ความคิดเห็นที่ 1 1.เริ่มจากผู้หญิงในสมัยนั้นจะออกเรือนกันเมื่ออายุยังน้อย 15-16 ก็แต่งกันแล้ว ส่วนผู้ชายละค่ะ ต้องอายุเท่าไหร่ถึงจะเรียกว่าถึงเกณฑ์ ตอบ พ่อฟักตอนแต่งกับแม่เพ็งนี่ ถ้าจำไม่ผิดประมาณ 23 นะคะ คุณเปรมแต่งกับแม่พลอย ก้อราวๆ 25 ปี ตอบว่าโดยประมาณก้อ 23-25 ค่ะ 2. ถ้านาง ก. แต่งงานกันตอน 16 มีลูกตอน 17 ลูกคนโตออกเรือนไป ได้หลานคนแรก นาง ก. ก็น่าจะอายุไม่เกิน 35-37 ดังนั้นนาง ก. ก็จะต้องได้เป็นทวดคนตอนอายุประมาณ 57 ปี ถ้ามีอายุยืนหน่อย ก็ต้องมีโหลนเต็มบ้านไปหมด แต่ตามบทประพันธ์ ในบ้านเห็นมีแต่รุ่นลูกกับรุ่นหลานเท่านั้น   ตอบ  ไม่แปลกหรอกค่ะ คนโบราณอายุไม่ยืนเท่าคนปัจจุบัน อีกอย่าง ที่บอกว่า 35-37 เนี่ย คนโบราณแก่ตามอายุค่ะ ไม่ได้สวยปิ๊งปั๊ง ดูเด็กเหมือนคนในยุคปัจจุบัน อีกอย่างเรื่องนี้ คุณหญิงเขียนถึงต้นตระกูลท่าน คือ พระมหาวินิจฉัย (ไม่แน่ใจว่าชื่อนี้ไหม)  ก้ออาจอยากให้รู้แค่นี้ว่าเรื่องราวเปนอย่างไร ไม่อยากสืบค้นไปถึงรุ่นเหลนหรืออะไร 3. การสักเลกนั้น จะต้องทำกันทุกคน แต่ทำไมคนของบ้านเจ้าสัวนายเตา หรือน้องชายพ่อฟักถึงไม่ต้องสักเลกละค่ะ ตอบ อันนี้ไม่แน่ใจว่าเข้าใจถูกไหมนะคะ เดาเอาว่า การสักเลกนั้น ส่วนใหญ่ จะสักกันในหมู่ชาวบ้าน คนมีฐานะหน่อย อาจไม่ต้อง เดาว่า คนที่โดนสักเลกเปนพวกไพร่หรือทาส พ่อฟักไม่ใช่ทาสไม่ใช่ไพร่ จึงไม่ต้องโดนค่ะ (คห. ส่วนตัวล้วนๆ ผิดประการใด ขอโทษด้วยนะคะ) 4. นิกายที่วัดบวรฯ ที่คนใหญ่คนโตไม่ค่อยชอบใจเท่าใดนั้น แตกต่างกับนิกายเดิมอย่างไร แล้วตอนนี้ในไทยส่วนใหญ่เป็นนิกายอะไรค่ะ ตอบ (คห. ส่วนตัวตามความเข้าใจ) นิกายที่ไม่ชอบนั้น อาจเปนเพราะว่า เปนนิกายใหม่ซึ่งผิดแปลกไปจากนิกายเดิม ซึ่งน่าจะ "พระองค์นั้น" เปนคนริเริ่มขึ้นมา ซึ่นอาจทำให้กระเทือนต่อพระพุทธศาสนาก้อเปนได้ จึงเกิดการต่อต้านกัน (ผิดพลาดประการใด ขออภัยนะคะ) 5. สาเหตุที่ ร.3 ไม่สถาปนาวังหน้าคนใหม่นั้น เป็นเพราะทรงต้องการให้ ร.4 ขึ้นครองราษฏร์ต่อหรือเปล่าค่ะ ตอบ  ตามประวัติศาสตร์ที่เคยอ่าน ร.3 ท่านไม่สถาปนาพระมเหสีเลย พระโอรส ธิดาของพระองค์เป็นพระองค์เจ้า แต่ประสูติทั้งหมด เพราะทรงคิดเสียว่า บัลลังก์มิได้เปนของพระองค์ หากแต่เปนของเจ้าฟ้ามงกุฏ ซึ่งผนวชในขณะนั้น เพราะท่านเองเป็นแค่ลูกเจ้าจอมมารดา มิได้เป็นลูกพระมเหสี ท่านจึงคิดว่า หากวันใดวันหนึ่งที่ท่านสวรรคต ท่านก้อคืนบัลลังก์ให้แก่พระอนุชาค่ะ 6. ทำไม ร.4 ทรงไม่ขึ้นครองตั้งแต่ ร.3 ละค่ะ ทั้งๆ ที่ ร.3 ทรงไม่ได้กำเนิดมาใต้เศวตฉัตร ตอบ ตอนนั้น ร.4 ผนวชอยู่ทีวัดบวรค่ะ หลังร.2 สิ้น พวกขุนนาง (ซึ่งเข้าใจว่าจงรักภักดีต่อร.3) ทูลเกล้าอัญเชิญ ร.3 ขึ้นเสวยราชสมบัติ และตอนนั้นร.4 ผนวชเป็นพระ เลยเข้าใจว่าท่านจะเอาดีทางบวรพระพุทธศาสนา จึงได้ทูลเกล้า ร.3 แทนค่ะ - -" เหนื่อยมากๆๆๆๆๆๆๆๆๆๆ อยากถามจขกท . คำเดียวค่ะว่า ทำไมไม่เข้าใจเยอะจัง - -" จากคุณ : SHOMSIPANG เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 11:31:24

ความคิดเห็นที่ 2 จกขท. อยู่ไหน ได้อ่านคำตอบเรารึยังอ่า - - " จากคุณ : SHOMSIPANG เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 12:16:34

ความคิดเห็นที่ 3 ตอบข้อ 4 แล้วกันนะคะ นิกายที่ตั้งขึ้นใหม่ที่กล่าวถึงในเรื่องคือธรรมยุติกนิกายค่ะ รัชกาลที่ 4 ทรงเป็นผู้เริ่มปฏิบัติสมัยทรงผนวชค่ะ ต่างจากนิกายเดิมครงการปฎิบัติบางข้อที่เคร่งครัดกว่ามั้งคะ เราก็ไม่ค่อยแน่ใจ อ่านรายละเอียดที่นี่ค่ะ http://th.wikipedia.org/wiki/ธรรมยุตินิกาย ส่วนพระสงฆ์ในปัจจุบัน่ส่วนใหญ่เป็นมหานิกายค่ะ http://th.wikipedia.org/wiki/มหานิกาย จากคุณ : ซาละเปาไส้ครีม เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 12:55:00

ความคิดเห็นที่ 4 มาช่วยเสริมข้อ 1 ค่ะ เพราะเรือ่งนี้ยังไม่ได้อ่าน ผู้ชายไทย น่าจะเป็นผู้ใหญ่ แล้วแต่งงานได้แล้วเมื่อบวชแล้วนะคะ คือ หลัง 20 ไปนะค่ะ จากคุณ : จั๊กกะจุ่น เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 13:25:45

ความคิดเห็นที่ 5 1.ชายหญิงในสมัยก่อนจะถือว่าเริ่มโตเป็นหนุ่มสาวเมื่อทำการโกนจุก ส่วนการแต่งงานนั้นหญิงที่อายุระหว่าง 15-17 ปี เป็นวัยที่เหมาะสมที่สุด ส่วนชายนั้นจะแต่งงานได้ต้องบวชเสียก่อน ซึ่งมีความเชื่อว่าคนที่บวชแล้วจะเป็นคนเต็มตัว พร้อมที่จะรับผิดชอบในเรื่องต่างๆ ดังนั้นชายมักจะตั้งงานเมื่ออายุยี่สิบขึ้นไป 2.อายุสามสิบปลายนั้นถือว่าอายุมากแล้วครับในสมัยนั้น เพราะอายุขัยเฉลี่ยของคนสมัยก่อนก็ไม่ได้มากนัก ส่วนตามบทประพันธ์ทำไมจึงไม่มีการกล่าวถึงรุ่นเหลนนั้น ก็ต้องถามคุณหญิงวนิตา ผู้ประพันธ์นิยายนะครับ แต่ถ้าจะให้สันนิษฐาน นิยายเรื่องนี้จบลงในรัชกาลที่ 3 แต่ตัวเอกในเรื่องคือ พระมหาวินิจฉัย (ฟัก) รับราชการมาถึงรัชการที่ 4 ครับ รุ่นหลานคือหลาน คือ พระสรรคบุรานุรักษ์ (ภู่) รับราชการสมัยรัชกาลที่ 5 ครับ ส่วนรุ่นเหลนน่าจะเกิดสมัยรัชกาลที่ 5 นะครับ 3.การสักเลก คือ การขึ้นทะเบียนไพร่ เพื่อสะดวกในการเกณฑ์กำลังพลเมื่อมีสงคราม ซึ่งเข้าใจก่อนว่าชาวจีน เป็นกลุ่มคนที่อยู่นอกระบบไพร่ ซึ่งคนจีนแม้จะไม่ต้องขึ้นทะเบียนเป็นไพร่แต่ก็ต้องเสียภาษีที่เรียกว่าผูกปี้ครับ 4.นิกายที่วัดบวรนิเวศวิหาร คือ ธรรมยุติกนิกาย ซึ่งเป็นหนึ่งในสองนิกายหลักของไทย ก่อตั้งโดยพระวชิรญาณเถระ (รัชกาลที่ 4) ได้รับอิทธิพลจากนิกายมอญ มีวัตรปฏิบัติแตกต่างกับวัตรปฏิบัติของมหานิกายหลายประการ ผู้ปกครองธรรมยุติกนิกาย เรียกว่าเจ้าคณะใหญ่ธรรมยุต ซึ่งผู้ที่เป็นเจ้าคณะใหญ่ในปัจจุบันคือ สมเด็จพระญาณสังวร สมเด็จพระสังฆราช สกลมหาสังฆปริณายก แต่สำหรับพระสงฆ์ส่วนใหญ่ในปัจจุบันจะเป็นมหานิกายครับ จากคุณ : arawadee เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 13:35:22

ความคิดเห็นที่ 6 1. เริ่มจากผู้หญิงในสมัยนั้นจะออกเรือนกันเมื่ออายุยังน้อย 15-16 ก็แต่งกันแล้ว ส่วนผู้ชายละค่ะ ต้องอายุเท่าไหร่ถึงจะเรียกว่าถึงเกณฑ์ โกนจุก ก็ถือว่าเป็นผู้ใหญ่แล้ว เจ้าฟ้าจุฬาลงกรณ์ (ร. 5) อายุยังไม่เต็ม 15 ก็มีพระธิดาตั้ง 2 พระองค์แล้ว ร. 2 ก็มีพระโอรสก่อนพระชนมายุ 20 (โดยประมาณ) ตามคำให้การชาวกรุงเก่า เจ้านายฝ่ายหน้า (บุรุษ) อายุ 17-19 เป็นวัยที่สมควรออกเรือนได้แล้ว 2. ถ้านาง ก. แต่งงานกันตอน 16 มีลูกตอน 17 ลูกคนโตออกเรือนไป ได้หลานคนแรก นาง ก. ก็น่าจะอายุไม่เกิน 35-37 ดังนั้นนาง ก. ก็จะต้องได้เป็นทวดคนตอนอายุประมาณ 57 ปี ถ้ามีอายุยืนหน่อย ก็ต้องมีโหลนเต็มบ้านไปหมด แต่ตามบทประพันธ์ ในบ้านเห็นมีแต่รุ่นลูกกับรุ่นหลานเท่านั้น ไม่เคยอ่านนิยายเรื่องนี้ เลยไม่ทราบว่าตัวละครอายุเท่าไหร่ แต่คนสมัยก่อน ที่อายุยืนมาก ๆ นั้นมีน้อย   เห็นได้จาก สมัย ร.6 อายุ 55 ก็ครบกำหนดเกษียณอายุข้าราชการแล้ว   3. การสักเลกนั้น จะต้องทำกันทุกคน แต่ทำไมคนของบ้านเจ้าสัวนายเตา หรือน้องชายพ่อฟักถึงไม่ต้องสักเลกละค่ะ ผู้ที่มีศักดินา 400 ขึ้นไป ถือว่าเป็นขุนนาง ไม่ต้องสักเลก  และครอบครัวได้รับการงดเว้นไม่ต้องสักเลก   ส่วนเจ้าสัว ถ้าไม่ได้เป็นขุนนาง ก็เป็น "จีน" เสียเงินค่าผูกปี้ตอนเข้ามาพระนคร ไม่ต้องสักเลก นอกจากนั้น ไพร่ส่วย จ่ายเงินส่วยแทนการเกณฑ์แรงงาน (เงินรัชชูปการ) หรือส่งส่วย (ของป่า สินค้าหายาก) ให้หลวงแทนการเกณฑ์แรงงาน 4. นิกายที่วัดบวรฯ ที่คนใหญ่คนโตไม่ค่อยชอบใจเท่าใดนั้น แตกต่างกับนิกายเดิมอย่างไร แล้วตอนนี้ในไทยส่วนใหญ่เป็นนิกายอะไรค่ะ นิกายที่วัดบวรฯ คือ ธรรมยุติกนิกาย เจ้าฟ้ามงกุฎ (ร .4) เมื่อครั้งผนวชเป็น วชิรญาณภิกขุ ทรงตั้ง ร. 5 กล่าวว่าเป็นการต่อสู้ (ทางการเมือง) อย่างยิ่ง   นิกายส่วนใหญ่ในไทย ยังเป็นนิกายเดิม คือ มหานิกาย 5. สาเหตุที่ ร.3 ไม่สถาปนาวังหน้าคนใหม่นั้น เป็นเพราะทรงต้องการให้ ร.4 ขึ้นครองราษฏร์ต่อหรือเปล่าค่ะ "ครองราชย์" ตอบตามจริง ก็ไม่มีใครทรงทราบความในพระราชหฤทัย ร. 3  หลักฐานที่สนับสนนุว่า ร. 3 จะยกให้ ร.4 หรือจะยกให้พระราชโอรส (พระองค์เจ้าอรรณพ) ถือว่าพอ ๆ กัน แต่ส่วนตัว คิดว่า จะยกให้ ร. 4 6. ทำไม ร.4 ทรงไม่ขึ้นครองตั้งแต่ ร.3 ละค่ะ ทั้งๆ ที่ ร.3 ทรงไม่ได้กำเนิดมาใต้เศวตฉัตร ร. 3 กุมอำนาจในราชการไว้ได้เบ็ดเสร็จเด็ดขาด ด้วยหลังจากวังหน้าใน ร. 2 สวรรคต และกรมหลวงพิทักษ์มนตรี สิ้นพระชนม์   ร. 3 ก็ว่าราชการแทนพระบรมชนกนาถ ด้วย ร. 2 โปรดการกวี ยกราชกิจให้พระราชโอรส ตอน ร. 2 สวรรคต ประชวร ตรัสมอบราชสมบัติไม่ได้ ร. 3 อายุ 37 ส่วน ร. 4  อายุ 20 กำลังทรงผนวชตามราชประเพณี (บวชก่อนพระราชบิดา คือ ร. 2 ประชวร ไม่กี่วัน) ร. 3 จึงกุมอำนาจทางการเมือง การทหาร ทางราชการ เบ็ดเสร็จเด็ดขาด ขุนนางก็ใกล้ชิดกับ ร. 3 มาก เพราะเมื่อออกจากที่เฝ้าในวังหลวง ก็มักมาสังสรรค์ในวังท่าพระ (ม.ศิลปากร) ของ ร. 3 เจ้านายและขุนนางใหญ่ที่เข้ากะฝ่าย ร. 3 เช่น กรมหมื่นศักดิพลเสพ (ได้เป็นวังหน้า) กรมหมื่นสุรินทรรักษ์ กรมหมื่นรักษรณเรศ (ได้เป็นกรมกลวง ภายหลังถูกถอดเป็นหม่อมไกรสร และถูกสำเร็จโทษ) เจ้าพระยาพระคลัง (ดิศ บุนนาค ใน ร.3 ได้ว่าที่สุมหพระกลาโหม ใน ร.4 ได้เป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์) พระยาศรีสุริยวงศ์ (ทัต บุนนาค ใน ร.3 ได้เป็น พระยาศรีพิพัฒน์ ใน ร.4 ได้เป็น สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ) และอาจรวมถึง เจ้าพระยาอภัยภูธร (น้อย บุณยรัตพันธุ์) ซึ่งเป็นสมุหนายกอยู่ในขณะนั้น ร .4 ได้เขียนจดหมายไปขอความเห็นเจ้านายฝ่ายที่สนับสนุนพระองค์ มีเพียง "เสด็จน้า" กรมขุนอิศรานุรักษ์ เพียงพระองค์เดียว ที่บอกว่าควรเอาราชสมบัติตามสิทธิ ส่วนองค์อื่น คือ กรมหมื่นนุชิตชิโนรส (สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระปรมานุชิตชิโนรส) และกรมหมื่นเดชอดิศร (กรมพระยาเดชาดิศร) บอกว่า ควรรอเวลาไปก่อน จากคุณ : เจ้าคุณแม่ทัพ เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 13:45:39

ความคิดเห็นที่ 7 5.ต้องเข้าใจก่อนว่ากรมพระราชวังบวรสถานมงคล หรือ วังหน้า ไม่ใช่ตำแหน่งรัชทายาท ส่วนเรื่องไม่โปรดสถาปนาผู้ใดน่าจะเป็นเพราะไม่ทรงมองเห็นใครเหมาะไปมากกว่ากรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพที่สิ้นไปนั้นแล้วมากกว่า ส่วนที่ว่าเป็นเพราะทรงต้องการให้เจ้าฟ้ามงกุฏขึ้นครองราชย์ต่อนั้นก็น่าจะเป็นส่วนหนึ่ง เพราะจะเห็นได้ว่าผู้ที่น่าจะเป็นวังหน้ามากที่สุดคือในกรมรักษ์รณเรศ ก็เพียงเลื่อนกรมเท่านั้นซึ่งก็น่าจะเป็นเพราะทรงเป็นอริกับเจ้าฟ้ามงกุฏ 6.เห็นเช่นเดียวกับเจ้าคุณแม่ทัพครับ (ว่าจะตอบบังเอิญเห็น คห.บ้างบนพอดี) จากคุณ : arawadee เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 13:49:14

ความคิดเห็นที่ 8 อ่านเรียบร้อยแล้วค่ะ ขอบคุณ คุณ SHOMSIPANG มากๆ นะค่ะ จากคุณ : พราวนภา เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 14:10:30

ความคิดเห็นที่ 9 ส่วนเรื่องที่ว่า ทำไมถึงได้สงสัยมากจัง ดิฉันคิดว่าเป็นเรื่องปกตินะค่ะ ดังนั้นหากเราต้องการที่จะรู้ ก็จะต้องรู้จักถาม ถึงจะได้คำตอบ ส่วนที่ว่าทำไมไม่หาหนังสือ หรือเปิด google อ่านละ คำตอบก็คือ เราต้องยอมรับอย่างหนึ่งว่าสิ่งที่ได้บันทึกในหนังสือประวัติศาสตร์ทั่วไปนั้น บางครั้งก็บิดเบือนได้ เพราะมันเป็นเรื่องละเอียดอ่อน และดิฉันก็ไม่ได้ถามคำถามอะไร ที่มันดูเด็กอนุบาลนะค่ะ แต่ถึงอย่างไรก็ตามก็ต้องขอบคุณอีกครั้งค่ะ จากคุณ : พราวนภา เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 14:42:06

ความคิดเห็นที่ 10 อยากทราบเพิ่มเติมเกี่ยวกับเจ้านายที่ไม่พอใจเกี่ยวกับธรรมยุติกะนิกายนี่ค่ะ ไม่ทราบว่าคือท่านใด ที่เป็นเจ้านายของเจ้าคุณบำรุงฯในเรื่องและเป็นเจ้านายผู้ทรงอำนาจในสมัย ร.3   ว.วินิจฉัยกุลออกตัวไว้ตรงคำนำจากผู้เขียนว่าลำบากใจที่เอ่ยพาดพิงเพราะมีลูกหลานอยู่ในปัจจุบัน เลยต้องเอ่ยอย่างอ้อมๆ อยากหาอ่านเพิ่มเติมความรู้ค่ะ เพราะอ่านเรื่องนี้หลายรอบ รู้สึกคาใจในเรื่องนี้ เหมือนมีเงาอะไรบังไว้ เพราะเรารู้ไม่ชัดเจน อยากทราบค่ะ แต่ถ้าไม่สะดวก ตอบเป็นหลังไมค์ก็ได้ค่ะ จากคุณ : Miya_Aki เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 14:54:10

ความคิดเห็นที่ 11 ขอเสริมเรื่องข้อ 1 อีกเล็กน้อย คนสมัยก่อน (รวมทั้งคนในต่างจังหวัด โดยเฉพาะในชนบท) แต่งงานกันเร็วครับ เพราะในสังคมเกษตรกรรม  ต้องการแรงงานไว้ใช้ จึงต้องรีบมีลูก คนชั้นสูง ก็แต่งงานกันเร็ว ด้วยการโกนจุกถือว่าเป็นผู้ใหญ่แล้ว (ของพม่า ผู้ชาย เจาะหู ผู้หญิงเกล้ามวยผม) การศึกษาสมัยนั้น ไม่ได้เป็นระบบเหมือนสมัยนี้ และสังคมยังไม่มีความซับซ้อน ที่ต้องเรียนอะไรลึกซึ้งมากมาย ส่วนใหญ่ ก็บวชเรียนในวัดเล็กน้อย (ถ้าบวชนาน เรียนเขียนหนังสือไทย ขอม อย่างลึกซึ้ง เวลาสึกออกมาก็มักไปเป็นเสมียน เป็นอาลักษณ์) นอกนั้นก็เรียนการงานในสกุล ครอบครัวของตน   เจ้านายฝ่ายหน้า ก็เรียนวิชาของกษัตริย์ ขี่ช้างรำง้าว ขี้ม้ารำทวน กระบี่กระบอง มวย วิชาการปกครอง อักขรสมัย (ขอม ไทย) โคลงกวี ดนตรี นาฏศิลป์ พระธรรมศาสตร์ พระไอยการ พระธรรม พระบาลี (โดยเฉพาะในเวลาผนวชสามเณรหลังโกนจุก และผนวชพระ) โดยเจ้านายชั้นเจ้าฟ้า คงได้รับการศึกษาดี (เข้มข้น) กว่าชั้นพระองค์เจ้า โดยเฉพาะองค์ที่อยู่ในข่ายเป็นพระรัชทายาท นอกจากนั้น ถ้าทรงสนพระทัยด้านใดเป็นพิเศษ ก็คงศึกษาด้านนั้นเพิ่มเติม เจ้านายบางพระองค์  ลูกขุนนางบางท่าน ได้รับการประคบประหงมมาก ก็อาจจะอ่าน เขียนไม่เป็น (เพราะงานเขียนหนังสือ ถือเป็นงานเสมียน) เช่น พระองค์เจ้าจินดา พระราชโอรส ร. 3   พระสุริยภักดี (สนิท บุนนาค) บุตร สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ (ทัต บุนนาค) นั้นก็ว่ากันว่า อ่านเขียนไม่ได้ โดยรายหลังนั้น ว่าบิดามารดาไม่อยากให้ไปเรียนที่วัด เพราะกลัวลูกถูกครูตี การแต่งงานในหมู่ชนชั้นสูง ส่วนใหญ่ก็เป็นไปเพื่อเชื่อมสัมพันธ์ระหว่างสกุล เมื่อ ร. 1 ครองราชย์ ก็ให้ ร. 2 (พระชนม์ 15 พรรษา) เสกสมรสกับ เจ้าคุณจอมมารดาศรี ธิดาเจ้าพระยาศรีธรรมาธิราช (บุญรอด ต้นสกุล บุณยรัตพันธุ์) โดย ร. 1 พระราชทานไปตาม "คู่ตุนาหงันเดิม" เพราะ คุณฉิม (ร. 2) และคุณสี (เจ้าคุณจอมมารดาศรี) เป็นคู่หมั้นกันแต่ครั้งธนบุรี ร. 5 เมื่อโกนจุกแล้ว ก็ได้พระพี่เลี้ยง (ซึ่งแก่กว่า) เป็นหม่อม และตั้งครรภ์ตั้งแต่ ร. 5 พระชนม์ประมาณ 14 จากนั้น ร. 5 ก็ทรงต้องพระทัยคุณแพ ธิดาเจ้าพระยาสุรวงศ์ไวยวัฒน์ (เจ้าคุณทหาร - วร บุนนาค) หลานสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ (ช่วง บุนนาค)   ร. 4 ทรงสู่ขอ และพระราชทานให้เป็นสะใภ้หลวง ต่อมา หม่อมแพ ก็ตั้งครรภ์และคลอดพระธิดา ซึ่งเหตุการณ์เหล่านี้ เกิดก่อน ร. 5 ครองราชย์ (พระชนม์ 15 ปี กับ 11 วัน) จากคุณ : เจ้าคุณแม่ทัพ เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 14:59:14

ความคิดเห็นที่ 12 คคห. 10 ที่แสดงออกชัดที่สุด คือ หม่อมไกรสร หรือ พระองค์เจ้าไกรสร กรมหลวงรักษรณเรศ ใน ร. 3 ต้นสกุล พึ่งบุญ ณ อยุธยา ทรงเป็นเจ้านายที่มีอิทธิพลสูงสุด ใน ร. 3 ในจดหมายเหตุหลวงอุดมสมบัติ ที่บันทึกการออกว่าราชการแผ่นดิน ส่งไปให้พระยาศรีพิพัฒน์ (ทัต บุนนาค) ที่ไปปราบกบฏไทรบุรี แสดงให้เห็นว่า กรมหลวงรักษรณเรศ ทรงตรัสแสดง คคห. มากที่สุดในที่ประชุมขุนนาง เรื่องความขัดแย้งของกรมหลวงรักษรณเรศ และ ร. 4 มีกล่าวถึงอยู่มากมายเลยครับ ผมขออนุญาตไม่ลงรายละเอียด *** แก้ไข พิมพ์ชื่อผิดครับ แก้ไขเมื่อ 26 เม.ย. 54 17:56:00 จากคุณ : เจ้าคุณแม่ทัพ เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 15:06:21

ความคิดเห็นที่ 13 ขอเสริมนิดนึงว่า สังเกตไหมคะ ว่าเจ้านายตลอดจนชนชั้นสูงสมัยก่อน นิยมแต่งงานกันเฉพาะในเครือญาติด้วยกัน นั่นเป็นเพราะ ไม่อยากให้สายเลือดแตกแขนงไปไกล และเป็นการเชื่อมสัมพันธ์ทางการเมืองและความมั่นคงของประเทศด้วย และเจ้านายส่วนใหญ่ อายุไม่ยืนนัก เพราะสายเลือดมันใกล้กันค่ะ จากคุณ : SHOMSIPANG เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 15:10:50

ความคิดเห็นที่ 14 ไม่แปลกครับ ที่คนสมัยก่อน จะมีลูกตั้งแต่อายุยังน้อย ขอเสริมนะครับ ยกตัวอย่างของล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ทรงมีพระราชธิดา คือพระองค์เจ้าผ่องประไพ ขณะมีพระชนมายุเพียง 14 พรรษา เจ้าคุณพระประยูรวงศ์ มีพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าศรีวิไลลักษณ์ กรมขุนสุพรรณภาควดี เมื่ออายุ 14 ปี คุณทวดที่เคารพของผม ท่านมีบุตรสาวคนโตเมื่ออายุ 15 ปี จวบจนท่านสิ้นชีพไปเมื่อปี 2550 ขณะอายุ 109 ปี บุตรสาวของท่านมีอายุได้ 94 ปี... จากคุณ : คนชุมพรนอนกรุงเทพ เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 15:17:54

ความคิดเห็นที่ 15 ไม่ต้องคนสมัยก่อนหรอกครับ คนต่างจังหวัด โดยเฉพาะในชนบท  ก็แต่งงานกันอายุน้อย ๆ อายุไม่ถึง 20 ก็อุ้มลูกกันแล้ว ขนาดในศาลากลาง ซึ่งเป็นเขตเมือง ผมเห็นสาว ๆ รุ่นราวคราวเดียวกัน 20 กว่า ๆ เราก็มองตามประสาชายหนุ่ม พี่ที่ทำงานเห็นสายตาก็เดาใจออก เดินมาบอก "ลูกเขาโตแล้วนะ" - ฮา หรือสมัยเป็นนักศึกษา ออกค่ายต่างจังหวัด ชาวบ้านเด็กกว่าเรา แต่ก็อุ้มลูกกันแล้ว ผมก็เข้าใจนะ ว่าสังคมเกษตรกรรมเน้นแรงงาน เลยต้องมีลูกกันเร็ว อีกทั้ง วัยรุ่น ฮอร์โมนพลุ่งพล่าน ก็ไม่แปลกที่จะเกิดความรักและความใคร่ แต่สำหรับในสังคมเมืองปัจจุบัน ที่มีความซับซ้อนมาก  และการดำรงชีพไม่ง่าย ค่าครองชีพสูง วัยรุ่นก็ควรรุ้จักป้องกัน รู้จักคุมกำเนิด   จะมีครอบครัวต้องมีความพร้อม ไม่ใช่ ความจำเป็น เพื่อนผมที่มีลูกตั้งแต่ยังไม่ 20 ไม่พร้อม สุดท้ายครอบครัวก็ไปไม่รอด อ้าวบ่นเป็นคนแก่เลย ขออภัยอย่างสูงที่ออกนอกเรื่องไปไกล แหะ แหะ จากคุณ : เจ้าคุณแม่ทัพ เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 15:38:12

ความคิดเห็นที่ 16 หม่อมเหม็น คือ สมเด็จเจ้าฟ้ากรมขุนกษัตรานุชิต พระราชโอรสในพระเจ้าตากสินมหาราช กับ เจ้าจอมมารดาฉิมใหญ่ (พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ใน รัชกาลที่ 1)ไม่ใช่เหรอคะ หรือว่ามีพระนามเดียวกันกับ กรมหลวงรักษ์รณเรศ จากคุณ : giggsmay เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 16:50:20

ความคิดเห็นที่ 17 อ้อ  ผิด ๆ ครับ พิมพ์เพลิน แก้เป็น หม่อมไกรสร ครับ จากคุณ : เจ้าคุณแม่ทัพ เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 16:52:00

ความคิดเห็นที่ 18 อย่างนี้ คุณ คนชุมพรนอนกรุงเทพ ต้องมีของดีติดตัวเยอะเลยใช่ไหมคะ ของดีที่ว่าหมายถึงความรู้ หรือเรื่องราวสมัยก่อนตอน คุณทวด คุณย่ายังสาวนะค่ะ จากคุณ : พราวนภา เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 17:19:01

ความคิดเห็นที่ 19 กลับมาดูกระทู้อีกที ได้ความรู้มากมายเลยค่ะ จากคุณ : จั๊กกะจุ่น เขียนเมื่อ : 26 เม.ย. 54 17:28:31

ความคิดเห็นที่ 20 สงสัยนิดครับ คือลูกหลานของชาวจีนอพยพรุ่นแรกที่จ่ายค่าผูกปี้ไปแล้ว ก็สามารถใช้่การจ่ายภาษีค่าปี้ทดแทนการสักเลกได้ตลอดไปเลยหรือครับ เช่น ปู่ทวดผมอพยพมาจากเมืองจีน เข้ามาในเมืองไทย และสืบทอดตระกูลมาอีก 4 ชั่วคน จนถึงผมที่พูดภาษาจีนไม่ได้แล้ว แถมยังไว้จุกอีกต่างหาก อันนี้ผมต้องไปสักเลกแทน หรือถ้ามีเงินก็จ่ายเป็นภาษีผูกปี้แทนก็ได้หรือครับ จากคุณ : digimontamer เขียนเมื่อ : 27 เม.ย. 54 11:57:18

ความคิดเห็นที่ 21 ระยะหลัง รัฐต้องการเงินมากกว่าแรงงานค่ะ  ลูกหลานจีนทั้งหมดทำการค้า มีเงินจ่ายภาษี   ส่วนเลกนั้นระยะแรกมีไว้ใช้แรงงานจึงต้องสักเพื่อให้รู้สังกัด จะได้เรียกระดมไปทัพหรือใช้งานก่อสร้างได้ง่าย  ถ้ามีเงิน ก็ใช้เงินจ่ายแทนแรงงานได้  พวกที่ไม่มีเงิน ก็ใช้แรงงานแทนค่ะ คุณ digimontamer มีเงิน ก็ไม่ต้องไปสักเลกหรอกค่ะ จากคุณ : เอเธนา เขียนเมื่อ : 28 เม.ย. 54 13:51:14

ความคิดเห็นที่ 22 ขอบคุณมากๆครับผม จากคุณ : digimontamer เขียนเมื่อ : 28 เม.ย. 54 15:06:39

ความคิดเห็นที่ 23 ก็พอมีบ้าง ตามวัยครับ แต่จะให้ถึงกับว่าข้อมูลอัดแน่นแบบคนสมัยก่อน ก็ไม่ถึงขนาดนั้น เพราะอายุยังไม่ถึงเลข 3 ครับ ยังอีกหลายปีทีเดียว.... จากคุณ : คนชุมพรนอนกรุงเทพ เขียนเมื่อ : 30 เม.ย. 54 14:34:29