รถแวนสีน้ำตาลเข้มเคลื่อนเข้ามาจอดใต้ต้นมะม่วงข้างทางอย่างช้าๆ เมื่อรถหยุดนิ่งลง ประตูรถก็เปิดออก ผู้ที่ก้าวออกมาเป็นชายสูงอายุคนหนึ่ง ซึ่งมีผมสีดอกเลา ใบหน้าปรากฏริ้วรอยเหี่ยวย่นตามวัย เขาหยุดมองผ่านรั้วบ้านเข้าไปที่สนานหญ้าหน้าบ้าน สายลมเย็นหอบพัดใบมะม่วงที่หล่นกองอยู่บนพื้น ให้ขยับไหวส่งเสียงดังกร็อบแกร็บ ชายคนเดิมยังคงยืนนิ่งมองสนามหญ้าหน้าบ้าน แววตาทอประกายหม่นหมองคล้ายนึกถึงเรื่องราวในอดีตที่ผ่านมา


เขาเดินเข้าไปกดกริ่งหน้าประตูบ้าน สักพักหนึ่งก็มีหญิงสาวอายุราวสามสิบต้นๆ เดินออกมา เมื่อเธอเห็นหน้าชายสูงอายุคนนั้น ก็แสดงสีหน้าดีใจ


“ลุงพจน์ มาก็ไม่บอกหนู จะได้ให้พี่ชัยไปรับ” ขณะเดียวกันก็กุลีกุจอเปิดประตูให้


“ไม่ต้องลำบากเจ้าชัยมันหรอก มลอยู่บ้านคนเดียวหรือ” พูดพลางชะเง้อมองเข้าไปในตัวบ้าน มองหาเด็กหญิงตัวน้อยซึ่งเป็นลูกของหลานสาวเขา


“จ๊ะ ลูกหนูไปเรียนพิเศษ เดี๋ยวตอนกลางวันก็กลับมาแล้ว เข้าไปคุยในบ้านกันเถอะ เดี๋ยวน้ำขิงเห็นลุงมาต้องดีใจแน่”


ขณะที่เดินเข้าไป เขาเหม่อมองไปบริเวณสนานหญ้าหน้าบ้าน ในใจก็ครุ่นคิด หลายปีมาแล้วที่ภรรยาของเขาจากโลกนี้ไป ปล่อยให้เขาอยู่เพียงลำพัง มันเป็นเรื่องปกติของคนที่มีอายุมากแล้ว ไม่ใครก็ใครจะต้องจากกันไปก่อน และด้วยที่ภรรยาของเขาร่างกายไม่แข็งแรงนัก ทำให้ทั้งคู่ไม่มีลูกด้วยกัน นั่นยิ่งทำให้ความเปลี่ยวเหงารุนแรงกว่าปกติ


เสียงกระดิ่งดังกรุ๊งกริ๊ง ปลุกให้ชายแก่ตื่นจากภวังค์สำนึก เมื่อเหลียวไปดูที่ต้นเสียงก็พบมัน และมันก็เห็นเขาเช่นกัน ชั่วขณะหนึ่งเหมือนว่าเขาจะรู้สึกได้ถึงความยินดี มันกระโจนวิ่งมาหาเขาอย่างรวดเร็ว ก่อนที่มันจะเข้าถึงตัว เขาชิ่งร้องออกคำสั่งไปก่อน


“นั่งลง”


มันนั่งลงตามคำสั่งอย่างว่าง่าย เช่นที่เคยถูกสอน แต่สายตาของมันเต้นระริก หางกวัดแกว่งไม่หยุด เขามองออกว่ามันอยากจะกระโจนใส่เขา


“มา”


สิ้นเสียงคำสั่งที่สอง มันกระโจนโถมเข้ามาอย่างรวดเร็ว สองขาหน้าตวัดไปมากระโดดเขย่งเท้าไปรอบๆ เขาทรุดนั่งลงโอบกอดมันเอาไว้ ลิ้นที่เปียกชื้นเลียใบหน้าเขา มือเขาแตะเส้นขนที่หยาบกระด้างของมัน ลูบไปมาอย่างแผ่วเบา ร่างกายของมันผอมซูบลงไปมาก หลังจากภรรยาตายลง เขาก็นำมันมาฝากไว้กับหลานสาว เวลาก็ผ่านมาห้าปีแล้ว


“เจ้ามะนาว ก็ดูแข็งแรงดีนี่” ชายแก่หันไปพูดกับหลานสาว ขณะที่โอบกอดมิตรผู้ภักดี


“หนูพาไปหาหมอเมื่ออาทิตย์ก่อน หมอบอกว่ามันจะอยู่ได้อีกไม่นาน”


“อืม… มันแก่แล้ว อายุเก้าปี ถ้าเทียบกับคนคงอายุสัก 60 70 แล้วมั้ง” พูดพลางจ้องมองไปที่ร่างของหมาแก่ที่คลอเคลียบนตัวเขาอย่างมีความสุข มันไม่รู้ว่าอีกไม่ช้าอายุขัยของมันจะสิ้นสุดลง


“เจ้ามะนาวมันก็นอนเหงาอยู่ทั้งวัน อาหารก็ไม่ค่อยกิน หนูเพิ่งเห็นมันวิ่งก็ตอนที่ลุงมานี่แหละ” หญิงสาวพูดขึ้นขณะที่มองไปยังร่างของชายแก่และหมาแก่ อย่างสะทกสะท้าน


“มลนัดหมอไว้หรือยังล่ะ”


“นัดไว้แล้ว วันพรุ่งนี้ตอนสายๆ” เธอตอบชายแก่ด้วยน้ำเสียงหดหู่


ชายแก่ผงกศรีษะอย่างเข้าใจความรู้สึกของหลานสาว จากคำบอกเล่าของหลานสาวเมื่อโทรคุยกันก่อนหน้านี้ หมอบอกว่าเจ้ามะนาวอายุมากแล้ว ความชราทำให้ร่างกายของมันอ่อนเปลี้ย ไม่กินอาหาร และในที่สุดจะตายอย่างทรมาน ทางที่จะช่วยให้มันสบายขึ้น ก็คือฉีดยาให้มันตายอย่างสงบ


เมื่อหลานสาวโทรมาขอความเห็น เขาก็เห็นดีด้วย จะอยู่ทำไมถ้าต้องรอความตายอย่างทรมาน ลึกๆ แล้วเขาก็รู้สึกอิจฉาเจ้ามะนาว เมื่อมันแก่เฒ่าขึ้นมาก็มีคนหยิบยื่นความตายให้อย่างปราณี ชั่วขณะหนึ่ง เขาก็คิดบอกกับหลานสาวให้หมอฉีดยาเขาด้วยอีกคน แต่ก็เกรงว่าจะทำให้เธอตื่นตกใจไปเสียเปล่าๆ

-+--+--+--+--++--+-++--++--+-+-++-+-+--+-+-+-++--+

เราต่างก็มีบ่วงคล้องคอที่มองไม่เห็น บ่วงนั้นรัดตรึง เหนี่ยวบังคับให้เราเดินตามทางที่มันจูงไป ผู้บังคับที่ไม่เห็นตัวมีอยู่กับเราทุกผู้นาม แม้มีคนเคยบอกว่ามนุษย์เราอยู่อย่างอิสระเสรี นั่นเป็นเรื่องจริงหรือ แม้ว่าคุณจะอยู่โดยไม่สนใจใครก็ได้ คุณอาจจะละทิ้งเพื่อน ละทิ้งครอบครัว ละทิ้งหน้าที่การงาน แต่ยิ่งละทิ้งผู้คนสิ่งของไปมากเท่าไหร่ หวังอิสระเสรีมากเพียงใด ความหวังและตั้งใจนั้น ก็จะยิ่งผูกมัดพันธนาการเรามากขึ้นเท่านั้น ท้ายที่สุดแล้วบ่วงก็ไม่เคยหลุดหายไปจากคอของเรา


“แม่ไม่ต้องมาหลอกหนู แม่จะเอาเจ้ามะนาวไปฆ่า” เสียงของเด็กหญิงตัวน้อยแผดดังขึ้นมา หลังจากที่รู้ว่าแม่กับตาของเธอจะนำหมาแก่ไปฉีดยาให้หลับ ความดีใจที่ตามาเยี่ยมก็สลายไปอย่างรวดเร็ว


“ลูกมันแก่มากแล้วนะ อยู่ไปก็ทรมานมันเปล่าๆ ให้มันหลับสบายกว่านะ” เธอพยายามจะปลอบลูก ซึ่งดูจะไร้ผล


“ไม่เอา ไม่ฆ่ามัน แม่ใจร้าย” เด็กหญิงตัวน้อยวิ่งเข้าไปกอดหมาแก่ที่นอนนิ่งอยู่บนพื้น สองมือน้อยนั้นกอดไม่รอบตัวมัน


“แม่อย่าพามันไปฆ่านะ” เธอพยายามจะอ้อนวอน น้ำเสียงเริ่มสั่นเครือ แม่ของเธอยังคงยืนนิ่งทำสีหน้าปั้นยากเหลียวมองขอความเห็นไปยังลุงที่ยืนนิ่งมองหลานตัวน้อย ซึ่งในตอนนี้ดวงตาน้อยนั้นเริ่มมีแดงก่ำ


“นะแม่ หนูสัญญาจะไม่ดื้อ หนูจะกวดถูบ้านทุกวัน” เธอพยายามต่อรอง แต่ก็ไม่เป็นผล แม่เธอยังคงยืนนิ่งไม่ปริปากมองไปยังลูกของเธอที่เริ่มมีหยาดน้ำตาไหลอาบสองแก้มแล้ว


“งั้นหนูขอซื้อมันนะ สตางค์หนูอยู่ในออมสินหมู แม่ทุบเอาไปเลย ถ้าไม่พอหนูจะรับจ้างบีบไหล่ให้พ่อ หนูไม่เอาสตางค์แล้ว หนูจะบีบให้พ่อทุกวันจนกว่าจะมีเงินพอซื้อมัน แม่อย่าพามันไปฆ่านะ”


เด็กหญิงพยายามจะต่อรองสุดชีวิต พลางเอาแก้มที่เต็มไปด้วยน้ำตาแนบตัวหมาแก่ที่นอนนิ่งอยู่ จนมันรู้สึกถึงน้ำอุ่นๆ ที่ไหลรินบนตัวมันได้ มันเอียงตัวกลับไปเลียใบหน้าของเจ้านายตัวน้อย


ชายแก่รู้สึกแปลกใจกับความผูกพันธ์ระหว่างเด็กน้อยกับหมาแก่ เธอยอมแม้กระทั่งทุบหมูออมสินแก้มยุ้ยตัวโปรด เพื่อเอาเงินมาซื้อชีวิตเจ้าหมาแก่ และกระปุกนั่น เป็นของขวัญวันเกิดที่เขาซื้อให้เธอเองด้วย


“มันไม่ใช่หมาของเรานะลูก มันเป็นหมาของลุง เอามาฝากไว้ น้ำขิงจำได้ไหม”


ในที่สุดเธอก็จำเป็นต้องพูดเพื่อให้ลูกสงบลง แต่เหตุการณ์กลับตรงกันข้าม เด็กหญิงตัวน้อยมองไปที่ลุงของเธอ หวังจะให้ชายแก่ช่วยเหลือแต่ก็ไร้ผล


“น้ำขิง เจ้ามะนาวมันชอบคาบลูกขนไก่ของน้ำขิงไปฝังดินไม่ใช่หรอ ถ้าทำให้มันหลับแล้วมันจะไม่คาบลูกขนไก่ไปฝังอีกแล้วนะ” ชายแก่พูดออกไปตามที่รู้มา หมาแก่ชอบคาบเอาลูกขนไก่ของเด็กหญิงไปฝังดินหลายลูก ซึ่งทำให้เธอโกรธไม่เล่นกับมันมาหลายครั้ง


“คุณตาใจร้าย” เด็กหญิงตัวน้อยตะโกนเสียงดัง วิ่งเข้าไปหาชายแก่ ใช้กำปั้นน้อยๆทุบรัวไปที่ร่างของชายแก่ ในขณะที่ชายแก่ไม่ตอบสนองใดๆ ทั้งสิ้น กลับยืนนิ่งสงบปล่อยให้เด็กหญิงทุบไปจนสิ้นแรง


+-+-+--+-+-++-+--+-+---+-+-+-+-+-+

หลังจากช่วยกันกล่อมจนเด็กหญิงสงบลง เขาก็ขอตัวกลับ แต่ละก้าวเท้าที่เดินออกจากบ้าน ชายแก่รู้สึกหนักอึ้งจนไม่อาจจะขยับก้าวไปได้อีก เมื่อเขานึกถึงนัยตาที่แดงก่ำของเด็กหญิงตัวน้อย เขาก็ไม่เข้าใจเหมือนกัน ว่าทำไมถึงไม่รับปากหลาน หรือใจเขาจะด้านชาไปแล้ว ความทุกข์ที่โหมกระหน่ำในช่วงหลายปีนี้ การผ่านราตรีอันเหน็บหนาวอย่างเดียวดายมันเคี่ยวกร่ำทรมานแสนสาหัส และที่สุดมันก็อ่อนล้าเกินกว่าจะเหนี่ยวรั้งสิ่งใดไว้ได้อีก อยู่และตายสำหรับเขามันก็เพียงแค่ขยับก้าวเท้าข้ามไปเท่านั้น มีประโยชน์อันใดเล่า ที่จะยื้อยึดชีวิตที่ผุพังเอาไว้ มอบความตายให้มันพ้นจากทุกข์ไปเสียเลยไม่ดีกว่าหรือ

-+--++--++--+-+-+-+-+-+-+--+-+-+-+-+-+-+

เช้าวันต่อมา

รถแวนสีน้ำตาลเข้มเลื่อนเข้ามาจอดหน้าบ้านหลังเดิมอีกครั้ง เมื่อเดินเข้าไปในตัวบ้าน เจ้าหมาแก่รีบวิ่งเข้าหาเช่นเคย เขาสั่งให้มันนั่งลง แว่วเสียงเดินออกมาเป็นหลานสาวของเขานั่นเอง วันนี้ให้สามีพาลูกสาวออกไปเที่ยวตั้งแต่เช้า เพื่อป้องกันมิให้เกิดเหตุการณ์แบบเมื่อวานอีก


“ให้หนูช่วยอุ้มเจ้ามะนาวขึ้นรถไหม” เธอพูดขึ้น ขณะที่เหลือบตามองไปที่ร่างของหมาแก่ ที่นั่งหอบหายใจรอคำสั่งให้มันลุกขึ้นไปหาเจ้านายเดิมของมัน


“ไม่ต้องพามันไปแล้ว”


เข้าจ้องมองไปยัง หมาแก่ มันจ้องตอบ สองสายตาประสานกัน ปรากฏความรู้สึกล้ำลึกยากจะบอก ชายแก่เดินไปที่ริมกำแพงบ้าน คว้าดึงเอาเสียมอันใหญ่ซึ่งปักคาดินออกมา เขาเดินตรงมาหาเจ้าหมาแก่ จ้องมองมันครู่หนึ่ง ก่อนจะยกคมเสียบขึ้น พริบตานั้นหลานสาวของเขากรี๊ดร้องออกมา สองมือปิดตา เสียงของเสียมดังขึ้น


ปึก!


เจ้าหมาแก่ส่งเสียงร้องเห่าขรม เสียงของเสียมดังขึ้นหลายครา หลานสาวค่อยลดมือที่ปิดตาลงอย่างไม่เชื่อสายตา เห็นลุงของเธอกำลังตั้งตาตั้งตา จ้วงเสียมขุดดินออกมาเป็นหลุมกว้าง สักพักหนึ่งจึงหยุดลง และล้วงมือขึ้นไปหยิบสิ่งของบางอย่างขึ้นมาจากหลุมนั้น


“ลูกขนไก่อันอื่น เจ้ามะนาวฝังไว้ตรงไหน” เมื่อไม่มีคำตอบจากหลานสาวที่ยืนตะลึง เขาจึงถามซ้ำอีกครั้ง


“วิมล! มัวแต่เหม่ออะไรอยู่ ได้ยินไหมลูกอื่น มันเอาไปฝังไว้ตรงไหนบ้าง”


เสียงถามย้ำจากชายแก่ จึงเรียกสติของหลานสาวขึ้นมาได้ หลังจากนั้นทั้งคู่ก็พากันเดินไปขุดหาลูกขนไก่ที่ถูกฝังไว้รอบบ้าน ใช้เวลาชั่วโมงกว่าจึงขุดออกมาได้เกือบหมด


“อาบน้ำก่อนไหมลุง” หลานสาวพูดอย่างเป็นห่วง เพราะเห็นเม็ดเหงื่อเต็มใบหน้าของลุงผู้สูงวัย


“ไม่ล่ะจะรีบไป”


“มา“

ชายแก่เดินนำหน้าหมาแก่ที่วิ่งวนรอบตัวเขาไปมา และพามันขึ้นรถจากไป

-+-+-+-+-+-+--+-+-+-+-+-+-+-+--+-+-+--

ที่หมู่บ้านจัดสรรแห่งในหนึ่งของเมืองใหญ่ หลายชีวิตดิ้นรนทำงานกลับบ้านอย่างเหน็ดเหนื่อยเหมือนเช่นวันวาน แต่เย็นวันนี้หลายคนในหมู่บ้าน ได้ยินเสียงเห่าของหมาตัวหนึ่ง หมาแก่ที่เห่ากระโดดโลดเต้นอย่างมีความสุขบนสนามหญ้าหน้าบ้านหลังหนึ่ง และมันก็เริ่มใช้เล็บเท้าที่หงิกงอตามอายุขุดคุ้ย จนสนามหญ้าเป็นหลุมหลายแห่ง ถัดกันนั้นที่ชานเรือนหน้าบ้านมีชายแก่คนหนึ่งนั่งดูหมาตัวนั้น ชายแก่ผู้เป็นเจ้าของมิได้ดุด่าพฤติกรรมของมัน กลับยิ้มอย่างมีความสุข อย่างไม่เคยเป็นมาก่อน เสียงเห่ายังคงดังสะท้อนไปทั่วบริเวณ จนกระทั่งลำแสงสุดท้ายของพระอาทิตย์วันนั้นหายลับไป

•••

แก้ไขเมื่อ 10 ส.ค. 48 05:07:00