ขุนช้างขุนแผนฉบับนิทานข้างกองฟาง

ในไร่ฝ้าย


พ่อแม่พี่น้องที่เคารพรักครับ อันกระบวนสำนวนความของขุนช้างขุนแผน ฉบับหลวง ที่กระผมกำลังยึดไว้เป็นครูในการที่ได้มาเล่านิทานข้างกองฟาง ให้ท่านฟังอยู่ในขณะนี้นั้น ฉากการนัดพบครั้งแรก ของ แม่พิม พิลาไลย กับ พลายแก้ว ในไร่ฝ้าย นับว่าเป็นที่เลื่องลือมาแต่นาน ว่ามีสำเนียงและสำนวนที่อ่อนหวานละเมียดละไม ตรึงใจผู้อ่าน จนกระทั่งบางท่านต้องอ่านหลาย ๆ รอบ และจนกระทั่งทำให้กระผม ผู้เล่านิทานต่อหน้าท่าน ออกเขิน ๆ ที่จะต้องเอามะพร้าวมาขายสวนอีกครั้งหนึ่ง แต่กระผมก็สู้ข่มใจเล่าให้ท่านฟังต่อไป เพราะจริง ๆ แล้ว ทั้งท่านและกระผม ก็ชื่นชมความงามในไร่ฝ้ายครั้งนั้น ด้วยกันทั้งสองฝ่ายมิใช่หรือครับ

เออหนอ.....อานุภาพของความรักนี้ช่างใหญ่หลวงนัก ความรักเคยบันดาลให้เกิดเหตุการณ์แปลก ๆ ในโลกมาแล้วหลายอย่าง และในครั้งนี้ความรักก็บันดาลให้กุลสตรีเสงี่ยมอย่างแม่พิมพิลาไลย ลงมาตักบาตรเณรแก้ว แทนที่จะเฟี้ยมฝาเฝ้ามองพี่สายทองตักบาตรอย่างเช่นเคย

และก็เจ้าความรักตัวเดิมนี้แหละ ที่ทำให้แม่พิมพิลาไลยตักบาตรด้วยวิธีแปลก ๆ ดังเช่นที่ในฉบับหลวงท่านขับเสภากลั้วหัวเราะไว้ดังนี้

ทรุดนั่งตั้งขันลงวันทา
ไม่อาจแลดูหน้าเจ้าเณรได้
เทปรำคว่ำขันประหวั่นใจ
บุหรี่ใส่ปนปลาทั้งหมากพลู ฯ

เพราะฉะนั้นในเช้าวันดังกล่าว พ่อเณรแก้วก็คงจะต้องฉันข้าวกับหมากพลูและบุหรี่เสียละกระมัง?

แต่ก็คงไม่เป็นไรมากนักหรอก เพราะถ้าพ่อแม่พี่น้องหลับตานึกภาพ ไปพร้อม ๆ กับกระผมแล้ว ก็คงจะเห็นพ่อเณรแกฉันไป...ยิ้มไป...?

ตัดภาพเปลี่ยนฉากมาที่ไร่ฝ้ายตอนบ่ายวันนั้นเสียเลย พี่สายทองเธอก็เจ้ากี้เจ้าการจูงมือแม่พิม ให้มานั่งอยู่ในจุดนัดพบที่ตนกะการไว้ แล้วก็เดินไปรอพลายแก้ว ซึ่งไม่ใช่เณรไปชั่วขณะหนึ่ง ด้วยวิธีการอันลึกลับบางประการ ซึ่งแม้แต่กระผมผู้เล่านิทาน เรื่องนี้ก็ยังค้นไม่พบ

พอพี่สายทองเจอหน้าพ่อแก้วเข้า ก็รีบนำทางลัดเลาะไร่ฝ้ายมาหาแม่พิม ในทันใด แต่กระนั้นก็ยังอดเบือนหน้าไปเย้าแหย่พ่อพลายแก้วมิได้ ท่านว่าไว้สั้น ๆ แต่คมคายดังนี้

ยิ้มเยื้อนเบือนบอกเจ้าพลายพลาง
มาคอยค้างอยู่แต่กินข้าวเช้าแล้ว ฯ

พอถึงจุดนัดหมายที่ใต้ต้นกระทุ่ม กระผมก็ต้องมอบหน้าที่พรรณาความงามนี้ให้กับฉบับหลวงตามเคย ขอรับกระผม

แทบต้นกระทุ่มพุ่มชัฏ
หลีกลัดเริงรามหนามไหน่
ค่อยย่างตามช่องพนมไม้
เข้าใกล้เห็นพิมผู้ดวงตา
นั่งร้อยบุปชาติสะอาดโฉม
งามประโลมน่ารักเป็นหนักหนา
จะดูไหนเปล่งปลั่งทั้งกายา
ดังนางฟ้าลอยฟ้อนฉะอ้อนงาม
จะใคร่ทักด้วยรักกำเริบทรวง
ยังหนักหน่วงไม่เคยก็คิดขาม
ปากสั่นหวั่นจิตแต่คิดความ
ขยับปากแล้วก็คร้ามประหม่าใจ
เอาความรักหักจิตที่คิดกลัว
กระถดตัวย่องเยื้องมานั่งใกล้
เยื้อนยิ้มทักเจ้าพิมพิลาไลย
สะดุ้งในตัวแข็งด้วยความอาย ฯ

เมื่อใจตรงกันเสียแล้ว จากบ่ายถึงเย็น แม่พิมก็ร้อยมาลัยต่อไปได้อีกไม่กี่ข้อหรอกครับ แถมเมื่อแม่สายทองมาเตือนให้กลับบ้าน เนื่องจากเย็นมากแล้ว และบ่าวไพร่ก็เสร็จงานในไร่แล้ว พอแม่พิมมองตามพลายแก้วที่ผละไปอย่างอาลัยอาวรณ์ จนสุดสายตาแล้ว หันกลับมาก็สบสายตาแม่สายทองที่กำลังพราวระยิบอยู่พอดี ด้วยสังเกตน้องเลี้ยงแล้วเห็นอะไรบางอย่าง พอตอนจูงมือกันกลับบ้าน จึงแอบถามแม่พิม

สายทองเดินชิดสะกิดพิม
หยอกยิ้มค่อยกระซิบปราศรัย
แม่พิมพี่วันนี้เป็นไรไป
หลั่งไหล่ล้วนต้องละอองดิน ฯ

ถึงตอนนี้ก็นึกภาพเอาเองก็แล้วกันนะขอรับ ว่าแม่พิมพิลาไลยจะปั้นหน้าอย่างไร ในสมัยนั้น แต่ถ้าเป็นศตวรรษนี้ ก็คงไม่แคล้วที่จะซัดต้นแขนแม่พี่เลี้ยงตัวดีเข้าสักเผียะหนึ่ง
แล้วก็อุทานออกมาอ่อย ๆ ว่า
"...บ้าน่า...พี่" อะไรประมาณนั้น

จินตนาการของกระผมผู้เล่านิทาน และพ่อแม่พี่น้องผู้ล้อมวงฟัง ในขณะนี้ ก็ล่อง ลอย รุดจากไร่ฝ้ายในตอนบ่าย มาชะงักลงตรงที่หน้าห้องแม่พิมพิลาไลย เมื่อตอนกลางดึกของคืนวันเดียวกันนั้นเสียแล้ว....

ถ้าท่านจะหลับตานึกภาพต่อไป เราจะมองเห็นพระเอก พลายแก้วของเรากำลังยืนพนมมือ โอมอ่านคาถาอยู่หน้าเรือนแม่พิม

มาถึงบ้านนางพิมหาช้าไม่
เสกข้าวสารหว่านไปให้หลับสนิท
สะเดาะกลอนถอนลั่นทุกชั้นชิด
ที่บานปิดก็เปิดอยู่ทันใด ฯ

และ............ ........................

ประจงรูดม่านน้องย่องเยื้องมา
เปิดมุ้งเห็นหน้าเจ้าพิมนอน
สนิทหลับรับขวัญเจ้าทั้งหลับ
ดังยิ้มรับให้พี่รีบมาร่วมหมอน
โฉมแฉล้มแก้มยิ้มพริ้มเพรานอน
งามเนตรเมื่อเจ้าค้อนพี่ยามชม ฯ

และ...........

นางพิมนิ่มนวลนอนสนิท
กระทั่งนิดก็ฟื้นตื่นผวา
พลิกกายชายเนตรชำเลืองมา
เห็นหน้าพลายแก้วแววไว
คิดพรั่นหวั่นใจชม้ายค้อน
ดูดู๋กลอนขัดอยู่จู่มาได้
นี่เนื้อว่าข่มเหงไม่เกรงใจ
แต่กลางไร่ไม่สามาถึงเรือน ฯ

และ...........

เจ้างามปลอดยอดรักของพลายแก้ว
ได้มาแล้วแม่อย่าขับให้กลับหนี
พี่สู้ตายไม่เสียดายแก่ชีวี
แก้วพี่อย่าได้พร่ำรำพันความ
พี่ผิดพี่ก็มาลุแก่โทษ
จงคลายโกรธแม่อย่าถือว่าหยาบหยาม
พี่ชมโฉมโลมลูบด้วยใจงาม
ทรามสวาทดิ้นไปไม่ไยดี ฯ

และ............

ไม่เมตตาก็ฆ่าเสียเถิดน้อง
กระทุ้งห้องร้องไปให้แจ้วแจ้ว
จงเอามีดมากรีดให้เป็นแนว
อย่านึกเลยพลายแก้วจะกลัวตาย ฯ

จนกระทั่ง.......... .....................

เข้าชิดสะกิดพิมยิ้มละมัย
อุ้มแอบอกไว้ด้วยปรีดา
เอนอิงพิงประทับลงกับหมอน
สะอื้นอ้อนอ่อนแอบลงแนบหน้า
กระเดือกเสือกดิ้นอยู่ไปมา
เกิดมหาเมฆมืดโพยมบน
ฮือฮืออื้อเสียงพายุพัด
กลิ้งกลัดเกลื่อนกลุ้มชอุ่มฝน
เห็นห่าแรกแตกพยับโพยมบน
ไม่ทานทนทั่วกระทั่งทั้งแดนไตร ฯ

กระผมคงจะต้องขออนุญาต ย่องออกจากข้างกองฟางอย่างเงียบ ๆ ปล่อยให้ท่านผู้ฟังดื่มด่ำกับรสวรรณคดีไปโดยอิสระสักพักใหญ่ ๆ นะครับ แล้วค่อยพบกันในตอนต่อไป ขอรับกระผม.

##########