ความคิดเห็นที่ 1 ผมก็สงสัยเหมือนกันว่าทำไมมีแต่แม่น้าไม่มีพ่อน้ำ เวลารถยางแบนทำไมใช้แต่แม่แรง ไม่มีพ่อแรงยกรถ จากคุณ : * - [ 25 พ.ย. 49 15:56:57 A:58.9.183.165 X: TicketID:105682 ]

ความคิดเห็นที่ 2 คำว่า "แม่"  ความหมายตามพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน ๒๕๔๒ มีอยู่ ๑๑ ข้อดังนี้ ๑. หญิงผู้ให้กำเนิดหรือเลี้ยงดูลูก, คำที่ลูกเรียกหญิงผู้ให้กำเนิดหรือเลี้ยงดูตน ๒. เป็นคำที่ผู้ใหญ่เรียกผู้หญิงที่มีอายุน้อยกว่าด้วยความสนิทสนมหรือรักใคร่เป็นต้น ว่า แม่นั่น แม่นี่. ๓. เป็นคำใช้นำหน้านามเพศหญิง แปลว่า ผู้เป็นหัวหน้า เช่น แม่บ้าน ๔. ผู้หญิงที่กระทำกิจการหรืองานอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น ค้าขาย เรียกว่า แม่ค้า ทำครัว เรียกว่า แม่ครัว ๕. เรียกสัตว์ตัวเมียที่มีลูก เช่น แม่ม้า แม่วัว ๖. เรียกคนผู้เป็นหัวหน้าหรือเป็นนายโดยไม่จำกัดว่าเป็นชายหรือหญิง เช่น แม่ทัพ แม่กอง ๗. คำยกย่องเทวดาผู้หญิงบางพวก เช่น แม่คงคา แม่ธรณี แม่โพสพ, บางทีก็ใช้ว่า เจ้าแม่ เช่น เจ้าแม่กาลี ๘. เรียกสิ่งที่เป็นประธานของสิ่งต่างๆ ในพวกเดียวกัน เช่น แม่กระได แม่แคร่ แม่แบบ ๙. เรียกชิ้นใหญ่กว่าในจำพวกสิ่งที่สำหรับกัน เช่น แม่กุญแจ คู่กับ ลูกกุญแจ ๑๐.แม่น้ำ เช่น แม่ปิง แม่วัง ๑๑.คำหรือพยางค์ที่มีแต่สระ ไม่มีตัวสะกด เรียกว่า แม่ ก กา, คำหรือพยางค์ที่มีตัว ก ข ค ฆ สะกด เรียกว่า แม่กก, คำหรือพยางค์ที่มีตัว ง สะกด เรียกว่า แม่กง, คำหรือพยางค์ที่มีตัว จ ฉ ช ซ ฌ ฎ ฏ ฐ ฑ ฒ ด ต ถ ท ธ ศ ษ ส สะกด เรียกว่า แม่กด, คำหรือพยางค์ที่มีตัว ญ ณ น ร ล ฬ สะกด เรียกว่า แม่กน, คำหรือพยางค์ที่มีตัว ม สะกด เรียกว่า แม่กม, คำหรือพยางค์ที่มีตัว ย สะกด เรียกว่า แม่เกย แต่ในมูลบทบรรพกิจมี ย ว อ สะกด, คำหรือพยางค์ที่มีตัว ว สะกด เรียกว่า แม่เกอว คำตอบเรื่อง "แม่ทัพ" อยู่ในความหมายข้อที่ ๖ จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 25 พ.ย. 49 16:06:52 ]

ความคิดเห็นที่ 3 คำตอบสำหรับคุณ * ๑. ทำไมเรียก "แม่น้ำ" คำตอบอยู่ในความหมายข้อที่ ๘ และ ๑๐ (พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานให้ความหมาย "แม่น้ำ" ว่า "ลำน้ำใหญ่ซึ่งเป็นที่รวมของลำธารทั้งปวง") ๒. ทำไมเรียก "แม่แรง" คำตอบอยู่ในความหมายข้อที่ ๖ และ ๘  (พจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถานให้ความหมาย "แม่แรง" ว่า "เครื่องสำหรับดีดงัดหรือยกของหนัก, โดยปริยายหมายถึงคนที่เป็นกำลังสำคัญในการงาน") จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 25 พ.ย. 49 16:22:47 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ขอบคุณครับ คุณ : เพ็ญชมพู สำหรับคำจำกัดความ แต่นั่นไม่ได้ช่วยให้ความสงสัยเรื่องของต้นกำเนิดว่า "ทำไม" หายไป ที่ยกมาเป็นเพียงบอกว่าคำเหล่านี้กำจัดความการเรียกเช่นนี้ ก็คือ การบอกว่า มันคืออะไร ใช้อย่างไร แต่ทำไมยังอยู่ เพราะว่า แม่ทัพ หมายถึง ผู้ที่คุมกองทัพ ซึ่งส่วนใหญ่หรือเกือบทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นปัจจุบัน หรือ ในอดีต นั้นล้วนเป็นผู้ชาย แล้วทำไมถึงเป็น แม่ ในกรณีอื่น เช่นแม่น้ำ นั้น ก็มาจาก การนับถือ เคารพ พระแม่คงคา หรือ กณี อื่นๆ อีก อันนั้น พอเข้าใจ มีเพียงกรณี ที่สงสัย คำว่าแม่ ที่นำมา รวมกับทัพนั้น มาอย่างไร และทำไม ไม่ได้หมายถึง ใช้อย่างไร หมายถึงอะไร แต่ถึงยังไงก็ชอบคุณสำหรับ คำจำกัดความครับ จากคุณ : KongMing - [ 25 พ.ย. 49 16:24:53 ]

ความคิดเห็นที่ 5 เพราะแม่ไม่ได้แปลว่าแค่ มารดา หรือเพศหญิงเท่านั้น น่ะสิ แม่ มีความหมายว่า ผู้ให้กำเนิด ผู้เป็นใหญ่ ยกตัวอย่างที่ง่ายที่สุดคือ แม่กุญแจ แม่เสียง แม่สี รวมถึงแม่ไม้มวยไทย แม่ในคำเหล่านี้ไม่เกี่ยวกับเพศสภาพของคำที่ตามหลังแม่เลย เช่นเดียวกัน ในภาษาไทยมีคำว่า "นาย" อีกคำ ที่สามารถใช้นำหน้าคำอื่นๆ โดยไม่ต้องใส่ใจเพศสภาพของคำที่อยู่หลังนาย เช่น นายทะเบียน นายทุน นายประกัน นายตรวจ จากคุณ : AntiSpam - [ 25 พ.ย. 49 17:09:46 A:124.120.93.114 X: TicketID:123165 ]

ความคิดเห็นที่ 6 "แม่" เป็นอารยธรรมดั้งเดิมของชนชาวเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ก่อนการรับอารยธรรมอินเดียครับ ชนพื้นเมืองแถบนี้ นับถือเพศหญิงเป็นใหญ่ การสืบเชื้อสายก็ต้องมาจากเพศหญิง เทวดาที่คุ้มครองต้นข้าวก็เป็นเพศหญิง จากคุณ : นายไผ่ - [ 25 พ.ย. 49 17:53:01 ]

ความคิดเห็นที่ 7 ขอสนับสนุนความเห็นของคุณนายไผ่ คุณสุจิตต์ วงศ์เทศมีความเห็นเกี่ยวกับคำว่า "แม่" ว่า แม่ เป็นคำร่วมของชาติพันธุ์สุวรรณภูมิ มีใช้ทุกเผ่าพันธุ์ แต่ออกเสียงต่างกันบ้าง ใกล้เคียงกันบ้าง เช่น คำเขมรออกเสียง เม เป็นต้น แต่มีความหมายเหมือนกันหมด คือ ผู้เป็นใหญ่, หัวหน้า, ประธาน ฯลฯ เพศหญิง ภาษาตระกูลไทย-ลาว ยกย่องลำน้ำใหญ่เป็นแม่ เช่น ภาคกลางและภาคใต้เรียก แม่น้ำ เช่นแม่น้ำเจ้าพระยา ฯลฯ ส่วนภาคเหนือและภาคอีสานเรียก น้ำแม่ เช่น น้ำแม่ปิง น้ำแม่ลาว น้ำแม่กก น้ำแม่อิง ฯลฯ น่าสงสัยว่าชื่อแม่กลองจะเรียกตามประเพณีลาวว่าน้ำแม่กลองมาก่อน แล้วปรับเปลี่ยนเรียกสมัยหลังว่า แม่น้ำแม่กลอง จากบทความเรื่อง ฉิบหายแล้ว สวนผลไม้เก่าแก่และดีที่สุด ที่แม่กลอง เมืองสมุทรสงคราม หนังสือพิมพ์ข่าวสด วันที่ ๑๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๕๔๙ ปีที่ ๑๖ ฉบับที่ ๕๘๓๓ จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 25 พ.ย. 49 18:07:28 ]

ความคิดเห็นที่ 8 ชอบที่คุณ AntiSpam ตอบ    ช่างคิดจริงแฮะ คุณ นายไผ่  อธิบายได้ตลอด ทะลุ ผ่าน นับถืออย่างยิ่ง คุณ KongMing    ถามต่อกระตุ้นความสนใจ จากคุณ : แสนอักษร - [ 25 พ.ย. 49 18:17:28 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ขอบคุณ ที่ตอบข้อสงสัยครับ สรุปก็คือ แม่ที่นำหน้าไม่ได้ แสดงถึงเพศสภาพ และรับเอามาจากอารยธรรมดั้งเดิมที่เพศหญิงเป็นใหญ่ และอธิบายประวัติการใช้คำว่าแม่ รวมถึงความหมาย สุดท้าย มันน่าจะรวมกัน เพราะ ความหมายของคำว่าเป็นใหญ่ ซึ่งในที่นี้ หมายถึงเป็นใหญ่ในกองทัพ จากคุณ : KongMing - [ 25 พ.ย. 49 18:55:34 ]

ความคิดเห็นที่ 10 . มิน่าล่ะ...ผู้หญิงจึงเป็นใหญ่  !!!? . จากคุณ : เต้าหู้หิมะ - [ 25 พ.ย. 49 21:34:53 ]

ความคิดเห็นที่ 11 เห็นด้วยกับ คห 10 สมัยก่อนนับถือเพศหญิงจิงเหลอครับ จากคุณ : Radames - [ 26 พ.ย. 49 08:40:42 ]

ความคิดเห็นที่ 12 ตอบคุณ Radames คคห 11 นะครับ "สมัยก่อนนับถือเพศหญิง" จริงล่ะหรือ? ในกระทู้นี้เราพูดกันถึงอารยธรรมในแถบบ้านเรานะครับ คำตอบคือจริงครับ   การศึกษาทางมานุษยวิทยาและคติชนพื้นบ้านทำให้เรารู้ว่า โดยดั้งเดิมแล้วสังคมไทยเรา (และชาติพันธุ์เพื่อนบ้านหลายชนเผ่า) มีความเท่าเทียมระหว่างหญิงกับชายสูง  ฝ่ายหญิงเป็นแรงงานที่สำคัญในครัวเรือน ไม่แพ้ฝ่ายชาย และที่สำคัญคือ การสืบมรดกของเราสืบทางลูกสาวครับ ไม่ใช่ลูกชาย   นั่นคือผู้ชายแต่งเข้าบ้านฝ่ายหญิง ทำตัวเป็นแรงงานทำไร่ไถนาให้ครอบครัวฝ่ายหญิง และอยู่กินในบ้านพ่อตาแม่ยายระยะนึง จนเริ่มปลูกสร้างบ้าน (กระท่อม) ของตัวเองได้ในละแวกใกล้ๆ บ้านพ่อตาแม่ยาย แล้วถึงแยก "ครัว" ออกไป หุงหาอาหารกินกันเองสองคน เกิดเป็น "ครัวเรือน" ใหม่ขึ้น พ่อตาแม่ยายจะแบ่งที่นาให้บางส่วน แต่ก็ยังช่วยทำไร่ไถนาให้พ่อตาแม่ยายด้วย ส่วนลูกสาวคนเล็ก แต่งงานแล้วสามีมักย้ายเข้ามาอยู่ในบ้านเดิมโดยไม่แยกเรือน เพราะต้องดูแลพ่อแม่แก่เฒ่า และมักจะเป็นคู่ที่ได้รับมรดกคือบ้านเดิม และที่นาเดิมที่ไม่ได้แบ่งให้ลูกคนอื่นๆ ไปครับ แนวคิดที่ค่อนข้างแยก "บทบาท" ผู้ชายออกมาจนเป็น "สถานภาพ" ที่แตกต่าง เกิดขึ้นจากหลายปัจจัยครับ (1) การเกิดของเมืองที่เป็นศูนย์กลางการปกครอง เกิดความจำเป็นที่ต้องสู้รบ ทั้งป้องกันตัวเอง และไปรุกรานแย่งชิงทรัพยากรจากคนอื่น  ผู้ชายทำหน้าที่ตรงนี้ได้สะดวกกว่า (ไม่ใช่ดีกว่า) เพราะ ผู้หญิงมีช่วงเวลาที่ตั้งท้อง ให้นมลูกอ่อน ดูแลลูกเล็กๆ ผู้ชายไม่ต้อง แถมมีข้อดีคือ เวลาเกณฑ์ผู้ชายไปรบ ผู้หญิงอยู่บ้านก็ยังทำไร่ไถนาหากินตามปกติ ทำให้ไม่ขาดแคลนเรื่องปากท้อง (2) การรับเอาวัฒนธรรมพราหมณ์เข้ามาผ่านทางอาณาจักรขอม วัฒนธรธรรมพราหมณ์ฮินดู เน้นความแตกต่างไม่เพียงระหว่างเพศ แต่ยังมีระหว่างวรรณะ ระหว่างชนชั้น กษัตริย์ถือเป็นเทพอวตาร มีการจัดระดับและลำดับเป็นขั้นๆ มากมาย  และไม่มีพื้นที่สำหรับเพศหญิงในระดับขั้นเหล่านี้ ถ้าไม่ใช่ในฐานะภรรยาและลูกสาวครับ (3) วัฒนธรรมพุทธแบบชาวบ้าน (popular buddhism) แก่นแท้ของศาสนาพุทธไม่ได้แบ่งแยกหญิงชาย เพศเป็นสภาพสมมุติ การบัญญัติเรื่องเพศทั้งหลายในพระไตรปิฎก เป็นเพื่อความสงบเรียบร้อยของชุมชนสงฆ์ในสมัยพุทธกาล ไม่ได้เป็นเพื่อการหลุดพ้นอันเป็นจุดหมายของพระศาสนาโดยตรง  กว่าศาสนาพุทธจะมาถึงไทย (ทั้งระลอกแรก และระลอกหลัง) ก็ไม่มีภิกษุณีแล้ว ดังนั้นสถานภาพของชายและหญิงในสายตาของพุทธแบบชาวบ้านจึงแยกห่างออกจากกัน คือชายบวชเป็นพระได้ แต่หญิงทำได้แค่ "เกาะชายผ้าเหลือง" ลูกชาย ฯลฯ เท่านั้น เขียนจากความทรงจำ ไม่มีหนังสือ/ตำราใกล้มือให้ค้นประกอบ เลยอ้างเครดิตไม่ถูก ขอโทษด้วยนะครับ และขอบคุณครูอาจารย์นักวิจัยทั้งหลายที่ผมขอยืมความรู้มาเขียนต่อ  ถ้าตรงไหนผิดพลาดหรือไม่ชัดเจน ขอความกรุณาผู้อ่านช่วยแก้ไขด้วยครับ ขอบคุณมากครับ จากคุณ : คุณพีทคุง (พิธันดร) - [ 26 พ.ย. 49 10:19:21 ]

ความคิดเห็นที่ 13 จิงๆคับ ครอบครัวผมไม่ได้ออกเรือนเหมือนในพวกหนังจีนเลย เท่าที่ผมสังเกต บ้านที่ผมอยู่เป็นบ้านของแม่ ซึ่งพ่อมาอยู่ด้วย และยังเป็นบ้านของยายที่คุณตาย้ายมาอยู่ด้วย เพื่อดูแลยายทวด ผมไปเยี่ยมบ้านปู่ หมู่บ้านที่ปู่ผมอยู่ จริงๆเป็นบ้านของย่า บ้านของปู่ก็อยู่อีกหมู่บ้านหนึ่งนู่น จากคุณ : ธัมมนันทิ - [ 26 พ.ย. 49 11:37:37 ]

ความคิดเห็นที่ 14 อ่านแล้วก็ได้ความรู้มากมายเลยค่ะ ทราบมาว่าคนภาคเหนือเมื่อก่อนเค้าไม่เรียก "แม่น้ำ" เค้าเรียก "น้ำแม่ปิง" "น้ำแม่กก" คือเรียกเป็น "น้ำแม่.." น่ะค่ะ ใครคอนเฟิร์มมั้ยคะ? (เหมือนๆ จะเคยอ่านเจอในสารคดีหรือไงเนี่ยค่ะ แหะๆ) จากคุณ : สาวไกด์ใจซื่อ - [ 27 พ.ย. 49 10:20:04 ]

ความคิดเห็นที่ 15 คุณสุจิตต์ วงษ์เทศ คอนเฟิร์ม  จาก #  ๗ ภาษาตระกูลไทย-ลาว ยกย่องลำน้ำใหญ่เป็นแม่ เช่น ภาคกลางและภาคใต้เรียก แม่น้ำ เช่นแม่น้ำเจ้าพระยา ฯลฯ ส่วนภาคเหนือและภาคอีสานเรียก น้ำแม่ เช่น น้ำแม่ปิง น้ำแม่ลาว น้ำแม่กก น้ำแม่อิง ฯลฯ น่าสงสัยว่าชื่อแม่กลองจะเรียกตามประเพณีลาวว่าน้ำแม่กลองมาก่อน แล้วปรับเปลี่ยนเรียกสมัยหลังว่า แม่น้ำแม่กลอง จากคุณ : เพ็ญชมพู - [ 27 พ.ย. 49 11:51:13 ]

ความคิดเห็นที่ 16 คำในภาษามันสะท้อนโลกทัศน์น่ะครับ แนะนำหนังสือ 108 เรื่องที่หญิงไทยควรรู้(แต่ไม่เคยรู้เพราะหลงนึกว่ารู้ๆ ดีกันอยู่แล้ว) ผู้แต่ง  ธาวิต  สุขพานิช หนังสือหนาเพียงแค่ 92 หน้าเท่านั้น ค้นตามห้องสมุดนะครับ  ไม่แน่ใจว่าพิมพ์ออกมาใหม่หรือยัง หนังสืออีกเล่มที่สามารถใช้ยืนยันสถานภาพหญิงไทยได้อีกคือ กฎหมายตราสามดวง หญิงไทยมีสิทธิ์มีเสียงมานานแล้วครับ มีมากขนาดฟ้องหย่าผัวได้ก็แล้วกัน(ตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าฯ) จากคุณ : เข้ามาจอบ - [ 27 พ.ย. 49 23:28:44 ]

ความคิดเห็นที่ 17 ไม่เพียงแต่ในภูมิภาคนี้เท่านั้น ที่ใช้คำว่าแม่ เพราะในภาษาอังกฤษ ก็มีคำว่า mother ปรากฏอยู่ เช่น mother church ที่หมายถึง โบสถ์ใหญ่ที่เป็นศูนย์กลาง,motherland หรือ mother countryที่หมายถึง มาตุภูมิ, mother ship ที่หมยถึง เรือแม่ และ ใช้ไปจนถึง ยานแม่ ในภาพยนตร์ แนวอวกาศ เป็นต้น โดยส่วนตัว คิดว่า ว่า แม่ จะให้ความหมายถึงการ "แตกแขนงออกมา" หรือ เป็นส่วนสำคัญของสิ่งที่จะกล่าวถึงนั้น เพราะแม่ จะดูมีความควบคุมมากกว่าพ่อ ยังแสดงนัยถึง การเลี้ยงดูอย่างใกล้ชิดด้วย (ถ้าจะหมายถึงคน) จากที่คุณกล่าวมาว่า แม่ทัพ ล้วนแต่เป็นผู้ชาย แต่มองในอีกแง่หนึ่ง ก็เพราะ มีแต่ผู้ชาย จึงไม่มีความจำเป็นที่จะแยกไปเรียก"พ่อทัพ" จาก "แม่ทัพ" เพราะ คำจำกัดความบริบูรณ์ในคำหนึ่งคำ นี้แล้ว จากคุณ : มานิเฟสโต้ - [ 1 ธ.ค. 49 19:58:40 A:124.121.2.96 X: TicketID:098379 ]