จาก จขทก. คห 24 จริงๆผมก็สงสัยนะว่าเพลงนี้มันเป็นเพลงคู่หรือเพลงชายร้องเดี่ยว แบบผมลองอ่านตั้งแต่ต้น ผมคิดว่าไม่น่าจะเป็นการโต้ตอบของชายหญิง เพียงแค่มอง ท่อนที่ร้องว่า "ขี่รถสักกะยานไปกับสันไหมเธอ" กับ "เสียใจบ้านอยู่ไกลไปหน่อย"
เรามาลองวิเคราะห์ ตีความกันก็สนุกดีเหมือนกันนะผมว่า เพราะพวกเราก็ไม่ทันตอนที่เป็นต้นฉบับซึ่งต้นฉบับนั้น ค้นหาได้ว่า "ใช้ประกอบภาพยนตร์เรื่อง สาวบ้านแต้ ปี 2514" ซึ่งเราก็เกิดไม่ทัน ตัวผมก็เกิดปี 2523 หนังเรื่องนี้สร้างก่อนผมเกิด ตั้งสิบปี ซึ่งผมตีความแบบนี้ครับ ... ด้วยเพราะเพลงนี้เป็นเพลงลักษณะรำวง และ เนื้อหา กล่าวถึงสาวบ้านแต้ ผมค่อนข้างเชื่อว่า เพลงนี้ เป็นเพลงร้องชายเดี่ยว ตามลักษณะรำวงที่เคยได้ยินมา ว่าจะมี นักร้อง และโฆษก เป็นชาย ส่วนใหญ่ ชายจะร้อง ผมตีความของผมเองครับว่า พอมาลองฟังไปเรื่อยๆ จึงคิดว่า การแบ่งท่อนแต่ละท่อนนั้นไม่น่าจะใช่ต้นฉบับแต่งเพื่อการร้องคู่แบบเพลง นกเขาคู่รัก, พ่อแง่แมร่งอน หรือเพลงคู่อื่นๆ และ อาจจะเป็นเพราะ เพลงรำวงสาวบ้านแต้ นั้น ได้คุ้นหูพวกเรา ในยุคหลังจากอัลบัม "รวมดาว" และ"เยื่อไม้" ซึ่งเป็นอัลบัมร้องคู่ เอามาปรับการผสมเป็นการร้องคู่ให้เกิดสีสันใหม่ในอัลบัมเหรือเปล่า เนื่องด้วยเป็นเพลงดัง และจังหวะสนุกสนาน"
ว่ากันที่ว่า "เพลงรำวงสาวบ้านแต้" นั้น เป็นเพลงรำวง เนื้อหาที่แต่ง จึงทำให้เราคิดภาพไปว่า มีคณะรำวงๆหนึ่งมาแสดงที่นี่ ก็เลยเขียนเพลงเกี่ยวกับสาวบ้านแต้ขึ้นมา และช่วงที่ร้องว่า" หากบุญเฮามีคงจะได้เจอกัน" ก็คงเมื่อสิ้นสุดการแสดงแล้ว คณะรำวงนี้ก็คงจะต้องจากไป แต่ก็ยังเก็บความประทับใจขอบริบททางสังคมของ ชาวบ้านแต้ อำเภอเกษตรสมบูรณ์ นี้อยู่
จากเพลงท่อนที่ จขกท บอกคำว่า
"เสียใจบ้านอยู่ไกลไปหน่อย" น่าจะเป็นการโต้ตอบประโยคที่ว่า " ขี่รถสักกะยานไปกับสันมั้ยเธอ"
ผมมองว่าประโยคนั้นไม่น่าจะเป็นการโต้ตอบของชาย กับ หญิง คำว่า "เสียใจ" ในที่นี้น่าจะหมายถึง เสียใจ และเห็นใจ เพราะบ้าน น้องนาง อยู่ไกลไปหน่อย ระยะทางที่จะกลับบ้านน้องนางนั้น ก็เต็มไปด้วยอ้อย กล้วย เป็นทิวแถวแนวยาว ปั่นไกลจนหัวเข่านี่เหนื่อยอ่อน ล้ามากเลย คือเป็นประโยคพูดของคนร้องซึ่งเป็นชายกล่าวถึวสาวบ้านแต้มากว่า แต่พอเอามาสลับให้เป็นการร้อง ชาย หญิง มันก็เลยดู คล้ายกับการโต้ตอบ แต่ถ้าดูทั้งเพลงจะเห็นว่า ไม่น่าจะใช่ประโยคโต้ตอบ ถ้าเราอ่านผิวเผิน เราก็คงจะมองเช่นนั้นว่าเป็นการตอบโต้
ชาย..ขี่รถจักยานไปกับชั้นมั้ยเธอ
หญิง..เสียใจย่ะบ้านอยู่ไกลไปหน่อย
ผมว่าการแต่งเพลงสมัยนั้นไม่น่าจะเป็นการตอบโต้กันด้วยถ้อยคำแบบนั้นแน่ๆ และถ้าย้อนไปมองคำอื่นๆก่อนหน้า และคำอื่นๆหลังคำว่า "เสียใจ" มันมีบริบทอื่นให้ตีความได้ว่า ไม่น่าจะใช่ประโยคตอบโต้ ผมจึงเข้าใจความหมายของคำว่า "เสียใจบ้านอยู่ไกลไปหน่อย" เป็นอย่างที่บอกในบรรทัดต้น
และจากอ่านทั้งเนื้อเพลง
เพลง "สาวบ้านแต้"
(ช.ญ.) เดือนสาม นกกาเหว่ามันฮ้อง
นกยูงทอง มันมาฮ้องไหว้วอน
(ญ.) จากไปสวีวี่วี
(ช.) จากไปสวีวี่วี
(ญ.) ถ้าบุญเฮามี คงจะได้เจอกัน
(ช.) ถ้าบุญเฮามี คงจะได้เจอกัน
^
^
ผมว่าอันนี้น่าจะเป็น เหมือนการเกริ่นของเพลง ถ้ามองแบบไม่มี วงเล็บ ชาย หญิง เราก็จะเห็นว่า มันแค่การเกริ่นแบบว่า..."พอถึงเดือนสามนกการ้องวังเวง คิดถึงน้องนางเหลือเกิน จากไปเสียไกล ถ้าบุญเรามีก็คงจะได้เจอกันนะ "
พอมาทอ่นต่อไป ที่เขาใส่เป็นหญิงร้องท่อนนี้
V
V
(ญ.) จากไปตั้งแต่วันตี้ห้าวันตี้ห้าเดือนกันยายน
พ.ศ. 2499
พ.ศ. 2499
..เจ้าซิอ่องไร่เด้อ
เฮ็ดเป้อเซ่อคือกระด้งฟัดข้าว
เจ้าซิอ่องไร่แม่
สาวบ้านแต้ขี่ซักกะยาน
สาวบ้านแต้ขี่ซักกะยาน
ท่อนที่หญิงร้องนี้ แปลแล้วมันหมายถึง.." เธอจากไปตั้งแต่วันที่ 5 กันยายน ปี 2499 และตอนนี้เธอขี่จักรยานดูโก้เก๋ อย่าหยิ่งนักเลยแม่สาวบ้านแต้ (เจ้าสิอ่องไร่เด้อ) ทำหน้าใหญ่เหมือนกระด้งฝัดขาวไปได้" ทั้งหมดนี้ มันคือการตัดพ้อสาวบ้านแต้ มีการประชดประชันว่า ทำตัววางท่า แหมได้ขี่จักรยานโก้เก๋แล้วหยิ่งจังเลยนะ" ประมาณนี้
ถ้ามันเป็นร้องคู่โต้ตอบ มันไม่น่าจะแบ่งท่อนนี้ให้ หญิง ซึ่ง หญิง ในเนื้อร้องก็น่าจะหมายถึงตัวสาวบ้านแต้เป็นคนร้อง เพราะอย่างที่บอกเนื้อหาท่อนนี้มันหมายถึงการกัด หยิกๆเล็กๆ ไม่น่าที่สาวบ้านแต้จะมาว่าตัวเองแบบนี้
พอมาท่อนต่อไป
(ช.) จดหมายไปสองฉบับ
ได้ฮับหรือเปล่าคนดี
จากไปสวีวี่วี
จากไปสวีวี่วี
ถ้าบุญฉันมี
คงจะได้เชยชม
ถ้าบุญฉันมี
คงจะได้ชมเชย
^
^
อันนี่้ หนุ่มผู้สนใจสาวบ้านแต้พูดต่อในท่อนแรก ความหมายท่อนนี้ก็คงจะประมาณทักท้วงด้วยความอ่อนใจต่อไปว่า เขาได้เขียนจดหมายไปหา ได้รับหรือไม่ จากไปเสียนานไกลขนาดนั้น(สวีวี่วี) หวังว่าหากบุญมีก็คงจะได้มาเจอกันนะ
แล้วก็เข้าท่อนเกริ่น(เดือน สาม นกกาเหว่ามันฮ้อง.....)
มาที่ท่อนต่อไป
ช.) สายัณห์ตะวันแล่แล่
สาวบ้านแต้ขี่รถซักกะยาน
ขี่ไปทุกถิ่นสถาน
ขี่ไปทุกถิ่นสถาน
ขี่รถซักกะยานไปกับฉันไหมเธอ
(ญ.) เสียใจบ้านอยู่ไกลไปหน่อย
กล้วยอ้อยเป็นแต่ป่าซ๊อนล๊อน
ขี่ไปจนหัวเข่าเหนื่อยอ่อน
ขี่ไปจนหัวเข่าเหนื่อยอ่อน
เป็นป่าซ๊อนล๊อน
คือเกษตรสมบูรณ์
เป็นป่าซ๊อนล๊อน
คือเกษตรสมบูรณ์
^
^
^
สองท่อนนี้ผมก็ยังคิดว่า น่าจะเป็นคำพูดของ ชาย มากกว่า คำว่า" ขี่รถสักขะยานไปกับฉันไหมเธอ" ผมว่าประโยคนี้เหมือนเป็นคำพูดแบบกวนๆ และหยอกๆพูดลอยๆแซวๆสาวบ้านแต้มากกว่า เหมือนคำพูดสมัยปัจจุบันว่า
"น้องแก้มน่ะเพิ่งถอยฮอนด้าคลิกมาใหม่ แม๊เที่ยวขับขี่ไปทุกๆที่ เตะท่าน่าดู วางมาดจริงจริ๊งเลยนะตัวเอง โธ่เอ๊ย ยัยแก้มฮอนด้าคลิกเอ๊ย ขี่ไปที่โน่นที่นี่ เอาเถอะจ๊า ขี่ฮอนด้าคลิกด้วยกันมั้ยจ๊า " อะไรประมาณนั้น อารมณ์แบบแซว เหมือนกับ หนุ่มน้อยบแซวสาวบ้านแต้
" ตะวันจะพลบค่ำแล้ว สาวบ้านแต้ของเราก็ยังขี่รถจักรยานไปซะทั่ว ไปทุกที่เล๊ย สาวบ้านแต้ ขี่จักรยาน ขี่รถจักรยานไปกับชั้นมั้ยจ๊า"
ผมเข้าใจไปแบบนี้ ไม่รู้ผิดถูก อิอิ
และก็ประโยค "เสียใจบ้านอยู่ไกลไปหน่อย" ก็อธิบายไว้ในบรรทัดต้น
............................................................................................
ด้วยเพราะเพลงนี้ เป็นเพลง "รำวง" ผมคิดว่าผู้แต่ง แต่งมาเพื่อ พูดถึงสาวบ้านแต้โดยเฉพาะ เน้นลีลาสนุกๆ คำว่า"จากไป" หรือ "ถ้าบุญเฮามีคงจะได้เจอกัน" ในที่นี้ จึงน่าจะหมายถึง การจากไป ของคณะรำวง ด้วยความรัก และผูกพัน อะไรประมาณนั้น แต่งสนุกๆมาเพื่อใช้ในการรำวง ในภาพยนตร์ "สาวบ้านแต้" ใครเคยได้ดูหนังเรื่อง สาวบ้านแต้ ปี2514 น่าจะตอบได้เพราะเพลงนี้แต่งประกอบหนังเรื่องนั้นก็ยังไม่รู้ว่ามันถูกผิด ประการใด ก็ได้แต่ตีความไปตามประสา วอนผู้รู้ ช่วยที ผมก็ตีความประมาณนั้น ส่วนจะเพลงคู่หรือไม่ ผมก็อยากร่วมกันวิเคราะห์ เอาสนุกๆ ครับ
แก้ไขเมื่อ 27 มิ.ย. 51 14:33:30
แก้ไขเมื่อ 27 มิ.ย. 51 14:09:25
แก้ไขเมื่อ 27 มิ.ย. 51 14:02:17
แก้ไขเมื่อ 27 มิ.ย. 51 13:53:00
เพลงสาวบ้านแต้
