นะโมตัสสะ ภะคะวะโต อะระหะโต สัมมาสัมพุทธัสสะ
=========================================
สวัสดีครับเพื่อนๆทุกท่าน วันนี้ก็จะได้ขึ้นเรื่องต่อมาคือ โมหมูลจิต ๒ นะครับ
(ความจาก คู่มือ อภิธัมมัตถสังคหะ ปริเฉทที่ ๑...)
โมหะมูลจิต เป็นจิตที่ไม่มีความรู้ ความหลงเป็นมูลเหตุ หรือเป็นจิตที่มีโมหะเป็นตัวนำ
จิตนี้เรียกว่า โมมูหจิต คือจิตที่ประกอบด้วยความหลงก็ได้
โมหะ หรือ อวิชชา มีความหมายอย่างเดียวกัน
ในวิสุทธิมัคคกล่าวว่า โมหะนี้เป็นรากเหง้าแห่งบาปอกุศลทั้งมวล
เหตุให้เกิดโมหะนั้นได้แก่ อโยนิโสมนสิการ คือการพิจารณาไม่แยบคาย
พิจารณาไม่ละเอียดลึกซึ้งให้ถึงสภาพแห่งอารมณ์นั้นๆ
ดังที่ได้กล่าวแล้วตอน เหตุให้เกิดอกุศลจิต (เปิดกลับไปดูได้ที่ ตอนที่ 4)
โมหมูลจิต หรือ โมมูหจิต ซึ่งมีจำนวน ๒ ดวงนั้น คือ
๑. อุเปกฺขาสหคตํ วิจิกิจฺฉาสมฺปยุตฺตํ
จิตหลงเกิดพร้อมด้วยความเฉยๆ ประกอบด้วยความสงสัย
๒. อุเปกฺขาสหคตํ อุทฺธจฺจสมฺปยุตฺตํ
จิตหลงเกิดพร้อมด้วยความเฉยๆ ประกอบด้วยความฟุ้งซ่าน
โมหจิต ๒ ดวงนี้ มีสิ่งที่ควรทำความเข้าใจบางประการดังต่อไปนี้ คือ
คำว่า อุเปกฺขาสหคตํ ในที่นี้ เป็นคำเดียวกับ อุเปกฺขาสหคตํ ในโลภสหคตจิต
ซึ่งแปลว่า เกิดพร้อมกับความเฉยๆ เหมือนกัน แต่มีความหมายแตกต่างกัน
เฉยในโลภมูลจิตนั้นเฉยเพราะมีความยินดีเล็กน้อย ไม่ถึงกับมีปีติเกิดความปลาบปลื้มอิ่มเอิบใจ
ส่วนเฉยในโมหมูลจิตนี้เฉยเพราะไม่รู้
วันนี้ก็จะได้แสดงไว้แต่เพียงเท่านี้ก่อนนะครับ แล้ววันพรุ่งนี้ก็จะได้มาแสดงรายละเอียดของคำว่า วิจิกิจฉาสัมปยุต และอุทธัจจะสัมปยุต ต่อไปครับ
อภิธรรม3นาที - ตอนที่ 12 - โมหมูลจิต ๒ - อุเปกฺขาสหคตํ
