ความคิดเห็นที่ 1 กลยุทธ์การลงทุนของ Soros เน้นไปที่การทำกำไรระยะสั้น หาผลตอบแทนในทุกรูปแบบจากตลาด (Absolute Return) ไม่ว่าจะเป็นหุ้น ค่าเงิน หรือสินค้าโภคภัณฑ์ แต่คำว่าสั้นของนักลงทุนระดับโลกเขาก็กินเวลาเป็นเดือนๆ หรือบางถึงปีในบางช่วงนะครับ ไม่ใช่ซื้อเช้าขายบ่ายเหมือนแมงเม่าอย่างพวกเรา Soros ไม่เชื่อในทฤษฏี Efficient Market Hypothesis (EFM) ที่บอกไว้ว่า ราคาหุ้นได้สะท้อนข่าวและข้อมูลในอดีต รวมถึงการคาดการณ์ในอนาคตไปหดแล้ว จึงไม่มีทางที่นักลงทุนจะเอาชนะตลาดได้อย่างต่อเนื่อง (ใครสนใจหลักคิด ตามไปอ่านใน Blog ผมได้ http://www.bloggang.com/viewblog.php?id=mrmessenger&date=09-08-2010&group=4&gblog=11 ) จริงๆแล้ว กูรู และนักลงทุนระดับโลกส่วนใหญ่ก็เชื่ออย่างที่ Soros เชื่อนะครับ ไม่งั้นคงไม่รวยล้นฟ้ากันหลายคนหรอก แต่สิ่งหนึ่งที่แยก George Soros ออกจากเหล่าเซียน กลายเป็นเซียนเหนือเซียนก็คือ แนวคิดจากทฤษฏี Reflexivity ซึ่งเขาได้รับรากฐานความคิดมาอีกทีจาก Sir Karl Raimund Popper นักปรัชญา และศาสตร์จารย์แห่ง London School of Economics ซึ่งได้รับการยอมรับว่าเป็นปราชญ์เกี่ยวกับวงการวิทยาศาสตร์ที่เก่งที่สุดในทศวรรษที่ 20 ทีเดียว ... เอ นี่ผมจะบอกทำไมเนี่ย ไม่ได้เกี่ยวกับเนื้อหาที่คุยเลย เหอๆ Reflexivity อธิบายไว้ว่า จุด Equilibrium หรือ จุดดุลยภาพ มีไว้แค่เป็นจุดอ้างอิง แต่จริงๆแล้วทุกสิ่งในสังคมเราไม่เคยอยู่ในจุดนั้น ตลาดหุ้นก็เช่นกัน สาเหตุก็เกิดจากมีแรงบางอย่างส่งผลให้เกิด “Negative Feedback” ซึ่งทำให้ราคานั้นวิ่งออกจากจุดดุลยภาพไปอย่างมาก ตลาดหุ้นจึงมีแนวโน้มที่จะมี boom & burst ไปเรื่อยๆเป็นวงจรอยู่อย่างนั้น เราลองมาดูกันหน่อยว่า Negative Feedback นั้นเป็นยังไง ส่งผลยังไงต่อตลาด ลองดูตัวอย่างจากปัญหาหนี้ยุโรป (Euro Debt Crisis) ในตอนนี้ก็ได้ครับ เมื่อมีข่าวร้ายเกิดขึ้นในตอนแรก ข่าวร้ายต่อๆมาก็จะทยอยออกมาเรื่อยๆ และส่งผลต่อปัจจัยพื้นฐานของตลาดนั้นด้วย ตอนแรก เริ่มจากกรีซหนี้บวก Debt-to-GDP โตเกิน 100% >> รัฐบาลประกาศใช้แผนรัดเข็มขัด >> แต่ประชาชนประท้วงไม่ยอมให้หักสวัสดิการและเงินเดือน >> ขอความช่วยเหลือการกลุ่ม EU >> ต้องรัดเข็มขัดเพิ่มอีก >> ประท้วงอีก >> S&P และ Moody’s ทนไม่ไหว ก็ประกาศ Downgrade ตราสารหนี้ของกรีซกลายเป็น Junk Bond >> Cost of Funding สูงขึ้นทันทีอย่างรวดเร็ว >> รัดเข็มขัดเพิ่มขึ้นอีก ถ้าเปรียบกรีซเป็นมนุษย์ ผมว่าตอนนี้ น่าจะเป็นมนุษย์ที่มีเอวเล็กที่สุดในโลกแล้วนะ รัดจังเลยเข็มขัดเนี่ย 555+ เอาจริงๆแล้ว การ Downgrade ของ Credit Rating Agency (CRA) นั้นใช้ข้อมูลในอดีตมาประเมินส่วนใหญ่ และคาดการณ์ว่าในอนาคตจะเป็นอย่างไร ซึ่งอนาคต เป็นสิ่งที่ไม่มีใครรู้ แต่สิ่งที่เกิดขึ้นจาก Negative Feedback ก็คือ พอ นักลงทุนเห็นกรีซกลายเป็นขยะ อารมณ์ก็ยิ่งแย่ ยิ่งขายหนักขึ้นไปอีก มันช่างสวนทางกับสิ่งที่กรีซต้องการ ณ ขณะนี้เป็นอย่างมาก นั้นก็คือ อยากให้ต้นทุนการกู้ยืมต่ำลง (Capital Requirement) เพื่อฟื้นฟูจะประเทศในระยะยาว แต่ตอนนี้ก็ดูเหมือนทุกอย่างจะสายเกินไปแล้ว จากคุณ : Mr.Messenger เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 03:54:49

ความคิดเห็นที่ 2 อ๋อ... อย่ามอง Reflexivity ในแง่ร้ายเพียงอย่างเดียวนะครับ Positive Feedback ก็มีให้เห็น ยกตัวอย่างเช่น ราคาบ้านในอเมริกาปรับตัวสูงขึ้น >> ประเมิณหลักทรัพย์ ได้วงเงินเพิ่ม ก็ไปกู้มาเพิ่ม >> ได้เงินกู้มา ก็เอาไปซื้อบ้านเพิ่มอีก >> ราคาบ้านก็ปรับตัวสูงขึ้นอีก .... แต่สุดท้าย ตลาดก็ตระหนักถึงความจริงที่ว่า มีแต่ผู้ซื้อมาเก็งกำไร แต่ไม่มีคนอยู่จริงๆ เมื่อนั้น วิกฤต Subprime ก็มาเยือนเราเมื่อปี 2008 แต่ก่อนหน้านั้นร่วมๆ 10 ปี ก็ด้วยเจ้าราคาบ้านนี้ล่ะครับส่วนหนึ่ง ที่ทำให้ GDP อเมริกาโตมาได้ขนาดนี้ โดยสรุป เมื่อดูจากตัวอย่างแล้วจะเห็นว่า ไม่ใช่แค่ปัจจัยพื้นฐานเท่านั้นส่งผลต่อราคาหุ้น แต่ตัวราคาหุ้นเอง ยังส่งผลต่อปัจจัยพื้นฐานของตัวหุ้นมันเองอีกด้วย ไม่ว่าจะทิศทางไหน ขึ้นหรือลงก็ตาม จากคุณ : Mr.Messenger เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 03:55:48

ความคิดเห็นที่ 3 ที่ผมสรุปไปว่า ราคาหุ้นต่อปัจจัยพื้นฐานของตัวหุ้น นักลงทุนหลายคนอาจงงๆ เพราะเรียนมา ไม่เห็นเคยมีใครบอกอย่างนั้น นั้นผมขอยกตัวอย่างอีกตัวอย่างหนึ่งครับ เอาใกล้ๆตัวเรานี่ล่ะ เหตุการณ์น้ำท่วมที่ผ่านมาสดๆร้อนๆ เดือนร้อนกับถ้วนหน้า สภาพัฒน์เอย ศูนย์วิจัยกสิกรเอย หรือ World Bank เอย ต่างออกมาบอกว่า GDP ปีนี้ลดลง และจ่อปรับประมาณการณ์ GDP ปีหน้า คาดว่ากำไรบริษัทจดทะเบียนในหลาย Sector จะลดลง แล้วเกิดอยู่ดีๆ ดันมี Invisible Hands สอยหุ้นไทยทะลุ 1,000 จุดขึ้นมา เพราะเก็งไปเลยว่า กระทบไม่เยอะ ระยะยาวยัง OK อยู่ ทั้งๆที่เอาเข้าจริง ตอนนี้ก็ไม่มีสัญญาณอะไรบอกเรามาเลยว่า รัฐบาลมีมาตรการอะไรออกมากระตุ้น หรือบริษัทจะกำลังดำเนินการผลิตได้ทันจริงๆไหม แต่ถ้าตลาดหุ้นยังหน้าด้านวิ่งขึ้นต่อไป ความมั่งคั่งของนักลงทุนในตลาดโดยรวมก็ยังเพิ่มขึ้น ความเชื่อมั่นของนักลงทุนก็จะกลับมา ใครลงทุนแล้วกำไรในรอบนี้ มีสภาพคล่องมากขึ้น หันมาเจอไอ้หุ้นที่ถูกมองว่าแย่ๆเพราะเจอน้ำท่วม ก็ช้อนซื้อไว้ ไปๆมาๆ ราคาหุ้นไม่ลง แถมวิ่งตามชาวบ้านเขาขึ้นไปได้อีก เห็นไหมครับ Reflexivity ของ George Soros สามารถอธิบายปรากฎการณ์ที่เกิดในตลาดหุ้นได้ในอีกมุมหนึ่งที่หลายคนอาจไม่เคยนึกถึง ด้วยทฤษฏีนี้ ด้วยความเชื่อที่ว่า ราคาหุ้นจะวิ่งออกจากจุดดุลยภาพไปอย่างมาก ทำให้เขากล้าที่จะทุ่มเงินจำนวนมหาศาลกับการเก็งกำไร เพื่อรอคอยจุดกลับตัวของตลาด ซึ่งส่วนใหญ่เป็นการเก็งว่าตลาดจะ Burst มากกว่าจะเก็งว่า Boom เลยถูกมองว่าเป็น “Satan” ซึ่งตรงกันข้ามกับ Warren Buffet ที่ทำกำไรจากการลงทุนเข้าซื้อและถือในระยะยาวเท่านั้น แถมตลาดตกลงมาซักระยะ ยังพยายามหาโอกาสเข้าไปช้อนซื้อ ทำให้ภาพของ Buffet เป็นเหมือน “Santa” ในสายตาของนักลงทุนทั่วโลก จากคุณ : Mr.Messenger เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 03:57:17

ความคิดเห็นที่ 4 สิ่งที่ Soros และ Buffet เหมือนกันก็คือ - เขาทั้งคู่เริ่มจากคำว่า รวย เป็น โคตรรวย ด้วยการทุ่มและเชื่อมั่นในการตัดสินใจของตัวเอง ส่วนการกระจายความเสี่ยง (Diversification) ในพอร์ตการลงทุน เกิดขึ้นหลังจากที่พอร์ตการลงทุนของทั้งสองใหญ่จนไม่รู้จะเอาไปซื้ออะไรแล้ว - ทั้งคู่ไม่เคยตั้งเป้าหมายการลงทุนว่าจะได้กำไรเท่าไหร่ ...แปลง่ายๆว่า เงิน ไม่ใช่เป้าหมายสำคัญที่สุดในการลงทุนของทั้งสอง (แล้วมีทำไมเยอะแยะขนาดนั้นฟร่ะ -*-) - ทั้งคู่ ไม่อ่าน Research ที่มีอยู่เกลื่อนตลาด แต่ใช้วิธีศึกษาด้วยตัวเอง และทีมงานของตัวเอง เห็นอย่างนี้แล้ว ก็ทำให้คิดขึ้นมาว่า บางครั้ง Satan กับ Santa มันต่างกันนิดเดียวเท่านั้น ผมเชื่อว่า ในหลายวิกฤต Buffet ก็เอาเห็นช่องในการทำกำไรเหมือนกัน (รวยขนาดนั้น เก่งขนาดนั้น จะไม่รู้อะไรเลยหรอ?) เพียงแต่เขาเลือกที่จะไม่ทำ เพราะมันขัดกับหลักการลงทุนและจริยธรรมของเขา ในขณะที Soros มองว่ามันไม่ใช่เรื่องที่ผิด ส่วนตัวแล้ว ผมไม่ขอวิจารณ์ Soros นะครับ แต่ขอนำข้อดี และสิ่งที่เป็นประโยชน์เอาไปต่อยอดตัวเองดีกว่า สุดท้าย ปัจจุบัน George Soros ซึ่งอายุ 81 ปี เพิ่งยุติอาชีพการเป็นผู้จัดการกองทุน Hedge Fund ให้แก่บุคคลภายนอกไปแล้วเมื่อเดือน ก.ค. ที่ผ่านมา และคืนเงินให้กับนักลงทุนเป้นที่เรียกร้อย สาเหตุก็เพราะสำนักงาน กลต. ของสหรัฐฯ กำหนดให้ Hedge Fund ที่มี AUM เกิน $150ล้าน ต้องขึ้นทะเบียนกับ SEC ภายในปี 2012 ที่จะถึงนี้ เพื่อกำกับดูแล และอยู่ในสายตาของทางการมากขึ้น (ตอนนี้ Soros Fund มี AUM สิริรวม $20,000ล้าน) การเลิกบริหารกองทุนของ Soros สาเหตุมาจาก ถ้าต้องขึ้นทะเบียนและรายงานการซื้อขายให้กับ SEC ก็จะกลายเป็นว่า ต้องเปิดเผยข้อมูลการลงทุนแก่สาธารณะ กลยุทธ์อาจถูกเปิดเผย และการทุ่มโจมตีอะไรอีกซักอย่าง ก็จะเป็นข่าวก่อน และเป็นตกเป็นเป้าของสาธารณะชน ... หลายคนกระโดดดีใจ ร้องเย้ๆๆๆ แต่ขอโทษ Hedge Fund มีอยู่ทั่วโลก มีแค่ Soros ออกจากตลาดคนเดียว คนอื่นยังอยู่ โฮะๆ เอาเถอะครับ หลังจากนี้ เราคงไม่เห็นผลงานของ Soros อีกแล้ว แต่แน่นอนว่า เขาจะเป็นที่จดจำในฐานะนักลงทุนผู้ประสบความสำเร็จที่สุดในโลกคนหนึ่ง ถึงแม้วิธีการได้มา มันจะโหดร้ายสำหรับหลายๆคน บั๊บบาย โซรอสสสสส ------------------------ โชคดีในการลงทุนครับ จากคุณ : Mr.Messenger เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 03:58:42

ความคิดเห็นที่ 5 ขอบคุณครับ จากคุณ : นกเพนกวินอ้วน เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 04:10:33

ความคิดเห็นที่ 6 เมื่อไหร่ จขกท จะออกมาจัดอันดับผลตอบแทนของ mmf อีกครับ จากคุณ : diabloth เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 07:05:58

ความคิดเห็นที่ 7 ขอบคุณค่ะ สำหรับความรู้ดีๆ ที่นำมาให้นะคะ จากคุณ : แอปเปิ้ลน้อยสีชมพู เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 07:14:00

ความคิดเห็นที่ 8 ความเชื่อมั่น กับ ความกลัว และ ความคาดหวัง มันก็แค่นั้นจริงๆครับสำหรับเกมส์ๆนี้ ปี 39 GDP ไทยหดจากเหตุแผ่นดินไหวบวกน้ำท่วมแต่อยู่บนความคาดหวังก่อนหน้านั้นที่สูงเกินไป ( ประเทศนิกส์และอื่นๆ ) มันจึงหาช่องทางเล่นงานเราด้วยการดึงเงิน Fund Flow ออกทำให้บาทอ่อนและนักลงทุนขาดความเชื่อมั่น จนในที่สุดตลาดทุนก็ Crash ล่าสุดพวกเราก็เห็นลักษณะเกมส์การทำลายความเชื่อมั่นในทองคำมาแล้วว่าผลเป็นยังไง ? แต่ผมสังเกตุว่าหลังๆ'รอบ'การลงทุนของโซรอสสั้นขึ้นนะ ( สงสัยเพราะตัวเองแก่ ไม่ใช่สิ เจ้านายของโซรอสต่างหากที่มีเวลาน้อยลง หึ หึ ) จากคุณ : everandever เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 07:58:32

ความคิดเห็นที่ 9 เเวะมาอ่านครับ..ขอบคุณมากครับ ^^ จากคุณ : MedicPusher เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 08:17:58

ความคิดเห็นที่ 10 สิ่งหนึ่งที่ soros and buffett เหมือนกันในช่วงหลังๆคือ   มักให้ความเห็นทาง เศรษฐกิจ ตาม position ที่ตัวเองถือ  จนนักการเงินหลายคนเริ่ม จากคุณ : ทางของเรา เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 10:06:58

ความคิดเห็นที่ 11 โดยส่วนตัว ศึกษาแนวทางของ Buffett มาก่อน แล้วต่อมาก็มาศึกษา แนวทางของ Soros ปรัชญา ของทั้งคู่ เหมือนกัน คือ รักษาเงินทุนไว้ ให้ได้ก่อน แล้วการทำกำไร จะเป็นลำดับถัดไป ดังนั้น คำว่า จริยธรรม สำหรับการลงทุน ของคนทั้งคู่ นั้น ขึ้นอยู่กับมุมมอง และ การตีความ เพราะ ทุกครั้งที่เกิดวิกฤติ ทั้งคู่เอง ก็หาประโยชน์จากตลาดเสมอ มิเช่นนั้นแล้ว  คงไม่มายืนอยู่บนจุดเดียวกันได้ หากประเทศหนึ่ง เกิดวิกฤติเศรษฐกิจ แล้วมีคนทำกำไรได้ จากค่าเงิน ต้องกลายเป็นคนเลว หรือ ถูกตั้งข้อสังเกต ทางจริยธรรม แล้วหากบริษัทหนึ่ง ใกล้ล้มละลาย หรือ กิจการแย่ลง แล้วคนหนึ่งที่รู้ หรือ ประเมินได้ก่อน จึงตัดสินขายหุ้นออกไป เพื่อให้คนอื่น มาถือแทนล่ะ เราจะตีความ...ว่าอย่างไร และ จะถือว่า ใครมีจริยธรรม มากกว่ากัน ใช้เครื่องมือ หรือ หลักคิดใด มาเป็น...ตัวชี้วัด --- เคยอ่านหนังสือ เล่มหนึ่ง ผู้เขียน มีคำกล่าวเปรียบเปรยไว้ว่า ถ้าปีเตอร์ ลินซ์  คือ เนินเขาสักลูก เนินเขาลูกนี้ จะตั้งอยู่อยู่ระหว่าง ขุนเขาที่สูงตระหง่าน สองลูก  นั่นคือ Buffett และ Soros โดยสะท้อน ทั้งในแง่ของผลตอบแทน ตลอจน การผสมผสาน ทักษะ ความรู้ ในการลงทุน --- Soros เขียนทฤษฏี การลงทุนขึ้นมา แล้วก็นำมาทดสอบกับตลาด เขาบอกว่า การที่เขาทำเงินได้  นั่นหมายถึงว่า.. ทฤษฏีของเขาถูกต้อง การโจมตี ค่าเงินปอนด์ของอังกฤษ และ ทำกำไรได้กว่า 1000 ล้านปอนด์ ทำให้เห็นว่า นักการเงินทีมชาติอังกฤษที่ พรั่งพร้อมไปด้วยเครื่องมือ และ นโยบายทางการเงิน และ การคลัง ต่อสู้กับ นักเก็งกำไร... คนหนึ่ง ยังไม่ได้ แล้วนั่นล่ะ จะหมายความว่า อะไร ทฤษฏีของโซรอส ทำให้โลกตระหนักว่า สิ่งที่เขาทำนั้น คือ การเตือนทั้งทางทฤษฏี และ การปฏิบัติ และเขาไม่ใช่ เป็นแค่นักทฤษฏี ที่เขียนอะไร เพื่อทิ้งไว้ในตำรา  เท่านั้น สิ่งที่เขาทำลงไป ทำให้เห็นว่า ยังมีช่องว่าง และความหละหลวมใน การบริหารการเงิน ตลอดจนการขาดวินัย ในการบริหารการคลัง อย่างที่เขาแสดงให้เห็น จริงๆ และ การพูดของเขาเฉยๆ คงไม่ทำให้ใครสนใจ หรือ ใส่ใจ ดังนั้น การทำกำไรได้ จากช่องว่าง และความผิดพลาดในนโยบาย การเงิน การคลัง จึงเป็นสิ่งที่เขาทำ เพื่อการพิสูจน์ให้เห็น นั่นเอง สำหรับประเทศไทย ปี 40 เคยอ่านผ่านๆ   เขาบอกแต่เพียงว่า เขาไม่ได้เป็นแกนนำ หรือ แกนหลัก ในการโจมตีดังกล่าว เพราะ ตัวเลขชี้วัด ทางเศรษฐกิจ มหภาคของประเทศไทย หลายๆตัว ได้ส่งสัญญาณอันตราย  มานานพอสมควรแล้ว นั่นหมายถึง ฉลามร้ายทางการเงิน มากมาย ก็ได้กลิ่นเลือดนี้  เช่นเดียวกัน --- สำหรับ ประเทศไทย หลังจาก วิกฤติ ปี 40 แล้ว วินัย ทางการเงิน การคลัง เป็นอย่างไร เมื่อเทียบกับก่อนหน้า ยืนยัน หรือ ขัดแย้ง กับเนื้อความข้างต้น ใครที่สนใจ ขอให้ลองไปศึกษา และหาข้อสรูปนี้ ... ด้วยตนเอง น่าจะ ... ดีที่สุด แก้ไขเมื่อ 12 ธ.ค. 54 11:45:17 จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 11:40:14

ความคิดเห็นที่ 12 บทความน่าสนใจ ผมเองก็เชื่อเรื่อง Reflexivity แต่ที่เอาตัวอย่างน้ำท่วมในไทยมาประกอบเนี่ย ผมว่ายังอาจคาดเคลื่อนได้ เท่าที่อ่าน คิดว่า จขก.คิดว่าset ขึ้นมาเลยจุด  Equilibrium และกำลังเกิด Boom แต่ผมกลับคิดว่า มันแค่เพิ่งกลับตัว ยังไม่แตะ Equilibrium นะ จิงๆอยากถามว่า จขก. คิดว่าset มี Equilibrium ที่กี่จุดครับ จากคุณ : Dr.Boy เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 11:42:35

ความคิดเห็นที่ 13 ขอชี้แจงคุณ The Rounder นิดเนิง ผมไม่ได้แสดงความเห็นส่วนตัวเกี่ยวกับพฤติกรรมการลงทุนของ Soros ลงไป แต่อาศัยจากบทความและข้อคิดเห็นของนักลงทุนทั่วไปที่มองผ่านปะสบการณ์ของเขาที่มีต่อ Soros เอง ถูกต้องครับ ที่ทั้ง Buffet และ Soros หาประโยชน์จากตลาดเสมอ ในทุกๆครั้งที่เกิดวิกฤติ แต่ความต่างก็คือ ผลประโยชน์ที่ Buffet หามาได้นั้น คนส่วนใหญ่ในตลาด ไม่ได้เดือดร้อน แต่กลับชื่นชมมุมมองและการลงทุนของเขา ซึ่งต่างจาก Soros ที่มีบางครั้ง การลงทุนของเขา นักลงทุนในตลาดมองว่ามันเป็นการซ้ำเติมมากขึ้นไปอีก แน่นอนครับ Buffet ก็อาจเคยทำร้ายนักลงทุนคนอื่นมาก่อน แต่ตลาดอาจเลือกที่จะไม่พูด เลือกที่จะมองข้าม แต่ทำไงได้  โลกการลงทุนมันก็เป็นอยางนี้ จุดที่ผมกังวลคือ หากนักลงทุนในโลกทุกคนยึดวิธีการของ Soros เป็นแบบอย่างกันหมด โลกคงวุ่นวายน่าดู เพราะใครมีช่องว่าง ก็โดนจ้องแต่จะโจมตีช่องนั้น เอากันให้รู้แพ้รู้ชนะกันไปข้างหนึ่ง และดูท่าทาง โลกการเงินทุกวันนี้ มันกำลังวิ่งไปสู่จุดนั้นด้วยสิ เหอๆ ดังนั้นสิ่งที่เราทุกคนควรทำเพื่อเตรียมรับมือก็คือ พัฒนาตัวเอง ไม่ประมาท จริงไหมครับ ตอบคุณ Dr.Boy เข้าใจประเด็นผมผิดแล้วครับ เรื่องการยกตัวอย่างเหตุการณ์น้ำท่วม ผมแค่พยายามจะบอกว่า ถึงแม้สถาณการณ์และเศรษฐกิจอาจจะแย่จริง แต่หากราคาหุ้นไม่ตกลงมาตามแนวโน้มที่ควรจะลง ก็หมายถึง Wealth ของคนในระบบยังไม่ลดลง สิ่งนี้มันสร้างความเชื่อมั่น และเป็น Positive Sentiment เพื่อการขึ้นต่อไป ผมไม่ได้พยายามจะบอกว่า ตลาดตอนนี้ Equilibrium หรือยัง หรือ Boom หรือ Burst ครับ SET Index มันจะขึ้นไปได้อีกหรือเปล่า ผมไม่เขียนมุมมองส่วนตัวลงในกระทู้นี้นะครับ เด๋วประเด็นมันเบี่ยงไปว่าชี้นำอีก ^^ จากคุณ : Mr.Messenger เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 12:29:20

ความคิดเห็นที่ 14 #13 ....จุดที่ผมกังวลคือ หากนักลงทุนในโลกทุกคนยึดวิธีการของ Soros เป็นแบบอย่างกันหมด โลกคงวุ่นวายน่าดู เพราะใครมีช่องว่าง ก็โดนจ้องแต่จะโจมตีช่องนั้น เอากันให้รู้แพ้รู้ชนะกันไปข้างหนึ่ง และดูท่าทาง โลกการเงินทุกวันนี้ มันกำลังวิ่งไปสู่จุดนั้นด้วยสิ เหอๆ... ^ ^ Tulip Mania อธิบายได้ด้วย Reflexivity หรือเปล่า เหตุการณ์นี้ เกิดก่อน ที่ Soros จะเกิดด้วยซ้ำ http://topicstock.pantip.com/sinthorn/topicstock/2011/09/I11041565/I11041565.html#48 ดังนั้น ความวุ่นวาย ในโลกการเงิน และ การลงทุน ถ้าเกิดจาก...ช่องว่าง   สิ่งนี้ ก็จะเกิดขึ้น และ คงอยู่ตลอดไป นั่นแหละครับ เพราะ ถ้าใครไม่เห็นช่องว่างของโอกาส หรือ ส่วนต่างของ ผลประโยชน์ที่จะได้รับ ต่อ เงินลงทุนที่ลงไป เขาก็คง  ... ไม่ทำการลงทุน หรือเปล่า เพียงแต่ วิธีที่ Soros ใช้ เป็นทฤษฏีที่เขา เขียนขึ้นมาเอง และคงจะรู้จักสิ่งนี้ ดีกว่าใครๆ หรือ เป็นวิธีการ...เฉพาะตัว นั่นเอง --- หมายเหตุ :  ทั้งหมด เป็นความเห็นส่วนตัว                 โปรดอ่านด้วยวิจารณญาน                  ขอบคุณครับ แก้ไขเมื่อ 12 ธ.ค. 54 13:08:03 จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 13:04:53

ความคิดเห็นที่ 15 #1 ...Reflexivity อธิบายไว้ว่า จุด Equilibrium หรือ จุดดุลยภาพ มีไว้แค่เป็นจุดอ้างอิง แต่จริงๆแล้วทุกสิ่งในสังคมเราไม่เคยอยู่ในจุดนั้น ตลาดหุ้นก็เช่นกัน สาเหตุก็เกิดจากมีแรงบางอย่างส่งผลให้ เกิด “Negative Feedback” ซึ่งทำให้ราคานั้นวิ่งออกจากจุดดุลยภาพไปอย่างมาก ตลาดหุ้นจึงมีแนวโน้มที่จะมี boom & burst ไปเรื่อยๆ เป็นวงจรอยู่อย่างนั้น... ^ ^ ตรงนี้ นี่แหละครับ ที่ Soros เห็นแย้ง กับ ทฤษฏีเศรษศาสตร์สายหนึ่ง ที่เชื่อว่า กลไกทางเศรษฐกิจ มีแนวโน้มจะปรับตัวเข้าสู่จุดดุลยภาพ แต่เขาเชื่อว่า ... เป็นตรงกันข้าม คือ จะมีการวิ่ง...ออกจากจุดดุลยภาพ แบบเสียสมดุล แล้ววิ่ง  กลับไป กลับมา ... ต่างหาก --- ทีนี้ หากมอง เป็นภาพเคลื่อนไหว เหมือน การแกว่งของลูกตุ้ม ผ่านแนวกึ่งกลาง ( Simple Harmonic ) สองทฤษฏีนี้ อาจเป็นแค่ คนละด้านของเหรียญเดียวกัน ขึ้นอยู่กับ  จังหวะ ของผู้สังเกต และ ขอบเขตของเวลา หรือ TimeFrame ที่อ้างอิง ...ก็เป็นได้ จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 13:17:41

ความคิดเห็นที่ 16 สิ่งที่ผมชอบมากหลังจากการอ่านหนังสือ The Winning Investing Habits of Warren and Soros คือหลักคิดเรื่อง อย่าขาดทุน และอย่าขาดทุน และการพัฒนาแนวคิดการลงทุนให้เป็นแบบฉบับของตัวเอง ซึ่งต้องค่อยๆเป็นไปทีละขั้นตอน และคำว่า ทางลัดสู่ความสำเร็จนั้นไม่ได้มีอยู่จริง ทุกคนต้องสั่งสมประสบการณ์และกลั่นออกมาเป็นเกณฑ์ในการลงทุนของตัวเองให้ได้ว่าวิธีไหนทำให้เราได้ตังค์และหลีกเลี่ยงวิธีที่เราได้เรียนรู้จากความผิดพลาดที่ผ่านมาว่าเสียตังค์ เราก็ต้องหลีกเลี่ยงและไม่ควรฝืนกฏหรือระบบการลงทุนของตัวเอง จากคุณ : vee_kk เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 13:19:39

ความคิดเห็นที่ 17 ใช่ครับคุณ Rounder ตอนนั้นเขาไม่ใช่แกนนำทำให้เศรษฐกิจเราล้ม แต่เราเองนั่นแหละที่เป็นแกนนำปั่นความเชื่อมั่นจนเกินพื้นฐานเศรษฐกิจตอนนั้นกันเอง ( มีอย่างที่ไหนดอกเบี้ยเป็นสิบเปอร์ยังกู้มาลงทุนมาซื้อรถกันอีก ) หลังจากน้ำท่วมผ่านไปตัวเลขเศรษฐกิจคงออกมาดร๊อปแบบปี 39 อีก ทีนี้ล่ะอยุ่ที่เขาจะมองเราอย่างไงกันอีกที เราจะมีช่องดหว่ให้เขาโจมตีอีกหรือไม่ ? จากคุณ : everandever เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 13:31:18

ความคิดเห็นที่ 18 ขอบคุณครับ ได้ความรู้ดีๆจาก จขกท อีกแล้ว!!! จากคุณ : Mr Thai Find เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 13:59:06

ความคิดเห็นที่ 19 หนังสือของโซรอสเป็นเล่มหนึ่งที่อ่านแล้วประทับใจในไอเดียของเค้าครับ ผมคิดว่า จุด Equilibrium เราไม่สามารถคาดการณ์ได้ว่ามันอยู่จุดไหน แต่เรารู้ว่ามันเคลื่อนที่ไปมา ยกตัวอย่างก็เหมือนกับ แป้นปาเป้าที่ผูกเชือกแขวนไว้ สามารถส่ายไปมาได้ อะไรก็แล้วแต่ที่กระทบแป้นนั้นมันก็จะส่าย คนที่พยายามจะคาดการณ์จุด Equilibrium ก็เหมือนกับคนที่พยายมจะปาลูกดอกแต่ตาโดนปิดไว้ จะปาโดนแป้นหรือไม่โดนคนปาก็ไม่มีทางรู้ ผ้าปิดตาก็คือ limit ที่เราไม่สามารถจะรู้ข้อมูล ณ เวลานั้นได้ทั้งหมด จากคุณ : sweetoil เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 14:41:18

ความคิดเห็นที่ 20 ผมคิดว่า ตอนนี้โลกเราก็ไม่ได้อยู่ที่จุด Equlibruim มันห่างออกมานานแล้ว กำลังจะทนแรงดูดของจุด Equlibrium ไม่ไหว แค่รอเวลาการ correction เท่านั้น ทำไม? ลองดูเศรษฐกิจตอนนี้ครับ คุณคิดว่ามันแปลกไหม ทุกประเทศส่วนใหญ่พึ่งพากำลังซื้อของคนเมกา ในขณะที่คนเมกาใช้เงินกู้ในอนาคนมาซื้อของ รัฐบาลก็แก้ด้วยการพิมพ์เงินเพิ่มอัดเข้ามาและกู้มากขึ้นเพื่อจะแก้วิกฤต? ตลาดการเงินสมัยนี้นับวันก็ยิ่งแปลกและผิดเพี้ยนไปมากทุกที คนบางคนโยกเงินไปมาก็ทำกำไรได้ โดยการไปเก็งกำไรอะไรบางอย่าง และนับวันก็มีคนกระโดดเข้ามาในตลาดการเงินมากยิ่งขึ้น ทั้งๆที่ตลาดการเงินนั้นที่จริงก็เป็นแค่ตลาดที่มีไว้เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ พวก real sector หรือพวกที่ทำงานกันจริงๆ มี output ออกมา ยิ่งมีคนรวยมากขึ้นจากการย้ายเงินไปมามากเท่าไหร่ มันก็เป็นสัญญาณที่ออกจาก Equilibrium ไกลมากเท่านั้น เพราะมันไม่มีทางเป็นไปได้ที่ คนๆหนึ่งปลูกข้าว คนๆหนึ่งเก็งราคาข้าว แต่คนแรกได้เงินน้อยกว่าคนที่สอง เศรษฐกิจโลกก็เหมือนกัน ไม่มีปัญหาใดจะแก้ได้โดยการสร้างปัญหาเดิมเพิ่ม ก็เหมือนกับเราติดหนี้ไม่มีทางจะปลดหนี้โดยการสร้างหนี้เพิ่ม ปัญหาระดับโลกตอนนี้ คือ เรากินมากกว่าสิ่งที่ขุดขึ้นมา วิธีเดียวที่จะแก้ปัญหาตอนนี้ได้ คือ ทุกคนต้องทำงานมากขึ้นและกินน้อยลง จากคุณ : sweetoil เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 15:05:06

ความคิดเห็นที่ 21 ในเคสของประเทศไทย จะโทษแต่โซรอสก็ไม่ถูก จริงๆต้องโทษ ธนาคารแห่งประเทศไทยด้วยที่ำกำักับดูแล ธนาคารพาณิชย์ได้ไม่ดีพอ แล้วด้วยความหยิ่งทระนงของนักการเมืองบ้านเราเองเอย ที่คิดว่าเงินสำรองระหว่างประเทศเพียงพอที่จะสู้กับเฮดฟันได้ จริงๆ การเกิดเหตุการณ์ครั้งนั้น มันทำให้ประเทศไทยแข็งแกร่งขึ้น การบริหารจัดการ การปล่อยกู้ ดูมีระเบียบ แล้วก็ไม่ปล่อยปะละเลยเหมือนที่เคยเป็นมา ถ้าไม่เกิดวิกฤตต้มยำกุ้ง ในวันนั้น อีกไม่กี่ปีก็ต้องเกิดจนได้ จากที่อ่านเรื่องราวของโซรอสมาบ้าง ตัวโซรอสเองไม่ได้เป็นนักทุนนิยมจ๋ามากมายนะคะ ออกแนวสังคมนิยมมากกว่าด้วยซ้ำ แต่ทฤษฎีที่เขาตั้ง ก็เหมือนการทดลองขนาดใหญ่ในตลาดทุนนั้นเอง ..... แล้วส่วนตัวเราชอบแนวความคิด และวิธีการของโซรอสมากกว่า นักลงทุนบางคน อีกอย่างคำว่า 'จริยธรรม' ของโซรอสเอง ยังอยู่ในจุดที่เรารับได้ เพราะเรามีจุดอ่อน แล้วเขาโจมตีจุดอ่อน เพื่อเป็นการยืนยันว่าสิ่งที่เขาเชื่อนะถูกต้อง ว่าตลาดไม่ได้มีประสิทธิภาพอย่างที่มันเป็น ในขณะนักลงทุนเก่งๆ หลายๆคน ทำตัวแย่กว่านั้นเยอะ จากคุณ : amakin เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 16:05:18

ความคิดเห็นที่ 22 ความคิดเห็นที่ 20     ผมคิดว่า ตอนนี้โลกเราก็ไม่ได้อยู่ที่จุด Equlibruim มันห่างออกมานานแล้ว กำลังจะทนแรงดูดของจุด Equlibrium ไม่ไหว แค่รอเวลาการ correction เท่านั้น ทำไม? ลองดูเศรษฐกิจตอนนี้ครับ คุณคิดว่ามันแปลกไหม ทุกประเทศส่วนใหญ่พึ่งพากำลังซื้อของคนเมกา ในขณะที่คนเมกาใช้เงินกู้ในอนาคนมาซื้อของ รัฐบาลก็แก้ด้วยการพิมพ์เงินเพิ่มอัดเข้ามาและกู้มากขึ้นเพื่อจะแก้วิกฤต? ตลาดการเงินสมัยนี้นับวันก็ยิ่งแปลกและผิดเพี้ยนไปมากทุกที คนบางคนโยกเงินไปมาก็ทำกำไรได้ โดยการไปเก็งกำไรอะไรบางอย่าง และนับวันก็มีคนกระโดดเข้ามาในตลาดการเงินมากยิ่งขึ้น ทั้งๆที่ตลาดการเงินนั้นที่จริงก็เป็นแค่ตลาดที่มีไว้เพื่ออำนวยความสะดวกแก่ พวก real sector หรือพวกที่ทำงานกันจริงๆ มี output ออกมา ยิ่งมีคนรวยมากขึ้นจากการย้ายเงินไปมามากเท่าไหร่ มันก็เป็นสัญญาณที่ออกจาก Equilibrium ไกลมากเท่านั้น เพราะมันไม่มีทางเป็นไปได้ที่ คนๆหนึ่งปลูกข้าว คนๆหนึ่งเก็งราคาข้าว แต่คนแรกได้เงินน้อยกว่าคนที่สอง เศรษฐกิจโลกก็เหมือนกัน ไม่มีปัญหาใดจะแก้ได้โดยการสร้างปัญหาเดิมเพิ่ม ก็เหมือนกับเราติดหนี้ไม่มีทางจะปลดหนี้โดยการสร้างหนี้เพิ่ม ปัญหาระดับโลกตอนนี้ คือ เรากินมากกว่าสิ่งที่ขุดขึ้นมา วิธีเดียวที่จะแก้ปัญหาตอนนี้ได้ คือ ทุกคนต้องทำงานมากขึ้นและกินน้อยลง จากคุณ : sweetoil   มจ.สิทธิพร กฤดากร  ท่านได้สรุปไว้สั้นๆ คือ   เงินทองเป็นของมายา ข้าวปลาสิเป็นของจริง จากคุณ : จินหยง เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 17:05:14

ความคิดเห็นที่ 23 นักธุรกิจคือมายา นักเล่นเงินตราคือของจริง รายได้ไม่สำคัญเท่ากำไร แต่กำไรพวกข้าเองเป็นคนกำหนด 555 จากคุณ : everandever เขียนเมื่อ : 12 ธ.ค. 54 17:28:10

ความคิดเห็นที่ 24 - เขาทั้งคู่เริ่มจากคำว่า รวย เป็น โคตรรวย ด้วยการทุ่มและเชื่อมั่นในการตัดสินใจของตัวเอง ส่วนการกระจายความเสี่ยง (Diversification) ในพอร์ตการลงทุน เกิดขึ้นหลังจากที่พอร์ตการลงทุนของทั้งสองใหญ่จนไม่รู้จะเอาไปซื้ออะไรแล้ว >>>การกระจายความเสี่ยง (Diversification) ในพอร์ตการลงทุน เกิดขึ้นหลังจากที่พอร์ตการลงทุนของทั้งสองใหญ่จนไม่รู้จะเอาไปซื้ออะไรแล้ว >>>การกระจายความเสี่ยง (Diversification) ในพอร์ตการลงทุน เกิดขึ้นหลังจากที่พอร์ตการลงทุนของทั้งสองใหญ่จนไม่รู้จะเอาไปซื้ออะไรแล้ว Focusในสิ่งๆเดียวที่ตนสนใจและมีความสามารถที่สุด ก่อนที่จะข้ามสายไปเล่นอย่างอื่นสินะครับ นิสัยแบบนี้ผมเห็นบ่อยๆในนักลงทุนที่ประสบความสำเร็จจริงๆครับ ต้องจดไว้มั่งซะแล้ว จากคุณ : นักสืบจิ๋ว เขียนเมื่อ : 13 ธ.ค. 54 10:40:45

ความคิดเห็นที่ 25 งานเขียนของ Soros ในระยะหลังๆ เขาพยายามฉายภาพตัวเองให้เป็น "นักปรัชญา (philosopher)" เสียเหลือเกิน เล่มนี้อยู่ในความครอบครองผมได้่ราวๆสองปีแล้ว เข้าใจว่า เป็นเล่ิมที่ 2 ที่ Soros พูดถึง reflexivity และความอยากเป็นนักปรัชญาของเขา ถ้าได้อ่าน wording ในหนังสือของเขาจะรู้ว่า เขา want จริงๆ ผมจำหลักการสั้นๆว่า ในขณะที่เราพยายามเข้าใจตลาด เราก็เข้าไปแทรกแซงมันในเวลาเดียวกัน แต่ไม่ได้่อ่านจบทั้งๆที่มันเล่มเล็กนิดเดียว เพราะว่า มันปรัชญาจ๋าไปหน่อย ไม่รู้ว่าจะเอาไปประยุกต์ใช้ยังไงครับ แต่ผมชอบแนวทาง global macro hedge fund ของเขามาก จากคุณ : Crazy Rabbit เขียนเมื่อ : 13 ธ.ค. 54 18:06:40

ความคิดเห็นที่ 26 ขอบคุณมากครับ :) จากคุณ : มิ่งกลิ้ง เขียนเมื่อ : 13 ธ.ค. 54 21:38:54

ความคิดเห็นที่ 27 ขอบคุณครับ ผมก็เหมือน Soros กับ Buffet คือ ไม่อ่าน research ที่มีเกลื่อนตลาด แต่ศึกษาด้วยตนเอง แต่ทำม๊ายยยย ผมไม่รวยเหมือนทั้งสองคน ฮาๆๆๆ (แต่อย่างน้อยก็ยังมีกำไรมาเรื่อยๆล่ะเนอะ ><') จากคุณ : Sylphs เขียนเมื่อ : 14 ธ.ค. 54 17:15:12

ความคิดเห็นที่ 28 ขอบคุณครับ จากคุณ : Big cap only เขียนเมื่อ : 14 ธ.ค. 54 21:11:38

ความคิดเห็นที่ 30 #29 พิมพ์อะไรย้าวยาว ก่อนหน้านี้ผมเคยใช้ทฤษฎี Reflexivity อธิบายเรื่องน้ำท่วมเหมือนกัน http://www.monkeyfreetime.com/2011/10/reflexivity.html แต่ไม่ได้เจาะจงไปที่ราคาหุ้นหนีน้ำท่วมหรอกนะครับ โดยส่วนตัวเชื่อว่าถ้าวิเคราะห์ดีๆ ก็คงเอามาอธิบายได้อยู่เหมือนกัน โซรอสมีความฝันอยากเป็นนักปรัชญามาตั้งนานแล้ว เขาระบุว่าตัวเองเป็น "นักปรัชญาที่ล้มเหลว" แต่ในระยะหลังพอทฤษฎีของเขาเอามาอธิบาย subprime ได้ก็เริ่มได้รับการยอมรับมากขึ้น จากคุณ : Antonio at MonkeyFreeTime เขียนเมื่อ : 14 ธ.ค. 54 22:04:16

ความคิดเห็นที่ 31 จากวิกิพีเดีย สารานุกรมเสรี จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 10:34:57

ความคิดเห็นที่ 32 หนังสือเล่มแรก ที่กล่าวถึง Reflexivity และสะท้อนแง่มุมความคิด เชิงปรัชญา ด้านเศรษฐศาสตร์การเงิน และ การลงทุน น่าจะเป็นเล่มนี้ The Alchemy of Finance (Simon & Schuster, 1988) ISBN 0-671-66338-4 (paperback: Wiley, 2003; ISBN 0-471-44549-5) แก้ไขเมื่อ 15 ธ.ค. 54 10:41:33 จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 10:40:52

ความคิดเห็นที่ 33 . จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 10:42:44

ความคิดเห็นที่ 34 โดยส่วนตัว เคยอ่านหนังสือ เกี่ยวกับSoros เล่มแรก เมื่อสิบกว่าปีก่อน คือ เล่มด้านล่างนี้ ซึ่งปัจจุบัน หนังสือมือหนึ่ง น่าจะหาไม่ได้แล้ว แก้ไขเมื่อ 15 ธ.ค. 54 10:52:16 จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 10:51:37

ความคิดเห็นที่ 35 ข้อมูลจาก เวบขายหนังสือ มือสอง อีกเวบ แก้ไขเมื่อ 15 ธ.ค. 54 10:53:30 จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 10:52:33

ความคิดเห็นที่ 36 (ต่อจากข้างบน) จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 10:54:09

ความคิดเห็นที่ 38 Satan or Santa  จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 11:22:06

ความคิดเห็นที่ 39 ^ ^ ตัวเลข ด้านบน น่าจะคลาดเคลื่อน คงจะเป็น  $ 6,000,000,000  (6 พันล้านเหรียญ) หรือ เกือบๆ  2 แสนล้านบาท ( ถ้าคิดเทียบกับอัตราแลกเปลี่ยน ณ ปัจจุบัน เพื่อการอ้างอิง แบบคร่าวๆ) --- ดังนั้น ตัวตนที่แท้จริง ของ Soros อาจจะถูกตีความได้ ในหลากหลาย แง่มุม อีกทั้ง เท่าที่อ่านๆมา ตัวเขาเองไม่ได้บูชา ลัทธิทุนนิยม หรือ ฝักใฝ่ในโลก สังคมนิยม เสียทีเดียว เพียงแต่  หาเงินจาก  ฟากทุนนิยม เพื่อไปสร้างความเปลี่ยนแปลงใน ฟากสังคมนิยม ตามอุดมคติ หรือ ความเชื่อในเชิงปรัชญาส่วนตัวของเขาเอง --- เท่าที่สัมผัส จากการอ่านหนังสือ ด้านบน Soros จะไม่เหมือนทั้ง... Satan และ Santa แต่น่าจะคล้ายๆ กับ ... Robinhood ในโลกการเงิน  มากกว่า แก้ไขเมื่อ 15 ธ.ค. 54 12:11:54 แก้ไขเมื่อ 15 ธ.ค. 54 11:36:34 แก้ไขเมื่อ 15 ธ.ค. 54 11:34:58 จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 11:31:41

ความคิดเห็นที่ 40 ลองเปิดหนังสือที่ไม่ค่อยได้อ่านเล่มนี้ดู บทที่ 2 หน้าแรก ^^ เล่มที่ทับมันอยู่ชื่อว่า the Soros's Lectures ไม่ได้อ่านหนักกว่าอีก ถ้าตกงานเป็นนักลงทุนเต็มตัวคงจะอ่านจบ จากคุณ : Crazy Rabbit เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 11:49:29

ความคิดเห็นที่ 41 . จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 12:17:55

ความคิดเห็นที่ 42 .. จากคุณ : The Rounder เขียนเมื่อ : 15 ธ.ค. 54 12:18:13

ความคิดเห็นที่ 44 หนังสือท่วมหัว   เอาตัวไม่รอด . จากคุณ : ศรัทธาดาวน์_7 เขียนเมื่อ : 17 ธ.ค. 54 19:52:29