนคืนไปให้ เมื่อโอนคืนกลับไปทั้งหมดแล้ว ก็โทรศัพท์บอกลูกชายที่อยู่หอพักซีมะโด่ง บอกว่า ถ้าไม่จำเป็นก็อย่าไปยืมเงินที่บ้านนี้อีก ไม่อยากรบกวนอีก เกรงใจบ้านเขา แม้ว่าลูกชายคนนี้จะเคยอยู่กิน พักอาศัยที่บ้านนี้กว่าสองปีช่วงเรียนมัธยมปลายก็ตาม และฝากบอกให้กำชับน้องชายทั้งสองด้วยว่า ถ้าเงินไม่พอใช้ให้โทรศัพท์มาขอที่บ้านเลย จะรีบโอนไปให้ไม่ต้องไปยืมที่บ้านหม้ออีก จากคุณ : ravio เขียนเมื่อ : 6 พ.ค. 53 23:12:43

ความคิดเห็นที่ 2 หลังจากนั้นไม่นาน ความเหินห่างและไม่สนิทสนมระหว่างสองครอบครัว ก็เดินห่างกันเป็นเส้นขนานเหมือนสายทางรถไฟ ที่มีเส้นทางแยกทิศเหนือแยกทิศใต้ออกห่างกันไป แม้ว่าทางปู่น้อยกับอามักจะโทรศัพท์มาถามว่า ทำไมมากรุงเทพฯ ไม่มาพักบ้าง หรือหลานทั้งสามเห็นไม่มาหาเลย ก็มักจะได้คำตอบว่า ลูกชายเรียนหนักเลยไม่มีเวลาไปหา และโอนเงินให้เพียงพอกับการอยู่กินแล้ว กอปรกับงานก่อสร้างก็เร่งงานมาก และต้องไปดูแลสวนยางเลยไม่มีเวลาพักนาน เมื่อขึ้นกรุงเทพฯ และไม่อยากรบกวน ครั้งสุดท้ายก็กว่ายี่สิบปีแล้ว ที่อาฝ่ายชายที่บ้านหม้อได้พบปะกับญาติที่บ้านนอก โดยเดินทางมาร่วมงานศพของพ่อตระกูลบ้านนอกที่มีศักดิ์เป็นพี่ชาย ส่วนงานปู่น้อยครอบครัวบ้านนอก ไม่ได้มีการไปร่วมงานเพราะแกสั่งให้เผาอย่างรวดเร็วมาก และไม่ให้บอกญาติพี่น้องคนอื่นเลย ในงานศพก็มีการพูดคุยทักทายกันบ้างตามมารยาท แต่ก็มีความเหินห่างและไม่สนิทสนมเหมือนเดิมอีกเลย สอบถามลึก ๆ กับครอบครัวบ้านนอก ได้ความว่า ศักดิ์ศรีบางครั้งกินไม่ได้ แต่มีไว้ก็เท่ห์เหมือนกัน เรื่องหนี้สินถือเป็นเรื่องส่วนตัวและเรื่องของครอบครัว ครอบครัวรับรู้ได้เพื่อได้ปรับตัวและชดใช้คืนให้ในภายหลัง แต่การเป็นเจ้าหนี้หรือลูกหนี้ของใคร ก็ไม่ควรแพร่งพรายหรือบอกให้กับคนอื่นทราบ เพราะเป็นเรื่องเสียมารยาทอย่างมากในเรื่องดังกล่าว โดยเฉพาะอย่างยิ่งการให้คนอื่นที่ไม่ใช่ญาติสนิทรับทราบ แล้วมาทวงถามหนี้ที่บ้านแทนเจ้าหนี้ ถือว่าเป็นเรื่องเสียมารยาทและเสียศักดิ์ศรีอย่างแรงทีเดียว เรื่องดังกล่าวจะโทษอาที่กรุงเทพฯโดยตรงก็ไม่ได้ เพราะคงเป็นการพูดคุยกันภายในฉันท์สามีภริยา แต่ภริยาก็คงมาเล่าสู่กันฟังให้กับพี่น้องที่ยะลา แล้วพี่น้องที่ยะลาก็มาพูดจาตามประสาชาวบ้าน ที่อยากอวดรู้หรืออวดว่ามีความสนิทสนมมาก หรืออยากจะพูดตามประสาคนชอบพูด ทำให้เกิดเรื่องราวดังกล่าวขึ้นมา แต่ทางครอบครัวบ้านนอกก็ถือศักดิ์ศรีมากเช่นกัน ถ้ามีการพูดคุยสอบถามปรับความเข้าใจกัน เรื่องคงจะไม่ยืดเยื้อและเรื้อรังจนเกินเลยกว่าจุดเดิมแล้ว เรื่องนี้ในชีวิตจริงแล้วคนบางคนพูดจา ฟังเหมือนประสงค์ดีแต่หวังร้าย หรือบางครั้งจะเป็นการพูดเล่นหยอกเย้าก็ตาม แต่ side effect ที่เกิดขึ้น คณานับประการต่อครอบครัวหลายครอบครัว ทำให้หมางเมินไปเลยและหรือแตกแยกกันไปเลย เพราะก่อนพูดคนพูดเป็นนายของคำพูด แต่เมื่อพูดไปแล้วเจ้าของคำพูดก็จะเป็นทาสของถ้อยคำตนเอง หรือบางถ้อยคำเหมือนพิษงูเห่าที่พ่นใส่คนได้ เขียนขึ้นจากความทรงจำเก่า ๆ ก่อนที่จะเลือนหายไปจากกาลเวลาที่กลืนกินทุกสิ่งทุกอย่าง จากคุณ : ravio เขียนเมื่อ : 6 พ.ค. 53 23:20:18

ความคิดเห็นที่ 3 ต้องเรียกว่าปากคนทำให้หมางเมินกันนะคะเนี่ย จากคุณ : กุลธิดา (kdunagin) เขียนเมื่อ : 7 พ.ค. 53 00:01:06

ความคิดเห็นที่ 4 ก่อนพูดเราเป็นนาย หลังพูด  คำพูดเป็นนายเรา  เนอะ จากคุณ : teansri เขียนเมื่อ : 7 พ.ค. 53 00:30:20

ความคิดเห็นที่ 5 บทเรียนเรื่องนี้ สอนให้รู้ว่า คนเป็นลูกหนี้ ไม่ค่อยมีศักดิ์ศรี คนเป็นลูกหนี้ ที่ดีแต่ยืม ไม่ยอมจ่ายจนต้องตามทวง เป็นคนไร้ศักดิ์ศรีแท้ๆแน่นอน คนเป็นลูกหนี้ ที่ยืมแล้วเบี้ยว จนต้องให้ทวง ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม เป็นคนน่ารังเกียจ ยิ่งเบี้ยวหนี้ แล้วบอกว่า เจ้าหนี้ที่ตามทวงเงิน เป็นคนแย่ เป็นคนไม่ดี ฯลฯ เป็นคนที่ไม่สมควรคบหา หรืออยู่ใกล้ --------------------------------------- ผมประกาศบอกเพื่อน ญาติพี่น้อง คนรุ้จัก ฯลฯ ทุกคนว่า ผมไม่ให้ใครยืมเงินเด็ดขาด ต่อให้ตัดเพื่อน ขาดญาติ ฯลฯ ก็ไม่ให้ยืม เพราะถ้าไม่ให้ยืม อย่างมากก็เสียแต่เพื่อน ญาติ หรือ คนรู้จัก แต่ถ้าให้ยืมไป นอกจากจะเสียเพื่อน ญาติ หรือ คนรู้จักแล้ว ยังจะต้องเสียเงินทอง และอาจจะต้องเสียชื่อเสียง เกียรติศักดิ์ ฯลฯ เพราะลมปากของลูกหนี้ ที่เอาแต่ความดี(ที่ไม่มี)ใส่ตัว และโยนความชั่ว(ที่ดันให้เขาก่อหนี้ยืมสิน)ใส่คนอื่น จากคุณ : แมวเหมียวพุงป่อง เขียนเมื่อ : 7 พ.ค. 53 12:08:28

ความคิดเห็นที่ 6 ได้ยินมาจากครูลัพท์  หนูประดิษฐ์ (ปราชญ์ชาวบ้านตำบลคลองหวะ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา) เป็นผู้จัดการกองทุนหมู่บ้านและสหกรณ์หาดใหญ่ ระดับชาติกล่าวไว้ว่า ก่อนกู้เงินเป็นญาติกันมาสิบชาติ พอทวงหนี้อาฆาตกันมากว่าสิบปี แต่แกก็ยอมรับว่าการทวงหนี้เป็นเรื่องของศาสตร์และศิลป์ ต้องใช้หลักการและเทคนิคต่าง ๆ แต่ทั้งนี้ต้องคำนึงถึงจิตใจและหน้าตาลูกหนี้ด้วย เพราะถ้าเกินเลยไปมากในบางขีดจำกัด แทนที่จะได้หนี้คืน อาจได้ต้องให้ญาติพี่น้องพาศพคนทวงหนี้กลับมาแทน ดังจะเห็นปรากฎในหน้าหนังสือพิมพ์หลายครั้ง แต่ที่ดีแล้วให้ทำตามหลักศาสนาพุทธคือ สมถะ  เดินสายกลางดีที่สุด ซึ่งพระพุทธเจ้าได้ตรัสไว้ในพระสูตรหนึ่ง เปรียบเทียบกับพระภิกษุคือ พระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ความจนเป็นทุกข์ในโลกของผู้บริโภคกาม." ภิกษุทั้งหลายกราบทูลว่า "เป็นอย่างนั้น พระเจ้าข้า" จึงตรัสต่อไปว่า "ดูก่อนภิกษุทังหลาย คนจนไม่มีทรัพย์ของตนเอง ไม่มั่งคั่ง ย่อมกู้หนี้. แม้การกู้หนี้ก็เป็นทุกข์ในโลกของผู้บริโภคกาม." "คนจนกู้หนี้ ก็จะต้องเสียดอกเบี้ย. แม้การเสียดอกเบี้ย ก็เป็นทุกข์ในโลกของผู้บริโภคกาม." "คนจนที่จะต้องเสียดอกเบี้ย ไม่ให้ดอกเบี้ยตามกำหนด ก็ถูกเขาทวง แม้การถูกทวง ก็เป็นทุกข์ ในโลกของผู้บริโภคกาม." "คนจนถูกทวง ไม่ให้เขา ก็ถูกเขาตามตัว แม้การถูกตามตัว ก็เป็นทุกข์ในโลกของผู้บริโภคกาม." "คนจนถูกตามตัว ไม่ให้เขา ย่อมถูกจองจำ แม้การถูกจองจำ ก็เป็นทุกข์ในโลกของผู้บริโภคกาม." "ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ความจนก็ดี, การกู้หนี้ก็ดี, การเสียดอกเบี้ยก็ดี, การถูกทวงก็ดี, การถูกตามตัวก็ดี, การถูกจองจำก็ดี เป็นทุกข์ในโลกของผู้บริโภคกาม ด้วยประการฉะนี้. คัดย่อบางส่วนจาก ฉักกนิบาต อังคุตตรนิกาย ๒๒/๓๙๒ จากคุณ : ravio เขียนเมื่อ : 7 พ.ค. 53 14:10:13