ความคิดเห็นที่ 1 เรียน ท่านเจ้าของ ผะหญา หย่อย... อ่านบ้าง...รู้บ้าง... แต่รู้ไม่หมด..... เพราะกระผม มิได้เชี่ยวชาญในภาษา...กำเมียง..... หากใน จุด ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้า ฯ กระผมคิดว่า เปนการ มิบังควร... เปนอย่างยิ่ง ที่จัก... อ่าน...ฅนเดียว...แล.....รู้...แค่ฅนเดียว ดังนั้น....... นะ...ขอรับ. จากคุณ : พจนารถ๓๒๒ (พจนารถ๓๒๒) - [ 26 ธ.ค. 48 14:48:23 ]

ความคิดเห็นที่ 2 ถึงปีกุน จุลศักราช ๑๒๑๓  พ.ศ. ๒๓๙๔  พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคต  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ  โปรดฯให้สมเด็จพระอนุชาธิราช เจ้าฟ้าจุฑามณี กรมขุนอิศเรศรังสรรค์  เป็นพระมหาอุปราช  แต่ให้พระเกียรติยศเป็นอย่างพระเจ้าแผ่นดิน(๑)  เหมือนเมื่อสมเด็จพระนเรศวรมหาราชทรงยกย่องสมเด็จพระเอกาทศรถราชอนุชามหาอุปราชครั้งกรุงเก่า  จึงโปรดฯให้แก้ไขประเพณีการฝ่ายพระราชวังบวรฯให้สมกับพระเกียรติยศที่ทรงยกย่องสมเด็จพระอนุชาธิราชนั้นหลายประการ   เป็นต้นว่า  นามวังหน้าซึ่งเคยเรียกในราชการว่า "พระราชวังบวรสถานมงคล"  ให้เปลี่ยนนามเรียกว่า "พระบวรราชวัง"  พระราชพิธีอุปราชาภิเษกให้เรียกว่า "พระราชพิธีบวรราชาภิเษก"  พระนามที่จารึกในพระสุพรรณบัตร แบบเดิมว่า "พระมหาอุปราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล"  พระราชทานพระนามอย่างพระเจ้าแผ่นดินว่า "สมเด็จพระปวเรนทราเมศมหิศเรศรังสรรค์ ฯ พระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว"  และขานคำรับสั่งกรมพระราชวังบวรฯเคยใช้ว่า "พระบัณฑูร" โปรดฯให้เปลี่ยนเป็น "พระบวรราชโองการ"  ว่าโดยย่อ เติมคำ "บรม" เป็นฝ่ายวังหลวง  และคำ "บวร" เป็นฝ่ายวังหน้าเป็นคู่กัน  เกิดขึ้นในคราวนี้เป็นปฐม เพราะเหตุที่เปลี่ยนพระราชพิธีอุปราชาภิเษก (เป็นบวรราชาภิเษก) ดังกล่าวมาแล้วนี้  ลักษณะการพิธีจึงเอาแบบอย่างพิธีบรมราชาภิเษกทางวังหลวงไปแก้ไขลดลงเป็นตำราพิธีบวรราชาภิเษก  ตั้งต้นแต่เชิญพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวไปประทับอยู่ในพระราชวังบวรฯ  แต่ก่อนงานพระราชพิธีบวรราชาภิเษก เสด็จประทับแรมอยู่ในพระฉากที่พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย เหมือนอย่างทางวังหลวงเสด็จประทับแรมอยู่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยฉะนั้น  ครั้นพระราชพิธีบรมราชาภิเษกเสร็จแล้ว  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯให้รื้อมณฑปพระกระยาสนานที่พระองค์ทรงมุรธาภิเษก  ไปปลูกพระราชทานให้เป็นที่สรงของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ส่วนที่ทำการพระราชพิธีนั้น ที่พระที่นั่งสุทธาสวรรย์(๒)  จัดตั้งเทียนชัยและเตียงพระสงฆ์สวดภาณวาร (อย่างที่พระที่นั่งอมรินทรวินิจฉัยในพระราชวังหลวง) ที่พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย  จัดตั้งพระแท่นมณฑล  และเป็นที่พระราชาคณะผู้ใหญ่สวดมนต์ (อย่างพระที่นั่งไพศาลทักษิณในพระราชวังหลวง)  แต่งดพระที่นั่งอัฐทิศและพระที่นั่งภัทรบิฐหาตั้งไม่  ที่พระที่นั่งวสันตพิมานในห้องบรรทม จัดเป็นที่ประทับทรงสดับพระสงฆ์ธรรมยุติกาเจริญพระปริต (อย่างพระทีนั่งจักรพรรดิพิมานในพระราชวังหลวง)  โรงพิธีพราหมณ์ปลูกในสนามหน้าพระที่นั่งพุทไธสวรรย์ตามอย่างอุปราชาภิเษก  แต่ไม่มีกระบวนแห่เสด็จอย่างพระมหาอุปราชาภิเษกแต่ก่อน  เพราะพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จไปประทับอยู่ในพระราชวังบวรฯแล้ว พระราชพิธีบวรราชาภิเษกตั้งสวดเมื่อ ณ วันอาทิตย์ เดือน ๖ แรม ๑๐ ค่ำ เป็นวันแรก  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จโดยกระบวนพยุหยาตราแห่สี่สาย  ขึ้นไปยังพระบวรราชวังในเวลาบ่ายทั้ง ๓ วัน  ครั้น ณ วันพุธ เดือน ๖ แรม ๑๓ ค่ำ เป็นพระฤกษ์บวรราชาภิเษก  เสด็จขึ้นไปในเวลาเช้า  พระราชทานน้ำอภิเษกและพระสุพรรณบัตร  กับทั้งเครื่องราชูปโภคแก่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  ครั้นเสด็จกลับแล้ว (ในจดหมายเหตุของเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ว่า) พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จลงมาถวายดอกไม้ธูปเทียนที่ในพระบรมมหาราชวัง  และวันรุ่งขึ้นพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นไปพระราชทานดอกไม้เงินทองของขวัญ  ในการเฉลิมพระราชพิธีที่พระบวรราชวังอีกครั้งหนึ่ง และในการเฉลิมพระราชมณเฑียรครั้งนั้น  โปรดฯให้พระบรมวงศานุวงศ์เสนาอำมาตย์ราชเสวกทั้งฝ่ายวังหลวงวังหน้า  ถวายดอกไม้ธูปเทียนพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  แต่ส่วนพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น ทรงประพฤติตามแบบอย่างเจ้านายรับกรม คือ ถวายดอกไม้ธูปเทียนแก่พระบรมวงศานุวงศ์ซึ่งเจริญพระชนมายุยิ่งกว่าทุกๆพระองค์  ครั้นเสร็จการพระราชพิธีเฉลิมพระราชมณเฑียรแล้ว  โปรดฯให้แห่เสด็จพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเลียบพระนครทางสถลมารคอีกวันหนึ่ง  จึงเสร็จการพระราชพิธีบวรราชาภิเษก พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวบวรราชาภิเษก พระชนมายุได้ ๔๓ พรรษา  เสด็จขึ้นไปประทับที่พระบวรราชวังเวลากำลังปรักหักพังทรุดโทรมทั่วไปทั้งวัง  ข้าราชการวังหน้าที่ได้ตามเสด็จไปแต่แรกเล่ากันว่า  ถึงพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวออกพระโอษฐว่า " เออ  อยู่ดีดีก็ให้มาเป็นสมภารวัดร้าง "  ความข้อนี้สมกับคำพระครูธรรมวิธานาจารย์(สอน)(๓)เล่าว่า  เมื่อก่อนพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประทับวังหน้านั้น  วังหน้ารกร้างหักพังมาก  ซุ้มประตูและหลังคาป้อมปราการรอบวังหักพังเกือบหมด  กำแพงวังชั้นกลางก็ไม่เห็นมี  ท้องสนามในวังหน้าชาวบ้านเรียกว่า "สวนพันชาติ" เพราะพันชาติตำรวจ ปลูกเหย้าเรือนอาศัย ขุดร่องทำสวนเต็มตลอดไปจนหน้าพระที่นั่งศิวโมกข์พิมาน  และพระที่นั่งพุทไธสวรรย์  สถานที่ต่างๆเช่นศาลาลูกขุนและโรงช้างเป็นต้น  ของเดิมหักพังหมด  มีแต่รอยเหลืออยู่ตรงที่ที่สร้างขึ้นใหม่   พระครูธรรมวิธานาจารย์ว่าสถานที่ต่างๆที่เห็นกันในชั้นหลัง  เป็นของสร้างครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวแทบทั้งนั้น  ความที่พระครูธรรมวิธานาจารย์กล่าวนี้  ยุติต้องด้วยเหตุการณ์  คิดดูแต่สร้างวังหน้ามาจนเวลานั้นได้ถึง ๖๙ ปี  ปรากฏว่าได้ซ่อมแซมปฎิสังขรณ์แต่พระราชมณเฑียรเมื่อในรัชกาลที่ ๓  นอกจากพระราชมณเฑียรเห็นจะชำรุดทรุดโทรมทั่วไปทั้งวัง  และคงเป็นด้วยเหตุที่วังหน้ารกร้างทรุดโทรมนี้เอง  จึงมีหมายรับสั่งปรากฏอยู่ว่า  เมื่อก่อนพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวจะเสด็จขึ้นไปประทับที่วังหน้านั้น  ให้ทำพิธีฝังอาถรรภ์(๔)ใหม่  เมื่อเดือน ๖ ขึ้น ค่ำ ๑  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯให้แห่พระพุทธสิหิงค์กลับไปสถิตประดิษฐานในพระบวรราชวังฯ  และในวันนั้นเวลาบ่ายพระสงฆ์ ๒๐ รูปสวดมนต์ที่ในพระที่นั่งอิศราวินิจฉัย  รุ่งขึ้นวันขึ้น ๒ ค่ำ เวลาเช้า  พราหมณ์ฝังอาถรรภ์ทุกป้อมและประตูพระราชวังบวรฯรวม ๘๐ หลัก  เข้าใจว่าพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จขึ้นไปประทับที่พระราชวังบวรฯในวันแรม ๒ ค่ำ เดือน ๖ นั้น ตามที่ได้ความในจดหมายเหตุและที่พระครูธรรมวิธานาจารย์เล่าให้ฟังดังกล่าวมา  เป็นอันยุติได้ว่า พระราชมณเฑียรและสถานที่ต่างๆที่ปรากฏอยู่ในแผนที่วังหน้า เป็นของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาใหม่เมื่อในรัชกาลที่ ๔ โดยมาก  แต่การที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนานั้น  ถ้าจะกำหนดโดยเหตุต่างกัน เป็น ๓ ประการคือ ก่อสร้างเฉลิมพระเกียติยศที่เสมอด้วยพระเจ้าแผ่นดินนั้นประการ ๑  ก่อสร้างแทนของเดิมซึ่งปรักหักพังไปให้บริบูรณ์ดังแต่ก่อนประการ ๑  ก่อสร้างตามลำพังพระราชหฤทัยของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวอีกประการ ๑  จะอธิบายต่อไปนี้ทีละอย่าง .................................................................................................................................................... (๑) สมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชานุภาพ  ทรงพระนิพนธ์ถึงพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ว่าทรงอ้างถึงพระชะตาของสมเด็จพระอนุชาธิราชว่า  "ถ้าฉันไม่ให้เธอเป็นพระเจ้าแผ่นดินคู่กับฉัน  เธอนั้นก็น่าจะต้องได้เป็นเพียงพระองค์เดียวโดยแน่แท้" ** (๒) เดิมเรียกพระที่นั่งสุทธาสวรรย์  เข้าใจว่าเปลี่ยนเป็นพุทไธสวรรย์  เมื่อครั้งกรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ  ดังจะอธิบายต่อไปข้างหน้า (๓) พระครูธรรมวินาจารย์ได้อยู่วัดมหาธาตุมาแต่เป็นเด็กศิษย์วัด  เดี๋ยวนี้อายุได้ ๘๐   ได้เคยผ่านไปมาทางวังหน้าเสมอตั้งแต่ในรัชกาลที่ ๓ (๔) อักขระวิธีตามต้นฉบับ แก้ไขเมื่อ 27 ธ.ค. 48 15:21:19 จากคุณ : กัมม์ - [ 26 ธ.ค. 48 15:42:23 ]

ความคิดเห็นที่ 3 รับทราบรับปฏิบัติครับ (นกเขาเอ๋ยทำไมถึงเบื่อข้าว นกดุเหว่าเอ๋ยทำไมจึงจะเบื่อไข่ นกไซ่เอ๋ยทำไมถึงเบื่อหนอน กินไม้จิกโพรง น้องเอ๋ยเจ้ามีเรือแล้ว  อย่าลืมแพไม้ไผ่ ถ้าเรือน้องล่ม  จะได้อาศัยแพ นกเขาชิงรังนกนางแอ่น แต่ก่อนเจ้ารักพี่  เดี๋ยวนี้รักใคร ดอกจิกเอยทำไมบานสร้อย ชะรอยน้องจะมีใหม่ ดอกจิกเอยทำไมบางแบ่งก้าน หัวใจน้อง(คง)ต้องแบ่ง(เป็น)สอง) ทั้ง ผญา และ คำที่ถอดความ คัดมาจากเลาะวัง - จุลลดา ภักดีภูมินทร์นะครับ ท่านใดรู้ทักท้วงได้เลยนะครับ  แปลกันหลายๆสำนวนน่าจะดี  (ผมรู้สึกว่าความที่ถอดนั้นยังกระด้างๆอยู่น่ะครับ) เป็นคำแอ่วพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวครับ ยินดีต้อนรับ คุณ พจนารถ ๓๓  ครับ เห็นคารมสำนวนในอาศรมแล้ว  ข้อยข้าขอคารวะ ๓ จอกครับ ตอนนี้กำลังหัดฟังลำ รู้สึกถึงเสน่ห์ของภาษา ขอยกตัวอย่าง "ร้อยเอ็ดเมืองสวรรค์" เสียงของอังคนางค์ คุณไชย   ฝากไว้ให้ช่วยถอดความด้วยนะครับ " ก็จังว่าฟังเด้ออ้าย  ซายงามบ้านเผิ่น ตกกะเทิ่น อีนางผู้ใด๋เว้า โอ้เซิญเจ้าไปแน่เป็นยัง ไปวังวึ่งใหญ่ก๋วง  มีคู่ควงยามแลงไปนำ ฟังเสียงลำ  พัดจนผู้สาวฟัง โอ๊ยนั่งค่วน จังแม่นม่วนหู โอ๊ยดอกว่าน่า  โอ้นวลนา ละนา โอ้นวลนา โอนา เหล่าเพลงเจ้าหวานเอย" นี่ "แม่ดอกสะเลเต" เสียงสายัณห์ สัญญา "กึดฮอดอ้ายแน้เด้อแม่ดอกสะเลเต สาวชาวอีสานน้องอย่าหันเห ทิ้งพี่ว้าเหว่กังวลหม่นหมอง สายน้ำลำชีน้องเคยชวนพี่ลงลอบล่อง จำได้บ่หนอ แม่เนื้องทองน้องตีกลองน้ำเสียงดังตุมเติ่น บ่ตุ้มอ้ายหรือ หรือรังเกียจพี่คนไกล พี่ส่งจอมอ หนอก็เงียบหาย น้องปะให้อ้ายหัวใจสะเทิ้น หรือแกล้งลืมกันเห็นสายัญห์แล้วบ่อยากเอิ้น โอ้จันแรมแม่แก้มเปินเวิ่น น้องสิหมางเมินอีหลีส่ำบ่ บ่จริงบ่เว้า  บ่เอาน้องสิบ่ว่า นี่หรือคือคำสัญญาที่น้องเคยว่าน้องลืมแล้วบ่ หรือคนสุรินทร์เป่าหูยุพินทั้งลวงและล่อ หลอกคนดีไปนั่ง(สานตอ)  น้องลืมแล้วบ้อ บ่จำความหลัง กึดฮอดอ้ายแน่เด้อแม่ดอกสะเลเต หากแม่เจ้าขวัญน้องห่างหันเห พี่คงโหยแห้งหมดแรงแล้งหวัง หวังว่าคนดี สาวลำชีคงเห็นใจบ้าง   ย่ำสายัณห์วันหน้าวันหลัง พี่คงได้ฟังเสียงตุมตะติเติ่น" ดอกสะเลเตมีสีขาวหอมเย็น  ต้องให้แม่หม้ายปลูกจึงจะขึ้น แม่หญิงที่อยู่ในเนื้อเพลงคงจะเป็นแม่หม้ายแน่ๆ ผมชอบกวีชาวบ้าน  เขาช่างเปรียบช่างเทียบเสียจริง ฝากให้ อาศรมชาวโคลง ฟื้นแบบการประพันธ์พื้นบ้านขึ้นใหม่ด้วยนะครับ แก้ไขเมื่อ 26 ธ.ค. 48 16:32:40 จากคุณ : กัมม์ - [ 26 ธ.ค. 48 16:27:23 ]

ความคิดเห็นที่ 4 ๏ คำประพันธ์แบบพื้น        -บ้านยัง   งงเฮย ยามอ่านปวดเฮดจัง           ยากอ้าย เหนือใต้ออกตกฟัง            บ่ ออก เพิ่นเว่าขวาหรือซ้าย           กึดให้เจ็บหัว ๚ แก้ไขเมื่อ 26 ธ.ค. 48 17:33:31 จากคุณ : จำปูน (อ่างหยก) - [ 26 ธ.ค. 48 17:17:19 ]

ความคิดเห็นที่ 5 - พระราชขพิธี อุปราชาภิเษกให้เรียกว่า "พระราชพิธีบวรราชาภิเษก -ใช้ว่า "พระบัณฑูร" โปรดฯให้เปลี่ยนเป็น "พระบวราชโองการ" -(อย่างพระที่นั่งไพศาลทักษิณใน พระราชขวังหลวง )     - พระราชพิธี บวราชาภิเษก ตั้งสวดเมื่อ ณ วันอาทิตย์ เดือน ๖ แรม ๑๐ ค่ำ เป็นวันแรก  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จโดยกระบวนพยุหยาตราแห่สี่สาย  ขึ้นไปยัง พระบวราชวัง ในเวลาบ่ายทั้ง ๓ วัน   ผิดคำว่า พระบวรราช  มากจัง ตัว "ร" หายไป พรุ่งนี้ไป ตจว ไม่ว่างตรวจ โปรดสำรวจดูดีๆ  หน้านี้จะหายไปสองวัน บ๊าย บาย จากคุณ : จำปูน (อ่างหยก) - [ 26 ธ.ค. 48 17:25:05 ]

ความคิดเห็นที่ 6 ขอบคุณครับท่านจำปูน จะระวังคำว่า "พระบวรราช" กับ "พระราชวัง"ให้มากขึ้นนะครับ ไปต่างจังหวัดเอาเสื้อกันหนาวไปด้วยนะครับ จากคุณ : กัมม์ - [ 27 ธ.ค. 48 15:10:20 ]

ความคิดเห็นที่ 7 สิ่งซึ่งสร้างขึ้นเฉลิมพระเกียรติยศพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น  เล่ากันมาว่าพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชดำริเกือบจะทั้งนั้น  ทั้งพระราชมณเฑียรสถานและเครื่องราชูปโภคทั้งปวง  ตลอดจนตำแหน่งขุนนาง  ยกตัวอย่างเช่นว่าจ่าตำรวจ ทรงตั้งขึ้นใหม่ในทำเนียบข้าราชการวังหลวง  ก็โปรดฯให้ตั้งขึ้นใหม่ในทำเนียบข้าราชการวังหน้าด้วย ฉะนี้เป็นต้น  ว่าโดยย่อ เครื่องเฉลิมพระเกียรติยศสำหรับวังหลวงมีอย่างไร  ก็ทรงพระราชดำริให้มีขึ้นทางวังหน้าในครั้งนั้นโดยมาก  จะกล่าวแต่เฉพาะพระราชมณเฑียรก่อน  คือ ข้อสำคัญ ปราสาทไม่เคยมีในพระราชวังบวรสถานมงคล  จึงโปรดฯให้สร้างปราสาทขึ้นหน้ามุขพระที่นั่งพุทไธสวรรย์องค์ ๑  ขนาดและรูปสัณฐานอย่างพระที่นั่งอาภรณพิโมกข์ในพระบรมมหาราชวัง  ขนานนามว่า "พระที่นั่งคชกรรมประเวศ" มีเกยสำหรับขึ้นทรงช้างอยู่ข้างหน้า สร้างพระที่นั่งโถง ทำนองพระที่นั่งดุสิดาภิรมย์ในพระราชวังหลวง  ตรงมุมกำแพงบริเวณหน้าพระที่นั่งอิศราวินิจฉัย  มุมข้างใต้องค์ ๑ มุมข้างเหนือองค์ ๑  มีเกยสำหรับทรงพระราชยาน  ขนานนามว่า "พระที่นั่งมังคลาภิเษก" องค์ ๑  "พระที่นั่งเอกอลงกฏ" องค์ ๑ ยังอยู่จนทุกวันนี้ทั้ง ๒ องค์ ในชาลาข้างท้องพระโรง  สร้างพระที่นั่งโถงองค์ ๑  เหมือนอย่างพระที่นั่งสนามจันทร์  และเรียกว่า "พระที่นั่งสนามจันทร์" อย่างเดียวกับในพระบรมมหาราชวัง  พระที่นั่งองค์นี้ยังอยู่  แต่ชำรุดจวนพังอยู่แล้ว สร้างพลับพลาสูงที่ทอดพระเนตรฝึกซ้อมทหารบนกำแพงพระบวรราชวังด้านตะวันออกองค์ ๑  อย่างพระที่นั่งสุทไธสวรรย์ในพระราชวังหลวง แต่เป็นพลับพลาโถงเสาไม้หลังคาไม่มียอด  เข้าใจว่าจะเหมือนอย่างพระที่นั่งสุทไธสวรรย์เมื่อแรกสร้าง  ก่อนแก้เป็นปราสาทเมื่อในรัชกาลที่ ๓ สร้างพระตำหนักน้ำที่ท่าตำหนักแพองค์ ๑  เป็นเครื่องไม้ทำนองพระที่นั่งสร้างที่ท่าราชวรดิฐเมื่อในรัชกาลที่ ๔  ขนานนามว่า "พระที่นั่งนทีทัศนาภิรมย์"  ว่าสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติสร้างถวายพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว สิ่งซึ่งสร้างขึ้นแทนของเก่า  แต่ถ่ายแบบอย่างของในพระราชวังหลวงไปสร้างเฉลิมพระเกียรติก็มีหลายอย่าง เช่น โรงช้างต้น ม้าต้น และประตูมหาโภคราช สร้างใหม่เป็นประตูชั้นกลาง  ทำเป็นประตูสองชั้นอย่างประตูพิมานชัยศรีในพระราชวังหลวงนั้นเป็นต้น   การชักธงตราแผ่นดินที่ในพระราชวังมีขึ้นในสมัยรัชกาลที่ ๔  ในพระราชวังหลวงตั้งเสาชักธงพระมหามงกุฎ ที่พระบวรราชวังก็โปรดฯให้ตั้งเสาธงพระจุฑามณีอย่างเดียวกัน สิ่งซึ่งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างขึ้นให้บริบูรณ์ตามของเดิมนั้น เช่น สร้างทิมดาบ เขื่อนเพชร โรงช้าง โรงม้า ศาลาลูกขุนเป็นต้น  ตลอดจนก่อสร้างป้อมประตูที่ปรักหักพังให้กลับดีขึ้นดังเก่า  ของเหล่านี้ที่ของเดิมเป็นเครื่องไม้  สร้างใหม่เป็นเครื่องก่ออิฐถือปูนโดยมาก  ตำหนักข้างในก็ซ่อมใหม่ทั้งหมดในครั้งนั้น สิ่งซึ่งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างตามพระราชหฤทัยของพระองค์เองนั้น  คือ พระราชมณเฑียรที่เสด็จประทับในพระบวรราชวัง  ไม่พอพระราชหฤทัยที่จะประทัพระวิมานของเดิม  จะสร้างพระราชมณเฑียรใหม่เป็นที่ประทับ  แต่ที่พระบวรราชวังชั้นในคับแคบจึงโปรดฯให้ขยายเขตชั้นในขึ้นไปข้างด้านเหนือ (เขตเดิมอยู่ตรงแนวถนน แต่ประตูสุดายุรยาตรมาทางตะวันออก)  และให้รื้อโรงละครซึ่งกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ทรงสร้างไว้แต่เดิมนั้นเสีย  แล้วสร้างพระราชมณเฑียรใหม่ในที่บริเวณนั้นองค์ ๑  สร้างเป็นเก๋งจีนโดยฝีมืออย่างปราณีตบรรจง  ครั้นสร้างเสร็จเสด็จขึ้นประทับ  เผอิญประชวรเสาะแสะติดต่อมาไม่เป็นปรกติ  จีนแสมาดูกราบทูลว่าเพราะพระที่นั่งเก๋งที่ประทับนั้น สร้างในที่กวงจุ๊ยไม่ดีเป็นอัปมงคล(๑)  จึงโปรดฯให้รื้อพระที่นั่งเก๋งนั้นไปปลูกเสียนอกวัง (ตรงที่สร้างโรงกระสาปน์เดี๋ยวนี้)   ถึงรัชกาลที่ ๕ เก๋งนี้ก็ว่างอยู่  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเคยทอดพระเนตรเห็นแต่ยังทรงพระเยาว์  โปรดว่าฝีมือทำปราณีตน่าเสียดาย  จึงให้ย้ายเอาไปปลูกไว้ในพระราชวังดุสิต  เป็นที่สำหรับเจ้านายวังหน้าไปประทับเวลาเสด็จขึ้นไปเฝ้าฯ  ยังปรากฏอยู่ทุกวันนี้ ครั้นเมื่อรื้อพระที่นั่งเก๋งออกไปจากพระบวรราชวังแล้ว  จึงทรงสร้างพระที่นั่งอีกองค์ ๑ ในบริเวณอันเดียวกัน  เป็นแต่เลื่อนไปข้างตะวันออกหน่อยหนึ่ง  พระที่นั่งองค์ใหม่นี้ทำเป็นตึกอย่างฝรั่ง  สร้างโดยประณีตบรรจงเหมือนกัน  ขนานนามว่า "พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์"  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวประทับอยู่ที่พระที่นั่งองค์นี้ตลอดมาจนเสด็จสวรรคต  พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ยังอยู่จนทุกวันนี้ อีกอย่างหนึ่ง  โปรดฯให้รื้อพระตำหนักแดงที่พระราชวังเดิม  มาปลูกไว้ในพระบวรราชวังข้างด้านตะวันตกตรงมุมวังที่ขนานใหม่  พระตำหนักแดงนี้เข้าใจว่าเป็นพระตำหนักเดิมของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว มีเรื่องตำนานจะกล่าวที่อื่นต่อไปข้างหน้า .................................................................................................................................................... (๑) มีนิทานเรื่องหนึ่งเล่ากันมาว่า   มีผู้มาลองดีพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวโดยส่งสิงโตศิลาคู่ ๑ มาถวาย  โปรดฯให้ตั้งไว้หน้าพระทวาร  ตกกลางคืนก็สำแดงฤทธิ์ ส่งเสียคำรามอาละวาด  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงทราบก็ทรงปราบด้วยอาคม  สิงโตตัวผู้เผ่นหนีลงน้ำไปได้(รู้สึกว่าจะปรากฏตัวอีกครั้งในประวัติตี๋ใหญ่)  ส่วนตัวเมียหนีไม่รอดจึงต้องอยู่ในวังหน้าต่อมา  (ต่อมาจึงได้เป็น "เจ้าพ่อสิงโต" ที่ศาลริมน้ำในมหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์) เมื่อพิจารณาดูแล้ว  ที่ตั้งวังหน้านั้นอยู่ในที่ที่เรียกกันว่า "สามแพร่ง" พอดี  คือ คลองบางกอกน้อยพุ่งตรงเข้าหาวังหน้า มีลำเจ้าพระยาขวาง เป็นสามแพร่ง  ที่เอาสิงโตมาไว้ที่ริมน้ำบริเวณนั้น  คิดว่าน่าจะเป็นการแก้กวงจุ๊ย(ฮวงจุ้ย)ที่เนืองมากับจีนแสแก้กวงจุ้ยพระที่นั่งเก๋งครั้งนี้ ** แก้ไขเมื่อ 29 ธ.ค. 48 09:58:41 จากคุณ : กัมม์ - [ 27 ธ.ค. 48 17:09:52 ]

ความคิดเห็นที่ 8 อนึ่งเมื่อในรัชกาลที่ ๓ นั้น  พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯให้พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทรงบังคับบัญชาทหารปืนใหญ่(๑)  จึงทรงศึกษาวิชาทหารอย่างยุโรป  แล้วเอาเป็นพระธุระฝึกหัดจัดทหารตลอดมา  และอีกประการหนึ่งโปรดวิชาต่อเรือกำปั่นรบ  ได้ทรงศึกษาตำราเครื่องจักรกลกับมิชชันนารี  จนทรงสร้างเครื่องเรือกลไฟขึ้นได้ในเมืองไทยเป็นครั้งแรก  จึงเป็นเหตุให้โปรดทั้งวิชาการทหารบกทหารเรือมาแต่ในรัชกาลที่ ๓  ครั้นเสด็จเฉลิมพระยศบวรราชาภิเษกแล้ว  ก็ทรงจัดตั้งทหารวังหน้าขึ้นทั้งทหารบกทหารเรือ จ้างนายร้อยเอกนอกส์นายทหารอังกฤษ  ซึ่งภายหลังได้เป็นกงสุลเยเนอราลอังกฤษในกรุงเทพฯ  และเป็นเซอร์ ธอมมัส นอกส์  นั้น มาเป็นครูฝึกหัดตามแบบอังกฤษ ส่วนทหารเรือก็ให้พระเจ้าลูกเธอเป็นนายทหารเรือหลายพระองค์  และทรงต่อเรือรบกลไฟ มีเรืออาสาวดีรศ และเรือยงยศอโยชฌิยา เป็นต้น  ส่ำสมปืนใหญ่น้อยและเครื่องศัสตราวุธยุทธภัณฑ์สำหรับการทหารนั้นมากมาย  จึงต้องสร้างสถานที่เพิ่มเติมขึ้นในวังหน้า เช่น โรงปืนใหญ่ โรงทหาร คลังสรรพยุทธ์ และตึกดินที่ปรากฏในแผนที่วังหน้า  ล้วนเป็นของสร้างขึ้นในครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทั้งนั้น  ส่วนโรงทหารเรือนั้นจัดตั้งที่ริมน้ำข้างใต้ตำหนักแพ  ตรงที่เป็นโรงทหารเดี๋ยวนี้ พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทรงสร้างวังใหม่วัง ๑ ที่ริมคลองคูเมืองเดิมข้างฝั่งเหนือ  ตรงที่เป็นโรงพยาบาลทหารทุกวันนี้  ทำทางฉนวนออกจากพระบวรราชวังข้ามคลองไปจนถึงวังใหม่  วังใหม่นี้สร้างเป็นอย่างตึกฝรั่งทั้งวัง  ว่าจะไว้เป็นที่เสด็จแปรสถานไปประทับสำราญพระราชอิริยาบถ  แต่ทำยังไม่ทันแล้วเสด็จสวรรคตเสียก่อน  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงพระราชทานให้เป็นวังกรมหมื่นบวรวิไชยชาญ  พระเจ้าลูกเธอพระองค์ใหญ่ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวต่อมา พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวนั้น  เล่ากันมาว่าพระอัธยาศัยไมโปรดที่จะแสดงยศศักดิ์  โดยปรกติเสด็จออกให้ข้าราชการเฝ้าก็เสด็จออกที่โรงรถ  ต่อเวลามีพิธีจึงเสด็จออกท้องพระโรง  จะเสด็จที่ใด ถ้ามิได้เป็นราชการงานเมือง  ก็มักจะเสด็จแต่โดยลำพังพระองค์  บางทีทรงม้าไปกับคนตามเสด็จคนหนึ่งสองคน  โดยพอพระราชหฤทัยที่จะเที่ยวประพาสมิให้ใครรู้ว่าพระองค์เสด็จ(๒)   แม้จะเสด็จไปตามวังเจ้านายก็ไม่ใคร่ให้รู้พระองค์ก่อน   พระองค์เจ้าประดิษฐวรการเคยตรัสเล่าให้ข้าพเจ้าฟังว่า   เมื่อแรกได้บังคับช่างสิบหมู่แต่ยังเป็นหม่อมเจ้าอยู่นั้น  ครั้งหนึ่งเวลาค่ำแล้วได้ยินเสียงคนมาร้องเรียกที่ประตูวัง  ให้คนเปิดประตูออกมา พบพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จไปที่วัง  พระองค์เจ้าประดิษฐฯตกพระทัย ออกไปเชิญเสด็จมาประทับบนหอนั่ง  เวลานั้นมีแต่ไต้จุดอยู่ใบหนึ่ง  จะเรียกพรมเจียมมาปูรับเสด็จก็รับสั่งห้ามเสีย  ประทับยองๆดำรัสเรื่องที่โปรดให้ทำสิ่งของถวายไปพลางและทรงเขี่ยไต้ไปพลาง  จนเสร็จพระราชธุระ  จึงเสด็จกลับไปพระบวรราชวัง อันเรื่องทรงม้า  เล่ากันว่าพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดนัก  ประทับอยู่พระบวรราชวังเสด็จทรงม้าเล่นในสนามไม่ขาด  บางทีก็ทรงคลี  บางทีเวลากลางคืนให้เล่นขี่ม้าซ่อนหา  วิธีเล่นนั้น ให้มีคนขี่ม้าตะพายย่ามติ้ว  แต่งตัวเหมือนกับคนอยู่โยงอีกคนหนึ่ง  คนขี่ม้าหนีต้องได้ติ้วก่อนจึงจะเข้าโยงได้  ความสนุกอยู่ที่รู้ไม่ได้ว่าม้าตัวไหนเป็นม้าติ้ว  และม้าไหนเป็นม้าอยู่โยงเพราะแต่งตัวเหมือนกัน  บางทีคนขี่ม้าติ้วแกล้งไล่ ผู้ที่ไม่รู้หลงหนี เลยเข้าโยงไม่ได้ก็มี  เล่ากันว่าสนุกนัก บางทีก็ถึงทรงม้าเข้าล่อช้างน้ำมัน  ครั้งหนึ่งว่าทรงม้าผ่านตัวโปรด  ขึ้นระวางเป็น เจ้าพระยาสายฟ้าฟาด เข้าล่อช้างพลายแก้วซึ่งขึ้นระวางเป็น พลายไฟภัทกัลป์ เวลาตกน้ำมัน  พอช้างไล่ ทรงกระทบแผงข้างจะให้ม้าวิ่ง  ม้าตัวนั้นเป็นม้าเต้นน้อยดี ไปเต้นน้อยเสีย  เล่ากันว่า วันนั้นหากหมออาจซึ่งเป็นหมอตัวดีขี่พลายแก้ว  เอาขอฟันที่สำคัญเหนี่ยวพลายแก้วไว้อยู่โดยฝีมือ  อีกนัยหนึ่งว่าปิดตาช้างแล้วเบนไปเสียทางอื่นทัน  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงไม่เป็นอันตราย เห็นจะเป็นเพราะเหตุที่โปรดการทะแกล้วทหารและสนุกคะนองต่างๆดังกล่าวมานี้  จึงเกิดเสียงกระซิบลือกันว่า  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงวิชาอาคม  บางคนว่าหายพระองค์ได้  บ้างว่าเสด็จลงเหยียบเรือกำปั่นฝรั่งเอียงก็มี  กระบวนทรงช้างก็ว่าแข็งแรงนัก  ของที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดทรงเล่น  ที่เล่าลือกันอีกอย่างหนึ่งก็ "แอ่วลาว"  ว่าทรงได้สันทัดทั้งแคนทั้งแอ่ว  คำแอ่วเป็นพระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวยังมีปรากฏอยู่จนบัดนี้หลายเล่มสมุด  เซอร์จอนห์น เบาวริ่ง ราชทูตอังกฤษเข้ามากรุงเทพฯ  แต่งหนังสือกล่าวไว้ว่า  เมื่อวันพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวพระราชทานเลี้ยงนั้น  เมื่อเสร็จการเลี้ยงแล้ว ทรงแคนให้ฟัง  เซอร์จอห์น เบาวริ่ง ชมไว้ในหนังสือว่าทรงเพราะนัก .................................................................................................................................................... (๑) นี่เป็นหลักฐานอีกข้อ  ที่พิสูจน์น้ำพระราชหฤทัยในพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว  ว่ามิได้ทรงระแวงในสมเด็จเจ้าฟ้าพระราชอนุชาทั้ง ๒ พระองค์เลย** (๒) เมื่อนึกถึงเรื่อง "เสด็จประพาสต้น"  พระราชอัธยาศัยที่ประทับใจชาวไทยไม่รู้ลืม  ทำให้นึกถึงพระราชดำรัสในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  "พ่อใหญ่นี่อย่างไร  ช่างเหมือนท่านที่บนเสียจริง"  ** จากคุณ : กัมม์ - [ 27 ธ.ค. 48 17:10:06 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ติดตามอ่าน คุณกัมม์มาตลอด ขออนุญาติ เอารูปพระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ มาฝากนะครับ จากคุณ : sivanont - [ 27 ธ.ค. 48 23:39:16 ]

ความคิดเห็นที่ 10 1.. จากคุณ : sivanont - [ 27 ธ.ค. 48 23:40:48 ]

ความคิดเห็นที่ 11 และ.. จากคุณ : sivanont - [ 27 ธ.ค. 48 23:41:49 ]

ความคิดเห็นที่ 12 มาลงชื่อแล้วค๊าบบบ จากคุณ : TimeSquare : ) - [ 28 ธ.ค. 48 16:11:29 ]

ความคิดเห็นที่ 13 ยินดีต้อนรับและขอบพระคุณครับ คุณ sivanont สวัสดีครับคุณ TimeSquare ขอพัก ๑ วันนะครับ  แฮงค์ จากคุณ : กัมม์ - [ 28 ธ.ค. 48 19:37:33 ]

ความคิดเห็นที่ 14 .. ปีใหม่ไม่ไปพักผ่อนที่ไหนหรือครับคุณกัมม์ .. ตามมาอ่านเช่นเคยครับผม   . จากคุณ : +-+ jackiezzz +-+ - [ 28 ธ.ค. 48 21:32:00 ]

ความคิดเห็นที่ 15 - ให้มีขึ้นทางวังหน้าใน ครั้งนั้โดยมาก ----> ครั้งนี้ - สร้าง พรีที่นั่ง โถงองค์ ๑ เหมือนอย่าง พระที่นั่สนามจันทร์ - สมเด็จเจ้าพระยาบรม มหาพิชัญาติ สร้างถวายพระบาท - ในพระราชวังหลวงตั้งเสาชักธงพระมหา มงกุฎ -->มงกุฎ มิได้ไปไหนไกลนักดอกครับ ขอบพระคุณที่เป็นห่วง แก้ไขเมื่อ 28 ธ.ค. 48 23:51:20 จากคุณ : จำปูน (อ่างหยก) - [ 28 ธ.ค. 48 23:48:43 ]

ความคิดเห็นที่ 16 สวัสดีครับ คุณ แจ็กกี้ ไปมาเสียทั่วแล้ว อีกอย่างเดี๋ยวนี้ก็แก่   ใจมันไม่ค่อยจะตื่นเต้นเหมือนแต่ก่อน ไปก็เพื่อทำลายสุขภาพอย่างเดียว(ก๊ง)   ไม่ได้ไปเพื่อพักผ่อนกับเขาหรอกครับ ขอบคุณครับคุณจำปูน แก้ไขตามนั้นนะครับ จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 09:55:24 ]

ความคิดเห็นที่ 17 คุณกัมม์คะ ขอเข้ามาลงชื่อจองที่ไว้ก่อนนะคะ คงไม่ได้เข้ามาอ่านหลายวัน ปีใหม่นี้ขอลาไปตจว แล้วจะทำบุญเผื่อค่ะ จากคุณ : little kitty - [ 29 ธ.ค. 48 11:17:04 ]

ความคิดเห็นที่ 18 พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จดำรงพระราชสมบัติอยู่ ๑๕ ปี  ในตอนปลายเกิดวัณโรคขึ้นภายในพระองค์  มีพระอาการประชวรเสาะแสะมาหลายปี  จึงต้องเสด็จไปเที่ยวรักษาพระองค์ตามหัวเมืองเนืองๆ  กล่าวกันว่ามักจะเสด็จไปประทับตามถิ่นที่มีบ้านลาว  เพราะโปรดฯแอ่วลาว  เสด็จไปประทับที่บ้านสัมปะทวน แขวงจังหวัดนครชัยศรีบ้าง  ทางเมืองพนัสนิคมบ้าง  แต่ไปประทับที่ตำหนักบ้านสีทา แขวงจังหวัดสระบุรีโดยมาก   จนปีฉลู จุลศักราช ๑๒๒๗  พ.ศ. ๒๓๑๘  พระอาการที่ประชวรหนักลง  ต้องเสด็จกลับกรุงเทพและในเดือนยี่ ปีฉลูสัปตศกนั้น  เป็นกำหนดพระฤกษ์จะได้ทำการพระราชพิธีโสกันต์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยูหัว  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอย่หัวทรงพระราชดำริว่าสมเด็จพระอนุชาธิราชประชวรมากอยู่  จะโปรดฯให้เลื่อนงานโสกันต์ไป  ความทราบถึงพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว กราบทูลขออย่าให้เลื่อนงาน  ว่าพระองค์ประชวรมากอยู่แล้วจะไม่ได้มีโอกาสสมโภช  จึงต้องโปรดฯให้คงงานไว้ตามพระฤกษ์เดิม ครั้นถึงงาน  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวดำรัสสั่งให้เจ้าพนักงานเตรียมกระบวนจะเสด็จลงมาจรดพระกรรไกรพระราชทาน  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็ต้องรับสั่งให้ทอดที่ราชอาสน์เตรียมไว้รับเสด็จตามเคย  ทั้งทรงทราบอยู่ว่าพระอาการมากจะไม่เสด็จลงมาได้  โดยจะมิให้สมเด็จพระอนุชาธิราชโทมนัสน้อยพระทัย  ด้วยพระบาทสมเด็พระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระเมตตาพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวมาก  รับสั่งเล่าว่า เมื่อยังทรงพระเยาว์อยู่นั้น  เสด็จขึ้นไปเฝ้าพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวเมื่อใด  มักดำรัสเรียกเข้าไปใกล้แล้วยกพระหัตถ์ลูบ รับสั่งว่า "เจ้าใหญ่นี่แหละ ต่อไปจะเป็นที่พึ่งของญาติได้" ในเวลาเมื่อพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวประชวรหนักนั้น  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จขึ้นไปทรงรักษาพยาบาลทั้งกลางวันกลางคืน  ประชวรมาจนวันอาทิตย์ เดือนยี่ แรม ๖ ค่ำ  พอเป็นวันสุดงานพระราชพิธีโสกันต์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  ก็เสด็จสวรรคตที่พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์  พระชนมายุได้๕๘ พรรษา การพระศพโปรดฯให้เรียกว่าพระบรมศพ  จัดเหมือนอย่างพระบรมศพสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินทุกอย่าง  เว้นแต่มิได้ทรงพระลองเงินกับประกาศให้คนโกนหัวไว้ทุกข์แต่ทีมีสังกัดในพระบวรราชวัง  เหมือนอย่างกรมพระราชวังบวรฯ  มิได้ให้โกนหัวทั้งแผ่นดิน ครั้นถึงปีขาล พ.ศ. ๒๔๑๙  โปรดฯให้ทำพระเมรุที่ท้องสนามหลวง  ตามแบบอย่างพระเมรุพระบรมศพสมเด็จพระเจ้าแผ่นดิน  และจัดการแห่พระเมรุพระบรมศพพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทำนองกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์ ในรัชกาลที่ ๒  แต่เพิ่มเติมพระเกียรติยศพิเศษขึ้นเป็นหลายประการ ปรากฏรายการงานพระเมรุครั้งนั้นว่า ณ เดือน ๓ ขึ้น ๔ ค่ำ  เชิญพระบรมธาตุแห่แต่พระที่นั่งอิศราวินิจฉัยในพระบวรราชวัง  ออกประตูมหาโภคราช  และประตูบวรยาตราด้านตะวันออก  มาสมโภชที่พระเมรุวันกับคืนหนึ่ง  แห่พระบรมธาตุกลับแล้ว  ถึงเดือน ๓ ขึ้น ๖ ค่ำ เพลาบ่าย ๒ โมง  เชิญพระบรมศพแห่ออกประตูโอภาษพิมานชั้นกลางด้านเหนือ  และประตูพิจิตรเจษฎาด้านตะวันตกพระบวรราชวัง  ไปถึงตำหนักแพ  เชิญพระบรมโกศประดิษฐานเหนือพระแท่นแว่นฟ้าในเรือพระที่นั่งกิ่งไกรสรมุข  แห่ล่องมาประทับที่พระราชวังเดิม  ด้วยพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จประทับอยู่ตลอดในรัชกาลที่ ๓ มีมหรสพสมโภชคืนหนึ่ง  ครั้นเวลาดึกเคลื่อนเรือพระบรมศพมาประทับที่ท่าฉนวนวัดพระเชตุพนฯ  รุ่งขึ้น ขึ้น ๖ ค่ำ เวลาเช้าแห่กระบวนน้อยไปยังที่ตั้งกระบวนใหญ่ที่สนามชัย  เชิญพระบรมโกศขึ้นพระมหาพิชัยราชรถแห่ไปยังพระเมรุมาศ  ทรงบำเพ็ญพระราชกุศลและมีมหรสพสมโภช ๗ วัน  แล้วพระราชทางเพลิงเมื่อขึ้น ๑๔ ค่ำ เดือน ๓  เมื่อเสร็จการสมโภชพระบรมอัฐิแล้ว  โปรดฯให้เชิญไปประดิษฐานไว้ที่พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์ที่ในพระบวรราชวัง แก้ไขเมื่อ 31 ธ.ค. 48 08:08:39 จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 12:22:43 ]

ความคิดเห็นที่ 19 เมื่อพระบาสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคตนั้น  วังหน้าผิดกับเวลาเมื่อกรมพระราชวังบวรฯ รัชกาลที่ ๒ ที่ ๓ สวรรคตหลายอย่าง  เป็นต้นว่า พระราชวังบวรฯที่เคยชำรุดทรุดโทรม  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงปฏิสังขรณ์ให้กลับบริบูรณ์ดีแล้วทั้งข้างหน้าข้างในทั่วไป  และเจ้านายฝ่ายในพระบวรราชวังก็มีมากขึ้น  มีพระองค์เสด็จอยู่ทั้ง ๔ รัชกาล พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระราชดำริว่า  ไม่ควรจะทิ้งพระบวรราชวังให้เป็นวังร้างว่างเปล่าเหมือนอย่างแต่ก่อน  และตามราชประเพณีครั้งกรุงเก่า  สมเด็จพระเจ้าแผ่นดินเสด็จไปประทับอยู่วังหน้าก็เคยมี  ดังกล่าวมาแต่ก่อนแล้ว  จึงเสด็จขึ้นไปประทับเป็นประธานในพระบวรราชวังเนืองๆ  บางทีก็เสด็จไปเยี่ยมเยียนเฉพาะเวลา  บางทีประทับแรมอยู่ก็มีบ้าง   และเวลานั้นมีเก๋ง  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯให้พระวิสูตรวารี(มะลิ)  สร้างถวายตรงหน้าพระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์  ยังค้างอยู่  จึงโปรดฯให้สร้างต่อมาจนสำเร็จ  ขนานนามว่า "พระที่นั่งบวรบริวัติ" เป็นที่ประทับเวลาเสด็จไปอยู่พระบวรราชวัง  ยังปรากฏอยู่จนทุกวันนี้  แต่ต่อมา ดำรัสว่าพระที่นั่งบวรบริวัติถูกแดดบ่ายร้อนจัดนัก  โปรดฯให้สร้างตึกอีกหลังหนึ่งต่อไปข้างเหนือ  การยังไม่สำเร็จจนตลอดรัชกาลที่ ๔ ตรงนี้ควรจะกล่าวถึงเรื่องข้าราชกาลวังหน้าแทรกลงสักหน่อย ด้วยเนืองในเรื่องตำนานของวังหน้าแต่ครั้งกรุงเก่า  ตำแหน่งข้าราชการฝ่ายพระราชวังบวรฯไม่ปรากฏทำเนียบในกฏหมายเดิม (ที่พิมพ์เป็นเล่มนั้น)  แต่มีข้าราชการบางตำแหน่งในทำเนียบเดิม เช่น หลวงมหาอำมาตย์ ว่าเป็นสมุหมหาดไทยฝ่ายเหนือ  หลวงธรรมไตรโลก ว่าเป็นสมุหพระกลาโหมฝ่ายเหนือ  คำว่า "ฝ่ายเหนือ" ที่กล่าวในทำเนียบหมายความว่าราชธานีฝ่ายเหนือคือ เมืองพิษณุโลกเป็นแน่ไม่มีที่สงสัย  คือเป็นอัครมหาเสนาบดีของเจ้าที่ครองเมืองพิษณุโลก ถึงเจ้ากรมพระตำรวจ ตำแหน่งขุนราชนรินทร์ ขุนอินทรเดช  ที่เรียกว่า "กรมพระตำรวจนอก" นั้น  ก็เป็นตำแหน่งตำรวจฝ่ายเหนืออย่างเดียวกัน  ด้วยมีปรากฏในเรื่องพระพงศาวดารว่า  เมื่อครั้งพระเจ้าหงสาวดีมาล้อมกรุงเก่าไว้  พระมหาธรรมราชาที่ครองเมืองพิษณุโลกมาในกองทัพพระเจ้าหงสาวดี  เสด็จเข้ามาว่ากล่าวชาวเมืองให้ยอมแพ้  ชาวเมืองไม่เชื่อกลับเอาปืนยิงพระมหาธรรมราชา  ขุนอินทรเดชเข้าอุ้มพระองค์พาหนีปืนไป  ความอันนี้เป็นหลักฐานว่า  ตำแหน่งขุนอินทรเดชเป็นตำรวจพิษณุโลก   เลยส่อให้เห็นต่อไปว่าที่เรียกในทำเนียบว่า "ตำรวจสนม"  ซึ่งขุนพรหมบริรักษ์ ขุนสุริยภักดีเป็นเจ้ากรมนั้น  เดิมเห็นจะเป็นตำรวจสำหรับพระอัครมเหสี ตำรวจสำหรับพระเจ้าแผ่นดิน เดิมมีแต่ ๔ ตำรวจเท่านั้น  ตำแหน่งข้าราชการฝ่ายเหนือที่กล่าวมานี้  เห็นจะรวมสมทบเข้าในทำเนียบข้าราชการวังหลวง เมื่อในแผ่นดินสมเด็จพระมหาธรรมราชาธิราชนั้นเอง  หรือมิฉะนั้นก็ในแผ่นดินสมเด็จพระนเศวรมหาราช  ที่จริงตำแหน่งข้าราชการตามทำเนียบฝ่ายพระราชวังบวรฯ ที่ปรากฏในชั้นหลัง  เช่นพระยาจ่าแสนยากร  และพระยากลาโหมราชเสนาเป็นต้น  น่าจะเกิดขึ้นเมื่อครั้งสมเด็จพระเอกาทศรถเป็นพระมหาอุปราช  ด้วยมีพระเกียรติยศเหมือนอย่างพระเจ้าแผ่นดิน  แต่ไม่ปรากฏหลักฐานในหนังสือพระราชพงศาวดาร  มามีชื่อขุนนางวังหน้าตามทำเนียบใหม่  บางตำแหน่งปรากฏต่อเมื่อสมเด็จพระเจ้านารายณ์มหาราชเป็นพระมหาอุปราชในแผ่นดินสมเด็จพระศรีสุธรรมราชา  จึงสันนิษฐานว่าจะพึ่งตั้งทำเนียบข้าราชการวังหน้าสังกัดเป็นหมวดหมู่ เมื่อตั้งกรมพระราชวังบวรสถานมงคลในแผ่นดินสมเด็จพระเพทราชาเป็นเดิมมา  ข้าราชการฝ่ายพระราชวังบวรฯที่ตั้งในกรุงรัตนโกสินทร์เมื่อครั้งรัชกาลที่ ๑ นั้น  เอาทำเนียบอย่างครั้งกรุงเก่ามาตั้ง  แล้วมาให้เพิ่มเติมขึ้นเมื่อในรัชกาลที่ ๔  ครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวให้ตรงกับทำเนียบวังหลวง  เหตุด้วยมีพระเกียรติยศเป็นพระเจ้าแผ่นดิน  ตำแหน่งข้าราชการวังหน้าจึงมีมากขึ้นกว่าแต่ก่อนมาก อนึ่ง ตามประเพณีมีแต่โบราณมา  เวลาว่างพระมหาอุปราช  จะเป็นด้วยเหตุพระมหาอุปราชเสด็จผ่านพิภพเก็นสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินก็ดี  หรือพระมหาอุปราชสวรรคตก็ดี  ข้าราชการวังหน้าต้องมาสมทบเป็นข้าราชการวังหลวง  ผู้ที่รับราชการในกรมไหนในวังหน้า  ก็มารับราชการในกรมนั้นในพระราชวังหลวง  แต่นั้นสมเด็จพระเจ้าแผ่นดินก็ทรงตั้งทั้งตำแหน่งข้าราชกาลฝ่ายวังหลวงและวังหน้า  จนทรงตั้งพระมหาอุปราชเมื่อใด  ข้าราชการที่ตำแหน่งเป็นฝ่ายพระราชวังบวรฯ ก็กลับไปรับราชการในพระมหาอุปราช  เป็นประเพณีมีมาดังนี้ พิเคราะห์ในทางพงศาวดารของข้าราชการวังหน้าในชั้นกรุงรัตนโกสินทร์นี้  เมื่อแรกตั้งกรุงรัตนโกสินทร์  กรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาท ทรงเลือกสรรผู้ซึ่งทรงคุ้นเคยใช้สอยในพระองค์มาก่อน  มาตั้งเป็นข้าราชการวังหน้าตามพระอัธยาศัย  ข้าราชการวังหลวงกับวังหน้าครั้งนั้นเสมอเป็นต่างพวก มาในตอนปลายจึงมีเหตุเกิดอริกันดังอธิบายมาแล้ว  เมื่อกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาทสวรรคตแล้ว  ข้าราชการวังหน้ามาสมทบอยู่ในพระราชวังหลวง ๓ ปี  ขุนนางครั้งกรมพระราชวังบวรมหาสุรสิงหนาทที่ร้ายก็ถูกกำจัดไป  ที่ดีก็ย้ายไปรับราชการตำแหน่งในพระราชวังหลวง เมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัยได้อุปราชาภิเษกเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล  ข้าราชการวังหน้าเดิมเห็นจะเหลืออยู่น้อย  จึงวปรากฏว่าทรงตั้งข้าหลวงเดิมเป็นข้าราชการผู้ใหญ่ฝ่ายพระราชวังบวรฯโดยมาก  ครั้งเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ  มีพระราชประสงค์ตัวคนที่ได้ทรงตั้งเป็นตำแหน่งขุนนางวังหน้าไว้รับราชการในพระราชวังหลวง  จึงต้องจัดหาข้าราชการวังหน้าขึ้นใหม่สำหรับสมเด็จพระอนุชาธิราชพระบัณฑูรน้อย  ที่ได้อุปราชาภิเษกเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล  ในครั้งนั้นเห็นจะทรงพระราชดำริปรึกษากัน  จะป้องกันมิให้ข้าราชวังหน้ากับวังหลวงเกิดเป็นต่างพวกต่างเหล่าดังแต่ก่อน  จึงโปรดฯให้จัดบุตรหลานข้าราชการผ้ใหญ่ในพระราชวังหลวง  แบ่งไปรับราชการมีตำแหน่งในฝ่ายพระราชวังบวรฯทุกๆตระกูล  ยกตัวอย่างเช่นในตระกูลเจ้าพระยามหาเสนา(บุนนาค) สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ ผู้พี่  ได้เป็นจมื่นไวยวรนาถในพระราชวังหลวง  สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิชัยญาติ ผู้น้อง  ได้เป็นจมื่นเด็กชายในพระราชวังบวรฯเป็นต้น  ในสกุลอื่นๆก็แบ่งไปโดยทำนองเดียวกัน ครั้นกรมพระราชวังบวรมหาเสนานุรักษ์สวรรคต  ข้าราชการวังหน้ามาสมทบในพระราชวังหลวง  ก็เข้ากันได้เป็นอันหนึ่งอันเดียว  ได้ย้ายมาเป็นตำแหน่งข้าราชการฝ่ายวังหลวงในระหว่างเวลาว่างพระมหาอุปราชอยู่ ๗ ปีนั้นโดยมาก  ยกตัวอย่างเช่นสมเด็จเจ้าพระยาทั้ง ๒ องค์ที่กล่าวมาแล้ว  สมเด็จเจ้าพระยาองค์ใหญ่ได้เป็นพระยาสุริยวงศ์มนตรี จางวางมหาดเล็ก  สมเด็จเจ้าพระยาองค์น้อยก็ได้เป็นพระยาศรีสุริยวงศ์จางวางมหาดเล็ก ถึงรัชกาลที่ ๓ เมื่อข้าราชการฝ่ายพระราชวังบวรฯกลับไปรับราชการในกรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพ  เห็นจะเหลือข้าราชการวังหน้าครั้งกรมพระราชวังบวรฯในรัชกาลที่ ๒ กลับไปไม่เท่าไร  แต่ต่อมาไม่ช้าเมืองเวียงจันทน์เป็นกบฏ  กรมพระราชวังบวรฯก็จำเป็นต้องเสด็จเป็นจอมพลไปปราบเมืองเวียงจันทน์  เห็นจะโปรดฯให้เลือกผู้ทีมีความสามารถไปเป็นขุนนางผู้ใหญ่ฝ่ายพระราชวังบวรฯคราวไปทัพนั้นหลายคน  ปรากฏข้าราชการผู้ใหญ่ในตารางเกณฑ์ทัพหลายตำแหน่ง  แต่ชั้นผู้น้อยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวไม่ได้ทรงจัดคนพระราชทานอย่างเมื่อครั้งรัชกาลที่ ๒  กรมพระราชวังบวรฯต้องทรงเลือกหาเอง  ได้ยินเล่ากันว่า  ครั้งนั้นพวกข้าราชการวังหลวงไม่ใคร่มีใครสมัครขึ้นไปอยู่วังหน้า  ได้แต่ผู้ซึ่งกรมพระราชวังบวรฯทรงคุ้นเคยชอบพอในส่วนพระองค์มาแต่ก่อน  หรือที่ไม่ใคร่มีช่องทางที่จะได้ดีทางวังหลวง ไปเป็นข้าราชการวังหน้า เมื่อกรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพสวรรคตแล้ว  ตำแหน่งพระมหาอุปราชว่างอยู่ถึง ๑๘ ปี  ข้าราชการวังหน้าที่มาสมทบในพระราชวังหลวงก็หมดตัว แต่ในรัชกาลที่ ๓  ครั้งมาถึงรัชกาลที่ ๔  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวโปรดฯให้สมเด็จพระอนุชาธิราชบวรราชาภิเษก  เป็นพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  ต้องหาข้าราชการวังหน้าใหม่ทั้งชุด  จึงโปรดฯให้จัดบุตรหลานข้าราชการผู้ใหญ่ในพระราชวังหลวง แบ่งไปรับราชการฝ่ายพระราชวังบวรฯ เหมือนอย่างครั้งรัชกาลที่ ๒  ข้าราชการวังหน้าครั้งรัชกาลที่ ๔ จึงอยู่ในสกุลเดียวกับข้าราชการวังหลวงโดยมาก พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคตแล้ว  ข้าราชการฝ่ายพระบวรราชวังก็ลงมาสมทบรับราชการในพระราชวังหลวง  ตำแหน่งสังกัดกรมไหนก็ไปรับราชการในกรมที่ตรงกัน ตามประเพณีโบราณทุกๆกรม  มีที่ต้องจัดเป็นพิเศษอยู่ ๒ กรม  คือกรมทหารบกกับทหารเรือ  ด้วยพึ่งจัดตั้งขึ้นใหม่ในครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  และในครั้งนั้นการบังคับบัญชาทหารอย่างยุโรปยังไม่ได้รวมขึ้นตรงต่อกระทรวงกลาโหมทุกกรมทั่วไป  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดฯให้พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงบัญชาการทหารบกวังหน้า  และโปรดฯให้กรมหมื่นบวรวิไชยชาญ พระเจ้าลูกเธอพระองค์ใหญ่ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทรงบัญชาการทหารเรือวังหน้าต่อมา แก้ไขเมื่อ 31 ธ.ค. 48 08:11:58 จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 12:23:00 ]

ความคิดเห็นที่ 20 สวัสดีปีใหม่ครับ little kitty ขออนุโมทนาส่วนกุศลกรรมด้วยครับ ขอให้เดินทางโดยสวัสดิภาพตลอดการเดินทาง มีสุขภาพแข็งแรง  มีความสุขตลอดปีนะครับ จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 12:26:03 ]

ความคิดเห็นที่ 21 พระราชโอรสและพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว ประสูติเมื่อก่อนบวรราชาภิเษก ๑. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีมะเมียสัปตศก จ.ศ. ๑๑๙๗ เจ้าจอมมารดาเอม (ธิดาเจ้าสัวบุญมี)  ในรัชกาลที่ ๕  ทรงสถาปนาเป็นเจ้าคุณจอมมารดา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๓ ๒. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๑๐ ขึ้น ๑ ค่ำปีระกานพศก จ.ศ. ๑๑๙๙ เจ้าจอมมารดามาลัย (ธิดาคุณหญิงสุด) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๓ ๓. พระองค์เจ้าชายยอดยิ่งยศ (ยอช วอชิงตัน) ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๑๐ แรม ๒ ค่ำ ปีจอสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๐๐ เจ้าคุณจอมมารดาเอม ในรัชกาลที่ ๔  โปรดฯพระราชทานนามใหม่ว่า "พระองค์เจ้าชายยอดยิ่งประยุรยศ บวรราโชรสรัตนราชกุมาร" ในรัชกาลที่ ๔  พ.ศ. ๒๔๐๔  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น  กรมหมื่นบวรวิไชยชาญ ในรัชกาลที่ ๕  ได้รับอุปราชาภิเษกเป็น  กรมพระราชวังบวรสถานมงคล ทิวงคตในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันศุกร์ เดือน ๙ แรม ๓ ค่ำ ปีระกาสัปตศก จ.ศ. ๑๒๔๗  พระชันษา ๔๘ ปี ๔. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๑๐ แรม ๑๒ค่ำ ปีจอสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๐๐ เจ้าจอมมารดากุหลาบ สิ้นพระชนม์---- ๕. พระองค์เจ้าหญิงดวงประภา(พระองค์ตุ้ย) ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๓ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีจอสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๐๐ เจ้าจอมมารดามาลัย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันอังคาร เดือน ๕ ขึ้น ๘ ค่ำ ปีมะแมสัปตศก จ.ศ. ๑๒๕๗  พระชันษา ๕๘ ปี ๖. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน ๔ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีจอสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๐๐   เจ้าจอมมารดาตาด สิ้นพระชนม์---- ๗. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีกุนเอกศก จ.ศ.๑๒๐๑ เจ้าจอมมารดาใย สินพระชนม์---- ๘. พระองค์เจ้าหญิงบุบผา ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๘ ปีกุนเอกศก จ.ศ. ๑๒๐๑ เจ้าจอมมารดากุหลาบ สิ้นพระชนม์---- ๙. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีกุนเอกศก จ.ศ. ๑๒๐๑ เจ้าจอมมารดาบาง สิ้นพระชนม์---- ๑๐. พระองค์เจ้าชายสุธารส(พระองค์วัน) ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน ๙ ขึ้น ๕ ค่ำ ปีชวดโทศก จ.ศ. ๑๒๐๒ เจ้าจอมมารดากุหลาบ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันจันทร์ เดือน ๘ ขึ้น ๘ ค่ำ ปีมะเส็งเบญจศก จ.ศ. ๑๒๕๕  พระชันษา ๕๔ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  สุธารส ๑๑. พระองค์เจ้าหญิงสุดาสวรรค์(พระองค์ปุก) ประสูติเมื่อวันพุธ เดือ ๙ ขึ้น ๗ ค่ำ ปีชวดโทศก จ.ศ. ๑๒๐๒ เจ้าจอมมารดามาลัย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖ เมื่อวันพุธ เดือน ๑๑ ขึ้น ๑๒ค่ำ ปีชวดจัตวาศก  พระชันษา ๗๓ ปี ๑๒. พระองค์เจ้าชายวรรัตน์(พระองค์โตใหญ่) ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๖ แรม ๑๐ ค่ำ ปีฉลูตรีศก จ.ศ. ๑๒๐๓ เจ้าจอมมารดาเกศ ในรัชกาลที่ ๕  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น  กรมหมื่นพิศาลบวรศักดิ์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันพุธ เดือน ๗ แรม ๑๔ ค่ำ ปีมะเมียอัฐศก จ.ศ. ๑๒๖๘  พระชันษา ๖๖ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  วรรัตน์ ๑๓. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีฉลูตรีศก จงศ. ๑๒๐๓ เจ้าจอมมารดาบัว ๑๔. พระองค์เจ้าหญิงตลับ ประสูติเมื่อปีฉลูตรีศก จ.ศ. ๑๒๐๓ เจ้าจอมมารดากลีบ ๑๕. พระองค์เจ้าชายปรีดา ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๘ ปีขาลจัตวาศก จ.ศ. ๑๒๐๔ เจ้าคุณจอมมารดาเอม ๑๖. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๕ ขึ้น ๕ ค่ำ ปีมะโรงฉศก จ.ศ. ๑๒๐๖ เจ้าจอมมารดาบาง ๑๗. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีมะโรงฉศก จ.ศ. ๑๒๐๖ เจ้าจอมมารดาเพื่อน ๑๘. พระองค์เจ้าชายภาณุมาศ ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๑๒ ขึ้น ๑๐ ค่ำ ปีมะเส็งสัปตศก จ.ศ. ๑๒๐๗ เจ้าจอมมารดาเอี่ยม(ธิดาหลวงมหาวิสูตรโกษษ(เกษม)) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันเสาร์ เดือน ๙ แรม๓ ค่ำ ปีชวดสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๕๐ ทรงเป็นต้นสกุล  ภาณุมาศ ๑๙. พระองค์เจ้าหัสดินทร์ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๑๒ ขึ้น ๑๓ ค่ำ ปีมะเส็งสัปตศก จ.ศ. ๑๒๐๗   เจ้าจอมมารดาหนู ในรัชกาลที่ ๕  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น  กรมหมื่นบริรักษ์นรินทรฤทธิ์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันจันทร์ เดือนยี่ ขึ้น ๑๐ ค่ำ ปีชวดอัฐศก จ.ศ. ๑๒๔๘  พระชันษา ๔๒ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  หัสดินทร ๒๐. พระองค์เจ้าชายเนาวรัตน์ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๔ ขึ้น ๗ ค่ำ ปีมะเส็งสัปตศก จ.ศ. ๑๒๐๗ เจ้าคุณจอมมารดาเอม ในรัชกาลที่ ๕  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น  กรมหมื่นสถิตย์ธำรงสวัสดิ์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันอาทิตย์ เดือนอ้าย ขึ้น ๓ ค่ำ ปีชาลโทศก จ.ศ. ๑๒๕๒  พระชันษา ๔๖ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  เนาวรัตน์ แก้ไขเมื่อ 31 ธ.ค. 48 08:12:23 จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 15:49:45 ]

ความคิดเห็นที่ 22 ๒๑. พระองค์เจ้าชายเบญจางค์ ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน ๔ แรม ๙ ค่ำ ปีมะเส็งสัปตศก จ.ศ. ๑๒๐๗ เจ้าจอมมารดาเพื่อน สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันจันทร์ เดือนยี่ ขึ้น ๑๐ ค่ำ ปีชวดอัฐศก จ.ศ. ๑๒๓๘  พระชันษา ๓๒ ปี ๒๒. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีมะเเมนพศก จ.ศ. ๑๒๐๙ เจ้าจอมมารดาด๊า ๒๓. พระองค์เจ้าชายยุคล ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน ๘ขึ้น ๑๐ ค่ำ ปีวอกสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๑๐ เจ้าจอมมารดาแย้ม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๘ แรม ๗ ค่ำ ปีมะแมเบญจศก จ.ศ. ๑๒๔๕ ทรงเป็นต้นสกุล  ยุคนธรานนท์ ๒๔. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีวอดสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๑๐ เจ้าจอมมารดากลีบ ๒๕. พระองค์เจ้าหญิงราษี ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๑๒ แรม ๑ค่ำ ปีวอกสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๑๐ เจ้าจอมมารดาเยียง สิ้นพระชนม์ในรีชกาลที่ ๕  เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๘ ขึ้น ๑ ค่ำ ปีกุนเอกศก จ.ศ. ๑๒๖๑  พระชันษา ๕๒ ปี ๒๖. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีระกาเอกศก จ.ศ. ๑๒๑๑ เจ้าจอมมารดาเอี่ยม สิ้นพระชนม์---- ๒๗. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีระกาเอกศก จ.ศ. ๑๒๑๑ เจ้าจอมมารดาด๊า ๒๘. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีระกาเอกศก จ.ศ. ๑๒๑๑ เจ้าจอมมารดาเท้ย สิ้นพระชนม์---- ๒๙. พระองค์เจ้าชายกระจ่าง ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๑๐ ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีระกาเอกศก จ.ศ. ๑๒๑๑   เจ้าจอมมารดาเพื่อน สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันพุธ เดือน ๕ ขึ้น ๑๒ ค่ำ ปีชวดอัฐศก จ.ศ. ๑๒๓๘  พระชันษา ๒๘ ปี ๓๐. พระองค์เจ้าหญิงวงจันทร์ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๘ บูรพสาฒ ขึ้น ๙ ค่ำ ปีจอโทศก ๑๒๑๒ เจ้าคุณจอมมารดาเอม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖ เมื่อวันสาร์ เดือน ๕ แรม ๑๒ ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๗๘  พระชันษา ๖๗ ปี ๓๑. พระองค์เจ้าชายวัชรินทร์ ประสูติเมื่อปีจอโทศก จ.ศ. ๑๒๑๒ เจ้าจอมมารดาตาด สิ้นพระชนม์---- ๓๒. พระองค์เจ้าหญิงจำเริญ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๘ อุตาสาฒ แรม ๑๓ ค่ำ ปีจอโทศก จ.ศ. ๑๒๑๒ เจ้าจอมมารดากลีบ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันศุกร์ เดือน ๑๐ ขึ้น ๗ ค่ำ ปีมะเมียนพศก  จ.ศ. ๑๒๖๙  พระชันษา ๕๘ ปี ๓๓. พระองค์เจ้าหญิงถนอม ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๘ อุตราสาฒ แรม ๑๔ ค่ำ ปีจอโทศก จ.ศ. ๑๒๑๒ เจ้าจอมมารดาพัน(ธิดาเจ้าตั้ว โอรสพระเจ้าธรรมเทวงศ และท้าวศรีสัจจานุรักษ์(น้อย)) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันอังคาร เดือน ๑๒ ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีระกาสัปตศก จ.ศ. ๑๒๔๗  พระชันษา ๓๗ ปี ประสูติเมื่ออุปราชาภิเษกแล้ว ๓๔. พระองค์เจ้าชายโตสินี(พระองค์โตเล็ก) ประสูติเมื่อวันเสาร์เดือน ๑๒ แรม ๗ ค่ำ ปีกุนตรีศก จ.ศ. ๑๒๑๓ เจ้าจอมมารดากลีบ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖  เมื่อวันศุกร์ เดือน ๘ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ปีเถาะสัปตศก จ.ศ. ๑๒๗๗ พระชันษา ๖๕ ปี ทรงเป็นต้นสกุล โตษะณีย์ ๓๕. พระองค์เจ้าชายเฉลิมลักษณวงศ์ ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน ๙ ขึ้น ๔ ค่ำ ปีฉลูเบญจศก จ.ศ. ๑๒๑๕ เจ้าจอมมารดขลิบ ในรัชกาลที่ ๕  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น  กรมหมื่นวรวัฒนสุภากร สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖  เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๑๒ แรม ๑ ค่ำ ปีฉลูเบญจศก ๑๒๗๕  พระชันษา ๖๑ ปี ๓๖. พระองค์เจ้าชายนันทวัน ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๑๑ แรม ๘ ค่ำ ปีฉลู เบญจศก จ.ศ. ๑๒๑๕ เจ้าจอมมารดาหนู สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๔ แรม ๙ ค่ำ ปีเถาะสัปตศก จ.ศ. ๑๒๕๓ พระชันษา ๓๙ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  นันทวัน ๓๗. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีฉลูเบญจศก จ.ศ. ๑๒๑๕ เจ้าจอมมารดาจัน สิ้นพระชนม์---- ๓๘. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีฉลูเบญจศก จ.ศ. ๑๒๑๕ เจ้าจอมมารดากลีบ สิ้นพระชนม์---- ๓๙. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีขาลฉศก จ.ศ. ๑๒๑๖ เจ้าจอมมารดาพลับ สิ้นพระชนม์---- ๔๐. พระองค์เจ้าชายวัฒนา ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือนอ้าย แรม ๕ ค่ำ ปีขาลฉศก เจ้าจอมมารดาลำพู สิ้นพระชนม์---- จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 15:50:08 ]

ความคิดเห็นที่ 23 ๔๑. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีขาลฉศก จ.ศ. ๑๒๑๖ เจ้าจอมมารดากลีบ สิ้นพระชนม์---- ๔๒. พระองค์เจ้าหญิงภัควดี ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๕ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ปีเถาะสัปตศก  จ.ศ. ๑๒๑๗ เจ้าจอมมารดาพลอย สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๘ เมื่อวันอังคาร เดือน ๑๐ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีมะโรงโทศก จ.ศ. ๑๓๐๒ ๔๓. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีเถาะสัปตศก จ.ศ. ๑๒๑๗   เจ้าจอมมารดาช้อย(ธิดาพระยานครราชสีมา(เมฆ  ณ ราชสีมา)) สิ้นพระชนม์---- ๔๔. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อปีเถาะสัปตศก จ.ศ. ๑๒๑๗ เจ้าจอมมารดากลีบ สิ้นพระชนม์---- ๔๕. พระองค์เจ้าหญิงวรพักตร์ ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๑๒ แรม ๑๕ ค่ำ ปีเถาะสัปตศก จ.ศ. ๑๒๑๗ เจ้าจอมมารดาส่วน(ธิดาพระยามณเฑียรบาล(บัว)) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันอังคาร เดือน ๓ แรม ๑๑ ค่ำ ปีวอกฉศก จ.ศ. ๑๒๔๖  พระชันษา ๓๐ ปี ๔๖. พระองค์เจ้าหญิงวิลัยทรงกัลยา ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือนยี่ แรม ๗ ค่ำ ปีเถาะสัปตศก จ.ศ. ๑๒๑๗ เจ้าจอมมารดาขลิบ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันจันทร์ เดือนยี่ ขึ้น ๑๓ ค่ำ ปีวอกฉศก จ.ศ. ๑๒๔๖  พระชันษา ๓๐ ปี ๔๗. พระองค์เจ้าหญิงเฉิดโฉม ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๕ ขึ้น ๘ ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๑๘   เจ้าจอมมารดาวสีดา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลปัจจุบัน  เมื่อวันที่ ๑๑ มิถุนายน พ.ศ. ๒๔๘๙  พระชันษา ๙๐ ปี ๔๘. พระองค์เจ้าหญิงประโลมโลก ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๗ แรม ๔ ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๑๘ เจ้าจอมมารดาแก้ว สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันศุกร์ เดือน ๓ ขึ้น ๖ ค่ำ ปีชวดโทศก จ.ศ. ๑๒๖๒  พระชันษา ๔๕ ปี ๔๙. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๑๘   เจ้าจอมมารดาพลับ สิ้นพระชนม์---- ๕๐. พระองค์เจ้าชายพรหเมศ ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๙ แรม ๑๑ ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๑๘ เจ้าจอมมมารดาพรหมา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันเสาร์ เดือน ๘ ขึ้น ๑๓ ค่ำ ปีเถาะตรีศก  จ.ศ. ๑๒๕๓  พระชันษา ๓๖ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  พรหเมศ ๕๑. พระองค์เจ้าหญิงโศกส่าง ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดีเดือน ๑๐ ขึ้น ๕ ค่ำปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๑๘ เจ้าจอมมารดาหงส์ สิ้นพระชนม์---- ๕๒. พระองค์เจ้าหญิงพิมพับสรสร้อย ประสูติเมื่อวันพุธ เดือนอ้าย ขึ้น ๖ ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๑๘ เจ้าจอมมารดาวันดี สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖ เมื่อววันพุธ เดือน ๖ ขึ้น ๑ ค่ำ ปีฉลูสัปตศก จ.ศ. ๑๒๘๗  พระชันษา ๗๐ ปี ๕๓. พระองค์เจ้าชายจรูญโรจน์เรืองศรี ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๔ แรม ๑๔ ค่ำ ปีมะโรงอัฐศก จ.ศ. ๑๒๑๘ เจ้าจอมมารดาช้อย ในรัชกาลที่ ๕  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็  กรมหมื่จรัสพรปฏิภาณ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันที่ ๒๕ กันยายน พ.ศ. ๒๔๕๐  พระชันษา ๕๒ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  จรูญโรจน์ ๕๔. พระองค์เจ้าชาย ประสูติปีมะเส็งนพศก จ.ศ. ๑๒๑๙ เจ้าจอมมารดากลีบ สิ้นพระชนม์---- ๕๕. พระองค์เจ้าชายสนั่น ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๑๐ ขึ้น ๑๐ ค่ำ ปีมะเส็งนพศก จ.ศ. ๑๒๑๙ เจ้าจอมมารดาอ่อน สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖ เมื่อวันอังคาร เดือน ๘ ขึ้น ๘ ค่ำ ปีฉลูเบญจศก จ.ศ. ๑๒๗๕ พระชันษา ๕๗ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  สายสนั่น ๕๖. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีมะเส็งนพศก จ.ศ. ๑๒๑๙ เจ้าจอมมารดาช้ย สิ้นพระชนม์---- ๕๗. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๗ ขึ้น ๑ ค่ำ ปีมะเมียสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๒๐ เจ้าจอมมารดาสายบัว สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๔ เมื่อวันอังคาร เดือน ๗ ขึ้น ๖ ค่ำ ปีมะเมียสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๒๐  พระชันษา ๖ วัน ๕๘. พระองค์เจ้าหญิงสอางองค์ ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือนยี่ ขึ่น ๑๕ ค่ำ ปีวอกโทศก จ.ศ. ๑๒๒๒ เจ้าจอมมารดาวันดี สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖ เมื่อวันเสาร์ เดือน ๓ขึ้น ๖ ค่ำ ปีจอจัตวาศก  พระชันษา ๖๓ ปี ประสูติก่อนบวรราชาภิเษก   ๓๓  พระองค์ ประสูติเมื่อบวรราชาภิเษกแล้ว  ๒๕  พระองค์ รวมทั้งสิ้น   ๕๘  พระองค์ แก้ไขเมื่อ 31 ธ.ค. 48 08:13:29 จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 15:50:24 ]

ความคิดเห็นที่ 24 สมเด็จพระปวเรนทราเมศมหิศเรศรังสรรค์ ฯ พระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว [คลิกเพื่อชมภาพขนาดจริง] จากคุณ : กัมม์ - [ 29 ธ.ค. 48 16:24:43 ]

ความคิดเห็นที่ 25 จากคห 19 เข้าใจว่าเก๋งจีนที่ว่า " ยังปรากฎอยู่ถึงทุกวันนี้ " เป็นเพียงแค่ส่วนหนึ่งเท่านั้น เพราะเนื่องจากพระที่นั่งบวรบริวัติ เป็นพระที่นั่งที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวท่านทรงสร้างค้างไว้  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงทรงสร้างต่อเพื่อเป็นที่ประทับ  เมื่อคราวที่จะเสด็จประทับพระบวรราชวัง  ลักษณะตัวพระที่นั่งบวรบริวัติเป็นเก๋งจีน  ยาว ๕ ห้อง ๒ ชั้น  ชั้นบนเป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว  มีห้องพระบรรทม ๑ และห้องที่ประทับ ๑ พระเจ้าลูกเธอที่ตามเสด็จประทับอยู่ชั้นล่าง   แต่ปัจจุบันคงสภาพเหลือแค่เพียงเท่าที่เห็นในภาพนะครับ จากคุณ : sivanont - [ 30 ธ.ค. 48 00:31:45 ]

ความคิดเห็นที่ 26 ๑๘ - มีพระอาการระชวรเสาะแสะ - เมตตา พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเดกล้าเจ้าอยู่หัว มาก - นั้น พระบาทสมเด็จพนระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว - การพระศพโปรดฯใหเรียกว่าพระบรมศพ - พระเมรุพระบรมศพพระบาทสมเด็จ พระปิ้นเกล้าเจ้าอยู่หัว - หนึ่ง ครั้นเวลาดึกเคลื่อเรือพระบรมศพ - พระที่นั่งอิศเรศราชานุสร์ที่ในพระบวรราช ---> นุสร ๑๙ - พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้า อย่หัว - เก่า สมเด็จพระเจ้าแผ่นดินเส็จ - เห็นจะเป็นตำรวจสำหรับ พระอัคารมเหสี - สมเด็จพระนเศวรมหาราช ที่จริง - ตำแหน่ง ข้าราชกาล ฝ่ายวังหลวงและวังหน้า - หาข้าราชการวังหน้าใหม่ ทั้ชุด - ๕๓. พระองค์เจ้าชาย จรูญโรจน์ เรืองศรี ทรงเป็นต้นสกุล จรูณโรจน์ -----> สะกดไม่เหมือนกันรึ จากคุณ : จำปูน (อ่างหยก) - [ 30 ธ.ค. 48 09:44:05 ]

ความคิดเห็นที่ 27 ขอบคุณครับ ท่านจำปูน แก้ไขตัวสะกดแล้วครับ ขอบคุณคุณ sivanont เก๋งที่เหลืออยู่  ดูเหมือนศาลเจ้าอย่างไรไม่รู้ทาง  ด้านข้างยาวแค่ไหนครับ มีรูปตำหนักไม้หรือเปล่าครับ  ดูเรียบง่ายดี มีห้องเล็กๆสองห้องด้านข้างตัวตำหนัก ว่าเป็นห้องสรงกับห้องลงพระบังคน  ตัวตำหนักมีที่บรรทมกับโต๊ะเครื่องสำอางค์เท่านั้น จากคุณ : กัมม์ - [ วันสิ้นปี 08:20:53 ]

ความคิดเห็นที่ 28 ตำนานวังหน้า - กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K3990720/K3990720.html จากคุณ : กัมม์ - [ วันสิ้นปี 08:59:56 ]

ความคิดเห็นที่ 29 เก๋งจีนในรูป คคห.25 เป็นเก๋งจีนหนึ่งของพระที่นั่งบวรบริวัติ คาดว่าเคยเป็นที่ประทับทรงงานของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว เรียกว่า " เก่งจีนนุกิจราชบริหาร " ภายในมีจิตกรรมฝาผนังเรื่องห้องสินด้วย  ส่วนความยาวของเก๋งจีนองค์นี้ อยู่ที่ประมาณ ๖-๘ เมตรน่าจะได้ ปัจจุบันอยู่ในที่ ที่ค่อนข้างอับลมพอสมควร อยู่ด้านหลังอาคารประพาสพิพิธภัณฑ์ ซึ่งอาคารดังกล่าว จัดแสดงโบราณวัตถุศิลปะล้านนา ศิลปะสุโขทัย ศิลปะอยุธยาและศิลปะรัตนโกสินทร์ สำหรับภาพพระตำหนักแดง นั้นไม่มีอยู่ในตอนนี้ต้องขอโทษด้วยนะครับ       พระตำหนักแดงเคยเป็นที่ประทับของ สมเด็จฯ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ ( สมเด็จพระเจ้าพี่นางพระองค์น้อย ในรัชกาลที่ ๑ )  เดิมเป็นหมู่พระตำหนักเครื่องไม้ อยู่ด้านหลังพระที่นั่งพิมานรัตยา / พระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท  สมเด็จ ฯ เจ้าฟ้ากรมพระศรีสุดารักษ์ ประทับอยู่เป็นเวลา ๑๗ ปี จนสิ้นพระชนม์ลง พ.ศ.๒๓๔๒           ต่อมาในสมัย รัชกาลที่ ๒ สมเด็จพระอมรินทราบรมราชินีในรัชกาลที่ ๑ เสด็จมาประทับในพระบรมหาราชวัง ในฐานะ พระบรมราชชนนี พระพันปีหลวง จึงเปลี่ยนคำ เรียกขานว่า " พระตำหนักตึก " ซึ่งคล้ายกับว่าเป็นการยกย่องว่าเป็นพระตำหนักประธาน     พระพันปีหลวงเสด็จประทับอยู่ จนถึงต้นสมัยรัชกาลที่ ๓ จึงได้เสด็จสวรรคต พระตำหนักก็ว่างลงอีก    พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงโปรดเกล้าฯ ให้จัดเป็นที่ประทับสมเด็จพระศรีสุริเยนทร์  ( พระตำหนักใหญ่เหมาะสมกับพระอิสริยยศ ) เพราะทรงเคยดำรงตำแหน่ง สมเด็จพระบรมราชินี ในรัชกาลที่ ๒   ต่อมา---เสด็จออกจากพระบรมหาราชวังไปประทับกับพระราชโอรส สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจุฑามณี ( พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าฯ  ณ พระราชวังเดิม พระตำหนักจึงว่างลงอีก    ให้เข้าใจว่า ตอนที่ สมเด็จฯ เจ้าฟ้าจุฑามณีฯ กรมขุนอิศเรศฯ  ( สมัย ร. ๓ ) ย้ายไปประทับพระราชวังเดิม อาจมีการย้ายส่วนที่ประทับ ของท่านไปปลูกที่พระราชวังเดิมด้วย     พอสมเด็จพระศรีสุริเยนทร์ฯเสด็จไปพระทับกับพระราชโอรสของพระองค์ท่าน จวบจนสวรรคต หมู่พระตำหนักแดงในพระบรมหาราชวังส่วนที่เคยเป็นที่ประทับ จึงย้ายไปปลูกสร้างถวาย พระพุทธโฆษาจารย์ ณ วัด โมลีโลกยาราม   ต่อมา -- ย้ายไปปลูกสร้างเป็นกุฏิสงฆ์  ณ วัดเขมาภิรตาราม จ. นนทบุรี  ( ยังปรากฎอยู่ทุกวันนี้ แต่.. ค่อนข้างทรุดโทรม ถูกดัดแปลงไปซะมาก )                     พอมาสมัยรัชกาลที่ ๓ พระราชทานเป็นที่ประทับกรมหมื่นอัปสรสุดาเทพ พระราชธิดาพระองค์ใหญ่      ในช่วงนี้ส่วนที่เคยเป็นที่ประทับของ เจ้าฟ้ามงกุฎฯ  ( รัชกาลที่ ๔ ) ก่อนทรงลาผนวชนั้น  ไม่ได้ย้ายไปไหน   ต่อมา---- เมื่อเถลิงถวัลย์ราชสมบัติแล้ว  พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว โปรดให้สร้าง พระอภิเนาว์นิเวศน์ ซึ่งเป็นหมู่พระมหามณเฑียรใหม่ บริเวณสวนขวา / สวนศิวาลัย ( การกำหนดอาณาเขตแต่ละสมัยไม่เหมือนกัน )  จึงให้ย้ายพระตำหนักที่เคยประทับพระราชชนนี มาสร้างใหม่  มีการแก้ไขจาก เครื่องไม้มาเป็นปูน  พระราชทานนามว่า พระที่นั่งมูลมณเฑียร   ล่วงต่อมาจนถึง สมัยรัชกาลที่ ๕ โปรดให้รื้อหมู่พระที่นั่งอภิเนานิเวศน์และบริเวณ โดยทรงย้ายพระที่นั่งมูลมณเฑียรที่เป็นเครื่องไม้ ไปสร้างเป็น โรงเรียนวัดเขมาภิรตาราม     ต่อมา-- แยกออกมาเป็นโรงเรียนกลาโหมอุทิศ   แล้วจึงโปรดเกล้าฯก่อสร้างพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ณ บรฺเวณที่เป็นหมู่พระที่นั่งอภิเนาว์นิเวศน์เดิม ปรากฎยังปัจจุบัน ส่วนบริเวณหมู่พระตำหนักแดงหลังพระที่นั่งดุสิตมหาปราสาท ทรงรื้อ สร้างใหม่พระราชทาน สมเด็จ กรมพระสุดารัตราชประยูร ( พระองค์เจ้าหญิงละม่อม ) สำหรับพระตำหนักแดง ที่อยู่ด้านหลังพระที่นั่งศิวโมกข์พิมาน ภายในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร ปัจจุบันเป็นองค์ที่ย้ายมาจาก พระราชวังเดิม สรุป พระตำหนักแดง ที่เคยอยู่ในพระบรมมหาราชวัง  ถูกชะลอไปอยู่ ณ ที่ต่างๆ - ส่วนที่เคยเป็นที่ประทับสมเด็จพระศรีสุริเยนทรามาตย์ เอกอัครมเหษี ในรัชกาลที่ ๒ พระราชชนนี พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว และพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว    อยู่ในพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร   และ เป็นกุฏิสงฆ์วัดเขมาภิรตาราม ในปัจจุบัน - ส่วนที่เคยเป็นที่ประทับของ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเอยู่หัว ( สมัยเป็นสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอเจ้าฟ้ามงกุฎ )  ปัจจุบันเป็นโรงเรียนกลาโหมอุทิศ จากคุณ : sivanont - [ วันสิ้นปี 12:31:39 ]

ความคิดเห็นที่ 30 ขอบพระคุณครับ  คุณ sivanont จากคุณ : กัมม์ - [ วันปีใหม่ 10:07:50 ]