คำบาลีว่า กุสล มีอรรถะ หลายอย่าง
การแปล คำว่า กุสลโดยใช้คำภาษาอังกฤษว่า skillful
(หรือที่แปลไทยโดยใช้คำว่า ความฉลาด)
เป็นเพียงหนึ่งในอรรถะหลาย ๆ อย่างของคำว่า กุสล
------------------------------------------------------------------------
จาก(อัฏฐสาลินี)อรรถกถา
(การพรรณนาบทตามบทมาติกา ว่า กุสลา ธมฺมา ) กุศลศัพท์ใช้ในอรรถว่า
Connotations of the term "Kusala" according to Commentary (Atthasālini), are : of
ความไม่มีโรค - good health, wholesome
ความไม่มีโทษ - blameless,
มีสุขเป็นวิบาก - productive of favourable karma-result,
ความฉลาด - skillful.
--------------------------
จริงอยู่ กุศลศัพท์นี้ใช้ในอรรถว่า ความไม่มีโรค
ดังในประโยคมีอาทิว่า
กจฺจิ นุ โภโต กุสลํ กจฺจิ โภโต อนามยํ
(ความไม่มีโรค มีแก่ท่านผู้เจริญบ้างหรือ ความไม่ป่วยไข้ มีแก่ท่านผู้เจริญบ้างหรือ).
--------------------------
ใช้ในอรรถว่า ความไม่มีโทษ
ดังในประโยคมีอาทิว่า
กตโม ปน ภนฺเต กายสมาจาโร กุสโล โย โข มหาราช กายสมาจาโร อนวชฺโช...
(ข้าแต่ท่านพระอานนท์ กายสมาจารที่เป็นกุศลเป็นไฉน ดูก่อนมหาบพิตร
กายสมาจารที่ไม่มีโทษแล ข้าแต่ท่านผู้เจริญยังมีอีกข้อหนึ่ง
ซึ่งเป็นข้อธรรมที่เยี่ยม คือพระผู้มีพระภาคเจ้าทรงแสดงธรรม
ในธรรมทั้งหลายอันไม่มีโทษ).
--------------------------
ใช้ในอรรถว่า ความฉลาด (skillful)
ในประโยคมีอาทิว่า
กุสโล ตฺวํ รถสฺส องฺคปจฺจงฺคานํ กุสลา นจฺจคีตสฺส สุสิกฺขตาจตุริตฺถิโย
(ท่านเป็นผู้ฉลาดในเครื่องประกอบของรถ
และคำว่า หญิง ๔ คนศึกษาดีแล้ว เป็นผู้ฉลาดในการฟ้อนรำขับร้อง).
--------------------------
ใช้ในอรรถว่า สุขวิบาก
ดังในประโยคมีอาทิว่า
กุสลานํ ภิกฺขเว ธมฺมานํ สมาทานเหตุ กุสลสฺส กมฺมสฺส กตตฺตา
(ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เพราะสมาทานธรรมทั้งหลายที่เป็น
สุขวิบาก และคำว่า เพราะทำกรรมที่เป็นสุขวิบาก)
--------------------------
ในที่นี้ (คือมาติกาว่า กุสลา ธมฺมา)
กุศลศัพท์ควรใช้ในอรรถว่า ไม่มีโรคบ้าง ไม่มีโทษบ้าง ในสุขวิบากบ้าง.
--------------------------
แก้ไขเมื่อ 09 ก.พ. 55 20:37:38
แก้ไขเมื่อ 09 ก.พ. 55 19:48:17
แก้ไขเมื่อ 09 ก.พ. 55 19:45:40