สมบัติผู้ดี
หนังสือ สมบัติของผู้ดี เป็นตำราที่เขียนขึ้นเพื่อสอนหรือบอกให้ทราบว่า
คนที่จะได้ชื่อว่า ผู้ดี นั้น ต้องปฏิบัติตัว หรือมีมารยาทในสังคมเช่นไร ซึ่งตรงนี้เองที่ได้กลายเป็นที่มาของคำเปรียบเปรยว่าคนที่ไม่มีมารยาท หรือทำอะไรลงไปโดยไม่เกรงใจคนอื่นว่า ไม่มีสมบัติผู้ดี
ดังนั้น คนรับจึงไม่ค่อยพอใจนัก หากจะมีใครยกสมบัติที่ว่านี้ให้ เพราะเท่ากับเป็นการด่า-กระทบนั่นเอง
ในตำราเล่มนี้ จะมีเนื้อหาอยู่ 10 ภาค แต่ละภาคจะสอนการปฏิบัติตนทั้งกาย วาจาและใจไว้เป็นข้อๆ เรียกว่า กายจริยา วจีจริยา และมโนจริยา โดยตอนท้ายเล่มจะมีภาคผนวก อธิบายขยายความข้อปฏิบัติในแต่ละภาคและแต่ละข้อว่าต้องทำเช่นไร
สำหรับเนื้อหาการประพฤติปฏิบัติตนใน 10 ภาค เพื่อนำไปสู่ความเป็น ผู้ดี นั้น จะต้องทำอย่างไร เรามาดูกันเป็นภาคๆ ไปเลย
๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑
ภาคหนึ่ง : ผู้ดีย่อมรักษาความเรียบร้อย ท่านได้แบ่งเป็นความประพฤติทางกายจริยามี 10 ข้อ วจีจริยา 5 ข้อ และมโนจริยา 2 ข้อ
ยกตัวอย่างทางกายจริยา เป็นการสอนให้รู้จักมีกิริยาที่ดี เช่น ผู้ดีย่อมไม่ล่วง-เกิน ถูกต้องผู้อื่นซึ่งไม่ใช่หยอกกันฐานเพื่อน ผู้ดีย่อมไม่เอิกอึงเมื่อผู้อื่นทำกิจ ผู้ดีย่อมไม่ส่งของให้ผู้อื่นด้วยกิริยาอัน:-)ไสผลัก-โยน
วจีจริยา เป็นการสอนให้รู้จักพูดจาให้เรียบร้อย เช่น ผู้ดีย่อมไม่สอดสวนวาจาหรือแย่งชิงพูด ผู้ดีย่อมไม่ใช้ถ้อยคำหยาบ-คาย
มโนจริยา คือ การสอนให้นึกคิด ในทางที่ดี ได้แก่ ผู้ดีย่อมไม่ปล่อยใจให้ ฟุ้งซ่าน กำเริบหยิ่งโยโส และผู้ดีย่อมไม่บันดาลโทสะให้เสียกิริยา เป็นต้น
ภาคสอง : ผู้ดีย่อมไม่ทำอุจาดลามก แบ่งเป็นกายจริยา 13 ข้อ วจีจริยา 2 ข้อ และมโนจริยา 2 ข้อ
ตัวอย่าง กายจริยา เป็นการสอนให้รู้จักแสดงออกทางกายในทางที่ไม่เสีย-หาย เช่น ผู้ดีย่อมใช้เสื้อผ้าเครื่องแต่งตัวสะอาด และแต่งโดยเรียบร้อยเสมอ ผู้ดีย่อมไม่แต่งตัวในที่แจ้ง ผู้ดีย่อมไม่จิ้มควัก ล้วงแคะแกะเการ่างกายในที่ประชุมชน ผู้ดีย่อมไม่จามด้วยเสียงอันดังและโดยไม่ป้องกำบัง
วจีจริยา เป็นการสอนไม่ให้พูด คำลามกหรือสิ่งอันลามกในที่ชุมชน ได้แก่ ผู้ดีย่อมไม่กล่าวถึงสิ่งโสโครก พึงรังเกียจ ในท่ามกลางประชุมชน ผู้ดีย่อมไม่กล่าวถึงสิ่งควรปิดบังท่ามกลางประชุมชน
มโนจริยา เป็นการสอนให้มีความ-คิดในทางที่ชอบที่ควร ได้แก่ ผู้ดีย่อมพึงใจที่จะรักษาความสะอาด
ภาคสาม : ผู้ดีย่อมมีสัมมาคารวะ แบ่งเป็น กายจริยา 12 ข้อ วจีจริยา 6 ข้อ และมโนจริยา 3 ข้อ เป็นการสอนให้รู้จักแสดงออกในทางที่สุภาพเรียบร้อย น่าดู น่าชม
ดังตัวอย่างกายจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่หันหลังให้ผู้ใหญ่ ผู้ดีย่อมไม่ทัดหรือคาบบุหรี่ คาบกล้องและสูบให้ควันไปรมผู้อื่น ผู้น้อยย่อมเคารพผู้ใหญ่ก่อน ผู้ดีย่อมเปิด-หมวกในที่เคารพ เช่น โบสถ์, วิหาร ไม่ว่าแห่งศาสนาใด
วจีกิริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่พูดจาล้อ-เลียน หลอกลวงผู้ใหญ่ ผู้ดีย่อมไม่กล่าว วาจาอันติเตียนสิ่งเคารพหรือที่เคารพของ ผู้อื่นแก่ตัวเขา เมื่อตนทำพลาดพลั้งสิ่งใดแก่บุคคลใด ควรจะออกวาจาขอโทษเสมอ เมื่อผู้ใดได้แสดงคุณต่อตนอย่างไร ควรออกวาจาขอบคุณเขาเสมอ
มโนจริยา เช่น ผู้ดีย่อมเคารพยำเกรงบิดา-มารดาและอาจารย์ ผู้ดีย่อมนับถือนอบน้อมต่อผู้ใหญ่ เป็นต้น
ภาคสี่ : ผู้ดีย่อมมีกิริยาเป็นที่รัก แบ่งเป็นกายจริยา 14 ข้อ วจีจริยา 10 ข้อ และมโนจริยา 1 ข้อ เป็นการสอนให้แสดงกิริยาต่างๆ ไม่ว่าจะนั่ง ยืน เดิน นอน หรือพูดจาปราศรัยให้ไปในทางที่น่ารัก น่าเคารพนับถือ
ตัวอย่างกายจริยา อาทิ ผู้ดีย่อม ไม่ ฝ่าฝืนเวลานิยม คือ ไม่ใช้กิริยายืนเมื่อเขานั่งกับพื้น และไม่นั่งกับพื้นเมื่อเวลาเขายืนกัน ผู้ดีย่อมไม่ไปนั่งนานเกินสมควร ในบ้านของผู้อื่น ผู้ดีย่อมไม่ทำกิริยารื่นเริงเมื่อเขามีทุกข์ และผู้ดีย่อมไม่จ้องดูนาฬิกา ในเวลาที่แขกยังนั่งอยู่
วจีจริยา ได้แก่ ผู้ดีย่อมไม่ติเตียนสิ่งของที่เขาตั้ง-แต่งไว้ในบ้านที่ตนไปสู่ ผู้ดีย่อมไม่พูดจาให้เพื่อนเก้อกระดาก ผู้ดี ย่อมไม่เอาเรื่องที่เขาพึงซ่อนเร้นไว้มากล่าวให้อับอายหรือเจ็บใจ
มโนจริยา ได้แก่ ผู้ดีย่อมรู้จักเกรงใจคน
ภาคห้า : ผู้ดีย่อมเป็นผู้มีสง่า มีกายจริยา 3 ข้อ วจีจริยา 1 ข้อ และมโน-จริยา 5 ข้อ เป็นการสอนให้รู้จักภาวะของตัวว่าจะเดินเหินลุกนั่งก็ควรมีท่าให้สง่า-ผ่าเผย ไม่นั่งหลังงอ หรือทำท่าซอมซ่อ ขณะเดียวกันก็ต้องระวังมิให้กลายเป็นการข่มเพื่อนหรือแสดงความยิ่งใหญ่เกินไป
ตัวอย่างทางกายจริยา เช่น ผู้ดีย่อมมีกิริยาอันผึ่งผาย องอาจ ผู้ดีย่อมไม่เป็นผู้สะทกสะท้าน งกเงิ่น หยุดๆ ยั้งๆ
วจีจริยา ได้แก่ ผู้ดีย่อมพูดจาฉะฉานชัดถ้อยความ ไม่อุบอิบ อ้อมแอ้ม
; มโนจริยา เช่น ผู้ดีย่อมมีอัชฌาสัย อันกว้างขวาง เข้าไหนเข้าได้ ผู้ดีย่อมมีความเข้าใจอันว่องไวไหวพริบ รู้เท่าถึงการณ์ เป็นต้น
ภาคหก : ผู้ดีย่อมปฏิบัติการงานดี แบ่งเป็นกายจริยา 4 ข้อ วจีจริยา 1 ข้อ และมโนจริยา 10 ข้อ เป็นการสอนให้ทำการทำงานทุกอย่างอันเป็นหน้าที่ไม่ให้บกพร่อง คั่งค้าง และทำให้เสร็จเรียบร้อยด้วยดี
ดังตัวอย่างทางกายจริยา เช่น ผู้ดีย่อมทำการอยู่ในระเบียบแบบแผน ผู้ดีย่อมไม่ถ่วงเวลาให้ผู้อื่นคอย ผู้ดีย่อมไม่ทำการแต่ต่อหน้า
วจีจริยา ได้แก่ ผู้ดีพูดสิ่งใดย่อมให้เป็นที่เชื่อถือได้ ผู้ดีย่อมไม่รับวาจาคล่องๆโดยมิได้เห็นว่าการจะเป็นไปได้หรือไม่
มโนจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่เป็นผู้ที่เกียจคร้าน ผู้ดีย่อมไม่เพลิดเพลินจนละเลยให้การเสีย ผู้ดีย่อมมีความมานะในการงาน ไม่ย่อท้อต่อความยากลำบาก และผู้ดีย่อมเป็นผู้ทำอะไรทำจริง เป็นต้น
ภาคเจ็ด : ผู้ดีย่อมเป็นผู้ใจดี แบ่งเป็นกายจริยา 3 ข้อ วจีจริยา 2 ข้อ และมโนจริยา 5 ข้อ เป็นการสอนให้มีใจเมตตากรุณา คิดแต่ในทางที่ดี มองคนในแง่ดี และสะสมแต่ความดีต่อกันไว้
ตัวอย่างกายจริยา เช่น เมื่อเห็นใครทำผิดพลาดอันน่าเก้อกระดาก ย่อมช่วยกลบเกลื่อนหรือทำเป็นไม่เห็น เมื่อเห็นสิ่งของของใครตก หรือจะเสื่อมเสีย ย่อมต้องหยิบยื่นให้หรือบอกให้รู้ตัว
วจีจริยา ได้แก่ ผู้ดีย่อมไม่เยาะเย้ยถากถางผู้กระทำผิดพลาด ผู้ดีย่อมไม่ใช้วาจาอันขมขี่
มโนจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่มีใจอันโหดเหี้ยม เกรี้ยวกราดแก่ผู้น้อย ผู้ดีย่อมเอาใจโอบอ้อมอารีแก่คนอื่น ผู้ดีย่อมไม่เป็นผู้ซ้ำเติมคนเสียที เป็นต้น
ภาคแปด : ผู้ดีย่อมไม่เห็นแก่ตัวฝ่ายเดียว แบ่งเป็นกายจริยา 11 ข้อ วจี-จริยา 7 ข้อ และมโนจริยา 7 ข้อ เป็นการสอนว่าเมื่ออยู่เป็นหมู่คณะ จะต้องนึกถึงประโยชน์ส่วนรวมเป็นหลัก มิใช่คิดแต่ได้อย่างเดียว
ตัวอย่าง กายจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่สอสระเอื้อกสน แย่งชิงที่นั่งหรือที่ดูอันใด ผู้ดีย่อมไม่แสดงความไม่เพียงพอในสิ่งของที่เขาหยิบยกให้ ผู้ดีย่อมไม่นิ่งนอนใจให้เขาออกทรัพย์แทนส่วนตัวเสมอไป
วจีจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่ขอแยก ผู้หนึ่งมาจากผู้ใดเพื่อจะพาไปพูดจาความลับกัน ผู้ดีย่อมไม่สนทนาแต่เรื่องตนฝ่ายเดียว จนคนอื่นไม่มีช่องจะสนทนาเรื่องอื่นได้
มโนจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่ตั้งใจปรารถนาของรักเพื่อน ผู้ดีย่อมไม่มีใจมักได้ เที่ยวขอของเขาร่ำไป ผู้ดีย่อมไม่หวังแต่จะพึ่งพาอาศัยคนอื่น ผู้ดีย่อมรู้คุณผู้อื่นที่ได้ทำแล้วแก่ตน ผู้ดีย่อมไม่พึงใจการหยิบยืมข้าวของทองเงินซึ่งกันและกัน เป็นต้น
ภาคเก้า : ผู้ดีย่อมรักษาความสุจริต ซื่อตรง แบ่งเป็นกายจริยา 12 ข้อ วจีจริยา 9 ข้อ และมโนจริยา 4 ข้อ เป็นการสอนให้นำหลักธรรมความสุจริตมาประพฤติปฏิบัติทั้งการกระทำ คำพูด และความคิด
ตัวอย่างกายจริยา เช่น ผู้ดีย่อม ไม่ ละลาบละล้วงเข้าห้องเรือนแขกก่อนเจ้าของบ้านเขาเชิญ ผู้ดีย่อมไม่ลอบแอบฟังคนพูด ผู้ดีย่อมไม่แทรกเข้าหมู่ผู้อื่นซึ่งเขาไม่ได้เชื้อเชิญ
วจีจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่ซอกแซกไต่ถามธุระส่วนตัวหรือการในบ้านของเขา ที่ไม่ได้เกี่ยวข้องแก่ตน ผู้ดีย่อมไม่เที่ยวถามถึงผลประโยชน์ที่เขาหาได้เมื่อตนไม่ได้มี หน้าที่เกี่ยวข้อง ผู้ดีย่อมไม่เก็บเอาความลับของผู้หนึ่งมาเที่ยวพูดแก่ผู้อื่น ผู้ดีย่อมไม่ใช้คำสบถติดปาก
มโนจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่เป็นคนต่อหน้าอย่างหนึ่ง ลับหลังอย่างหนึ่ง ผู้ดีย่อมไม่แสวงหาประโยชน์ในทางที่ผิดธรรม ผู้ดีย่อมเป็นผู้ที่ตั้งอยู่ในความเที่ยงตรง เป็นต้น
ภาคสิบ : ผู้ดีย่อมไม่ประพฤติชั่ว แบ่งเป็นกายจริยา 9 ข้อ วจีจริยา 5 ข้อ และมโนจริยา 4 ข้อ ภาคนี้ก็คือการสอน มิให้ประพฤติในสิ่งที่เสียหายหรือความชั่วนั่นเอง
ตัวอย่างกายจริยา เช่น ผู้ดีย่อมจะ ไม่ ข่มเหงผู้อ่อนกว่า เช่น เด็กหรือ ผู้หญิง ผู้ดีย่อมไม่มั่วสุมกับสิ่งอันเลวทราม เช่น กัญชา ยา ฝิ่น ผู้ดีย่อมไม่พึงพอใจในหญิงที่เจ้าของหวงแหน ผู้ดีย่อมไม่พาลเกะกะ- ระรั้วและกระทำร้ายคน
วจีจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่เป็นพาลพอใจทะเลาะวิวาท ผู้ดีย่อมไม่พอใจพูดส่อ-เสียด ยุยง ผู้ดีย่อมไม่แช่งชักให้ร้ายผู้ใด
มโนจริยา เช่น ผู้ดีย่อมไม่ปองร้ายผู้อื่น ผู้ดีย่อมไม่คิดทำลายผู้อื่นเพื่อประโยชน์ตน และผู้ดีย่อมเป็นผู้มีความละอายต่อบาป เป็นต้น
๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑๑
ปล. ไม่ต้องอ้างอิงที่ไหน
ถ้าอยากได้เป็นสมบัติติดตัวไปหาซื้อเอาเอง
แต่ถ้าไม่อยากซื้อฝึกเอา ผมเชื่อว่าคนทุกคนเกิดมามี
"สมบัติผู้ดีติดตัวมาด้วยทุกคน"
แก้ไขเมื่อ 23 พ.ค. 55 07:22:43
แก้ไขเมื่อ 23 พ.ค. 55 07:07:10
แก้ไขเมื่อ 23 พ.ค. 55 07:04:11
แก้ไขเมื่อ 23 พ.ค. 55 06:52:40
แก้ไขเมื่อ 23 พ.ค. 55 06:51:49
สมบัติผู้ดี 10 ประการ....ไม่ต้องหาซื้อหนังสือที่ไหน อยู่ในตัวเราเอง{แตกประเด็นจาก Y12130556}
