ความคิดเห็นที่ 1 ต่อจาก ตำนานวังหน้า - พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K3979714/K3979714.html จากคุณ : กัมม์ - [ วันสิ้นปี 09:01:40 ]

ความคิดเห็นที่ 2 พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวสวรรคตได้ ๓ ปี  ถึงปีมะโรง จุลศักราช ๑๒๓๐  พ.ศ. ๒๔๑๑ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวก็สวรรคต  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ  กรมหมื่นบวรวิไชยชาญได้เป็นพระมหาอุปราช กรมพระราชวังบวรสถานมงคล การพระราชพิธีอุปราชาภิเษกครั้งรัชกาลที่ ๕  สมเด็จเจ้าฟ้า กรมพระยาบำราบปรปักษ์ทรงจัดการพิธี  เอาแบบอย่างครั้งอุปราชาภิเษกกรมพระราชวังบวรมหาศักดิพลเสพเป็นตำรา  คือปลูกพลับพลาที่ประทับของกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญที่หน้าโรงละคร ริมวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ตามเคย  แต่กรมหมื่นบวรวิชัยชาญเสด็จมาประทับเฉพาะเวลาเมื่อจะแห่  หาได้มาประทับแรมที่พลับพลาไม่  การที่แห่ก็แห่จากพลับพลาไปยังพระราชวังบวรฯ  ไม่ได้ไปทรงเครื่องและขึ้นพระราชยานที่พระที่นั่งดุสิดาภิรมย์ดังแต่ก่อน  สองข้างทางแห่ตั้งราชวัตรฉัตรเบญจรงค์ ตามเคย ส่วนในพระราชวังบวรฯที่ทำพิธีจัดแต่ ๒ แห่ง คือ ที่พระที่นั่งอิศราวินิจฉัยตั้งทั้งพระแท่นมณฑลและเทียนชัย  เป็นที่พระสงฆ์หมู่ใหญ่สวดมนต์และสวดภาณวารแห่ง ๑  ในห้องพระบรรทมที่พระที่นั่งวสันตพิมานจัดเป็นที่ทรงฟังพระสงฆ์ธรรมยุติกา ๕ รูป  สวดพระปริตอีกแห่ง ๑ มีการต้องแก้ไขเป็นข้อสำคัญอย่างหนึ่ง  คือ  ตามประเพณีเดิม กรมพระราชวังบวรฯต้องเสด็จเข้าไปรับพระราชทานพระสุพรรณบัตรทีในพระบรมมหาราชวัง   แต่เมื่อในรัชกาลที่ ๔ พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จไปพระราชทานพระสุพรรณบัตร  เจ้านายตั้งกรมที่วังทุกๆพระองค์  อุปราชาภิเษกครั้งนี้จึงต้องเอาแบบการเสด็จพระราชดำเนินครั้งบวรราชาภิเษกพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวมาเป็นตำรา เริ่มการพิธีวันแรกเดือนอ้าย ขึ้น ๘ ค่ำ ปีมะโรงสัมฤทธิศก เพลาบ่าย  พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จโดยกระบวนราบ ไปประทับที่พระที่นั่งคชกรรมประเวศ  แล้วกระบวนแห่กรมหมื่นบวรวิไชยชาญตามขึ้นไป  ผ่านหน้าพระที่นั่งถวายบังคมพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว  แล้วไปประทับพระราชยานที่เกยพระที่นั่งมังคลาภิเษก  เปลี่ยนเครื่องแต่งพระองค์ทรงเขียนทองพื้นขาว  ฉลองพระองค์ครุย  ไปทรงจุดเทียนเครื่องนมัสการทรงศีลที่พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย  ซึ่งจัดเป็นที่ประทับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวด้วย  ครั้นจุดเทียนชัยแล้วเสด็จเข้าไปทรงฟังสวดที่พระที่นั่งวสันตพิมาน  จนสวดมนต์จบเสด็จพระราชดำเนินกลับ แล้วจึงแห่กลับ รุ่งเช้ากรมหมื่นบวรวิไชยชาญเสด็จจากวังใหม่ไปเลี้ยงพระที่ในพระราชวังบวรฯ  ครั้นสวดมนต์ครบ ๓ วัน  ถึงวันพุธ เดือนอ้าย ขึ้น ๑๑ ค่ำ เพลาเช้า  กรมหมื่นบวรวิไชยชาญเข้าที่สรง  แล้วเสด็จมารับพระราชทานพระสุพรรณบัตรและเครื่องราชูปโภคที่ในพระที่นั่งอิศราวินิจฉัย  ครั้นเสด็จพระราชดำเนินกลับแล้ว  กรมพระราชวังบวรฯเสด็จออกโปรยทานที่พระที่นั่งคชกรรมประเวศ(๑)  และเวลาบ่ายมีการสมโภชเวียนเทียน  เป็นการเสร็จพิธีอุปราชาภิเษก .................................................................................................................................................... (๑) ที่ทรงโปรยทาน คงมีทุกคราวอุปราชาภิเษกแต่ก่อนมา  แต่หากในจดหมายเหตุกล่าวถึงบ้างไม่กล่าวบ้าง  อนึ่ง เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวบวรราชาภิเษก  ปรากฏว่าเสด็จลงมาถวายดอกไม้ธูปเทียนที่พระราชวังหลวง  แต่ครั้งนี้เข้าใจว่า กรมพระราชวังบวรฯเห็นจะทูลเกล้าฯถวายที่พระราชวังบวรฯ  เมื่อรับพระราชทานพระสุพรรณบัตรเหมือนอย่างตั้งกรมเจ้านายในครั้งรัชกาลที่ ๔ จากคุณ : กัมม์ - [ วันสิ้นปี 09:30:52 ]

ความคิดเห็นที่ 3 คุณกัมม์ขยันจัง สวัสดีปีใหม่ ขอให้สุขภาพแข็งแรง ประสบแต่เรื่องดีๆทุกวันนะครับ แก้ไขเมื่อ 31 ธ.ค. 48 10:05:50 จากคุณ : เลอสิน (LehXin) - [ วันสิ้นปี 09:53:55 ]

ความคิดเห็นที่ 4 สวัสดีปีใหม่เช่นกันครับ ขอให้พรนั้นกลับคืนสู่คุณ เลอสิน ด้วยนะครับ จากคุณ : กัมม์ - [ วันสิ้นปี 10:13:34 ]

ความคิดเห็นที่ 5 กรมหมื่นบวรวิไชยชาญเป็นกรมพระราชวังบวรสถานมงคล พระชนมายุได้ ๓๑ พรรษา  ในเวลานั้นพระราชมณเฑียรและสถานที่ต่างๆในวังหน้า  พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงซ่อมแซมสร้างไว้ยังบริบูรณ์ดี  ไม่มีสิ่งสำคัญซึ่งปรากฏว่าสร้างใหม่ ครั้งกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ขึ้นเป็นที่ประทับ  เป็นแต่ทรงสร้างพระที่นั่ง ซึ่งพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสร้างค้างไว้ให้สำเร็จ  เสด็จไปประทับอยู่ ณ ที่นั้นทรงขนานนามว่า "พระที่นั่งสาโรชรัตนประพาส"  ส่วนที่วิมานเดิมนั้นโปรดให้เจ้าคุณจอมมารดาเอม พระชนนีขึ้นมาอยู่ที่มุขตะวันออก  อันเรียกว่า พระที่นั่งบูรพาภิมุข เมื่อกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญอุปราชาภิเษกนั้น  มีตำแหน่งข้าราชการฝ่ายพระบวรราชวังเพิ่มเติมขึ้นครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวมาก  และทั้งมีทหารบกทหารเรือก็จัดขึ้นเป็นของวังหน้า  ผิดกับครั้งพระมหาอุปราชแต่ก่อนๆ  ข้าราชการวังหน้ายังมีตัวอยู่มาก เพราะลงมาสมทบรับราชการวังหลวงเพียง ๓ ปี  ครั้งนั้นสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาศรีสุริยวงศ์ ซึ่งเป็นผู้สำเร็จราชการแผ่นดินในสมัยเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ยังทรงพระเยาว์พระชนมายุอยู่  บัญชาสั่งให้บรรดาข้าราชการที่มีสังกัดวังหน้า  กลับคืนไปอยู่ในกรมพระราชวังบวรฯ ตามแบบโบราณ รวมทั้งกรมทหารบกทหารเรือ  ที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงจัดขึ้นใหม่ด้วยทั้งสิ้น  ไม่ได้ดำริให้ลดลง ให้คงแต่ตามอย่างกรมพระราชวังบวรฯแต่ก่อนมา  เพราะฉะนั้นที่งข้าราชการและกำลังไพร่พลฝ่ายวังหน้า  ในเวลากรมพระราชวังบวรวิไชยชาญอุปราชาภิเษกจึงมีมากกว่าครั้งไหนๆที่เคยปรากฏมาแต่ก่อน ดูเหมือนความประสงค์ในครั้งนั้น  จะให้กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญทรงรักษาระเบียบแบบแผนการงานทั้งปวงที่พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวได้ทรงจัดไว้ให้คงที่ถาวรสืบไป  กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญจึงทรงพยายามที่จะเจริญรอยรักษาแบบอย่างของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวต่อมา ทั้งขนบธรรมเนียมในพระราชวังบวรฯ  มีเสด็จออกที่โรงรถแทนท้องพระโรงเป็นต้น  ตลอดจนการฝึกหัดจัดทหารบกทหารเรือก็จัดต่อมาอย่างครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว   แต่เพราะฐานะผิดกัน  ด้วยพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  ทีพระเกียรติยศเป็นอย่างพระเจ้าแผ่นดินและเป็นสมเด็จพระอนุชาธิราช  กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญเป็นแต่กรมพระราชวังบวรฯ  และเป็นแต่พระเจ้าบรมวงศ์เธอในชั้นราชตระกูล  การที่สะสมกำลังพลทหารจะให้เหมือนแบบอย่างครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวจึงเป็นเหตุการณ์เกิดขึ้นเพราะเรียกระดมทหารวังหน้า เมื่อปีจอ จุลศักราช ๑๒๓๖ พ.ศ. ๒๔๗  ต้องจัดวางกำหนดอัตราเป็นยุติที่กรมพระราชวังบวรฯจะมีทหารได้เพียงใด  เมื่อเป็นยุติแล้วจึงเรียบร้อยเป็นปกติต่อมา กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญโปรดในการช่างต่างๆมาแต่เดิม ทรงจัดตั้งโรงงานการช่างขึ้นในวังหน้าหลายอย่าง  ทั้งช่างหล่อ ช่างกลึง ช่างเคลือบ  ของที่ประดิษฐ์คิดทำขึ้นล้วนเป็นฝีมืออย่างประณีต  จะหาเสมอได้โดยยาก  แต่โรงงานการช่างในครั้งกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ  ใช้แก้ไขสถานที่ซึ่งมีมาแต่เดิมแล้วโดยมาก  ปลูกสร้างใหม่ก็แต่ของเล็กน้อย  มาในตอนหลังทรงหัดงิ้วขึ้นโรงหนึ่ง  ก็ใช้สถานที่ของเดิมให้เป็นที่พวกงิ้วอาศัย กรมพระราชวังบวรวิไชยชาญดำรงพระยศเป็นพระมหาอุปราชอยู่ ๑๗ ปี  ประชวรพระโรควักกะพิการ  เสด็จทิวงคตที่พระที่นั่งบวรบริวัติ  เมื่อ ณ วันศุกร์ เดือน ๙ แรม ๓ ค่ำ ปีระกา จุลศักราช ๑๒๔๗  พ.ศ. ๒๔๒๘  พระชนมายุได้ ๔๘ พรรษา  ประดิษฐานพระศพประกอบพระโกศทองน้อย  ไว้ในพระที่นั่งอิศราวินิจฉัย  และโปรดฯให้ประกาศสั่งคนโกนหัวไว้ทุกข์เฉพาะที่สังกัดฝ่ายพระราชวังบวรฯ  เหมือนอย่างครั้งกรมพระราชวังบวรฯสวรรคตแต่ก่อนมา   ครั้นถึง เดือน ๗ ปีจอ พ.ศ. ๒๔๒๙ พระเมรุที่ท้องสนามหลวงสร้างเสร็จแล้ว จึงแห่พระศพจากพระราชวังบวรฯมายังพระเมรุ  มีการมหรสพสมโภชและทรงบำเพ็ญพระราชกุศลตามพระราชประเพณี  พระราชทานเพลิงเมื่อวันจันทร์ เดือน ๗ ขึ้น ๑๓ ค่ำ แล้วให้เชิญพระอัฐิไปประดิษฐานไว้ที่พระที่นั่งอิศเรศราชานุสรณ์กับพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวด้วยกัน แก้ไขเมื่อ 02 ม.ค. 49 17:13:45 จากคุณ : กัมม์ - [ วันปีใหม่ 13:07:58 ]

ความคิดเห็นที่ 6 เมื่อกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญทิวงคตแล้ว  ในปีจอ จุลศักราช ๑๒๔๘  พ.ศ. ๒๔๒๙ นั้น  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนา สมเด็จพระโอรสาธิราช เป็นมงกุฎราชกุมาร อย่างสมเด็จหน่อพระพุทธเจ้าตามราชประเพณีเดิม(๑)  จึงประกาศพระราชกฤษฎีกาเลิกตำแหน่งพระมหาอุปราชฝ่ายหน้าแต่นั้นมา   พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชดำริจะไม่ให้เป็นที่ร้าง  จึงโปรดฯให้จัดที่ในเขตวังชั้นนอกมาเป็นโรงทหารรักษาพระองค์ คือ ราบ ๑๑ ทุกวันนี้  ด้วยทหารบกวังหน้ามาสมทบอยู่ในกรมนั้น  วังชั้นกลางโปรดฯให้จัดพิพิธภัณฑ์สถานที่พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พระที่นั่งพุทไธสวรรย์ และพระที่นั่งศิวโมกขพิมาน  ส่วนชั้นในยังมีเจ้านาย ทั้งพระราชธิดาในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัว  และพระราชธิดากรมพระราชวังบวรวิไชยชาญเสด็จอยู่ด้วยกันมาก  จึงโปรดฯให้คงจัดรักษาเป็นพระราชวัง  ให้มีเจ้าพนักงานรักษาหน้าที่อยู่อย่างเดิม  ทรงมอบหมายการปกครองให้พระองค์เจ้าดวงประภา พระราชธิดาพระองค์ใหญ่ของพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวหัว  ทรงสำเร็จราชการฝ่ายในทั่วไป  และโปรดฯให้เสด็จขึ้นมาประทับอยู่ที่พระที่นั่งสาโรชรัตนประพาส พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระอุตสาหเสด็จขึ้นไปเยี่ยมเยียนเนืองๆ  ด้วยพระองค์ทรงเคารพนับถือในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวมาก  ทรงอุปการแก่พระราชบุตรพระราชธิดามาทุกพระองค์  ถึงลูกเธอในกรมพระราชวังบบวรวิไชยชาญซึ่งยังทรงพระเยาว์อยู่โดยมากนั้น  ก็ทรงจัดให้เล่าเรียน และเป็นพระราชธุระทำนุบำรุงต่อมา  ที่เป็นพระองค์ชายเมื่อทรงพระเจริญขึ้นได้มีตำแหน่งรับราชการแทบทุกพระองค์   เมื่อพระองค์เจ้าดวงประภาสิ้นพระชนม์  โปรดฯให้พระองค์เจ้าสุดาสวรรค์ พระเจ้าลูกยาเธอในพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวรองลงมา  ทรงสำเร็จราชการฝ่ายในวังหน้าต่อมา  เหมือนอย่างพระองค์เจ้าดวงประภา  และโปรดฯให้พระองค์เจ้าวงจันทร์ พระเจ้าน้องนางร่วมพระชนนีกับกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญเสด็จขึ้นมาประทับที่พระที่นั่งบวรบริวัตรมาจนตลอดรัชกาลที่ ๕ เมื่อเลิกตำแหน่งกรมพระราชวังบวรฯแล้ว  ครั้นล่วงเวลามาหลายปี  ป้อมปราการที่ในวังหน้าชำรุดทรุดโทรมลงโดยลำดับ  ด้วยตั้งแต่ก่อสร้างซ่อมแซมครั้งพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวแล้ว  ต่อมาหาได้บูรณปฏิสังขรณ์อีกไม่  พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพระราชดำริว่า  สถานที่ต่างๆในวังหน้าที่ไม่เป็นสิ่งสำคัญ  จะลงทุนบูรณปฏิสังขรณ์ขึ้นก็ไม่เป็นประโยชน์อันใด  ควรรักษาไว้แต่ที่เป็นสิ่งสำคัญ  จึงโปรดฯให้รื้อป้อมปราการสถานที่ต่างๆ  ส่วนชั้นนอกข้างตะวันออกลงเปิดที่ท้องสนามหลวง   ต่อมาเมื่อเสด็จกลับจากประพาสนานาประเทศในยุโรปครั้งแรก  เมื่อรัตนโกสินทรศก ๑๑๖  พ.ศ. ๒๔๔๐  ทรงจัดการตกแต่งพระนครให้ไพบูลย์ขึ้น  โปรดฯให้ข้างตะวันออกทำถนนราชดำเนิน  และท้องสนามหลวงขยายต่อขึ้นไปข้างเหนือ  จึงรื้อป้อมปราการสถานที่ต่างๆต่อไปอีก  คงไว้แต่พระอุโบสถวัดบวรสุทธาวาส  แล้วจึงโปรดฯให้สร้างตึกในสนามข้างด้านเหนือ ๓ หลังเป็นที่ทำการกระทรวงธรรมการ แล้วเปลี่ยนมาใช้ราชการกระทรงยุติธรรมอยู่จนบัดนี้  และสร้างโรงไว้พระมหาพิชัยราชรถต่อลงมาข้างใต้  ที่ริมน้ำข้างตะวันตกก็รื้อสถานที่ของเดิม  สร้างโรงทหารราบที่ ๑๑ ขึ้นใหม่   ส่วนข้างในพระราชวังบวรฯนานมามีคนอยู่น้อยลง  ตำหนักข้างในร้างว่างเปล่ามาก  จึงโปรดฯให้กันตำหนักข้างใต้ออกเป็นข้างหน้าตอน ๑ ให้จัดเป็นคลังเครื่องสรรพยุทธ์  ทำประตูขึ้นใหม่ตรงมุมถนนพระจันทร์  และรื้อเขื่อนเพชรเดิมก่อเป็นกำแพงใบเสมาเหมือกำแพงเดิมต่อไปข้างตะวันออกจนจรดกำแพงรั้วเหล็ก ซึ่งทำใหม่ในตอนเขตพิพิธภัณฑ์สถาน  ว่าโดยย่อ อย่างที่เป็นอยู่ทุกวันนี้ ถึงรัชกาลปัจจุบัน(๒)  เมื่อพระองค์เจ้าสุดาสวรรค์สิ้นพระชนม์  โปรดฯให้พระองค์เจ้าวงจันทร์ทรงสำเร็จราชการฝ่ายในวังหน้าแทนพระองค์เจ้าสุดาสวรรค์ต่อมา  จนปีขาล พ.ศ. ๒๔๕๙  พระองค์เจ้าวงจันทร์สิ้นพระชนม์  เจ้านายข้างในยังเหลืออยู่น้อยพระองค์  สมัครจะเสด็จไปอยู่ในพระบรมมหาราชวัง  จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯพระราชทานพระบรมราชานุญาต ให้เจ้านายฝ่ายในพระราชวังบวรฯเสด็จลงมาอยูในพระราชวังหลวง  และทรงพระราชดำริว่า พระราชมณเฑียรสถานในพระราชวังบวรฯซึ่งเป็นที่ประดิษฐานพระอัฐิกรมพระราชวังบวรฯแต่ก่อนมา ชำรุดทรุดโทรมมากนัก  ไม่สมควรจะเป็นที่ประดิษฐานพระอัฐิต่อไป  จึงโปรดฯให้เชิญพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอยู่หัวกับพระอัฐิกรมพระราชวังบวรฯทั้ง ๔ พระองค์  แห่มาจากพระราชวังบวรฯ เมื่อ วันที่ ๒ เมษายน ปีมะเส็ง  พ.ศ. ๒๔๖๐  มาประดิษฐานไว้ที่พระวิหารพระธาตุ ในวัดพระศรีรัตนศาสดาราม  ส่วนที่วังหน้านอกจากบริเวณพิพิธภัณฑ์สถานนั้น  โปรดฯให้กลาโหมดูแลปกครองรักษาต่อมาจนทุกวันนี้ .................................................................................................................................................... (๑) มีบางเสียงบอกว่า   สมเด็จพระเจ้าน้องยาเธอ เจ้าฟ้าจาตุรนต์รัศมี  ควรจะได้เป็นตำแหน่งพระมหาอุปราช  แต่ "ทรงลงให้ด้วยความเรียบร้อย"  ที่จริงแล้วตำแหน่งรัชทายาทย่อมได้กับสมเด็จพระเจ้าลูกยาเธอ  พระมหาอุปราชทั้ง ๕ พระองค์ที่ผ่านมาแต่ก่อนนั้นเป็นเพราะมีเหตุจำเป็น  หากได้ติดตามตั้งแต่แรกก็จะเข้าใจดี ตำนานวังหน้า - ปฐมบท http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K3936626/K3936626.html (๒) รัชกาลของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว แก้ไขเมื่อ 02 ม.ค. 49 17:17:04 จากคุณ : กัมม์ - [ วันปีใหม่ 13:08:53 ]

ความคิดเห็นที่ 7 พระโอรสพระธิดาในกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ ประสูติก่อนอุปราชาภิเษก ๑. พระองค์เจ้าชาย(แฝด) ประสูติเมื่อปีมะเส็งนพศก จ.ศ. ๑๒๑๙ จอมมารดาหม่อมหลวงปริก (ในราชสกุลเจษฎางกูร) สิ้นพระชนม์ในปีประสูติ ๒. พระองค์เจ้าชาย(แฝด) ประสูติเมื่อปีมะเส็งนพศก จ.ศ. ๑๒๑๙ จอมมารดาหม่อมหลวงปริก สิ้นพระชนม์ในปีประสูติ ๓. พระองค์เจ้าหญิงปฐมพิสมัย ประสูติเมื่อวัพฤหัสบดี เดือน ๙ ขึ้น ๑๒ ค่ำ ปีจอจัตวาศก จ.ศ. ๑๒๒๔ จอมมารดากรุด สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๓ แรม ๓ ค่ำ ปีขาลสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๔๐  พระชันษา ๑๗ ปี ประสูติเมื่ออุปราชาภิเษกแล้ว ๔. พระองค์เจ้าชายวิไลยวรวิลาศ ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๕ ขึ้น ๑๒ ค่ำปีมะเส็งสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๓๐ จอมมารดาเข็ม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อวันอาทิตย์เดือน ๓ แรม๒ ค่ำ ปีชวดยังเป็นสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๙๑  พระชันษา ๖๑ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  วิไลยวงศ์ ๕. พระองค์เจ้าชายกาญจโนภาสรัศมี ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน ๘ แรม ๑๓ ค่ำ ปีมะเมียโทศก จ.ศ. ๑๒๓๒ จอมมารดาปรกเล็ก(ธิดานายทับวงศ์  ณ นคร กับคุณหญิงเวก) ในรัชกาลที่ ๕  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น  กรมหมื่นไชยชาญบวรยศ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖  เมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๙ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ปีวอกโทศก จ.ศ. ๑๒๘๒  พระชันษา ๕๑ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  กาญจนะวิชัย ๖. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อเดือน ๘ ปีมะเมียโทศก จ.ศ. ๑๒๓๒ จอมมารดาเวก สิ้นพระชนม์ในปีนั้น ๗. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อเดือน ๑๑ ปีมะเมียโทศก จ.ศ. ๑๒๓๒ จอมมารดาละม้าย สิ้นพระชนม์ในปีนั้น ๘. พระองค์เจ้าหญิงภัททาวดีศรีราชธิดา ประสูติเมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๘ แรม ๔ ค่ำ ปีมะแทตรีศก จ.ศ. ๑๒๓๓ จอมมารดาเลี่ยมเล็ก(ธิดานายสุดจินดา(พลอย  ชูโต) กับคุณละโว้) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๘ แรม ๓ ค่ำ ปีกุนเอกศก จ.ศ.๑๒๖๑  พระชันษา ๒๙ ปี ๙. พระองค์เจ้าชายกัลยาณประวัติ ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน ๑๑ ขึ้น ๑๑ ค่ำ ปีมะเเมตรีศก จ.ศ. ๑๒๓๓ จอมมารดาเลี่ยมใหญ่ ในรัชกาลที่ ๖  โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น  กรมหมื่นกวีพจน์สุปรีชา สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๗  เมื่อวันพุธ เดือน ๖ แรม ๓ ค่ำ ปีเถาะนพศก จ.ศ. ๑๒๘๙  พระชันษา ๕๖ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  กัลยาณะวงศ์ ๑๐. พระองค์เจ้าหญิงธิดาจำรัสแสงศรี ประสูติเมื่อวัเสาร์ เดือน อ้าย ขึ้น ๑๓ ค่ำ ปีมะแมตรีศก จ.ศ. ๑๒๓๓ จอมมารดาเขียวใหญ่ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันอังคาร เดือน ๙ แรม ๑๒ ค่ำ ปีระกานพศก จ.ศ. ๑๒๕๙  พระชันษา ๒๗ ปี ๑๑. พระองค์เจ้าหญิงฉายรัศมีหิรัญพรรณ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือนยี่ ขึ้น ๘ ค่ำ ปีมะเเมตรีศก จ.ศ.๑๒๓๓ จอมมารดาปุ้ย(ธิดาพระยาพระราม(แสง) กับท่านปุก) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๗  เมื่อวันจันทร์ เดือน ๕ แรม ๕ ค่ำ ปีมะโรงสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๙๐  พระชันษา ๕๗ ปี ๑๒. พระองค์เจ้าหญิง ประสูติเมื่อเดือน ๙ ปีวอกจัตวาศก จ.ศ. ๑๒๓๔ จอมมารดาเวก สิ้นพระชนม์ในปีนั้น ๑๓. พระองค์เจ้าหญิงกลิ่นแก่นจันทรารัตน์ ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือน ๑๑ ขึ้น ๑๒ ค่ำ ปีวอกจัตวาศก จ.ศ. ๑๒๓๔ จอมมารดาจั่น สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อปีกุน  พ.ศ. ๒๔๑๘  พระชันษา ๔ ปี ๑๔. พระองค์เจ้าชายสุทัศนนิภาธร ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน ๔ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ปีวอกจัตวาศก จ.ศ. ๑๒๓๔ จอมมารดาหม่อมหลวงนวม(ธิดาหม่อมราชวงศ์เนตร  ปาลกะวงศ์) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖  เมื่อวันพฤหัสบดี เดือน ๑๑ แรม ๔ ค่ำ ปีมะเมียสัมฤทธิศก จ.ศ.๑๒๘๐  พระชันษา ๔๗ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  สุทัศนีย์ ๑๕. พระองค์เจ้าชายวรวุฒิอาภรณ์ราชกุมาร ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๕ แรม ๑๑ค่ำ ปีระกาเบญจศก จ.ศ. ๑๒๓๕ จอมมารดาป้อม(ธิดาพระยาพระราม(แสง)  กับท่านปุก) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๘  เมื่อวันเสาร์ เดือนอ้าย แรม ๔ ค่ำ ปีมะเมียจัตวาศก จ.ศ. ๑๓๐๔  พระชันษา ๖๙ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  วรวุฒิ ๑๖. พระองค์เจ้าชายโอภาสไพศาลรัศมี ปรสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๖ ขึ้น ๘ ค่ำ ปีระกาเบญจศก จ.ศ. ๑๒๓๕ จอมมารดาหม่อมราชวงศ์กลีบ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันจันทร์ เดือน ๖ แรม ๑๔ ค่ำ ปีระกานพศก จ.ศ. ๑๒๕๙  พระชันษา ๒๙ ปี ๑๗. พระองค์เจ้าชาย ประสูติเมื่อปีระกาเบญจศก จ.ศ. ๑๒๓๕ จอมมารดาอิน สิ้นพระชนม์ในปีนั้น ๑๘. พระองค์เจ้าหญิงอัปสรศรีราชกานดา ประสูติเมื่อวันอาทิตย์ เดือนยี่ แรม ๙ ค่ำ ปีระกาเบญจศก จ.ศ. ๑๒๓๕ จอมมารดาต่วน สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖ เมื่อวันเสาร์ เดือน ๖ แรม ๗ค่ำ ปีมะส็งนพศก จ.ศ. ๑๒๗๙ พระชันษา ๔๔ ปี ๑๙. พระองค์เจ้าชายรุจาวรฉวี ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๘ อุตราสาฒ ขึ้น ๙ ค่ำ ปีจอฉศ จ.ศ. ๑๒๓๖ จอมมารดาสมบุญ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๘ เมื่อปีกุนสัปตศก จ.ศ. ๑๒๙๗  พระชัษา ๖๑ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  รุจจวิชัย ๒๐. พระองค์เจ้าหญิงเทวีวิไลยวรรณ ประสูติเมื่อวันเสาร์ เดือน ๗ แรม ๘ ค่ำ ปีกุนสัปศก จ.ศ. ๑๒๓๗ จอมมารดาสุ่นใหญ่(ในสกุล ภมรมนตรี) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๘  เมื่อปีมะเส็งจัตวาศก จ.ศ. ๑๓๐๔  พระชันษา ๖๗ ปี ๒๑. พระองค์เจ้าชายวิบูลยพรรณรังษี ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๕ แรม ๔ ค่ำ ปีชวดอัฐศก จ.ศ. ๑๒๓๘ จอมมารดาเขียวเล็ก)ธิดาพระยาจำนงไกรสร(รุ่ง)) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันอาทิตย์ เดือน ๖ข้น ๔ ค่ำ ปีวอกสัมฤทธิศก จ.ศ. ๑๒๗๐  พระชันษา ๓๓ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  วิบูลยพรรณ ๒๒. พระองค์เจ้าชายรัชนีแจ่มจรัส ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๕ แรม ๔ ค่ำ ปีชวดอัฐศก จ.ศ. ๑๒๓๘ จอมมารดาเลี่ยมเล็ก ในรัชกาลที่ ๖ โปรดฯให้สถาปนาขึ้นเป็น กรมหมื่นพิทยาลงกรณ์ สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๘  เมื่อวันจันทร์ เดือน ๘ ขึ้น ๑๕ ค่ำ ปีระกาสัปตศก จ.ศ. ๑๓๐๗  พระชันษา ๖๘ ปี ทรงเป็นต้นสกุล รัชนี ๒๓. พระองค์เจ้าชายไชยรัตนวโรภาส ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๓ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีชวดอัฐศก จ.ศ. ๑๒๓๘ จอมมารดาปรกใหญ่(ธิดาพระยาพระราม(แสง) กับท่านปุก) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันพุธ เดือน ๙ แรม ๖ ค่ำ ปีระกานพศก จ.ศ. ๑๒๕๙  พระชันษา ๒๒ ปี ๒๔. พระองค์เจ้าหญิงวิมลมาศมาลี ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๔ แรม ๘ ค่ำ ปีชวดอัฐสก จ.ศ.๑๒๓๘ จอมมารดาจั่น สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖  เมื่อวันอังคาร เดือน ๓ แรม ๑๐ ค่ำ ปีระกาตรีศก จ.ศ. ๑๒๘๓  พระชันษา ๔๖ ปี ๒๕. พระองค์เจ้าหญิงสุนทรีนาฏ ประสูติเมื่อวันอังคาร เดือน ๖ แรม ๔ ค่ำปีมะโรงโทศก จ.ศ. ๑๒๔๒ จอมมารดาสุ่นเล็ก ๒๖. พระองค์เจ้าหญิงประสาทสมร ประสูติเมื่อวันพุธ เดือน ๔ แรม ๑๒ ค่ำ ปีมะเมียเบญจศก จ.ศ. ๑๒๔๔ จอมมารดายิ้ม สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖  เมื่อวันอาทิย์ เดือน ๙ ขึ้น ๙ ค่ำ ปีฉลูเบญจศก จ.ศ. ๑๒๗๕  พระชันษา ๓๐ ปี ๒๗. พระองค์เจ้าชายบวรวิสุทธิ์ ประสูติเมื่อวันจันทร์ เดือนยี่ แรม ๙ ค่ำ ปีมะแมเบญจศก จ.ศ. ๑๒๔๕ จอมมารดาสอาด สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๕  เมื่อวันศุกร์ เดือน ๔ แรม ๑๔ ค่ำ ปีจอโทศกจ.ศ. ๑๒๗๒  พระชันษา ๒๘ ปี ทรงเป็นต้นสกุล  วิสุทธิ ๒๘. พระองค์เจ้าหญิงกมุทมาลี ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน ๙ ขึ้น ๓ ค่ำ ปีวอกฉศก จ.ศ. ๑๒๔๖ จอมมารดาหม่อมราชวงศ์เชื้อ(ในสกุล อิศรางกูร) สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ ๖  เมื่อวันจันทร์ เดือนอ้าย ขึ้น ๗ ค่ำ ปีกุนตรีศก จ.ศ. ๑๒๗๓  พระชันษา ๒๘ ปี ๒๙. พระองค์เจ้าหญิงศรีสุดาสวาดิ ประสูติเมื่อวันศุกร์ เดือน ๑๑ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ปีวอกฉสก จ.ศ. ๑๒๔๖ จอมมารดาแข สิ้นพระชนม์ในรัชกาลที่ปัจจุบัน  เมื่อวันพุธ เดือน ๑๑ ขึ้น ๑๔ ค่ำปีจออัฐศก จงศ. ๑๓๐๘  พระชันษา ๖๒ ปี ประสูติก่อนอุปราชภิเษก   ๓   พระองค์ ประสูติเมื่ออุปราชาภิเษกแล้ว   ๒๖   พระองค์ รวมทั้งสิ้น   ๒๙   พระองค์ แก้ไขเมื่อ 02 ม.ค. 49 17:56:02 จากคุณ : กัมม์ - [ วันปีใหม่ 14:30:20 ]

ความคิดเห็นที่ 8 ๕ - บัญชาสั่งให้บรรดาข้าราชการ ที่มีสังกีดวังหน้า - พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้า อยู่หัทรง - ด้วย พระบาทสมเด็จพระปิ่นเกล้าเจ้าอย่หัว ๖ - อีก คงไว้แต่พระอุโบสวัดบวรสุทธาวาส - ที่ ริมน้า ข้างตะวันตกก็รื้อสถานที่ของเดิม --> หน้า - จากคุณ : จำปูน (อ่างหยก) - [ วันปีใหม่ 22:47:13 ]

ความคิดเห็นที่ 9 ขอบคุณครับ ท่านจำปูน แก้ไขแล้วครับ จากคุณ : กัมม์ - [ 2 ม.ค. 49 17:18:01 ]

ความคิดเห็นที่ 10 สำหรับเทศนาบวรราชประวัติ เป็นเรื่องที่ประวัติที่เคยพิมพ์มาแล้วทั้งหมด เป็นแต่เพียงสังเขปประวัติ  ไม่เห็นประโยชน์ที่จะพิมพ์ซ้ำ สำหรับชุด "ตำนานวังหน้า"  จึงขอจบเพียงเท่านี้ครับ มีโอกาสจะนำชุดใหม่ๆมาเรียงไว้ต่อไปครับ เอาเรื่องในชุด แผ่นดินทอง - เกร็ดพงศาวดารสั้นๆ มาลงไว้น่าจะดี แก้ไขเมื่อ 03 ม.ค. 49 15:31:07 จากคุณ : กัมม์ - [ 3 ม.ค. 49 15:27:47 ]

ความคิดเห็นที่ 11 ตามมาลงชื่อ และสวัสดีปีใหม่พี่กัมม์ครับ... (ย้อนหลังหน่อยน้า) จากคุณ : TimeSquare : ) - [ 6 ม.ค. 49 01:51:14 ]

ความคิดเห็นที่ 12 สวัสดีปีใหม่ครับ  TimeSquare. โชดดีมีสุขตลอดปี ตลอดไปนะครับ ที่ Timesquare คงสนุกนะครับ จากคุณ : กัมม์ - [ 6 ม.ค. 49 17:45:02 ]