ความคิดเห็นที่ 1 เชื่อกันว่า องค์พระปฐมเจดีย์ เป็นเจดีย์ที่เก่าแก่ และใหญ่โตที่สุดในประเทศไทย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงตรัสไว้ ซึ่งได้ค้นพบโบราณวัตถุซึ่งเชื่อได้ว่า เก่าแก่ คือ เหรียญเงินสมัยทวารวดี และอักษรจารึกภาษาที่ใช้กันเมื่อสมัยอินเดียตอนใต้ ราว 1,500 ปีก่อน ซึ่งยังได้พบในเมืองศรีเทพ เมืองนครราชสีมา เมืองลพบุรี เมืองนครศรีธรรมราช เมืองอู่ทองและ นครวัด จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 5 ม.ค. 53 20:00:59

ความคิดเห็นที่ 2 ส่วนเหรียญเงินนี้ ขุดค้นพบในเมืองโบราณ ที่ประดิษฐานพระปฐมเจดีย์ เหรียญตราสังข์นี้ที่เมืองมอญ ก็ขุดพบ จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 5 ม.ค. 53 20:02:24

ความคิดเห็นที่ 3 ถ้าตามประวัติหรือตามตำนานก็เก่าทั้งนั้นครับ องค์ไหนก็เก่า ทั้งพระพุทธสิหิงค์หรือพระแก้วมรกต แต่ถ้าเอาเก่าจริงๆแล้ว ก็คงเป็นพระพุทธรูปสกุลช่างอมราวดีทั้งหลายที่อยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อายุประมาณพุทธศตวรรษที่ 6-8 ก็ราวๆ 2000 ปีก่อน 2. พระเจดีย์ที่เก่าแก่ที่สุดในไทยไม่ทราบประวัติแน่ชัดครับ ว่าองค์ใดเก่าสุด ซึ่งเชื่อกันว่าเป็นพระปฐมเจดีย์นั้น เป็นพระราชดำริของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวครับ พระองค์ทรงเปรียบเทียบกับมหาสถูปที่เมืองอนุราธปุระ ศรีลังกา ซึ่งตามมหาวงษ์กล่าวว่าสร้างสมัยพระเจ้าอโศกมหาราช ความเห็นส่วนตัวคิดว่า พระเจดีย์ที่เก่าแก่ที่สุด ที่มีการนับถือมาไม่ขาดตอนนอกจากพระปฐมเจดีย์แล้ว ก็มีพระบรมธาตุไชยา สุราษฏร์ธานีครับ 3.เจดีย์ทรงพุ่มข้า่วบิณฑ์ไม่มีการสร้างต่อโดยราชสำนักอยุธยาหรือธนบุรีครับ แต่มีปรากฏที่เชียงใหม่ ลำปาง และชัยนาท ซึ่งเ้ป็นเรื่องของการเผยแผ่ศาสนาพุทธจากสุโขทัยมากกว่าอำนาจทางการเมือง จากคุณ : ปลาทองสยองเมือง เขียนเมื่อ : 5 ม.ค. 53 20:37:18

ความคิดเห็นที่ 4 ขอตอบเรื่องพระปฐมเจดีย์ค่ะ จากชื่อก็สื่อให้ทราบแล้วว่าเป็นเจดีย์แห่งแรกในดินแดนที่เป็นประเทศไทยในปัจจุบัน หากแต่รูปแบบสถาปัตยกรรมดั้งเดิมของพระปฐมเจดีย์ไม่ได้เป็นทรงระฆังคว่ำอย่างเช่นทุกวันนี้นะคะ สถาปัตยกรรมของพระปฐมเจดีย์องค์แรกเลยจะเป็นทรงโอคว่ำ ลักษณะคล้ายสถูปสาญจีค่ะ ส่วนยุคที่สองมีการบูรณะ (จำไม่ได้ว่าช่วงเวลาไหน) เปลี่ยนรูปทรงเป็นทรงปรางค์ด้านบน คล้ายเจีดีย์จุลประโทนที่อยู่ใกล้กันในปัจจุบัน (มีองค์จำลองของพระปฐมเจีดย์ยุคนี้อยู่ใกล้ๆ พระปฐมเจดีย์องค์ปัจจุบันด้วยค่ะ แต่ไม่แน่ใจว่าอยู่ด้านไหน) ส่วนทรงลังกาแบบระฆังคว่ำที่เราเห็นกันอยู่ทุกวันนี้เริ่มบูรณะสมัยรัชกาลที่ 4 แล้วเสร็จในสมัยรัชกาลที่ 5 ค่ะ โดยสร้างครอบองค์เดิมไว้เลย จากคุณ : OkamasunG` เขียนเมื่อ : 5 ม.ค. 53 20:39:25

ความคิดเห็นที่ 5 สำหรับเรื่องเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ หลังจากเสื่อมสลายกลืนโดยอาณาจักรอยุธยาแล้ว คงไม่มีการสร้างทรงดังกล่าว ทั้งนี้ดูได้จาก 1. ราว พ.ศ. 1900 หลังจากที่พระเจ้าอู่ทองสถาปนากรุงศรีอยุธยาแล้ว ในแถวเมืองนครชุม เมืองไตรตรึงษ์ ได้พัฒนาศูนย์กลางชุมชม และก่อสร้างวัดและเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์อยู่ 2. ในวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ พิษณุโลก เดิมเป็นเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ และได้ทำการถูกแปลงเป็นเจดีย์ทรงปรางค์ โดยสร้างหุ้มทับของเดิมไว้ ในช่วงอยุธยาตอนต้น เป็นอันว่าเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ได้ลดบทบาทลง หรือนัยยะแห่งการเมืองก็เป็นไปได้ คือไม่บูรณะหรือสร้างของเดิม แต่หากเลือกใช้ก่อสร้างหุ้มทับ เพื่อประกาศอำนาจเหนือดินแดนดังกล่าว จากคุณ : หนุ่มรัตนะ เขียนเมื่อ : 5 ม.ค. 53 21:03:25

ความคิดเห็นที่ 6 พระประโทนเจดีย์คะ จากคุณ : samasu XD เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 01:01:33

ความคิดเห็นที่ 7 ขอบพระคุณทุกๆท่านมากๆครับผม จากคุณ : อุ้ย (digimontamer) เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 10:47:14

ความคิดเห็นที่ 8 ชื่อพระปฐมเจดีย์ เป็นชื่อที่รัชกาลที่ 4 พระราชทานครับ เดิมชื่อพระประทม (ในนิราศพระประทม ของสุนทรภู่) ในจารึกวัดศรีชุม เรียกพระทมครับ ทม ขอมเรียก แปลว่าใหญ่ จากคุณ : ปลาทองสยองเมือง เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 11:06:10

ความคิดเห็นที่ 9 องค์นี้ก็เก่าครับ จากคุณ : เหมียวออก้า (orcahappy) เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 11:23:08

ความคิดเห็นที่ 10 ขอบพระคุณทุกๆท่านมากๆครับผม รบกวนเรียนถามอีกนิดว่า เจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์นั้น เป็นเอกลักษณ์เฉพาะของทางสุโขทัยเลยหรือไม่ครับ และมีเจดีย์ทรงนี้ที่มีอายุเก่าแก่กว่ายุคสุโขทัยมาก่อนหรือไม่ครับ จากคุณ : อุ้ย (digimontamer) เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 12:11:23

ความคิดเห็นที่ 11 เจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ไม่มีเก่าไปกว่ายุคสุโขทัยครับ คาดว่าเกือบทั้งหมดน่าจะสร้างขึ้นสมัยพญาลิไท หรือก่อนหน้านั้นเล็กน้อย (ซึ่งร่วมสมัยกับสมเด็จพระรามาธิบดีที่1 )โดยสร้างครอบเจดีย์ยุคก่อนหน้านั้นหลายๆองค์ เช่นที่วัดมหาธาตุ สุโขทัย วัดพระพายหลวง จากคุณ : ปลาทองสยองเมือง เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 12:18:05

ความคิดเห็นที่ 12 ขอแจมด้วยนะครับ 1. พระพุทธรูปที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ในความเห็นของผม คงต้องนับหลักฐานที่พบในเขตประเทศไทยในปัจจุบัน องค์แรก พระศากยมุนี ปางประทานพร ( เวียงสระ สุราษฎร์ธานี ) นิกายสถวีรวาท (หินยาน) ศิลปะแบบคุปตะ ต้นพุทธศตควรรษที่ 11 จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:03:32

ความคิดเห็นที่ 13 องค์ที่สอง พระศากยมุนี ปางแสดงธรรม เนื้อสำริด นิกายมหาสังฆิกะ (หินยาน) ต้นพุทธศตวรรษที่ 11 พบที่ สุไหโกลก นราธิวาส จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:05:45

ความคิดเห็นที่ 14 องค์ที่สาม พระศากยมุนี (หินยาน) ปางสมาธิราบ ปลายพุทธศตวรรษที่ 11 พบที่วัดพระบรมธาตุไชยา จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:07:35

ความคิดเห็นที่ 15 องค์ที่สี่ รูปจำลองของพระปฏิมาไม้จันทร์ สำริด ป่งประทานพร พบที่พระปฐมเจดีย์ นครปฐม กลางพุทธศตวรรษที่ 11 จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:09:50

ความคิดเห็นที่ 16 ข้อสองพระเจดีย์หรือพระธาตุที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย ในความเห็นของผม ควรจะเป็นสถูปจุลประโทนเจดีย์ ในชั้นแรก ที่มีปูนปั้นเรื่องนิทานอวทานและชาดก อายุในราว กลางพุทธศตวรรษที่ 11 พระปฐมเจดีย์ เป็นเจดีย์ขนาดใหญ่ ซึ่งได้รับอิธิพลของ "มหายาน" อายุอยู่ในราวพุทะศตวรรษที่ 13 - 14 เช่นเดียวกับสถูป "เขาคลังนอก" ครับ แต่อย่างไรก็ตาม การศึกษารูปแบบและอายุของเจดีย์ด้านในของพระปฐมเจดีย์ ยังไม่ชัดเจนในปัจจุบัน รัชกาลที่ 4 เดินทางผ่านคูเมืองนครปฐมทางทิศเหนือ และขุดคลองพุทธบูชามาทางเหนือเมืองโบราณ จึงไม่ทรงผ่านและพบพระเจดีย์อีกกว่า 6 องค์ ทั้งพระประโทณ และ จุลประโทน ที่อยู่ในป่ารก แต่ตั้งอยู่ "กลางเมือง" โบราณ การคมนาคมที่เปลี่ยนไป ทำให้พระองค์ทรง "แต่ง" วรรณกรรมประกอบสถานที่ ให้พระปฐมเจดีย์ เป็นเจดีย์เก่าแก่ที่สุดครับ จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:16:17

ความคิดเห็นที่ 17 ข้อ 3 พระเจดีย์ทรงพุ่มข้าวบิณฑ์นั้น หลังการเสื่อมของสุโขทัยแล้ว มีการสร้างเพิ่มเติมโดยราชสำนักทางอยุธยาหรือธนบุรี อีกหรือไม่ครับ เจดีย์ทรงดอกบัว หรือยอดโดม ถูกเรียกว่า พุ่มข้าวบิณฑ์ โดยกรมพระยาดำรงราชานุภาพ มีหลายแนวคิด แนวคิดเดิม เริ่มสร้างตั้งแต่สมัยพญาลิไท มาจนสิ้นสุดรัฐสุโขทัย ในช่วงพระนเรศวร (หลังสมัยพระมหาธรรมราชา) อีกแนวหนึ่ง เชื่อว่า เจดีย์ทรงดอกบัวตูม คือวิวัฒนาการของการผสมยอดปรางค์ บัว และโดมแบบอิสลาม ในยุคสมัยที่ชาวต่างประเทศ (อาหรับ) เข้ามาครองเมืองในเขตนี้ เริ่มจากสมัยพระนารายณ์เป็นต้นมา เจดีย์ทรงนี้ จึงไม่ใช่ "เอกลักษณ์" ของสุโขทัย (ซึ่งเป็นทรงระฆังฉลูด เถรวาท) แต่เป็นเจดีย์ในยุค "ซ้อนทับ" ของกรุงสุโขทัย ในสมัยอยุธยาตอนกลาง - ปลาย เจดีย์ประธานวัดมหาธาตุสุโขทัย จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:22:09

ความคิดเห็นที่ 18 ในความเห็นของผม เจดีย์ผสมนี้ ควรจะอยู่ในสมัย "อยุธยา" หลังสมัยพระมหาธรรมราชา เพราะเมืองสุโขทัย ไม่ได้ร้างหรือถูกทำลาย แต่ถูกลดความสำคัญ เป็นเมืองเล็กลง แต่ก็ยังคงมีประโยชน์ในแง่การค้า ของป่าและสังคโลก ส่วนในยุคสุโขทัย เจดีย์ส่วนใหญ่จะเป็นทรงปรางค์ ทรงลังกา (ระฆัง) มากกว่าทางปราสาทผสมโดม เจดีย์ทรงดอกบัวตูมที่อยู่ทิศเหนือที่สุดอยู่ที่วัดสวนดอก เมืองเชียงใหม่ครับ (ด้านขวาสุดของภาพ) จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:26:22

ความคิดเห็นที่ 19 เจดีย์ทรงดอกบัวตูมทิศใต้สุด อยู่ที่ ชัยนาท วัดโตนดหลาย แต่ก็มีคำถาม หากเป็นเจดีย์ที่อยู่ในยุคอยุธยา แล้วในเมืองเก่าอยุธยาจึงไม่ปรากฏเจดีย์รูปทรงนี้ ก็คงต้งอธิบายไปถึงเรื่องรัฐและรูปแบบการควบคุมระหว่างกลุ่มรัฐใน "อาณาจักร" ที่แตกต่างไปจากปัจจุบัน คำตอบคงยังไม่สิ้นสุด แค่ แจม ออกความเห็นที่ช่วยทำให้คิด ครับ จากคุณ : วรณัย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 13:29:56

ความคิดเห็นที่ 20 ได้ความรู้จริงๆ ครับ จากคุณ : กริชครับผม เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 14:10:01

ความคิดเห็นที่ 21 สนุกๆๆๆ ^^ จากคุณ : แมลงภู่บนหูกระต่าย เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 17:11:23

ความคิดเห็นที่ 22 ขอบพระคุณ คุณ วรณัย มากๆครับผม จากคุณ : อุ้ย (digimontamer) เขียนเมื่อ : 6 ม.ค. 53 17:24:54

ความคิดเห็นที่ 23 ควรส่งเข้าคลังกระทู้ครับผม กระทู้ดีๆ อย่างนี้ จากคุณ : ciri เขียนเมื่อ : 7 ม.ค. 53 10:14:03

ความคิดเห็นที่ 24 ทำไมพระธาตุช่อแฮ ที่จังหวัดแพร่ ไม่ทำพระธาตุเป็นรูปทรงพุ่มข้าวบิณฑ์  ครับ พระธาตุช่อแฮซึ่งสร้างในสมัยพญาลิไท ในช่วงเวลานั้นสุโขทัย พญาลิไท มีอิทธิพลมากที่แพร่ จากคุณ : วังเหนือ เขียนเมื่อ : 7 ม.ค. 53 20:24:17

ความคิดเห็นที่ 25 น่าจะเป็นพระธาตุจอมแจ้งนะครับ ที่พระมหาธรรมราชาลิไททรงมาบูรณะปฏิสังขรณ์ แต่ทั้งพระธาตุช่อแฮและพระธาตุจอมแจ้งก็มีมาอยู่ในเมืองแพร่เก่าแต่ดั้งเดิมมาแล้ว พระมหาธรรมราชาลิไทจึงมิได้สร้างขึ้นใหม่ เพียงปฏิสังขรณ์เท่านั้นหน่ะครับ ตามตำนานเมืองแพร่นั้น ในยุคตั้งเมืองตัวเมืองจะอยู่เชิงเขาใกล้ๆพระธาตุช่อแฮครับ แต่ตอนหลังพวกหริภุญชัยรุกรานเมืองแพร่หนักขึ้น เจ้าเมืองแพร่เลยไปสร้างเมืองใหม่อีกแห่งอยู่ริมแม่น้ำยมเพื่อเป็นป้อมในการป้องกันเมืองแพร่เก่าหน่ะครับ ในกาลต่อมาเมืองริมแม่น้ำยมเจริญขึ้นจนกลายเป็นเมืองแพร่ไปแทนเมืองเก่าที่ใกล้ๆเชิงเขาวัดพระธาตุช่อแฮ จากคุณ : อุ้ย (digimontamer) เขียนเมื่อ : 8 ม.ค. 53 04:46:36