ความคิดเห็นที่ 1 เน้นความถูกต้องเป็นหลัก บางคำอาจมีหลายความหมายก็ต้องเลือกใช้ความหมายที่เข้ากับบริบทที่สุด และถ้าแปลออกมาได้เหมือนว่าต้นฉบับแต่งมาเป็นภาษาไทยเลยก็ยิ่งดี จากคุณ : Timin2101 เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 21:10:02

ความคิดเห็นที่ 2 คห 1 เลยครับ ไม่ใช่ว่ามีพจนานุกรมแล้วจะแปลถูก คนที่ต้องพึ่งพจนานุกรมแปลว่า มีประสบการณ์การอ่านน้อย ซึ่งรับรองแปลผิดมากกว่าถูกถึงแม้ว่าจะมีพจนานุกรมก็เถอะ เพราะไม่รู้ว่า ในบริบทนี้จะใช้ความหมายอะไรดี หรือไม่มีความสามารถแยกประโยคออกมาเป็นส่วนย่อยได้ถูกต้อง ไม่รู้ว่า ประธานอยู่ไหน กิริยาหลักตัวไหน ส่วนไหนเป็นส่วนขยาย ตามประสบการณ์ ถ้าใครทำพวก structure/error ได้ถูก 100% รับรองส่วนใหญ่ไม่มีปัญหาในเรื่องการแปลภาษาอังกฤษทั่วไป (ยกเว้นเฉพาะทาง)  เพราะแยกแยะประโยคได้ถูก ติดความหมายก็เปิดดิกได้ แต่ถ้าแกรมมาร์ห่วย ร้อยทั้งรอยแปลผิดทั้งนั้น จากคุณ : K.Senior เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 21:57:09

ความคิดเห็นที่ 3 เผอิญเรากำลังเขียนบทความเรื่องการแปลบน blog เรา โดยการรวบรวมเอากระทู้เก่าๆที่เราปั่นไว้ มาดัดแปลงและย่อความ แต่กำลัง edit อยู่ใน files เลยยังไม่ได้ update blog เรา พอเห็นคำถามแล้วเลยทำให้นึกถึงกระทู้เก่าทีเราเคยปั่นไว้ เลยงัดมันเอามาทำเป็น old wine in a new bottle .. สิ่งที่น่าสนใจมากๆเกี่ยวกับการเรียนการสอนการแปล นั่นก็คือการแปลผิด จากการศึกษาโดยการอ่านคำแปลของนักแปลเป็นจำนวนมากมา เราพอจะแยกประเภท ของการแปลผิดได้ดังต่อไปนี้ 1. blunder คือสัพเพร่า ส่วนใหญ่จะเป็นอ่านคำหนึ่งเป็นอีกคำหนึ่ง เพราะว่า รีบเผางานมาไวๆ ง่วง เหนื่อย หรือเมาหมัด เราเคยเห็นนักแปลเมาหมัดขนาดแปลคำว่า hideous ที่แปลว่าน่าเกลียดน่ากลัว เป็นอะไรแปลกๆ เราก้องงว่ามันเป็นมาได้ยังไงกัน แต่พอนั่งบริกรรมดีๆก็เลยรู้ว่า นักแปลเมาหมัดเพราะหลงคิดว่า hideous เป็น adverb ของคำว่า hide นั่นเอง ซึ่งจริงๆแล้วมันไม่ใช่ 2. complacency คือแปลผิดเพราะอ่านต้นฉบับแล้วหลงคิดว่าหมู  ก็เลยไม่ระวังตัว ไม่ระวังอันตรายว่า แท้จริงแล้ว มันเป็นหมูเขี้ยวตัน นักแปลระดับเซียนก้อพลาดท่ามานักต่อนักแล้ว เพราะ complacency นี่แหละ ยิ่งนักแปลกระดูกอ่อนๆละ บางทีแปลหนังสือจบทั้งเล่ม ไม่รู้ตัวว่าแปลผิดตั้งหลายร้อยแห่งก็มี   ดังนั้น คาถาอันขลังที่จะป้องกัน การแปลผิดแบบ complacency ก็คือ “ต้องหัดเป็นคนขี้สงสัย” 3.  complexity beyond ability คือแปลผิดเพราะ source text หรือภาษาต้นทาง มี structure ที่ซับซ้อนเกินกว่าความสามารถของนักแปล   ถ้าใครอยากรู้ว่าเป็นยังไงก็ลองหาเอกสารกฎหมายภาษาอังกฤษมาลองอ่านดู บางทีรู้ศัพท์ (หรือคิดว่ารู้ศัพท์) ทุกคำ แต่พอแปลออกมาแล้วไม่เป็นภาษาคน เพราะนักแปลหลงทาง หลงประโยคตั้งแต่เริ่มอ่านแล้ว ซึ่งในกรณีของแปลนิยายบางที ก็เจออะไรคล้ายๆกัน เช่นพวก interrupting phrases แปลๆไป แล้วสะดุด “ตอ” คือมี modifiers มาค้ำอยู่เป็นช่วงๆ แล้วประโยคภาษาอังกฤษ มันไม่ไหลไปในทางเดียว กันกับประโยคภาษาไทยนั่นเองทำให้คิดแบบคนไทยไม่ได้ แล้วยิ่งคิดแบบฝรั่งแล้วมาถ่ายทอด ให้เป็นภาษาที่คนไทยอ่านรู้เรื่อง มันยิ่งยากใหญ่เลย  ซึ่งมันคง คล้ายๆกับคนไทยปอก apple เอาคมมีดฝานออกไปจากตัว แต่ฝรั่งดันปอกเอาคมมีดฝานเข้าหาตัวนั่นแหละ อีกทั้งถ้าไปเจอ metaphors แบบหลุดโลกที่นักเขียนฝรั่งสติเฟื่องเขียนมา นักแปลที่ ไม่แตกฉานด้านภาษาจริงๆ ก็ถึงกับหลงทางหาบ้านเลขที่ไม่ถูกเลยหละ สุลักษณ์ ศิวรักษ์ นักแปลระดับเซียนเหยียบเมฆ เคยพูดไว้ (จำไม่ได้ทุกถ้อยคำ แต่ความหมายประมาณนี้) ว่า “นักแปลที่ฮึกเหิมแปลเรื่องอะไรที่มันยากเกินความสามารถของตนเองนั้น นับได้ว่าเป็นการทำลายชื่อเสียงของตนเอง” ...พยายามแก้ไม่ให้ข้อความยืดออกไปยาวจนอ่านยาก...แต่ก็จัดบรรทัดไม่ค่อยจะเนียนนัก...) แก้ไขเมื่อ 29 ก.ค. 54 22:52:50 แก้ไขเมื่อ 29 ก.ค. 54 22:49:10 จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 22:40:46

ความคิดเห็นที่ 4 นี่คือตัวอย่างของการแปลผิดเพราะ complacency นี่เป็นตัวอย่างประโยคที่อันตราย  ซึ่งถ้านักแปล complacent มากไป ก็อาจพลาดท่าแปลผิดได้อย่างแรง A shot whistled over her head, the report lost among the bedlam. บริบท ก็คือว่า ในเนื้อเรื่อง มีคนถือปืนไรเฟิ้ลขู่ว่าจะยิงนางเอก  แต่เธอยอมเสี่ยง แล้ววิ่งหนี แต่ตอนนั้น มันมีฉากเหตุการณ์ชุลมุนวุ่นวาย คือมีคนส่งเสียงเฮฮาปาร์ตี้หรือเล่นกีฬาอะไรนี่หละ (จำไม่ค่อยได้)  เขาถึงใช้คำว่า bedlam ยังไงล่ะ ส่วน shot คือ gunshot ซึ่งมันแปลว่า "เสียงปืน" ก็ได้ หรือแปลว่า "กระสุนปืน(ที่ยิงออกมา)" ก็ได้ แต่ในเรื่องนั้น ในฉากนั้น she คือนางเอกถูกมัดมืออยู่  เธอไม่ได้ถือเอกสารหรือรายงานใดๆอยู่ในมือเลย แต่ถ้ารีบๆแปลแล้วคิดว่าหมู  ก็อาจแปล “ report” เป็น “รายงาน” ไปได้ จะแกล้งแปลแบบ complacent ให้ดู A shot whistled over her head, the report lost among the bedlam. มีเสียงนกหวีดพุ่งข้ามหัวเธอไป  และรายงานก็หายไประหว่างความชุลมุนวุ่นวาย เอ้าลองแปลใหม่แบบระแวงภัย แต่แปลไม่ค่อยสวยนะ เพราะยังคิดคำแปล สวยๆยังไม่ได้ A shot whistled over her head, the report lost among the bedlam. ลูกกระสุนแหวกอากาศข้ามหัวเธอไป แต่ก็ไม่มีใครได้ยินเสียงปืนเนื่องจากความชุลมุนวุ่นวายที่อยู่โดยรอบนั่นเอง หรือลองแบบนี้ดูนะ ลูกกระสุนแหวกอากาศข้ามหัวเธอไป แต่เสียงอึกทึกครึกโครมที่อยู่โดยรอบก็กลบเสียงปืนจนเงียบหายไปหมด ให้ตายสิ แปลยากจริงๆอ้ะ ถ้าจะแปลตรงตัวไปเลยคือ ลูกกระสุนแหวกอากาศข้ามหัวเธอไป แต่เสียงปืนก็ถูกกลบระหว่างความชุลมุนวุ่นวาย มันก้อดูเพี้ยนๆอยู่นะ...555+++... แต่เอาเถอะขี้เกียจคิดคำแปลสวยๆ แล้ว ก็สรุปว่า ใครก้อตามที่เขียนภาษาไทยเก่งกว่าเรา ถ้าเขาอ่านต้นฉบับเข้าใจเท่าๆกับเรา เขาก้อต้องแปลเป็นไทยได้สวยงามกว่าเรานั้นเอง หมายเหตุ ให้สังเกต ดูดีๆนะ ว่า comma ในประโยคนี้ ดูเหมือนว่า จะ “แปลเป็นคำได้ด้วย” สิ  มันน่าจะส่อความว่า “แต่” ในภาษาไทยนะ ในบริบทนี้นะ ถ้าใคร complacent ถึงขนาดที่แปล “report” มาเป็น “รายงาน” นะ แล้วเกิดมีใคร “ชี้ทางสว่าง” ให้ว่า “แท้จริงแล้วนะ ภาษาอังกฤษ คำว่า ‘report’ มันแปลว่า “เสียงดังมากๆ” โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ‘เสียงปืน’ ก็ได้เหมือนกัน...ละก้อ นักแปลท่านนั้นจะต้องสะดุ้งตกใจสุดขีดเลยหละ ถ้าเขาป็นโรคหัวใจอยู่แล้วนะ ก้ออาจตายเพราะ  heart attack เอาได้ง่ายๆเลยหละ...” จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 22:43:36

ความคิดเห็นที่ 5 นี่เป็นตัวอย่างการแปลประโยคที่ซ้บซ้อนมากพอสมควร ซึ่งถ้านักแปลไม่เข้าใจ sentence structure แล้ว ต่อให้รู้ศัพท์ทุกคำ ก็ไม่มีทางที่จะแปลได้ และก็จะเข้าข่ายที่ว่า แปลผิดแบบกรณีที่ 3 คือ complexity beyond ability นั่นเอง แปลประโยคที่ขึ้นต้นว่า 'against' Interpretation of source text and rearrangement of word order in target text การตีความภาษาต้นทาง และการจัดลำดับคำใหม่ในภาษาปลายทาง Source text (ภาษาต้นทาง): Against compliance by the Vendor with their obligations under the Agreement, the payment at Closing shall be satisfied by the Purchaser at the Closing by delivery to the Vendor of a cashier’s cheque drawn on a bank in Bangkok in favour of the Vendor in the amount of baht... Target text (ภาษาปลายทาง): ผู้ซื้อจะต้องชำระเงินเมื่อผู้ขายปฏิบัติภาระหน้าที่ภายใต้สัญญานี้ โดยที่ผู้ซื้อจะต้องชำระเงินเมื่อตกลงทำธุรกรรมกัน ซึ่งเมื่อตกลงทำธุรกรรมกันแล้ว ผู้ซื้อจะต้องส่งมอบแคชเชียร์เช็คให้แก่ผู้ขาย ซึ่งจะเป็นการสั่งจ่ายเงินจำนวน ........บาท จากธนาคารในกรุงเทพ ฯ ให้แก่ผู้ขาย Annotation (คำอธิบายว่าทำไมจึงแปลออกมาอย่างนี้): เมื่อเผชิญหน้ากับคำว่า 'Against' ที่อยู่หน้าประโยค นักแปลบางท่านก็อาจสับสนได้ เราจะใช้บริบทตีความคำที่ทำให้งง ก่อนอื่นต้องดูว่า "Against" ใช้กับ "payment" ซึ่งในที่นี้ "against" แปลว่า" in return for" ซึ่งแปลว่า "เพื่อเป็นการตอบแทนต่อ (การที่)" (ซึ่งจริงๆแล้วในคำแปล เรา "แปลง" เป็น "เมื่อ" ไปเสียเลย จะได้สอดคล้องกับข้อเท็จจริง และให้ฟังดูเป็นภาษาไทย) และต้องดูว่า "compliance" ใช้กับ "with" ส่วนคำว่า "Closing" มาจากคำว่า close แปลว่า bring deal to closure: to complete a transaction successfully ในที่นี้หมายถึงตกลงกันได้ในเรื่องบางอย่าง หรือตกลงทำธุรกรรมกัน เช่นตกลงซื้อขายหรือทำสัญญากันนั่นเอง...ในที่นี้ Closing อาจหมายถึง การตกลงทำสัญญากันก็ได้ แต่ที่ต้องแปลกำกวมแบบนี้ ก็เพราะว่าผู้แปลไม่ได้มีเอกสารครบทุกหน้านั่นเอง.... ส่วน "satisfied" ใช้กับ "payment"และ คำว่า "to satisfy" (ในที่นี้ แต่เขียนพลิกแพลงเป็น passive sentence) ไม่ได้แปลว่า "ทำให้พึงพอใจ" แต่แปลว่า "to provide what is wanted" หรือ "ให้สิ่งที่ต้องการ" ซึ่งในที่นี้หมายถึง "เงิน" คือ "การชำระเงิน" นั่นเอง ถ้าอาศัย clues เหล่านี้ ในการตีความก็นับว่าสำเร็จไป 50% แล้ว หลักการแรกก็คือ ตีความต้นฉบับให้แตกเสียก่อน ขั้นตอนถัดไปก็คือการแยกประโยคยาว ๆ เป็นประโยคสั้น ๆ เพื่อให้ง่ายต่อการจัดเรียงลำดับตามเวลา และตามเหตุผล ให้สังเกตว่า ภาษาอังกฤษมีคำว่า Purchaser แค่ตัวเดียว และการเขียน passive sentence ในภาษาไทยทำได้ยากมาก จึงน่าที่จะเอาคำว่า “ผู้ซื้อ” ไปขึ้นต้นประโยค (กำจัด passive voice ให้สิ้นซากไปเลย) และย้ำคำว่า “ผู้ซื้อ”ไปเรื่อย ๆ เมื่อเห็นว่า “ผู้ซื้อ” ทำกริยาอะไร ก็ย้ำไปเรื่อย ๆ พี่ไทยเขาชอบ “จับให้มั่นคั้นให้ตาย” เอาแบบ sure ๆ เลย . จริง ๆ แล้ว passive sentence ในภาษาอังกฤษเขาก็ sure แต่ ไปแปลตามเขา พวกเราชาวไทยอ่านแล้ว “เป็นงง” แน่ ๆ หลักการอันที่สองก็คือ เรารู้ว่าใครทำอะไรแล้วทำให้กับใคร เราก็เรียงประโยคใหม่ได้ตามความหมายที่ผู้เขียนต้องการจะพูดว่าอะไร .. ส่วน “in favour of” แปลว่า “เพื่อประโยชน์แก่” แต่แปลสั้น ๆ เป็น “ให้แก่ (ผู้ขาย)” ไปเลย  นับได้ว่าเป็นหลักการอันที่สาม คือไม่จำเป็นต้องแปลเด๊ะ ๆ ตามตัวอักษร และไม่ต้องแปลทุกตัว แต่บางทีไม่มี ก็ต้องแถมให้เขา เพื่อความชัดเจน หลักการที่สี่ คือต้องระวัง preposition ในที่นี้ให้ดูคำว่า "drawn on" ถ้าใครแปลว่า "ถอนบน" ละยุ่งแน่ๆ เพราะเมื่อผู้ซื้อรับเช็ค (ที่ออกโดยธนาคารที่ผู้ขายไปขอให้ออกเช็ค) จากผู้ขายไปแล้ว ผู้ซื้อคงจะไม่ไป "ถอนบน" ธนาคารแห่งนั้น แต่น่าจะเอาเข้าบัญชีธนาคารตัวเอง เลยน่าจะเป็น "ถอนจาก" เสียมากกว่า นี่ก็เป็นอีกเหตุผลหนึ่งที่บางครั้งหนังสือที่แปลขายในท้องตลาด บางทีอ่านแล้วเข้าใจยาก เพราะผู้แปลทำการแปล prepositions ตรงๆตัว โดยไม่ลำดับเหตุการณ์ให้ดีๆว่าใครทำอะไรอยู่ที่ไหน บ่อยครั้งที่ prepositions ในภาษาอังกฤษจะทำให้นักแปลตกม้าตายเอาเสียง่ายๆได้ ทีนี้เราลองมาวาง source text เทียบกับ target text ให้ดูอีกรอบหนึ่ง Source text (ภาษาต้นทาง): Against compliance by the Vendor with their obligations under the Agreement, the payment at Closing shall be satisfied by the Purchaser at the Closing by delivery to the Vendor of a cashier’s cheque drawn on a bank in Bangkok in favour of the Vendor in the amount of baht....... Target text (ภาษาปลายทาง): ผู้ซื้อจะต้องชำระเงินเมื่อผู้ขายปฏิบัติภาระหน้าที่ภายใต้สัญญานี้ โดยที่ผู้ซื้อจะต้องชำระเงินเมื่อตกลงทำธุรกรรมกัน ซึ่งเมื่อตกลงทำธุรกรรมกันแล้ว ผู้ซื้อจะต้องส่งมอบแคชเชียร์เช็คให้แก่ผู้ขาย ซึ่งจะเป็นการสั่งจ่ายเงินจำนวน ........บาท จากธนาคารในกรุงเทพ ฯ ให้แก่ผู้ขาย ......................................................................... เมื่ออธิบายโดยการชำแหละประโยคให้ดู ก็จะทำให้ คนที่เพิ่งเรียนการแปลใหม่ๆ หายงงว่า ทำไมประโยคที่ซับซ้อนกลับหัวกลับหางกันกับภาษาไทยแบบนี้ ไฉนมันจึงแปลออกมาได้อย่างนี้ ซึ่งเป็นการสอนการแปลที่ง่ายกว่าการสอนทฤฎษฎีการแปลเป็นไหนๆ ข้อความใน คคห 3.4 และ 5 ดัดแปลงและย่อความมาจากกระทู้เดิมอันนี้ (ตอนนั้นเราใช้ login เก่าคือ agelesstansy) http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/07/K6780472/K6780472.html จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 22:46:05

ความคิดเห็นที่ 6 นี่เป็นตัวอย่างการแปลผิดเพราะ complacency ซึ่งคนเก่งๆก็พลาดท่าได้ เป็น "งานกิ้งกือหกคะล้ม" เพราะคนที่แปลผิดจบดอกเตอร์จากต่างประเทศและเป็นนักแปลที่ค่าตัวแพงที่สุดในประเทศไทย เป็นวรรณกรรมเก่าเกิน 100 ปี เรื่องมันก็มีอยู่ว่า  อยู่มาวันหนึ่ง  ซือเจ๊ของเรา (เธอชอบทำตัวเป็นดรุณีที่น่ารักในห้องนี้ แต่แท้จริงแล้วเธอเขี้ยวลากดิน) ........เธอชวนเราไปอ่านบทกวีของ Walt Whitman ด้วยกันบนเว็บ ซือเจ๊เค้นคอให้เราอ่านโคลงบทนี้   Leaves of Grass.  1900   มาจนถึงตรงนี้คือ I saw the marriage of the trapper in the open air in the far west—the bride was a red girl; Her father and his friends sat near, cross-legged and dumbly smoking—they had moccasins to their feet, and large thick blankets hanging from their shoulders;   On a bank lounged the trapper—he was drest mostly in skins—his luxuriant beard and curls protected his neck—he held his bride by the hand;   She had long eyelashes—her head was bare—her coarse straight locks descended upon her voluptuous limbs and reach’d to her feet.  180   The runaway slave came to my house and stopt outside;   I heard his motions crackling the twigs of the woodpile;   Through the swung half-door of the kitchen I saw him limpsy and weak,   And went where he sat on a log, and led him in and assured him,   And brought water, and fill’d a tub for his sweated body and bruis’d feet,  185 And gave him a room that enter’d from my own, and gave him some coarse clean clothes,   And remember perfectly well his revolving eyes and his awkwardness,   And remember putting plasters on the galls of his neck and ankles;   He staid with me a week before he was recuperated and pass’d north;   (I had him sit next me at table—my fire-lock lean’d in the corner.)  190   แล้วอยู่ดีๆซือเจ๊ก็ถามเราว่า  ตรงข้อความที่ว่า her coarse straight locks descended upon her voluptuous limbs and reach’d to her feet. คำว่า locks แปลว่าอะไร....? เราตอบว่า แปลว่า “ผม(บนหัวคน)” ชาวบ้านพูดว่า a lock of hair แต่ภาษากวีเขียน locks เฉยๆ ......ซือเจ๊ตอบว่า มีคนแปล locks เป็น โซ่ตรวน....และนักแปลคนนั้นจบดอกเตอร์ (หรืออะไรทำนองเนี้ย) จาก USA และเป็นนักแปลที่ค่าตัวแพงที่สุดในประเทศไทย ........... เราอ่านๆดูดีๆแล้ว  ก็คิดว่า  ถ้าเป็นเรา  เราก็อาจพลาดท่าแปลผิดได้เหมือนกัน  เพราะอะไร?  ...เพราะว่า  paragraph ต่อไป มีข้อความว่า ..... The runaway slave came to my house and stopt outside;   และมีประโยคว่า And remember putting plasters on the galls of his neck and ankles;   ซึ่ง galls มันแปลว่า รอยแผลจากถูกเสียดสี (ซึ่งน่าจะเป็นเพราะโซ่ตรวน)   แต่เรามาย้อนกลับไปดูประโยคดีๆ  ............แล้วจะเห็นได้ว่า  2 paragraphs นี้เป็นคนละเหตุการณ์กัน ................ เรามาลำดับเหตุผลกันว่าทำไม locks จึงต้องแปลว่า “ผม(บนหัวคน)” อย่างแน่นอน   1. ถ้าเป็นโซ่ตรวน  ฝรั่งมักจะใช้คำว่า shackle หรือ chain .คำว่า locks คือตัวกุญแจ  ไม่ใช่โซ่ตรวน  (ดังนั้นตามบริบทจึงน่าจะเป็นผมคนเสียมากกว่า) 2. her coarse straight locks descended upon her voluptuous limbs and reach’d to her feet.  มันหมายถึงผู้หญิงอินเดียนแดง  และ paragraph นั้น  มันเป็นการแต่งงานกัน ต้อง romantic กันสิ  ทำไมจะต้องมาใส่โซ่ตรวนกันด้วยล่ะ? (หรือว่าจะเล่น bdsm กัน...555+++) 3. ผู้แปลอาจสงสัยว่า  ถ้า locks แปลเป็นผมได้ แล้วทำไม  reach’d to her feet ยาวลงมาถึงตีนได้ด้วยล่ะ?  .......ผู้แปลก็ต้องค้นข้อมูลด้วยว่า ผู้หญิงอินเดียนแดง ”ไม่เคยตัดผม” นั่นเอง ............... สรุปแล้ว  การแปล  จะเป็นใครมาแปล  จะเป็นความรู้ระดับไหน  มันพลาดกันได้ทั้งนั้น  ตัวเราเองก็พลาดได้ .........ดังนั้น การเรียนการแปลที่ดีที่สุดต้องเรียนจากชั่วโมงบินในชีวิตจริงอย่างแน่นอน ข้อความใน คคห นี้ ดัดแปลงและย่อความมาจากกระทู้เก่านี้ (ตอนนั้นเราใช้ login เดิมคือ iwrite4u) http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2006/05/K4389737/K4389737.html แก้ไขเมื่อ 31 ก.ค. 54 23:15:37 จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 23:04:18

ความคิดเห็นที่ 7 นี่คือตัวอย่างของข้อความที่ มีทางแปลผิดเพราะ lack of knowledge เอาได้ง่ายๆ ถ้านักแปลไม่เป็นคนขี้สงสัย แล้วไม่ค้นข้อมูลให้ดีๆ เป็นเนื้อเรื่องมาจากนิยาย Janey Browski bent down and picked up a stick to throw to Ranger, who was clearly looking for them to play games with him. She wound up and tossed the stick. It sailed high and clear and well beyond Ranger, who raced to catch it with a happy bark. “The Mets could use you,” Marty said admiringly. “Sure they could. . ใน passage ข้างบนนี้นะคำว่า wound up นี่หละตัวสร้างปัญหา เพราะมันมาจากคำว่า wind up ซึ่งมีหลายความหมายเหลือเกิน เช่น ไขลาน (นาฬิกา) เสร็จ (finish) ม้วนเสื่อ (เลิกกิจการบริษัท) ยั่วโมโห, ทำให้ประสาทกิน แต่จะบอกให้ว่า จะเลือกความหมายได้ถูกต้อง จะต้องรู้ว่า The Mets คืออะไร? คนที่ไม่ใช้ google แล้วก็ไม่เคยไปอเมริกามา จะไม่มีทางแปลข้อความเหล่านี้ได้ถูกต้องเลย   พอ google คำว่า  The Mets แล้วเจอของดี  อะตายละวา มันเป็นชื่อทีม baseball ในอเมริกา ซิกหายแล้วดิ แล้วทีนี้ wound up มันแปลว่าอะไรกันหว่า?   ตอบ จริงๆแล้วมันคือ "ง้างแขน(ที่นักเบสบอลง้างแขนตอนจะขว้างลูกเบสบอล) นั่นเอง แต่ใน passage นี้ Janey ก้มลงหยิบไม้ แล้ว would up คือ "ง้างแขน" แล้ว tossed the stick คือ "ขว้างไม้" ให้ Roger (หมา) วิ่งไปคาบมา Marty เห็นท่าขว้างอันสวยงามของ Janey จึงเอ่ยปากชมว่า “The Mets could use you,”....................... หมายถึงทีมเบสบอลเดอะเม็ทส์จะใช้คุณ(เล่นเบสบอล) ได้เลยหละ ตกลงใครจะทำงานแปลหนังสือสมัยนี้ถ้าไม่ใช้ google ละก้อ ต่อให้เก่งอังกฤษมากๆ โอกาสที่จะแปลผิดก็ยังมีมากมาย และใน classic example นี้จะเห็นได้ว่า wound up ตัวนี้ ถ้าแค่ดูว่า preposition มันคือ up แล้วพยายามเดาความหมาย ละก้อ รับรองว่า ยากที่จะเดาได้ถูก  ยิ่งไม่รู้ด้วยว่า The Mets คืออะไรละก้อกลับบ้านเก่าไปเลยน่ะ...555+++... จริงๆแล้วมีคนแปล The Mets ผิดเป็น "กรมอุตุนิยมวิทยา" ไปจริงๆ ซึ่งก็มีการตรวจเจอและแก้ไขไปแล้ว ดัดแปลงและย่อความมาจากกระทู้เดิมคืออันนี้ http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2010/01/K8720114/K8720114.html แก้ไขเมื่อ 29 ก.ค. 54 23:18:38 จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 23:15:00

ความคิดเห็นที่ 8 ในการแข่งขันที่ จขกท บอกว่า "พอดีการแข่งนี้รู้สึกว่าทางสนามสอบได้จัดเตรียม dictionary ไว้ให้อยู่ค่ะ (ก็เลยกล้าสมัคร >< ) " ^ จริงๆแล้วถ้าเป็นเราๆไม่เอาหรอก dictionary น่ะ เราขอ netbook + aircard + 3g sim เรามีภาษีเหนือกว่าตั้งหลายชั้น เพราะเราหาศัพท์จาก online dictionaries ได้ แล้วก็ค้นข้อมูลจาก google ได้ด้วย ยิ่งเป็น netbook เครื่องของเรามันยังมี dictionaries กับ encyclopedias ที่เป็น software ติดตั้งอยู่ตั่งหลายสิบยี่ห้อ...รวมเป็นคลังอาวุธมากเข้าไปอีก ^ เขายอมให้เอาของแบบนี้เข้าสนามแข่งหรือเปล่าล่ะ ถ้าได้ ใครไม่มีเครื่องมือแบบนี้ก็เสียเปรียบบานเลยหละ ถ้าให้เราออกข้อสอบแปลนะ เรามั่นใจว่าต่อให้ผู้เข้าแข่งขันขน dictionaries กันมาคนละ 50 ยี่ห้อ แต่ถ้าไม่มี Internet นะ ใครทำข้อสอบเราได้ถูกหมดมันคงเป็นไปได้ยากมากๆ ดังนั้น อย่าไปมั่นใจว่า dictionary แค่เล่มเดียวจะช่วยอะไรได้มากนัก คือจริงๆแล้วมันขึ้นอยู่กับว่าคนออกข้อสอบโหดแค่ไหนด้วย แก้ไขเมื่อ 29 ก.ค. 54 23:32:19 แก้ไขเมื่อ 29 ก.ค. 54 23:31:32 จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : วันภาษาไทยแห่งชาติ 54 23:28:45

ความคิดเห็นที่ 9 จะแนะนำให้เจ้าของกระทู้เปิดตาให้กว้าง อ่านและฟัง หาความรู้รอบตัวให้ได้เยอะๆ ทั้งประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม ประเพณี ข่าวสาร จะทำให้เข้าใจเนื้อหา และหัดแปลบ่อยๆ จะทำให้แปลได้ดีขึ้น จากคุณ : Carry On!! เขียนเมื่อ : 30 ก.ค. 54 02:17:40

ความคิดเห็นที่ 10 ค่อยๆ อ่านความคิดเห็นทั้งหลายที่เข้ามาตอบนะครับ อย่าเพิ่งตกใจ ;-) ถ้าจะให้ตอบสั้นๆ (และอยู่ในขอบข่ายการแปลที่ถาม) ก็น่าจะเป็น “อย่าแปลให้ผิด” หรือ “ผิดให้น้อยที่สุด” ครับ 1. วิเคราะห์ให้ออกว่า “ใคร” กำลัง “พูด” ถึงเรื่อง “อะไร” 2. ถ้าติดตรงไหน ก็พยายามดูท้องเรื่องโดยรวม และดูที่คำหรือข้อความแวดล้อมที่ช่วยให้ “เดา” หรือเข้าใจความหมายได้ เช่น “น้ำขึ้นให้รีบตัก” และ “ช้าๆ ได้พร้าเล่มงาม” แม้มีความหมายดีๆ ทั้งคู่ แต่ในท้องเรื่องที่กำลังพูดถึงการไม่ปล่อยเวลาไปโดยเปล่าประโยชน์ ก็หมายถึงว่า กำลังพูดถึง “น้ำขึ้นให้รีบตัก” ไม่ใช่ “ช้าๆ ได้พร้าเล่มงาม” แน่ๆ 3. “เลือก” ความหมายของศัพท์ให้แม่นยำ ศัพท์แต่ละตัวมีความหมายได้หลายอย่าง ต้องเลือกความหมายให้ถูก 4. เมื่อผ่าน 1.- 3. มาได้ ก็จะต้องเรียก “คะแนนพิเศษ” คือสามารถแปลออกมาเป็นภาษาไทยให้ได้ดีครับ ;-) จากคุณ : พเนจร เขียนเมื่อ : 30 ก.ค. 54 13:58:10 A:110.169.155.52 X: TicketID:324569

ความคิดเห็นที่ 11 ขอเสริมคุณ พเนจร ผมว่า อยากได้คะแนนเรื่องการแปล แปลไม่ผิด ยังไม่พอ ต้อง แปลไม่ขาด แล้วก็ แปลไม่เกิน ด้วย บางคนแปลไม่ผิดหรอก แต่ว่าไปเติมคำในช่องว่างเอาเองที่คนเขียนเขาไม่ได้บรรจุใจความเอาไว้ อย่างนี้เรียก แปลเกิน บางคนอ่านต้นฉบับไม่ค่อยรู้เรื่อง เจอตรงไหนไม่รู้เรื่อง เวลาแปลก็อ้อมๆแอ้มๆข้ามตรงนั้นไปหน้าตาเฉย หรือไม่ก็เผลอลืม ไม่ว่าอย่างไร อย่างนี้เรียก แปลขาด ไม่ว่า แปลผิด แปลขาด แปลเกิน ถือเป็นความผิดอุกฉกรรจ์ของการแปล เพราะทำให้คนอ่านได้รับสาระผิดไปจากต้นฉบับ เป็นการทำหน้าที่ผิดเพี้ยนของนักแปล ซึ่งมีหน้่าที่แค่เป็นสื่อกลางระหว่างคนเขียนกับคนอ่าน ไม่ได้มีหน้าที่เติมน้ำปลาน้ำตาลพริกน้ำส้มแทนเขา ไม่ได้ว่าตามทฤษฎีใดๆทั้งสิ้นนะครับ ว่าตามความรู้สึกของคนที่ชอบอ่านหนังสือและเคยอ่านหนังสือแปลมาพอควร และในฐานะผู้บริโภคไม่ชอบอะไรที่เพี้ยน จากคุณ : แอ๊ด ปากเกร็ด เขียนเมื่อ : 30 ก.ค. 54 15:00:41

ความคิดเห็นที่ 12 ขอบคุณ คุณแอ๊ด ที่ช่วยเสริม ไม่ได้เจอกันมา 5-6 ปีแล้ว หวังว่าคงจะสบายดีนะครับ ;-) จากคุณ : พเนจร เขียนเมื่อ : 30 ก.ค. 54 15:07:10 A:110.169.155.52 X: TicketID:324569

ความคิดเห็นที่ 13 สวัสดีครับ ห้าหกปี? งั้นคุณต้องเป็นเหล้าเก่าในขวดใหม่แน่ๆ เพราะผมนึกไม่ออกว่าเคยเจอนามปากกานี้ที่ไหน จากคุณ : แอ๊ด ปากเกร็ด เขียนเมื่อ : 30 ก.ค. 54 22:26:44

ความคิดเห็นที่ 14 เรื่องการแปลให้ได้รับสาระตรงตามต้นฉบับ ถ้านักแปลไปเจอหนังสือสมัยใหม่ที่นักเขียนฝรั่งสติเฟื่องใช้ similes and metaphors แบบหลุดโลก เราว่าลงเอยนักแปลก็ต้อง "โกหกตอlaa มากพอสมควร เพราะในโลกของภาษาอังกฤษมันต้องมีข้อความภาษาอังกฤษตั้งมากมายที่แปลเป็นไทยให้ซื่อสัตย์ต่อต้นฉบับแล้วมันออกมาเป็น absolute nonsense"   ลองมาเริ่มดูข้อความง่ายๆกันก่อน LIKE THE ILLEGITIMATE OFFSPRING OF A MUNITIONS factory and a penitentiary, the Los Angeles Mental Health Institute managed to retain an overcast grayness even in the glaring sunshine of a cloudless southern California morning. Natalie hunched over the Volvo's steering wheel and stared at the asylum, conjuring all kinds of reasons not to go inside. She'd be late for her meeting with Inez, the visit would only depress her, and Mom wouldn't remember it, anyway. ILLEGITIMATE OFFSPRING ลูกนอกสมรส? ถ้าแปลแบบนี้คนไทยอ่านแล้วก็ประสาทกลับ แต่ถ้าแปลให้อ่านแล้วรื่นหูมันก็ต้อง "โกหกตอlaaกันบ้าง" ....................................................................... อันนี้ยากขึ้นมาอีก คุณจะแปลยังไงให้คนไทยขำได้ ถ้าคุณซื่อสัตย์ต่อต้นฉบับ โดยไม่ตอlaa เลย? Sometimes you have to believe that all English speakers should be committed to an asylum for the verbally insane. In what other language do people drive in a parkway and park in a driveway? In what other language do people recite at a play and play at a recital? In what other language do privates eat in the general mess and generals eat in the private mess? In what other language do people ship by truck and send cargo by ship? In what other language can your nose run and your feet smell? How can a slim chance and a fat chance be the same and a bad licking and a good licking be the same, while a wise man and a wise guy are opposites? How can sharp speech and blunt speech be the same and quite a lot and quite a few the same, while overlook and oversee are opposites? How can the weather be hot as hell one day and cold as hell the next? How can the expressions "What's going on?" and "What's coming off?" mean exactly the same thing?!? If button and unbutton and tie and untie are opposites, why are loosen and unloosen and ravel and unravel the same? If bad is the opposite of good, hard the opposite of soft, and up the opposite of down, why are badly and goodly, hardly and softy, and upright and downright not opposing pairs? If harmless actions are the opposite of harmful nonactions, why are shameful and shameless behavior the same and pricey objects less expensive than priceless ones. If appropriate and inappropriate remarks and passable and impassable mountain trails are opposites, why are flammable and inflammable materials, heritable and inheritable property, and passive and impassive people the same and valuable objects less treasured than invaluable ones? If uplift is the same as lift up, why are upset and set up opposite in meaning? Why are pertinent and impertinent, canny and uncanny, and famous and infamous neither opposites nor the same? How can raise and raze and reckless and wreckless be opposites when each pair contains the same sound? Why is it that when the sun or the moon or the stars are out, they are visible, but when the lights are out, they are invisible; that when I clip a coupon from a newspaper I separate it, but when I clip a coupon to a newspaper, I fasten it; and that when I wind up my watch, I start it, but when I wind up this essay, I shall end it? .......................................................................... simile กับ metaphor ในประโยคนี้โหดมากๆ ถ้านักแปลไม่โกหกตอlaa แปลออกมาแล้วก็เป็น absolute nonsense And the old and terrible need to slash the sheep and scatter the bones, to spin through the wicked night like a thresher, to seed the moonlight with the tidy leftovers of Dexter’s Dark Desiring? .......................................................................... นักเขียนฝรั่งสมัยใหม่ใช้ลีลาการเขียนแบบนี้เยอะมากๆ หากนักแปลนั่งบริกรรมดีๆ พยายามสรรหาถ้อยคำที่เหมาะในภาษาไทยมาเรียบเรียงคำแปลให้เลิศเลอ perfect ถ้าสำนักพิมพ์กำหนด deadline ที่เฉียบขาดและงานเร่งมากๆ นักแปลก็แปลให้มันออกมาดีๆไม่สำเร็จเพราะเวลาไม่พอ แต่ถ้าสำนักพิมพ์ยอมให้เวลามากขึ้นนักแปลผลิตงานแปลดีๆออกมาได้แต่นักแปลก็ลงเอยกินแกลบ นั่นก็เพราะว่าใช้เวลานานเกินไปในการแปลหนังสือ 1 เล่มจนหมุนเงินไม่ทัน (ซึ่งเราก็เคยตกอยู่ในสภาพเช่นนี้ตอนแปลหนังสือ จนต้องหยุดแปลหนังสือกลางคัน แล้วไปรับจ้างแปลเอกสารสลับฉากเพื่อให้ได้เงินมาบ้าง จนบรรณาธิการบริหารของสำนักพิมพ์ต้องมาตามตัวเราถึงที่เพราะกลัวพิมพ์หนังสือของเขาไม่ทัน) และนั่นก็เป็นสาเหตุที่เราเลิกแปลหนังสือ เพราะเริ่มเจอหนังสือแบบ similes and metaphors หลุดโลก มากขึ้นเรื่อยๆ ตอนอ่านหาความบันเทิงมันสนุก แต่ตอนแปลมันไม่สนุกหรอก จริงๆแล้วเราเรียนการแปลด้วยตัวเองมาหลายปีเพราะเราหลงผิดคิดจะแปลหนังสือเพื่อเอาเงินไปซื้อหนังสือภาษาอังกฤษราคาแพงๆมาอ่านหาความรู้เรื่อยๆ (คือแปลไปก็ได้ความรู้ไป) แต่เหตุการณ์ในโลกมันพลิกผันไป แบบว่าหนังสือแนวที่เราอยากอ่านอยากแปลสำนักพิมพ์ไม่อยากตีพิมพ์ หนังสือแนวที่เราอยากอ่านอยากแปลตอนนี้เราไม่ต้องซื้อแพงๆเพราะหา download ของฟรีได้ นอกจากนี้เรายังเรียนรู้จากสื่ออื่นๆอีกตั้งมากมายเช่น videos (สำหรับสอนศาสตร์ต่างๆ) และ computer software อีกทั้งกระบวนการเรียนรู้การแปลของเราเกิดจากการไปฝึกงานและทำงานแปลจริงๆในบริษัทแปลเอกสาร เราโดนจับให้แปลหนังสือราชการกับภาษากฎหมาย และเอกสารพวกโครงการต่่างๆค่อนข้างมาก แปลๆไปส่วนใหญ่เป็นการแปลไทยเป็นอังกฤษ แล้วพบว่า "คนไทยเป็นจำนวนมากต้องการสื่ออะไรอย่างหนึ่งแต่เขียนอีกอย่างหนึ่ง" ^ Many Thais do not say what they mean and do not mean what they say. ในกระบวนการเรียนรู้การแปลของเราในช่วงเวลานานกว่า 15 ปี ทักษะที่เราเรียนรู้มากที่สุดก็คือ paraphrase กับการใช้ google ค้นข้อมูล นั่นก็เพราะว่าเวลาแปลไทยเป็นอังกฤษเราเจอเอกสารภาษาไทยที่เขียนแล้วอ่านไม่ค่อยรู้เรื่องหรือเขียนแบบให้ข้อมูลผิดๆเยอะมากที่เราจำเป็นต้องแก้ไขให้ลูกค้า (ลูกค้าส่วนใหญ่พอใจที่เราแก้ไขให้ เพราะคำแปลภาษาอังกฤษมันออกมาอ่านรู้เรื่องมากกว่า) ดังนั้นเมื่อพิจารณาทางหนีที่ไล่ดู "เรื่องความคุ้มทุนของเวลาที่หมดไปกับการแปล" เราเห็นว่าเราพลิกแพลงเอาทักษะของเราไปค้นข้อมูลจากหนังสือต่างประเทศหลายๆเล่มหรือจากแหล่งข้อมูลดีๆอย่างอื่นอย่างเช่น websites และ videos (ที่สอนศาสตร์ต่างๆ) เป็นต้น แล้วเก็บเกี่ยวความรู้เอามาเขียนหนังสือขายมันจะได้เงินมากกว่าแปลหนังสือเป็นอาชีพ เนื่องจากค่าลิขสิทธิ์ที่สำนักพิมพ์จ่ายเราเป็นค่าเขียนหนังสือมันมากกว่าค่าแปลหนังสือ แต่พอจะขยับจะเขียนหนังสือให้มันจบๆเล่มซะทีก็เผอิญมีลูกค้ารายเก่าๆหรือลูกค้าจรรายใหม่ๆมาจ้างเราแปลเอกสารจากไทยเป็นอังกฤษ ซึ่งมันได้เงินทันที (ไม่เหมือนเขียนหนังสือแล้วยังไม่รู้ว่าจะมีสำนักพิมพ์ที่ไหนรับไปตีพิมพ์) แล้วแปลเอกสารจากไทยเป็นอังกฤษมันก็มีค่าตอบแทนสูงกว่าแปลหนังสืออังกฤษเป็นไทยตั้งหลายเท่า เราก็เลยยังคงติดอยู่ในวังน้ำวนของอาชีพการแปลนั่นแหละ ยังไม่ได้หลุดออกไปเป็นนักเขียนเต็มตัวสักที แก้ไขเมื่อ 31 ก.ค. 54 22:57:28 แก้ไขเมื่อ 31 ก.ค. 54 22:56:20 แก้ไขเมื่อ 31 ก.ค. 54 09:42:00 แก้ไขเมื่อ 31 ก.ค. 54 09:36:19 จากคุณ : fortuneteller เขียนเมื่อ : 31 ก.ค. 54 09:24:33

ความคิดเห็นที่ 15 ขอบคุณนะคะ หนูอ่านทุกความเห็นเลยค่ะ จากคุณ : Runghana เขียนเมื่อ : 31 ก.ค. 54 15:04:51